Ngy son: 20 / 8 / 2011 Ngy dy: Tit 1 - Bi 1: Bi m u

A. mc tiu.

1. Kin thc - HS thy r c mc ch, nhim v, ngha ca mn hc. - Xc nh c v tr ca con ngi trong t nhin. - Nu c cc phng php c th ca mn hc. 2. K nng - Rn k nng hot ng nhm, k nng t duy c lp v lm vic vi SGK. 3. Thi - C thc bo v, gi gn v sinh c th.
B. chun b.

- Tranh phng to cc hnh SGK trong bi. - Bng ph, PHT.

C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c - Trong chng trnh sinh hc 7 cc em hc cc ngnh ng vt no? - Lp ng vt no trong ngnh ng CXS c v tr tin ha cao nht? 3. Bi mi Lp 8 cc em s nghin cu v c th ngi v v sinh.
Hot ng 1: V tr ca con ngi trong t nhin

Mc tiu: HS thy c con ngi c v tr cao nht trong th gii sinh vt. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Cho HS c thng tin mc 1 - c thng tin, trao i nhm SGK. v rt ra kt lun. - Xc nh v tr phn loi ca con ngi trong t nhin? - Con ngi c nhng c im no khc bit vi ng - C nhn nghin cu bi tp. vt thuc lp th? - Trao i nhm v xc nh kt lun ng bng cch nh - Yu cu HS hon thnh bi tp du trn bng ph. - Cc nhm khc trnh by, b SGK. sung Kt lun. - c im khc bit gia ngi v ng vt lp th c ngha g? 1

Kt lun: - Ngi c nhng c im ging th Ngi thuc lp th. - c im ch c ngi, khng c ng vt ( 1, 2, 3, 5, 7, 8 SGK). - S khc bit gia ngi v th chng t ngi l ng vt tin ha nht, c bit l bit lao ng, c ting ni, ch vit, t duy tru tng, hot ng c mc ch Lm ch thin nhin.
Hot ng 2: Nhim v ca mn c th ngi v v sinh

+ Mc tiu: HS ch ra c nhim v mn hc, ra bin php bo v c th, ch ra mi lin quan gia mn hc vi khoa hc khc. + dng: Bng ph, phiu hc tp Hot ng ca GV - Yu cu HS c SGK mc II tr li : - Hc b mn c th ngi v v sinh gip chng ta hiu bit nhng g? - Yu cu HS quan st hnh 1.1 1.3, lin h thc t tr li: - Hy cho bit kin thc v c th ngi v v sinh c quan h mt thit vi nhng ngnh ngh no trong x hi? Hot ng ca HS - C nhn nghin cu trao i nhm. - Mt vi i din trnh by, b sung rt ra kt lun.

- Quan st tranh + thc t trao i nhm ch ra mi lin quan gia b mn vi khoa hc khc.

Kt lun: - B mn sinh hc 8 cung cp nhng kin thc v cu to, sinh l, chc nng ca cc c quan trong c th. mi quan h gia c th v mi trng, nhng hiu bit v phng chng bnh tt v rn luyn thn th Bo v c th. - Kin thc c th ngi v v sinh c lin quan n khoa hc khc: y hc, tm l hc, hi ha, th thao...
Hot ng 3: Phng php hc tp b mn c th ngi v v sinh

+ Mc tiu: HS ch ra c phng php c th ca b mn. + dng : Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS nghin cu mc - C nhn t nghin cu , trao III SGK, lin h cc phng php i nhm. hc mn Sinh hc lp di - i din nhm trnh by, b tr li: sung rt ra kt lun. - Nu cc phng php c bn hc tp b mn? 2

- Cho HS ly VD c th minh ha - HS ly VD cho tng phng cho tng phng php. php. - Cho 1 HS c kt lun SGK. Kt lun: - Quan st m hnh, tranh nh, tiu bn, mu vt tht ... hiu r v cu to, hnh thi. - Th nghim tm ra chc nng sinh l cc c quan, h c quan. - Vn dng kin htc gii thch hin tng thc t, c bin php v sinh, rn luyn thn th.

4. Kim tra, nh gi

? Trnh by nhng c im ging v khc nhau gia con ngi v ng vt thuc lp th? iu ny c ngha g? ? Li ch ca vic hc b mn C th ngi v sinh vt.

5. Hng dn hc bi nh

- Hc bi v tr li cu 1, 2 SGK; k bng 2 vo v - v bi tpbi tp lm PHT. - n li h c quan ng vt thuc lp th.

Ngy son: 20 / 8 / 2011 Chng I Khi qut v c th ngi

A. mc tiu.

Tit 2 - Bi 2: cu to c th ngi

1. Kin thc - HS k c tn v xc nh c v tr ca cc c quan, h c quan trong c th. - Nm c chc nng ca tng h c quan. - Gii thch c vai tr ca h thn kinh v h ni tit trong s iu ha hot ng cc c quan. 2. K nng - Rn k nng quan st, nhn bit kin thc. - Rn t duy tng hp logic, k nng hot ng nhm. 3. Thi - Gio dc thc gi gn bo v c th trnh tc ng mnh vo mt s c quan quan trng.
B. chun b.

- Tranh phng to hnh 2.1; 2.2 SGK hoc m hnh tho lp cc c quan ca c th ngi. - Bng ph k sn bng 2 v H 2.3 (SGK).
C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c - Trnh by c im ging v khc nhau gia ngi v th? T xc nh v tr ca con ngi trong t nhin. - Cho bit li ch ca vic hc mn C th ngi v v sinh 3. Bi mi
Hot ng 1: Cu to c th

Mc tiu: HS ch r cc phn c th, trnh by c s lc thnh phn, chc nng cc h c quan. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS quan st H 2.1 v - C nhn quan st tranh, tm 2.2, kt hp t tm hiu bn hiu bn thn, trao i thn tr li: nhm. i din nhm trnh - C th ngi gm my phn? by kin. K tn cc phn ? - C th chng ta c bao bc bi c quan no? Chc nng ca c quan ny l g? -Di da l c quan no? - Khoang ngc ngn cch vi khoang bng nh c quan no? - Nhng c quan no nm - HS c th ln ch trc tip trong khoang ngc, khoang trn tranh hoc m hnh tho bng? lp cc c quan c th. (GV treo tranh hoc m hnh c th ngi HS khai thc - 1 HS tr li . Rt ra kt lun. v tr cc c quan) - Cho 1 HS c to SGK v - Nh li kin thc c, k 7 tr li:-? Th no l mt h c h c quan. - Trao i nhm, hon thnh quan? - K tn cc h c quan bng. i din nhm in kt qu vo bng ph, nhm khc ng vt thuc lp th? - Yu cu HS trao i nhm b sung Kt lun: hon thnh bng 2 (SGK) - 1 HS khc ch tn cc c vo phiu hc tp (v Bi tp quan trong tng h trn m SH). hnh. - Cc nhm khc nhn xt. - Da, cc gic quan, h sinh - GV thng bo p n ng. dc v h ni tit. - Ging nhau v s sp xp, - Ngoi cc h c quan trn, cu trc v chc nng ca cc trong c th cn c cc h c h c quan. quan no khc? 4

- So snh cc h c quan ngi v th, em c nhn xt g? Bng 2: Thnh phn, chc nng ca cc h c quan H c quan - H vn ng - H tiu ha - H tun hon Cc c quan trong tng h c quan - C v xng - Ming, ng tiu ha v tuyn tiu ha. Chc nng ca h c quan

- H h hp - H bi tit - H thn kinh

- Vn ng c th - Tip nhn v bin i thc n thnh cht dd cung cp cho c th. - Tim v h mch - Vn chuyn cht dd, oxi ti t bo v vn chuyn cht thi, cacbonic t t bo n c quan - Mi, kh qun, bi tit. ph qun v 2 l - Thc hin trao phi. i kh oxi, kh cacbonic gia c - Thn, ng dn nc th v mi trng. tiu v bng i. - Bi tit nc tiu. - No, ty sng, dy thn kinh v hch - Tip nhn v tr thn kinh. li kch t mi trng, iu ha hot ng ca cc c quan.

Kt lun: 1. Cc phn c th - C th chia lm 3 phn: u, thn v tay chn. - Da bao bc bn ngoi bo v c th. - Di da l lp m c v xng (h vn ng). - Khoang ngc ngn cch vi khoang bng nh c honh. 2. Cc h c quan - H c quan gm cc c quan cng phi hp hot ng thc hin mt chc nng nht nh ca c th.
Hot ng 2: S phi hp hot ng ca cc c quan

Mc tiu: HS ch ra c vai tr iu ha hot ng ca cc h c quan ca h thn kinh v ni tit. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS c SGK mc II - C nhn nghin cu phn tr li : tch 1 hot ng ca c th - S phi hp hot ng ca l chy. cc c quan trong c th c 5

th hin trong trng hp no? - Yu cu HS khc ly VD v 1 hot ng khc v phn tch. - Yu cu HS quan st H 2.3 v gii thch s H 2.3 SGK. - Hy cho bit cc mi tn t h thn kinh v h ni tit ti cc c quan ni ln iu g? - GV nhn xt kin HS v gii thch: H thn kinh iu ha qua c ch phn x; h ni tit iu ha qua c ch th dch.

- Trao i nhm tm VD khc. i din nhm trnh by. - Trao i nhm: + Ch ra mi quan h qua li gia cc h c quan. + Thy c vai tr ch o, iu ha ca h thn kinh v th dch.

- 1 HS c kt lun SGK. Kt lun: - Cc h c quan trong c th c s phi hp hot ng. - S phi hp hot ng ca cc c quan to nn s thng nht ca c th di s ch o ca h thn kinh v h ni tit.

4. Kim tra, nh gi

HS tr li cu hi: - C th c my h c quan? Ch r thnh phn v chc nng ca cc h c quan? Hon thnh bi tp sau bng cch khoanh vo cu em cho l ng: 1. Cc c quan trong c th hot ng c c im l: a. Tri ngc nhau b. Thng nht nhau. c. Ln t nhau d. 2 a v b ng. 2. Nhng h c quan no di y cng c chc nng ch o hot ng h c quan khc. a. H thn kinh v h ni tit b. H vn ng, tun hon, tiu ha v h hp. c. H bi tit, sinh dc v ni tit. d. H bi tit, sinh dc v h thn kinh.

5. Hng dn hc bi nh

- Hc bi v tr li cu 1, 2 SGK. - n li cu to t bo thc vt.

Ngy son : 28 / 8 / 2011 Tit 3 - Bi 3: t bo

A. mc tiu.

1. Kin thc - HS trnh by c cc thnh phn cu trc c bn ca t bo. - Phn bit c chc nng tng cu trc ca t bo. - Chng minh c t bo l n v chc nng ca c th. 2. K nng - Rn k nng quan st tranh, m hnh tm kin thc. - Rn t duy suy lun logic, k nng hot ng nhm. 3. Thi - Gio dc thc hc tp, lng yu thch b mn.
B. chun b.

- Tranh phng to hnh 3.1; 4.1; 4.4 SGK - Bng ph k sn bng 3.1; 3.2
C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c - K tn cc h c quan v chc nng ca mi h c quan trong c th? - Ti sao ni c th l mt khi thng nht? S thng nht ca c th do u? cho 1 VD chng minh? 3. Bi mi VB: Mi c th sng u c cu to t t bo. - GV treo H 4.1 n 4.4 phng to, gii thiu cc loi t bo c th. ? Nhn xt v hnh dng, kch thc, chc nng ca cc loi t bo? - GV: T bo khc nhau cc b phn nhng u c c im ging nhau. 7

Hot ng 1: Cu to t bo

Mc tiu: HS nm c cc thnh phn chnh ca t bo: mng, cht nguyn sinh, nhn. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS quan st H 3.1 v - Quan st k H 3.1 v ghi nh cho bit cu to mt t bo kin thc. in hnh. - Treo tranh H 3.1 phng to HS gn ch thch. - 1 HS gn ch thch. Cc HS khc nhn xt, b sung. Kt lun: Cu to t bo gm 3 phn: + Mng + T bo cht gm nhiu bo quan + Nhn
Hot ng 2 Chc nng ca cc b phn trong t bo

Mc tiu: HS nm c chc nng quan trng ca cc b phn trong t bo. Thy c cu to ph hp vi chc nng v s thng nht gia cc thnh phn ca t bo. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS c v nghin - C nhn nghin cu bng 3.1 cu bng 3.1 ghi nh chc v ghi nh kin thc. nng cc bo quan trong t bo. - Mng sinh cht c vai tr g? Ti sao? - Da vo bng 3 tr li. - Li ni cht c vai tr g trong hot ng sng ca t bo? - Nng lng cn cho cc hot ng ly t u? - Ti sao ni nhn l trung tm ca t bo? - Hy gii thch mi quan h thng nht v chc nng gia mng, cht t bo v nhn? Kt lun: Bng 3.1
Hot ng 3: Thnh phn ha hc ca t bo

Mc tiu: HS nm c 2 thnh phn ha hc chnh ca t bo l cht hu c v v c. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS c mc III - HS da vo SGK tr SGK v tr li cu hi: li. 8

- Cho bit thnh phn ha hc chnh ca t bo? - Cc nguyn t ha hc cu to nn t bo c u? - Trao i nhm tr li. - Ti sao trong khu phn n + Cc nguyn t ha hc mi ngi cn c prtin, u c trong t nhin. gluxit, lipit, vitamin, mui + n cht xy dng t khong v nc? bo gip c th pht trin tt. Kt lun: - T bo l mt hn hp phc tp gm nhiu cht hu c v v c a. Cht hu c: + Prtin: C, H, O, S, N. + Gluxit: C, H, O (t l 1C:2H: 1O) + Lipit: C, H, O (t l O thay i tu loi) + Axit nuclic: ADN, ARN. b. Cht v c: Mui khong cha Ca, Na, K, Fe ... v nc.

Hot ng 4: Hot ng sng ca t bo

Mc tiu: - HS nu c cc c im sng ca t bo l trao i cht, ln ln, sinh sn,... - Chng minh c t bo l n v chc nng ca c th. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS nghin cu k s - Nghin cu k H 3.2, trao H 3.2 SGK tr li cu i nhm, thng nht cu tr hi: li. - Hng ngy c th v mi tr- + C th ly t mi trng ng c mi quan h vi nhau ngoi oxi, cht hu c, nc, nh th no? mui khong cung cp cho t bo trao i cht to nng lng cho c th hot ng v thi cacbonic, cht bi tit. - K tn cc hot ng sng din ra trong t bo. + HS rt ra kt lun. - Hot ng sng ca t bo c lin quan g n hot ng sng ca c th? - Qua H 3.2 hy cho bit chc - 1 HS c kt lun SGK. nng ca t bo l g? Kt lun: - Hot ng ca t bo gm: trao i cht, ln ln, phn chia, cm ng. - Hot ng sng ca t bo lin quan n hot ng sng ca c th 9

+ Trao i cht ca t bo l c s trao i cht gia c th v mi trng. + S phn chia t bo l c s cho s sinh trng v sinh sn ca c th. + S cm ng ca t bo l c s cho s phn ng ca c th vi mi trng bn ngoi. => T bo l n v chc nng ca c th.

4. Kim tra, nh gi

Cho HS lm bi tp 1 (Tr 13 SGK) Hon thnh bi tp sau bng cch khoanh vo cu em cho l ng: Ni t bo l n v cu trc v chc nng ca c th v: a. Cc c quan trong c th u c cu to bi t bo. b. Cc hot ng sng ca t bo l c s cho cc hot ng ca c th. c. Khi ton b cc t bo cht th c th s cht. d. a v b ng.

5. Hng dn hc bi nh

- Hc bi v tr li cu hi 2 (Tr13- SGK) - c mc Em c bit - V s cu to t bo vo v, hc thuc tn v chc nng.

10

Ngy son : 28 / 8 / 2011 Tit 4 - Bi 4: M

A. mc tiu.

1. Kin thc - HS trnh by c khi nim m. - Phn bit c cc loi m chnh, cu to v chc nng cc loi m. 2. K nng - Rn luyn k nng quan st tranh. - Rn luyn kh nng khi qut ha, k nng hot ng nhm.
B. chun b.

- Tranh phng to hnh 4.1 4.4 SGK

C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c - Nu cu to v chc nng cc b phn ca t bo? - Chng minh t bo l n v chc nng ca c th? 3. Bi mi VB: T cu 2 => Trong c th c rt nhiu t bo, tuy nhin xt v chc nng, ngi ta c th xp loi thnh nhng nhm t bo c nhim v ging nhau, cc nhm gi chung l m. Vy m l g? Trong c th ta c nhng loi m no?
Hot ng 1: Khi nim m

Mc tiu: HS nm c khi nim m. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS c mc I SGK - HS trao i nhm hon v tr li cu hi: thnh bi tp . - Hy k tn nhng t bo c - Da vo mc Em c bit hnh dng khc nhau m em bi trc tr li. bit? - V chc nng khc nhau. - Gii thch v sao ta bo c hnh dng khc nhau? - GV phn tch: chnh do chc nng khc nhau m t bo - HS rt ra kt lun phn ha c hnh dng, kch thc khc nhau. S phn ha din ra ngay giai on phi. - Vy m l g? Kt lun: M l mt tp hp cc t bo chuyn ha c cu to ging nhau, m nhim chc nng nht nh, mt s loi m cn c cc yu t khng c cu trc t bo.
Hot ng 2: Cc loi m

Mc tiu: HS ch r c cc c im cu to ph hp vi chc nng ca tng m trong c th ngi. 11

Hot ng ca GV - Pht phiu hc tp (v Bi tp SH) cho cc nhm. - Yu cu HS c mc II SGK. - Quan st H 4.1 v nhn xt v s sp xp cc t bo m biu b, v tr, cu to, chc nng. Hon thnh phiu hc tp (v Bi tp SH). - GV treo tranh H 4.1 cho HS nhn xt kt qu. - Yu cu HS c mc II SGK kt hp quan st H 4.2, hot ng nhm hon thnh phiu hc tp (v Bi tp SH). - GV treo H 4.2 cho HS nhn xt. GV t cu hi: - Mu thuc loi m g? V sao mu c xp vo loi m ? - M sn, m xng c c im g? N nm phn no? - GV nhn xt, a kt qu ng. - Yu cu HS c k mc III SGK kt hp quan st H 4.3 v tr li cu hi: - Hnh dng t bo c vn v c tim ging v khc nhau im no? - T bo c trn c hnh dng v cu to nh th no? - Yu cu cc nhm hon thnh tip vo phiu hc tp (v Bi tp SH). - GV nhn xt kt qu, a p n. - Yu cu HS c k mc 4 kt hp quan st H 4.4 hon thnh tip ni dung phiu hc tp (v Bi tp SH). - GV nhn xt, a kt qu ng.

Hot ng ca HS - K sn phiu hc tp (v Bi tp SH) vo v. - Nghin cu k hnh v kt hp vi SGK, trao i nhm hon thnh vo phiu hc tp (v Bi tp SH) ca nhm. - i din nhm bo co kt qu - HS trao i nhm, hon thnh phiu hc tp (v Bi tp SH). - i din nhm bo co kt qu, nhn xt cc nhm khc. - HS quan st k H 4.2 tr li.

- C nhn nghin cu kt hp quan st H 4.3, trao i nhm tr li. - Hon thnh phiu hc tp (v Bi tp SH) ca nhm. i din nhm bo co kt qu.

- C nhn c k kt hp quan st H 4.4; trao i nhm hon thnh phiu hc tp (v Bi tp SH) theo nhm. - Bo co kt qu.

12

Kt lun: Cu to, chc nng cc loi m Tn cc loi V tr m 1. M biu b - Ph ngoi - Biu b bao da, lt trong ph cc c quan rng. Biu b - Nm trong tuyn cc tuyn ca c th. 2. M lin kt C khp - M si ni nh: - M sn - Dy chng - M xng - u xng - M m - B xng - M mu v - M bch huyt. H tun hon v bch huyt. 3. M c Chc nng Cu to

- Bo v. che - Ch yu l ch, hp th. t bo, cc t bo xp xt Tit cc nhau, khng cht. c phi bo.

Nng , lin kt cc c quan hoc l m c hc. - Cung cp cht dinh dng. Co dn to nn s vn ng ca cc c quan v c th.

Ch yu l cht phi bo, cc t bo nm ri rc.

- M c vn - M c tim

- Gn vo xng - Hot ng theo mun. - Cu to nn - Hot ng thnh tim khng theo mun.

- M c trn - Thnh quan ni - Hot ng khng theo mun. - Tip nhn kch thch v s l thng tin, iu ha v phi hp hot ng cc c quan m 13

4. M kinh

thn - Nm no, ty sng, c cc dy thn kinh chy n cc h c quan.

Ch yu l t bo, phi bo t. Cc t bo c di, xp thnh b, lp. - T bo c nhiu nhn, c vn ngang. T bo phn nhnh, c nhiu nhn, c vn ngang. - T bo c hnh thoi, u nhn, c 1 nhn. - Gm cc t bo thn kinh (nron v cc t bo thn kinh m). - Nron c thn ni vi

bo s thch cc si nhnh ng ca c v si trc. th vi mi trng.

4. Kim tra, nh gi

- 1 HS c ghi nh SGK. Hon thnh bi tp sau bng cch khoanh vo cu ng nht: 1. Chc nng ca m biu b l: a. Bo v v nng c th. b. Bo v, che ch v tit cc cht. c. Co dn v che ch cho c th. 2. M lin kt c cu to: a. Ch yu l t bo c hnh dng khc nhau. b. Cc t bo di, tp trung thnh b. c. Gm t bo v phi bo (si n hi, cht nn)

5. Hng dn hc bi nh

- Hc bi v tr li cu hi 1, 2, 3 SGK. - Lm bi tp 4 vo v.

14

Ngy son: 31 / 8 / 2011 Tit 5 - Bi 5: Thc hnh - quan st t bo v m Ngy dy: Lp / s s:

A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

- Chun b c tiu bn tm thi m c vn. - Quan st v v cc t bo trong tiu bn lm sn: t bo nim mc ming (m biu b), m sn, m xng, m c vn, m c trn. Phn bit cc b phn chnh ca t bo gm mng sinh cht, t bo cht v nhn. - Phn bit c im khc nhau ca m biu b, m c, m lin kt. - Rn k nng s dng knh hin vi, k nng m, tch t bo. - Gio dc thc nghim tc, bo v my, v sinh phng hc sau khi lm.
B. chun b.

- HS: Mi t 1 con ch. - GV: + Knh hin vi, lam knh (2), lamen, b m, khn lau, giy thm, kim mi mc. + 1 ch ng sng hoc bp tht chn gi ln. + Dung dch sinh l 0,65% NaCl, cngthut, dung dch axit axetic 1%. + B tiu bn: m biu b, m sn, m xng, m c trn.
C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c - So snh m biu b, m lin kt v v tr v s sp xp cc t bo trong 2 loi m . 3. Bi mi Hot ng 1: Nu yu cu ca bi thc hnh - GV gi 1 HS c phn I: Mc tiu ca bi thc hnh. - GV nhn mnh yu cu quan st v so snh cc loi m. Hot ng 2: Hng dn thc hnh Mc tiu: HS lm c tiu bn v quan st thy t bo m c vn. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV treo bng ph vit sn - c cch tin hnh th ni dung cc bc lm tiu bn. nghim : lm tiu bn SGK. - Nu c iu kin GV hng dn trc cho nhm HS yu thch mn hc cc thao tc - Cc nhm tin hnh lm tiu thc hin. bn nh hng dn, yu cu: - Phn cng cc nhm th + Ly si tht mnh. nghim. + Khng b t. 15

+ Rch bp c phi thng. - GV hng dn cch t t bo + y lamen khng c bt kh. m c vn ln lam knh v t lamen ln lam knh. - Cc nhm nh axit axetic 1%, hon thnh tiu bn t trn - Nh 1 git axit axetic 1% vo bn GV kim tra. cnh lamen, dng giy thm ht bt dd sinh l axit thm - Cc nhm iu chnh knh, di lamen. ly nh sng nhn r mu. - GV kim tra cc nhm, gip - i din cc nhm quan st nhm yu. n khi nhn r t bo. - Yu cu cc nhm iu - C nhm quan st, nhn xt: chnh knh hin vi. Thy c: mng, nhn, vn ngang, t bo di. - GV kim tra kt qu quan st ca HS, trnh nhm ln hay m t theo SGK. Kt lun: a. Cch lm tiu bn m c vn: - Rch da i ch ly 1 bp c. - Dng kim nhn rch dc bp c ( thm sch mu). - Dng ngn tr v ngn ci n ln 2 bn mp rch. - Ly kim mi mc gt nh v tch 1 si mnh. - t si mnh mi tch ln lam knh, nh dd sinh l NaCl 0,65%. - y lamen, nh dd axit axetic 1%. Ch : ch hu ty khi nhy. b. Quan st t bo: - Thy c cc thnh phn chnh: mng, t bo cht, nhn, vn ngang. Hot ng 3: Quan st tiu bn cc loi m khc Mc tiu: HS quan st v v li c hnh t bo m sn, m xng, m c vn, m c trn, phn bit im khc nhau gia cc loi m. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV pht tiu bn cho cc - Cc nhm t tiu bn, nhm, yu cu HS quan st cc iu chnh knh quan st m v v hnh vo v. r. - GV treo tranh cc loi m Cc thnh vin ln lt quan st, HS i chiu. v hnh v i chiu vi hnh v SGK v hnh trn bng. - Cc nhm i tiu bn cho nhau ln lt quan st 4 loi m. V hnh vo v. Kt lun: - M biu b: t bo xp xt nhau. - M sn: ch c 2 n 3 t bo to thnh nhm. - M xng: t bo nhiu. 16

- M c: t bo nhiu, di.

4. Nhn xt - nh gi

- GV nhc nh HS thu dn, v sinh ngn np, trt t. Tr li cu hi: ? Lm tiu bn c vn, em gp kh khn g? ? Em quan st c nhng loi m no? Nu s khc nhau v c im cu to 3 loi m: m biu b, m lin kt, m c

5. Hng dn hc bi nh

- Mi HS vit 1 bn thu hoch theo mu SGK. - n li kin thc v m thn kinh. Ngy son : 31 / 8 / 2011 Tit 6 - Bi 6: Phn x Ngy dy: Lp / s s:
A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

- Trnh by c cu to v chc nng c bn ca nron. - Ch r 5 thnh phn ca 1 cung phn x v ng dn truyn xung thn kinh trong cung phn x. - Rn k nng quan st, phn tch, tho lun nhm. - HS c thc hc tp nghim tc, yu thch mn hc.
B. chun b.

- Tranh phng to hnh 6.1 Nron; H6.2 Cung phn x SGK. - Bng ph, phiu hc tp (v Bi tp SH).
C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c Thu bo co ca HS gi trc. 3. Bi mi VB: - V sao khi s tay vo vt nng, tay rt li? -Nhn thy qu me, qu kh c hin tng tit nc bt? - n chiu vo mt, mt nhm li? - Hin tng trn l g? Nhng thnh phn no tham gia vo? C ch din ra nh th no? Bi Phn x s gip chng ta tr li cc cu hi ny. Hot ng 1: Cu to v chc nng ca nron Mc tiu: HS ch r cu to v chc nng ca nron, t thy c chiu hng lan truyn xung thn kinh trong si trc. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS nghin cu mc I SGK kt hp quan st H 6.1 v - HS ghi nh ch thch. tr li cu hi: - Nu thnh phn cu to ca m thn kinh 17

- Gn ch thch vo tranh cm cu to nron v m t cu to 1 nron in hnh? - GV treo tranh cho HS nhn xt, rt ra kt lun. - Nron c chc nng g? - Cho HS nu khi nim tnh cm ng, tnh dn truyn. - GV ch trn tranh chiu lan truyn xung thn kinh trn hnh 6.1 v 6.2 (cung phn x) Lu : xung thn kinh lan truyn theo 1 chiu. - Da vo chc nng dn truyn, ngi ta chia nron thnh 3 loi: - GV pht phiu hc tp (v Bi tp SH), yu cu HS nghin cu tip SGK kt hp quan st H 6.2 tm ra s khc nhau gia 3 loi nron. - GV treo bng k phiu hc tp (v Bi tp SH). - GV a ra p n ng, hng dn HS trn s H 6.2.

- 1 HS ln bng gn ch thch. - HS nhn xt, nu cu to nron. - Nghin cu tip SGK tr li cc cu hi.

- Nghin cu SGK kt hp quan st H 6.2; trao i nhm, hon thnh kt qu vo phiu hc tp (v Bi tp SH). - HS in kt qu. Cc nhm khc nhn xt.

Kt qu phiu hc tp (v Bi tp SH): Cc loi nron V tr Chc nng - Thn nm bn - Truyn xung thn Nron hng tm ngoi T thn kinh kinh t c quan (nron cm gic) n T thn kinh (th cm). Nron trung gian - Nm trong trung - - Lin h gia cc (nron lin lc) ng thn kinh. nron. - Thn nm trong - Truyn xung thn Nron li tm trung ng thn kinh t trung ng ti (nron vn ng) kinh, si trc hng ra c quan phn ng. c quan phn ng. ? Em c nhn xt g v hng dn truyn xung thn kinh nron hng tm v li tm (Ngc chiu). Kt lun: a. Cu to nron gm: - Thn: cha nhn, xung quanh c tua ngn (si nhnh). - Tua di (si trc): c bao milin, tn cng phn nhnh c cc ximp. b. Chc nng 18 Cc loi nron

- Cm ng (SGK) - Dn truyn (SGK) c. Cc loi nron - Nron hng tm (nron cm gic). - Nron trung gian (nron lin lc). - Nron li tm (nron vn ng). Hot ng 2: Cung phn x Mc tiu: - HS hnh thnh khi nim phn x, cung phn x, vng phn x. - Bit gii thch 1 s phn x ngi bng cung PX v vng PX. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Cho VD v phn x? - Ly t 3-5 VD - Phn x l g? - Trao i nhm v rt ra khi nim phn x. - Hin tng cm ng thc vt - Khng v thc vt khng c (chm tay vo cy trinh n, l h thn kinh, ch l s cy cp li) c phi l phn x thay i v s trng nc ca khng? cc t bo gc l) - Th no l 1 cung phn x? - Yu cu HS quan st H 6.2 v - SGK. tr li cu hi: - T rt ra kt lun. - C nhng loi nron no tham gia vo cung phn x? - Cc thnh phn ca cung phn x? - GV nu vai tr tng thnh phn. - Da vo H 6.2, lu ng dn - GV cho HS quan st H 6.2 truyn tr li. - Xung thn kinh c dn truyn nh th no? - Hy gii thch phn x kim chm vo tay, tay rt li? - Bng cch no trung ng thn kinh c th bit c phn ng ca c th p ng kch thch cha? GV dn - Quan st H 6.3 st ti : Cung phn x c ng lin h ngc to thnh vng - c nu khi nim vng phn x. phn x. - GV a VD v vng phn x - 1 HS c kt lun cui bi. v gii thch trn s H 6.3 - Yu cu HS c mc 3 - Khi nim vng phn x? Kt lun: 19

a. Phn x: l phn ng ca c th tr li kch thch ca mi trng (trong v ngoi) di s iu khin ca h thn kinh. b. Cung phn x - Khi nim ( SGK) - 1 cung phn x c 3 loi nron: nron hng tm, trung gian, li tm. - Cung phn x gm 5 thnh phn: c quan th cm, nron hng tm, nron trung gian, nron li tm, c quan phn ng. c. Vng phn x l chui cc cung phn x lin tip nhau da trn nhng tn hiu ngc gia cc thnh phn ca cung phn x.

4. Kim tra, nh gi

- Cho HS dn ch thch vo s cm H 6.2 v nu chc nng ca cc b phn trong phn x. - Tr li cu 1, 2 SGK.

5. Hng dn hc bi nh

- Hc bi v tr li cu hi 1, 2 SGK. - V s cung phn x H 6.2 v ch thch. - c mc Em c bit.

Ngy son: 10 / 9 / 2011

Chng II Vn ng Tit 7 - Bi 7: B xng Ngy dy: Lp / s s:
A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

- HS trnh by c cc thnh phn chnh ca b xng v xc nh c v tr cc xng chnh ngay trn c th mnh. - Phn bit c cc loi xng di, xng ngn, xng dt v hnh thi, cu to. - Phan bit cc loi khp xng, nm vng cu to khp ng.
B. chun b.

- Tranh v phng to hnh 7.1 7.4 SGK. - M hnh b xng.

C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c - Phn x l g? Cho 1 Vd v phn x v phn tch ng i ca xung thn kinh trong phn x . 3. Bi mi Hot ng 1: Cc thnh phn chnh ca b xng Mc tiu: HS ch r c vai tr chnh ca b xng, nm c 3 thnh phn chnh ca b xng v phn bit 3 loi xng . 20

Hot ng ca GV - Yu cu HS quan st H 7.1 v tr li cu hi: - B xng gm my thnh phn ? ? Nu c im ca mi thnh phn? - Yu cu HS trao i nhm - Tm hiu im ging v khc nhau gia xng tay v xng chn?

Hot ng ca HS - Quan st k H 7.1 v tr li. - HS nghin cu H 7.2; 7.3 kt hp vi thng tin trong SGK tr li. - HS tho lun nhm nu c: Kt lun: 1. Thnh phn ca b xng - B xng chia 3 phn: + Xng u gm xng s v xng mt. + Xng thn gm ct sng v lng ngc. - V sao c s khc nhau ? + Xng chi gm xng chi trn v xng chi di. - c im mi phn: SGK. - T nhng c im ca b + Xng chi trn nh b, linh xng hy cho bit b xng c hot. chc nng g? + Xng chi di to, khe, di, chc chn, t c ng. => B xng ngi thch nghi vi qu trnh lao ng v ng thng. 2. Vai tr ca b xng - Nng c th, to hnh dng c th. - To khoang cha, bo v cc c quan. - Cng vi h c gip c th vn ng. Hot ng 2: Phn bit cc loi xng Mc tiu: HS phn bit c cc loi xng v hnh thi, cu to. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS c mc II , - HS c mc II , quan st quan st hnh 7.1 tr li hnh 7.1 nhn dng, nu cu hi: c im cc loi xng. - Cn c vo u phn bit cc loi xng? - Phn bit c im ca mi loi? - Xc nh cc loi xng trn tranh v m hnh? Kt lun: - Cn c vo hnh dng v cu to chia xng thnh 3 loi: + Xng di: hnh ng, cha ty (tr em), ty vng (ngi ln). + Xng ngn: ngn. 21

+ Xng dt: hnh bn dt. Hot ng 3: Cc khp xng Mc tiu: HS nm c s phn loi khp thnh 3 loi da trn kh nng c ng v xc nh c khp trn c th mnh. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS tm hiu thng - HS nghin cu thng tin SGK. tin mc III v tr li cu hi: - Rt ra kt lun. - Th no gi l khp xng? - Quan st k H 7.4, trao i - C my loi khp? nhm v rt ra kt lun. - Yu cu HS quan st H 7.4 v Kt lun: tr li cu hi: - Khp xng l ni hai hay - Da vo khp u gi, hy nhiu u xng tip gip vi m t 1 khp ng? nhau. - Kh nng c ng ca khp - C 3 loi khp xng: ng v khp bn ng khc + Khp ng: 2 u xng c nhau nh th no? V sao c sn, gia l dch khp (hot s khc nhau ? dch), ngoi c dy chng - Nu c im ca khp bt gip c th c kh nng c ng? ng linh hot. - GV lu HS: trong b xng + Khp bn ng: gia 2 u ngi ch yu l khp ng xng c m sn gip c gip con ngi vn ng v lao ng hn ch. ng. + Khp bt ng: 2 u xng - Cho HS c kt lun SGK. khp vi nhau bi mp rng ca hoc xp lp ln nhau, khng c ng c. 4. Kim tra, nh gi ? Chc nng ca b xng l g? ? Xc nh trn tranh v b xng v cc thnh phn ca b xng ngi? Cc khp xng bng dn ch thch. (nu c dng m hnh hoc xc nh trn c th mnh). 5. Hng dn hc bi nh - Hc bi v tr li cu hi 1, 2, 3 SGK. - Lp bng so snh cc loi khp v cu to, tnh cht c ng v ngha. - c mc Em c bit Ngy son : 10 / 9 / 2011 Tit 8 - Bi 8: cu to v tnh cht ca xng Ngy dy: Lp / s s:
A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

- HS nm c cu to chung 1 xng di. T gii thch c s ln ln ca xng v kh nng chu lc ca xng. 22

- Xc nh c thnh phn ha hc ca xng chng minh c tnh n hi v cng rn ca xng. - Rn k nng lp t th nghim n gin.
B. chun b.

- Tranh v phng to cc hnh 8.1 -8.4 SGK. - Vt mu: Xng i ch hoc xng ngn chn g. on dy ng 1 u qun cht vo que bng tre, g, u kia qun vo xng. Mt panh gp xng, 1 n cn, 1 cc nc l ra xng, 1 cc ng HCl 10% , u gi th 1 xng i ch vo axit. (Nu HS lm th nghim theo nhm cn chun b cc dng c nh trn theo nhm).
C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c - B xng ngi c chia lm my phn? Mi phn gm nhng xng no? - S khc nhau gia xng tay v xng chn nh th no? iu c ngha g i vi hot ng ca con ngi? - Nu cu to v vai tr ca tng loi khp? 3. Bi mi VB: Gi 1 HS c mc Em c bit (Tr 31 SGK). GV: Nhng thng tin cho ta bit xng c sc chu ng rt ln. Vy v sao xng c kh nng ? Chng ta s gii p qua bi hc ngy hm nay. Hot ng 1: Cu to ca xng Mc tiu: HS ch ra c cu to ca xng di, xng dt v chc nng ca n. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS tm hiu thng - HS nghin cu thng tin v tin mc I SGK kt hp quan st quan st hnh v, ghi nh kin H 8.1; 8.2 ghi nh ch thch v thc. tr li cu hi: - Xng di c cu to nh th no? - 1 HS ln bng dn ch thch - GV treo H 8.1(tranh cm), v trnh by. gi 1 HS ln dn ch thch v - Cc nhm khc nhn xt v trnh by. rt ra kt lun. - Cho cc HS khc nhn xt sau cng HS rt ra kt lun. - Cu to hnh ng ca thn xng, nan xng u xng xp vng cung c ngha g - Cu to hnh ng lm cho xvi chc nng ca xng? ng nh v vng chc. - GV: Ngi ta ng dng cu to - Nan xng xp thnh vng xng hnh ng v cu trc cung c tc dng phn tn lc 23

hnh vm vo kin trc xy dng m bo bn vng v tit kim nguyn vt liu (tr cu, ct, vm ca) - Nu cu to v chc nng ca xng di?

lm tng kh nng chu lc. - Nghin cu bng 8.1, ghi nh thng tin v trnh by.

- Nghin cu thng tin , quan st hnh 8.3 tr li. - Yu cu HS nghin cu thng - Rt ra kt lun. tin mc I.3 v quan st H 8.3 tr li: - Nu cu to ca xng ngn v xng dt? Kt lun: 1. Cu to xng di bng 8.1 SGK. 2. Chc nng ca xng di bng 8.1 SGK. 3. Cu to xng ngn v xng dt - Ngoi l m xng cng (mng). - Trong ton l m xng xp, cha ty . Hot ng 2: S to ra v di ra ca xng Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS c mc II v - HS nghin cu mc II v tr li cu hi: tr li cu hi. - Xng to ra l nh u? - GV dng H 8.5 SGK m t th nghim chng minh vai tr ca sn tng trng: dng inh - Trao i nhm. platin ng vo v tr A, B, C, - i din nhm tr li. D xng 1 con b. B v C pha trong sn tng trng. A v D pha ngoi sn ca 2 u xng. Sau vi thng thy xng di ra nhng khong cch BC khng i cn AB v CD - Cht li kin thc. di hn trc. Yu cu HS quan st H 8.5 cho bit vai tr ca sn tng trng. - GV lu HS: S pht trin ca xng nhanh nht tui dy th, sau chm li t 18-25 tui. - Tr em tp TDTT qu , mang vc nng dn ti sn tng trng ha xng nhanh, ngi khng cao c na. Tuy nhin mng xng vn sinh ra t bo xng. 24

Kt lun: - Xng to ra v b ngang l nh cc t bo mng xng phn chia. - Xng di ra do cc t bo sn tng trng phn chia v ha xng. Hot ng 3: Thnh phn ha hc v tnh cht ca xng Mc tiu: Thng qua th nghim, HS ch ra c 2 thnh phn c bn ca xng c lin quan n tnh cht ca xng lin h thc t. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV biu din th nghi: Cho xng i ch vo ngm trong dd HCl 10%. - Gi 1 HS ln quan st. - HS quan st v nu hin tng: - Hin tng g xy ra. + C bt kh ni ln (kh CO2) - Dng kp gp xng ngn chng t xng c mui CaCO3. ra vo cc nc l + Xng mm do, un cong - Th un xem xng cng hay c. mm? - t xng bp thy xng v. - t xng i ch khc trn ngn la n cn, khi ht khi: Bp phn t, nhn xt + Xng v vn. hin tng. - T cc th nghim trn, c + HS trao i nhm v rt ra th rt ra kt lun g v kt lun. thnh phn, tnh cht ca x- - 1 HS c kt lun SGK. ng? - GV gii thiu v t l cht ct giao thay i tr em, ngi gi. Kt lun: - Xng gm 2 thnh phn ha hc l: + Cht v c: mui canxi. + Cht hu c (ct giao). - S kt hp 2 thnh phn ny lm cho xng c tnh cht n hi v rn chc. 4. Kim tra, nh gi Cho HS lm bi tp 1 SGK. Tr li cu hi 2, 3. 5. Hng dn hc bi nh - Hc bi v tr li cu hi 1, 2, 3 SGK. - c trc bi 9: Cu to v tnh cht ca c.

25

Ngy son: 18 / 9 / 2011 Tit 9 - Bi 9: Cu to v tnh cht ca c Ngy dy: Lp / s s:

A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

- Trnh by c c im cu to ca t bo c v ca bp c. - Gii thch c tnh cht cn bn ca c l s co c v nu c ngha ca s co c.

B. chun b.

- Tranh v phng to H 9.1 n 9.4 SGK. Tranh v h c ngi. Ba y t. - Nu c iu kin: chun b ch, dd sinh l 0,65%, my ghi nhp co c.
c. Tin trnh ln lp

1. T chc 2. Kim tra bi c - Nu cu to chc nng ca xng di? - Nu thnh phn ha hc v tnh cht ca xng? 3. Bi mi GV dng tranh h c ngi gii thiu mt cch khi qut v cc nhm c chnh ca c th nh phn thng tin u bi SGK. Hot ng 1: Cu to bp c v t bo c Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS c thng tin mc - HS nghin cu thng tin SGK I v quan st H 9.1 SGK, trao v quan st hnh v, thng nht i nhm tr li cu hi: cu tr li. - Bp c c cu to nh th - i din nhm trnh by. Cc nhm khc b sung v rt ra no ? kt lun. - Nu cu to t bo c ? - Gi HS ch trn tranh cu to bp c v t bo c. Kt lun: - Bp c : gm nhiu b c, mi b gm nhiu si c (t bo c) bc trong mng lin kt. - Hai u bp c c gn bm vo xng, gia phnh to l bng c. - T bo c: gm nhiu on, mi on l 1 n v cu trc gii hn bi 2 tm hnh ch Z. S sp xp cc t c mnh v t c dy t bo c to nn a sng v a ti. + a ti: l ni phn b t c dy, a sng l ni phn b t c mnh. Hot ng 2: Tnh cht ca c 26

Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS c th nghim - HS nghin cu th nghim v v quan st H 9.2 SGK (nu c tr li cu hi : iu kin GV biu din th - Nu kt lun. nghim) - Yu cu HS m t th nghim s co c - GV gii thch v chu k co - HS c thng tin, lm ng c (nhp co c). tc co cng tay st cnh tay + Gp cng tay st cnh tay. thy bp c co ngn li, - Nhn xt v s thay i to ra v b ngang. ln ca c bp trc cnh tay? - Gii thch da vo thng tin V sao c s thay i ? SGK, rt ra kt lun. - Yu cu HS lm th nghim - HS lm phn x u gi (2 phn x u gi, quan st H HS lm). 9.3 - Da vo H 9.3 gii thch - Gii thch c ch phn x s c ch phn x co c. co c? Kt lun: - Tnh cht cn bn ca c l s co c v dn khi b kch thch,c phn ng li bng co c. - C co ri li dn rt nhanh to chu k co c. - Khi c co, t c mnh xuyn su vo vng phn b ca t c dy lm t bo c co ngn li lm cho bp c ngn li v to v b ngang. - Khi kch thch tc ng vo c quan th cm lm xut hin xung thn kinh theo dy hng tm n trung ng thn kinh, ti dy li tm, ti c v lm c co. Hot ng 3: ngha ca hot ng co c Hot ng ca GV Hot ng ca HS - HS quan st H 9.4 SGK - Quan st H 9.4 v cho bit : - Trao i nhm thng - S co c c tc dng g? - Yu cu HS phn tch s nht kin. phi hp hot ng co, dn - i din nhm trnh by, b gia c 2 u (c gp) v c sung v rt ra kt lun. 3 u (c dui) cnh tay. - GVnhn xt, gip HS rt ra kt lun. - Yu cu 1 HS c kt lun cui bi. Kt lun: - C co gip xng c ng c th vn ng, lao ng, di chuyn. - Trong s vn ng c th lun c s phi hp nhp nhng gia cc nhm c. 4. Kim tra nh gi -c ghi nh v tr li cc cu hi cui bi SGK 27

5. Hng dn v nh - Hc v tr li cu 1, 2, 3. Gi : Cu 1: c im ph hp chc nng co c ca t bo c: + T bo c gm nhiu n v cu trc ni lin nhau nn t bo c di. + Mi n v cu trc c t c dy v t c mnh b tr xen k. Khi t c mnh xuyn su vo vng phn b ca t c dy s lm c ngn li to nn s co c. Cu 2 : Khi ng c c gp v dui cng chn cng co, nhng khng co ti a. C hai c i khng u co to ra th cn bng gi cho h thng xng chn thng trng tm ri vo chn . Cu 3 : - Khng khi no c 2 c gp v dui cng co ti a 9ca 1 b phn c th) - C gp v dui ca 1 b phn cng dui ti a khi cc c ny mt kh nng tip nhn kch thch do mt trng lc c (trng hp bi lit). Ngy son : 18 / 9 / 2011 Tit 10 - Bi 10: hot ng ca c Ngy dy: Lp / s s:
A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

- HS chng minh c c co sinh ra cng. Cng ca c c s dng trong lao ng v di chuyn. - Trnh by c nguyn nhn s mi c v nu bin php chng mi c. - Nu c li ch ca s luyn tp c, t vn dng vo i sng, thng xuyn luyn tp th dc th thao v lao ng va sc.
B. chun b.

- My ghi cng ca c, cc loi qu cn.

C. Tin trnh ln lp

1. T chc 2. Kim tra bi c - Trnh by cu to ca t bo c ph hp vi chc nng co c? - ngha ca hot ng co c? - Cu 2,3 SGK. 3. Bi mi VB: T ngha ca hot ng co c dn dt n cu hi: - Vy hot ng ca c mang li hiu qu g v lm g tng hiu qu hot ng co c? Hot ng 1: Cng ca c 28

Hot ng ca GV - Yu cu HS lm bi tp SGK.

Hot ng ca HS - HS chn t trong khung hon thnh bi tp: 1- co; 2- lc y; 3- lc ko. + Hot ng ca c to ra lc - T bi tp trn, em c nhn lm di chuyn vt hay mang xt g v s lin quan gia vc vt. c, lc v s co c? - Yu cu HS tm hiu thng tin tr li cu hi: - HS tm hiu thng tin SGK - Th no l cng ca c? Cch kt hp vi kin thc bit v tnh? cng c hc, v lc tr li, - Cc yu t no nh hng n rt ra kt lun. hot ng ca c? - Hy phn tch 1 yu t trong cc yu t nu? + HS lin h thc t trong lao - GV gip HS rt ra kt lun. ng. - Yu cu HS lin h trong lao ng. Kt lun: - Khi c co tc ng vo vt lm di chuyn vt, tc l c sinh ra cng. - Cng ca c : A = F.S F : lc Niutn S : di A : cng - Cng ca c ph thuc : + Trng thi thn kinh. + Nhp lao ng. + Khi lng ca vt di chuyn. Hot ng 2: S mi c Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV t chc cho HS lm th - 1 HS ln lm 2 ln: nghim trn my ghi cng c + Ln 1: co ngn tay nhp n gin. nhng vi qu cn 500g, m xem c co bao nhiu ln th mi. + Ln 2 : vi qu cn , co vi tc ti a, m xem c co c bao nhiu ln th mi v c bin i g v bin co - GV hng dn tm hiu bng c. 10 SGK v in vo trng - Da vo cch tnh cng HS hon thin bng. in kt qu vo bng 10. - Yu cu HS tho lun v tr li : - HS theo di th nghim, quan 29

- Qua kt qu trn, em hy cho st bng 10, trao i nhm v bit khi lng ca vt nh th nu c : no th cng c sn sinh ra ln + Khi lng ca vt thch hp nht ? th cng sinh ra ln. - Khi ngn tay tr ko ri th + Bin co c gim dn ti qu cn nhiu ln, c nhn ngng khi c lm vic qu sc. xt g v bin co c trong qu trnh th nghim ko di ? - Hin tng bin co c gim - HS nghin cu thng tin khi c lm vic qu sc t tr li : p n d. T rt ra kt tn l g ? lun. -Yu cu HS rt ra kt lun. - Yu cu HS nghin cu thng tin SGK tr li cu hi : - Nguyn nhn no dn n s mi c ? a. Thiu nng lng - HS lin h thc t v tr li. b. Thiu oxi c. Axit lctic ng trong c, + Mi c lm cho c th mt mi, nng sut lao ng gim. u c c d. C a, b, c u ng. -Mi c nh hng n sc - Lin h thc t v rt ra kt khe, lao ng v hc tp nh lun. th no? - Lm th no c khng b mi, lao ng v hc tp t kt qu? - Khi mi c cn lm g? Kt lun: - Cng ca c c tr s ln nht khi c co nng vt c khi lng thch hp vi nhp co c va phi. - Mi c l hin tng c lm vic nng v lu dn ti bin co c gim ngng. 1. Nguyn nhn ca s mi c - Thiu xi v nng lng cung cp - Axit lactic tch t trong c, u c c. 2. Bin php chng mi c - Cn ngh ngi, th su, kt hp xoa bp c sau khi hot ng mnh. - lao ng c nng sut cao cn lm vic nhp nhng, va sc, to tinh thn vui v, thoi mi trong v sau khi lm vic. - Thng xuyn lao ng, tp TDTT tng sc chu ng ca c. Hot ng 3: Thng xuyn luyn tp rn luyn c Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS tho lun nhm - Tho lun nhm, thng nht 30

tr li cc cu hi: - Kh nng co c ph thuc vo nhng yu t no ? - Nhng hot ng no c coi l s luyn tp c?-? Luyn tp thng xuyn c tc dng nh th no n cc h c quan trong c th v dn ti kt qu g i vi h c?

cu tr li. - i din nhm trnh by, b sung. Nu c: + Kh nng co c ph thuc: Thn kinh: sng khai, thc tt. Th tch ca bp c: bp c ln dn ti co c mnh. Lc co c Kh nng do dai, bn b. - Nn c phng php nh th + Hot ng coi l luyn tp c: lao ng, TDTT thng no t hiu qu? xuyn... + Lao ng, TDTT nh hng n cc c quan... - Rt ra kt lun. Kt lun: - Thng xuyn luyn tp TDTT v lao ng hp l nhm: + Tng th tch c (c pht trin) + Tng lc co c v lm vic do dai, lm tng nng sut lao ng. + Xng thm cng rn, tng nng lc hot ng ca cc c quan; tun hon, h hp, tiu ha... lm cho tinh thn sng khai. - Tp luyn va sc. 4. Kim tra nh gi - Gi 1 HS c kt lun SGK. ? Nguyn nhn ca s mi c? ? Cng ca c l g? Cng ca c c s dng vo mc ch no? ? Nu bin php tng cng kh nng lm vic ca c v bin php chng mi c. 5. Hng dn v nh - Hc v tr li cu 1, 2, 3 SGK. - Nhc HS thng xuyn thc hin bi 4 nh. Ngy son: Tit 11 - Bi 11: Tin ha ca h vn ng. V sinh h vn ng Ngy dy: Lp / s 8A 8B 8C 8D s:
A. mc tiu.

- HS chng minh c tin ha ca ngi so vi ng vt th hin h c xng. - Vn dng nhng hiu bit v h vn ng gi v sinh, rn luyn thn th, chng bnh tt v c xng thng xy ra tui thiu nin. 31

- Gio dc thc bo v, gi gn h vn ng c thn hnh cn i.

B. chun b.

- Tranh v phng to H 11.1 n H 11.5. Tranh v b xng ngi v b xng tinh tinh. Phiu trc nghim.
C. Tin trnh ln lp

1. T chc 2. Kim tra bi c - Cng ca c l g ? cng ca c c s dng vo mc ch g ? 3. Bi mi Hot ng 1: S tin ha ca b xng ngi so vi b xng th Hot ng ca GV - GV treo tranh b xng ngi v tinh tinh, yu cu HS quan st t H 11.1 n 11.3 v lm bi tp bng 11. - GV treo bng ph 11 yu cu i din cc nhm ln bng in. - GV nhn xt nh gi, a ra p n. Hot ng ca HS - HS quan st cc tranh, so snh s khc nhaugia b xng ngi v th. Trao i nhm hon thnhbng 11. - i din nhm trnh by cc nhm khc nhn xt, b sung.

Bng 11- S khc nhau gia b xng ngi v xng th B xng th - Nh - Khng c - Ct sng - Cong hnh cung - Lng ngc - N theo chiu lng bng - Xng chu - N rng - Hp - Xng i - Pht trin, khe - Bnh thng - Xng bn chn - Xng ngn ngn, - Xng ngn di, bn chn hnh bn chn phng. - Xng gt vm. - Nh - Ln, pht trin v pha sau. - Nhng c im no ca - HS trao i nhm hon b xng ngi thch nghi vi t nu c cc c im: ct th ng thng v i bng 2 sng, lng ngc, s phn ha tay v chn, c im v chn ? khp tay v chn. - Yu cu HS rt ra kt lun. Kt lun: - B xng ngi cu to hon ton ph hp vi t th ng thng v lao ng.
- T l s/mt - Li cm xng mt

Cc phn so snh

B xng ngi Ln Pht trin Cong 4 ch N sang 2 bn

32

Hot ng 2: S tin ha ca h c ngi so vi h c th Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV yu cu HS c thng tin - C nhn nghin cu SGK, SGK, quan st H 11.4, trao i quan st hnh v, trao i nhm thng nht kin. nhm tr li cu hi : - H c ngi tin ha so vi - i din cc nhm trnh by, b sung. h c th nh th no ? - GV nhn xt, nh gi gip - Rt ra kt lun. HS rt ra kt lun. Kt lun: - C nt mt biu hin tnh cm ca con ngi. - C vn ng li pht trin. - C tay: phn ha thnh nhiu nhm c nh ph trch cc phn khc nhau. Tay c ng linh hot, c it l ngn ci. - C chn ln, khe, c th gp, dui. Hot ng 3: V sinh h vn ng Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS quan st H 11.5, - C nhn quan st H 11.5 trao i nhm tr li cc - Lin h thc t, trao i cu hi: nhm tr li. - xng v c pht trin cn i, chng ta cn lm g? - i din nhm trnh by, cc - chng cong vo ct sng, nhm khc b sung. trong lao ng v hc tp cn - Rt ra kt lun. ch nhng im g ? - GV nhn xt v gip HS t rt ra kt lun. Kt lun: c v xng pht trin cn i cn: + Ch dinh dng hp l. + Thng xuyn tip xc vi nh nng. + Rn luyn thn th v lao ng va sc. + Chng cong, vo ct sng cn ch : mang vc u 2 tay, t th lm vic, ngi hc ngay ngn khng nghing vo. 4. Kim tra nh gi - Cho Hs c v tr li cc cu hi cui bi 5. Hng dn v nh - Hc v tr li cu 1, 2, 3 SGK Tr 39. - Nhc HS chun b thc hnh nh SGK.

Ngy son: Tit 12 - Bi 9: Tp s cu v bng b cho ngi gy xng 33

Ngy dy: Lp / s s:
A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

- HS bit cch s cu khi gp ngi gy xng. - Bit bng c nh xng b gy, c th xng cng tay, cng chn. - C thc bo v thn th, trnh tai nn thng tch - gy xng ; c thc gip ngi b tai nn gy xng...
B. chun b.

- GV: Tranh v h 12.1 n 12.4. Bng hnh s cu v bng b c nh khi gy xng (nu c). - HS: Mi nhm: 2 np tre (np g) bo nhn di 30-40 cm, rng: 45 cm, dy 0,6-1 cm, 4 cun bng y t di 2m (cun vi), 4 ming vi sch kch thch 20x40 cm hoc gc y t.
C. Tin trnh ln lp

1. T chc 2. Kim tra s chun b ca hc sinh 3. Bi mi VB: GV c th gii thiu 1 s v d v TNGT hoc TNL lm gy xng a phng, dn dt HS bc vo bi thc hnh Hot ng 1: Nguyn nhn gy xng Hot ng ca GV - Yu cu HS tho lun nhm tr li cu hi : - Nguyn nhn no dn n gy xng ? - V sao ni kh nng gy xng lin quan n la tui ? Hot ng ca HS - HS trao i nhm v nu c : + Do va p mnh xy ra khi b ng, tai nn giao thng... + Tui cng cao, nguy c gy xng cng tng v t l cht ct giao (m bo tnh n hi) v cht v c (m bo tnh rn chc) thay i theo hng tng dn cht v c. Tuy vy tr em cng rt hay b gy xng do... + Thc hin ng lut giao thng.

- bo v xng khi tham gia giao thng, em cn ch n im g ? - Gp ngi b tai nn giao thng chng ta c nn nn ch xng gy khng ? V sao ? - GV nhn xt v gip HS rt ra + Khng, v c th lm cho u xng gy ng chm vo kt lun. mch mu v dy thn kinh, c th lm rch c v da. Kt lun: - Gy xng do nhiu nguyn nhn. 34

- Khi b gy xng phi s cu ti ch, khng c nn bp ba bi v chuyn ngay nn nhn vo c s y t. Hot ng 2: Tp s cu v bng b Hot ng ca GV - GV c th s dng bng hnh hoc nhm HS lm mu hoc cng c th dng tranh H 12.1 => h 12.4 gii thiu phng php s cu v phng php bng c nh. - Yu cu cc nhm tin hnh tp bng b. - GV quan st cc nhm tin hnh tp bng b. - GV quan st, un nn, gip nht l nhm yu. - Gi i din tng nhm ln kim tra. Hot ng ca HS - Cc nhm HS theo di nm c cc thao tc.

- Tng nhm tin hnh lm: Mi em tp bng b cho bn (gi nh gy xng cng tay, cng chn).

- Cc nhm phi trnh by c: + Thao tc bng b. - Em cn lm g khi tham gia + Sn phm lm c. giao thng, lao ng, vui chi - m bo an ton giao thng, trnh cho mnh v ngi trnh a nghch vt nhau dm chn ln nhau. khc khng b gy xng ? Kt lun: Phng php s cu : - t np tre, g vo ch xng gy. - Lt vi mm, gp dy vo ch u xng. - Buc nh v 2 ch u np v 2 bn ch xng gy. * Bng b c nh - Vi xng cng tay : dng bng qun cht t trong ra c tay, sau dy eo vng tay vo c. - Vi xng chn: bng t c chn vo. Nu l xng i th dng np tre di t sn n gt chn v buc c nh phn thn. 4. Kim tra nh gi - GV nhn xt chung gi thc hnh v u, nhc im. - Cho im nhm lm tt : Nhc nh nhm lm cha t yu cu. 5. Hng dn v nh - Vit bo co tng trnh s cu v bng b khi gy xng cng tay.

35

Ngy son: Chng III- Tun hon Tit 13 - Bi 13: Mu v mi trng trong c th Ngy dy: Lp / s s:
A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

- HS phn bit c cc thnh phn cu to ca mu. - Trnh ny c chc nng ca mu, nc m v bch huyt. - Trnh by c vai tr ca mi trng trong c th. - Rn k nng quan st, phn tch, khi qut ha, pht trin k nng hc nhm. - HS c thc hc tp nghim tc, t gic bo v h tim mch.
B. chun b.

- Tranh phng to H 13.1 ; 13.2.

C. Tin trnh ln lp

1. T chc 2. Kim tra bi c 3. Bi mi - Theo em mu c vai tr g i vi c th sng? Hot ng 1: Mu Hot ng ca GV -Yu cu HS c thng tin SGK, quan st H 13.1 v tr li cu hi:-? Mu gm nhng thnh phn no? - C nhng loi t bo mu no? - Yu cu HS hon thnh bi tp in t SGK. - GV gii thiu cc loi bch cu (5 loi): Mu sc ca bch cu v tiu cu trong H 13.1 l so nhum mu. Thc t chng gn nh trong sut. - Yu cu HS nghin cu bng 13 v tr li cu hi: - Huyt tng gm nhng thnh phn no? - Yu cu HS tho lun nhm tr li cc cu hi phn SGK - Khi c th mt nc nhiu (7080%) do tiu chy, lao ng nng ra nhiu m hi... mu c Hot ng ca HS - HS nghin cu SGK v tranh, sau nu c kt lun. 1- huyt tng 2- hng cu 3- tiu cu

- HS da vo bng 13 tr li : Sau rt ra kt lun. - HS trao i nhm, b sung v nu c : + C th mt nc, mu s c li, kh lu thng. + Gip duy tr mi trng ca mu; c th trao i cht vi mi trng. 36

th lu thng d dng trong mch na khng? Chc nng - HS tho lun nhm v nu ca nc i vi mu? c : - Thnh phn cht trong huyt + Hng cu c hmoglbin c tng gi g v chc nng ca c tnh kt hp c vi oxi v n? kh cacbonic. - GV yu cu HS tm hiu thng tin SGK, tho lun nhm + Mu t phi v tim mang tr li cu hi: nhiu O2 nn c mu ti. - Thnh phn ca hng cu l Mu t cc t bo v tim mang g? N c c tnh g? nhiu CO2 nn c mu - V sao mu t phi v tim thm. ri ti t bo c mu ti cn mu t cc t bo v tim ri ti phi c mu thm? Kt lun: 1. Tm hiu thnh phn cu to ca mu - Mu gm: + Huyt tng 55%. + T bo mu: 45% gm hng cu, bch cu, tiu cu. 2. Tm hiu chc nng ca huyt tng v hng cu - Trong huyt tng c nc (90%), cc cht dinh dng, hoocmon, khng th, mui khong, cc cht thi... - Huyt tng c chc nng: + Duy tr mu th lng lu thng d dng. + Vn chuyn cc cht dinh dng, cc cht cn thit v cc cht thi. - Hng cu c Hb c kh nng kt hp vi O2 v CO2 vn chuyn O2 t phi v tim ti t bo v vn chuyn CO2 t t bo n tim v ti phi. Hot ng 2: Mi trng trong c th Hot ng ca GV - GV gii thiu tranh H 13.2 : quan h ca mu, nc m, bch huyt. - Yu cu HS quan st tranh v tho lun nhm, tr li cu hi : - Cc t bo c, no... ca c th c th trc tip trao i cht vi mi trng ngoi c khng ? - S trao i cht ca t bo trong c th vi mi trng ngoi phi gin tip thng qua yu t no ? - GV ging gii v mi quan h Hot ng ca HS - HS trao i nhm v nu c : + Khng, v cc t bo ny nm su trong c th, khng th lin h trc tip vi mi trng ngoi. + S trao i cht ca t bo trong c th vi mi trng ngoi gin thip qua mu, nc m v bch huyt (mi trng trong c th). - HS rt ra kt lun. 37

gia mu, nc m v bch huyt. Kt lun: - Mi trng bn trong gm ; Mu, nc m, bch huyt. - Mi trng trong gip t bo thng xuyn lin h vi mi trng ngoi trong qu trnh trao i cht. 4. Kim tra nh gi - Gv Tm tt ni dung chnh ca bi cho Hs ghi nh 5. Hng dn v nh - Hc v tr li cu 1, 2, 3, 4 SGK. - Gii thch ti sao cc vn ng vin trc khi thi u c 1 thi gian luyn tp vng ni cao? - c mc Em c bit Tr- 44.

Ngy son : Tit 14 - Bi 14: Bch cu min dch Ngy dy: Lp / s s:

A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

HS nm c 3 hng ro bo v c th khi tc nhn gy nhim. Trnh by c khi nim min dch. Phn bit c min dch t nhin v min dch nhn to. C thc tim phng bnh dch.

B. chun b.

- Tranh phng to cc hnh 14.1 n 14.4 SGK.

C. Tin trnh ln lp

1. T chc 2. Kim tra bi c - Thnh phn cu to ca mu? Nu chc nng ca huyt tng v hng cu? - Mi trng trong c th gm nhng thnh phn no? Chng c mi quan h vi nhau nh th no? 3. Bi mi VB: Gii thiu Bi 14. Hot ng 1: Cc hot ng ch yu ca bch cu Hot ng ca GV Hot ng ca HS - HS lin h n kin bi trc - C my loi bch cu ? - GV gii thiu 1 s kin thc v v nu 5 loi bch cu. cu to v cc loi bch cu : 2 nhm + Nhm 1: Bch cu khng ht, n nhn (limpho bo, bch cu m n, i thc bo). + Nhm 2 : Bch cu c ht, a 38

nhn, a thy. Cn c vo s bt mu ngi ta chia ra thnh : - HS quan st k H 14.1 ; 14.3 Bch cu trung tnh, bch cu a v 14.4 kt hp c thng tin axit, a kim SGK, trao i nhm tr li - Vi khun, virut xm nhp vo cu hi ca GV. c th, bch cu to my hng + Khi vi khun, virut xm nhp ro bo v ? vo c th, cc bch cu to 3 - S thc bo l g ? hng ro bo v. - Nhng loi bch cu no tham + Thc bo l hin tng cc bch cu hnh thnh chn gi gia vo thc bo ? - Yu cu HS tho lun nhm bt v nut cc vi khun vo t bo ri tiu ha chng. tr li cu hi : - T bo B chng li cc + Bch cu trung tnh v i khng nguyn bng cch no ? thc bo. - Th no l khng nguyn, khng th ; s tng tc gia khng nguyn v khng th - HS nu c : + Do hot ng ca bch cu : theo c ch no ? - T bo T ph hu cc t dn n ch vt thng bo c th nhim vi khun, tiu dit vi khun. virut bng cch no ? Kt lun: - Khi vi khun, virut xm nhp vo c th, cc bch cu bo v c th bng cch to nn 3 hng ro bo v : + S thc bo : bch cu trung tnh v bch cu m n (i thc bo) bt v nut cc vi khun, virut vo trong t bo ri tiu ha chng. + Limpho B tit ra khng th v hiu ha khng nguyn. + Limpho T ph hu cc t bo c th b nhim vi khun, virut bng cch tit ra cc prtin c hiu (khng th) lm tan mng t bo b nhim v hiu ha khng nguyn. - Lu : bch cu a axit v a kim cng tham gia vo v hiu ha vi khun, virut nhng vi mc t hn. Hot ng 2: Min dch Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS c thng tin SGK - HS da vo thng tin SGK tr li, sau rt ra kt lun. v tr li cu hi : - Min dch l g ? - C my loi min dch ? - Nu s khc nhau ca min dch t nhin v min dch - HS lin h thc t v tr li. nhn to ? - Hin nay tr em c tim phng bnh no ?Hiu qu ra sao ? Kt lun: 39

- Min dch l kh nng c th khng b mc 1 bnh no mc d sng mi trng c vi khun, virut gy bnh. - C 2 loi min dch : + Min dch t nhin : T c th c kh nng khng mc 1 s bnh (min dch bm sinh) hoc sau 1 ln mc bnh y (min dch tp nhim). + Min dch nhn to : do con ngi to ra cho c th bng tim chng phng bnh hoc tim huyt thanh. 4. Kim tra nh gi Khoanh trn vo ch ci u cu tr li ng : Cu 1 : Hy chn 2 loi bch cu tham gia vo qu trnh thc bo : a. Bch cu trung tnh. b. Bch cu a axit. c. Bch cu a kim. d. Bch cu n nhn. e. Limpho bo. Cu 2 : Hot ng no ca limpho B. a. Tit khng th v hiu ha khng nguyn. b. Thc bo bo v c th. c. T tit khng th bo v c th. Cu 3 ; T bo limpho T ph hu t bo c th b nhim bnh bng cch no ? a. Tit men ph hu mng. b. Dng phn t prtin c hiu. c. Dng chn gi tiu dit. 5. Hng dn v nh - Hc bi v tr li cu hi 1, 2, 3 SGK. - c mc Em c bit v Hi chng suy gim min dch.

40

Ngy son: Tit 15 - Bi 15: ng mu v nguyn tc truyn mu Ngy dy: Lp / s s:

A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

- HS nm c c ch ng mu v vai tr ca n trong bo v c th. - Trnh by c cc nguyn tc truyn mu v c s khoa hc ca n. - Rn k nng t duy khi qut, phn tch v tng hp thng tin, k nng hc tp nhm. - Gio dc thc hc tp nghim tc, trnh tai nn thng tch lm mt mu.
B. chun b.

- Tranh phng to cc hnh 15 - minh ha qu trnh ng mu.

C. Tin trnh ln lp

1. T chc 2. Kim tra bi c - Khi vi khun xm nhp vo c th, bch cu to nn nhng hng ro phng th no bo v c th. - Min dch l g? Phn bit cc loi min dch? Hi thm cu hi 2, 3 SGK. 3. Bi mi: Hot ng 1: ng mu Hot ng ca GV - GV yu cu HS c thng tin SGK v tr li cu hi : - Nu hin tng ng mu ? - GV cho HS lin h khi ct tit g vt, mu ng thnh cc. - V sao trong mch mu khng ng li thnh cc ? - Yu cu HS tho lun nhm : - S ng mu lin quan ti yu t no ca mu ? - S ng mu c ngha g vi s sng ca c th ? - GV ni thm ngha trong y hc. Hot ng ca HS - HS nghin cu thng tin kt hp vi thc t tr li cu hi : - Rt ra kt lun. Kt lun: - Khi b t tay, vt thng nh, mu chy ra sau ngng hn nh mt khi mu ng bt kn vt thng. - C ch ng mu : SGK - ngha : s ng mu l c ch t bo v c th gip cho c th khng b mt nhiu mu khi b thng.

Hot ng 2: Cc nguyn tc truyn mu Hot ng ca GV 41 Hot ng ca HS

- GV gii thiu th nghim ca - HS ghi nh thng tin. Lanstayn SGK. - Em bit ngi c my nhm - Quan st H 15 tr li. - Rt ra kt lun. mu ? - GV gii thiu H 15 v t cu hi : - Hng cu mu ngi cho c loi khng nguyn no ? - Huyt tng mu ngi nhn c nhng loi khng th no ? Chng c gy kt dnh mu ngi nhn khng ? - Yu cu HS lm bi tp SGK. - Yu cu HS tho lun tr li - HS vn dng kin thc va cu hi : --Mu c c khng nguyn A v B nu, quan st H 15 v nh c th truyn cho ngi c nhm du mi tn vo s truyn mu. mu O ? V sao ? -Mu khng c khng nguyn A - HS vn dng kin thc v B c th truyn cho ngi c phn 1 tr li cu hi : nhm mu O c khng ? V + Khng, v s b kt dnh hng cu. sao ? - Mu c nhim tc nhn gy bnh (virut vim gan B, virut HIV + C, v khng gy kt dnh ...) c th em truyn cho ngi hng cu khc khng ? V sao ? - Vy nguyn tc truyn mu l - HS tr li. g ? Kt lun: 1. Cc nhm mu ngi - Hng cu c 2 loi khng nguyn A v B. Huyt tng c 2 loi khng th : anpha v bta. Nu A gp anpha ; B gp bta s gy kt dnh hng cu. - C 4 nhm mu ngi : A, B, O, AB. + Nhm mu O : hng cu khng c khng nguyn, huyt tng c c 2 loi khng th. + Nhm mu A : hng cu c khng nguyn A, huyt tng c khng th bta. + Nhm mu B : hng cu c khng nguyn B, huyt tng c khng th anpha. + Nhm mu AB : hng cu c khng nguyn A,B nhng huyt tng khng c khng th. - S truyn mu : A O O B B 42 AB AB

2. Cc nguyn tc cn tun th khi truyn mu - Khi truyn mu cn lm xt nghim trc la chn loi mu truyn cho ph hp, trnh tai bin v trnh nhn mu nhim tc nhn gy bnh. 4. Kim tra nh gi Khoanh trn vo ch ci u cu tr li ng : Cu 1 : T bo mu no tham gia vo qu trnh ng mu : a. Hng cu; b. Bch cu; c. Tiu cu Cu 2 : Mu khng ng c l do : a. T mu; b. Huyt tng; c. Bch cu 5. Hng dn v nh - Hc bi v tr li cu hi 1, 2, 3 SGK- Tr 50. - c mc Em c bit trang 50. Ngy son : Tit 16 - Bi 16: tun hon mu v lu thng bch huyt Ngy dy: Lp / s s:
A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

- HS nm c cc thnh phn cu to ca h tun hon mu v vai tr ca chng. - Nm c cc thnh phn cu to ca h bch huyt v vai tr ca chng. - Rn k nng quan st, phn tch, khi qut. - Gio dc thc hc tp nghim tc, tch cc.
B. chun b.

- Tranh phng to cc hnh 16.1; 16.2. - M hnh ng cu to h tun hon ngi, bng a nu c.
C. Tin trnh ln lp

1. T chc 2. Kim tra bi c Kim tra 15 pht Cu 1. (4 ) Khoanh trn vo ch ci u cu tr li ng : 1. Loi t bo no tham gia vo qu trnh bo v c th chng li cc tc nhn gy bnh? a. Hng cu; b. Bch cu; c. Tiu cu; d. C a, b, c u ng. 2. Ngi c nhm mu O khng nhn c mu ca ngi c nhm mu A, B v AB v : a. Nhm mu O, trong huyt tng c cha c hai loi khng th l v . b. Nhm mu O, trong huyt tng khng c v c. Cc nhm mu A, B v AB, trong hng cu c c A, B. 43

d. Nhm mu A, B v AB d gy nnh cho ngi nhm mu O. Cu 2. (6 ) Hy gii thch c ch ng mu ? S ng mu c ngha g i vi c th ? 3. Bi mi VB: Tun hon mu v lu thng bch huyt c vai tr g? Hot ng 1: H tun hon mu Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV yu cu HS quan st H - HS quan st H 16.1 v lin h 16.1 SGK v tr li cu hi : kin thc c, tr li cu hi : - H tun hon mu gm - Rt ra kt lun. nhng c quan no ? Nu - HS trnh by trn tranh. c im ca mi thnh phn ? - Yu cu HS quan st H 16.1, lu ng i ca mi tn v - C nhn quan st k tranh. mu mu trong ng mch, - Trao i nhm thng nht tnh mch. Tho lun tr cu tr li. - i din nhm trnh by, cc li 3 cu hi : - M t ng i ca mu nhm khc b sung. trong vng tun hon nh v - Rt ra kt lun. vng tun hon ln ? - Phn bit vai tr ca tim v h mch trong s tun hon mu ? - Nhn xt v vai tr ca h tun hon mu ? Kt lun: 1. Cu to - H tun hon mu gm : tim v cc h mch to thnh vng tun hon. + Tim 4 ngn (2 tm nh, 2 tm tht), na phi mu thm, na tri mu ti. + H mch : ng mch : dn mu t tim n c quan. Tnh mch : dn mu t c quan n tim. Mao mch : Ni ng mch v tnh mch (ng knh mao mch nh). 2. ng i- chc nng - Vng tun hon nh : Mu thm (nhiu CO2) t tm nh phi n ng mch phi, ti mao mch phi (trao i kh O2, CO2) ha mu ti, ti tnh mch phi, ti tm nh tri. - Vng tun hon ln : Mu ti (nhiu O2) t tm tht tri ti ng mch ch ti mao mch cc phn trn v di c th (thc hin trao i kh vi t bo) sau ti tnh mch ch trn v tnh mch ch di, ti tm nh phi. 44

- Vai tr ca tim v h mch : + Tim co bp to lc y mu lu thng trong h mch. + H mch : dn mu t trong ti cc t bo, ti tim. - Vai tr ca h tun hon mu : lu chuyn mu trong ton c th. Hot ng 2: Lu thng bch huyt Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV treo tranh H 16.2 phng to, - HS nghin cu H 16.1 lu ch yu cu HS nghin cu thng tin thch v tr li c : trn tranh v tr li cu hi : - H bch huyt gm nhng + H bch huyt gm phn thnh phn cu to no ? (phn h ln v phn h nh. h) + Phn h nh : thu bch - Phn h ln v phn h nh huyt na trn bn phi c thu bch huyt vng no ca th. c th ? + Phn h ln : thu bch huyt - Phn h ln v phn h nh phn cn li ca c th. u gm nhng thnh phn no ? - Lu HS : + Hch bch huyt cn l ni - HS nghin cu tranh, quan st sn xut bch cu. s SGK, trao i nhm v + Tnh mch bch huyt. - S lun chuyn bch huyt trnh by trn tranh. trong mi phn h u qua thnh phn no ? - M t ng i ca bch huyt trong phn h ln v phn h - 1 HS c kt lun SGK. nh ? - H bch huyt c vai tr g ? - GV ging thm : bch huyt c thnh phn tng t huyt tng khng cha hng cu. Bch cu ch yu l dng limpho. Kt lun: 1. Cu to - H bch huyt gm : phn h ln v phn h nh. + Phn h nh : thu bch huyt na trn bn phi c th. + Phn h ln : thu bch huyt phn cn li ca c th. - Mi phn h u gm thnh phn : + Mao mch bch huyt. + Mch bch huyt + Hch bch huyt + ng bch huyt + Tnh mch mu 2. ng i 45

- ng i ca bch huyt: t cc mao mch bch huyt mch bch huyt nh hch bch huyt mch bch huyt ln ng bch huyt tnh mch mu (tnh mch di n) v tim. - Vai tr : cng vi h tun hon mu thc hin lun chuyn mi trng trong c th v tham gia bo v c th. 4. Kim tra nh gi Khoanh trn vo ch ci u cu tr li ng : Cu 1 : H tun hon gm : a. ng mch, tnh mch v tim. b. Tm nh, tm tht, ng mch, tnh mch. c. Tim v h mch. Cu 2 : Mu lu chuyn trong c th l do : a. Tim co bp y mu vo h mch. b. H mch dn mu i khp c th. c. C th lun cn cht dinh dng. d. Ch a v b. e. C a, b, c. Cu 3 : im xut pht ca h bch huyt l : a. Mao mch bch huyt b. Cc c quan trong c th c. Mao mch bch huyt cc c quan trong c th. 5. Hng dn v nh - Hc bi v tr li cu hi SGK. - c mc Em c bit trang. - K bng 17.1 vo v.

Ngy son: Tit 17 - Bi 17: Tim v mch mu Ngy dy: Lp / s s:

A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

- HS xc nh trn tranh hay m hnh cu to ngoi v trong ca tim. - Phn bit c cc loi mch mch mu. - Trnh by c c im ca cc pha trong chu k co gin tim. - Rn k nng t duy, d on, tng hp kin thc. - C thc hc tp nghim tc, bit t chm sc v bo v thn th, nht l bo v tim.
B. chun b.

- Tranh phng to cc hnh 17.1; 17.2. 46

- M hnh cu to tim ngi. - Bng ph: k sn bng 17.1.

C. Tin trnh ln lp

1. T chc 2. Kim tra bi c - H tun hon mu gm nhng thnh phn cu to no? Vai tr ca tim trong h tun hon mu. - H tun hon bch huyt gm nhng thnh phn cu to no? Vai tr? 3. Bi mi VB: Hy cng tm hiu cu to ph hp vi chc nng ca tim! Hot ng 1: Cu to tim Hot ng ca GV - GV yu cu HS nghin cu H 17.1 SGK kt hp vi kin thc hc lp 7 v tr li cu hi : - Xc nh v tr hnh dng cu to ngoi ca tim ? - GV b sung cu to mng tim. - Cho HS quan st H 16.1 hoc m hnh cu to trong ca tim + Xc nh cc ngn tim - Da vo kin thc c v quan st H 16.1 + H 17.1 in vo bng 17.1 ? - GV treo bng 17.1 k sn HS ln bng hon thnh. - GV cho HS quan st m hnh cu to trong ca tim kim chng. -Hng dn HS cn c vo chiu di qung ng m mu bm qua, d on ngn tim no c thnh c tim dy nht v ngn no c thnh c mng nht. - GV cho HS quan st m hnh cu to trong ca tim kim chng xem d on ca mnh ng hay sai. - HS quan st cc van tim. Hot ng ca HS - HS nghin cu tranh, quan st m hnh cng vi kin thc c hc lp 7 tm hiu cu to ngoi ca tim. - 1 HS ln trnh by trn tranh v m hnh.

- Quan st H 16.1 + 17.1 ; trao i nhm hon thnh bng. i din nhm trnh by. - Cc nhm khc nhn xt. - HS d on, thng nht p n. - HS trnh by, cc nhm khc b sung. - Rt ra kt lun.

- HS quan st.

p n bng 17.1 ; Ni mu c bm ti t cc ngn tim Cc ngn tim co Tm nh tri co Ni mu c bm ti Tm tht tri 47

Tm nh phi co Tm tht phi Tm tht tri co Vng tun hon nh Tm tht phi co Vng tun hon ln Kt lun: 1. Cu to ngoi - V tr, hnh dng - Mng tim : bao bc bn ngoi tim (m lin kt), mt trong tit dch gip tim co bp d dng. - ng mch vnh v tnh mch vnh lm nhim v dn mu nui tim. 2. Cu to trong - Tim c 4 ngn - Thnh c tm tht dy hn c tm nh. - C tm tht tri dy hn c tm tht phi. - Gia tm nh v tm tht c van nh tht. Gia tm tht v ng mch c van tht ng (van t chim) gip mu lu thng theo mt chiu. Hot ng 2: Cu to mch mu Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS quan st H 17.2 v - Mi HS thu nhn thng tin qua H 17.2 SGK tr li cu cho bit : hi : - C nhng loi mch mu no ? - So snh v ch ra s khc bit - i din nhm bo co kt gia cc loi mch mu. Gii qu, in vo bng. thch s khc nhau ? - Hon thnh phiu hc tp (v - Cc nhm khc nhn xt, b sung. Bi tp SH). - GV cho HS i chiu kt qu vi H 17.2 hon thnh kt qu ng vo bng. Kt lun: - C 3 loi mch mu l : ng mch, tnh mch v mao mch. - S khc bit gia cc loi mch : Cc loi S khc bit v cu Gii thch mch to - Thnh c 3 lp vi lp - Thch hp vi chc nng m lin kt v lp c dn mu t tim ti cc c trn dy hn ca tnh quan vi vn tc cao, p ng mch mch. lc ln. - Lng hp hn tnh mch. Tnh mch - Thnh c 3 lp nhng - Thch hp vi chc nng lp m lin kt v lp c dn mu t khp cc t trn mng hn ca bo c th v tim vi ng mch. vn tc v p lc nh. - Lng rng hn ca ng mch. 48

Mao mch

- C van 1 chiu nhng ni mu chy ngc chiu trng lc. - Nh v phn nhnh nhiu. - Thnh mng, ch gm mt lp biu b. - Lng hp.

- Thch hp vi chc nng to rng ti tng t bo ca cc m, to iu kin cho s trao i cht vi cc t bo.

Hot ng 3: Chu k co dn ca tim Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV yu cu HS quan st H - C nhn HS nghin cu H 17.3, trao i nhm thng 17.3 SGK v tr li cu hi : - Mi chu k co dn ca tim ko nht cu tr li. di bao nhiu giy ? Gm my pha ? - Thi gian lm vic l bao - i din nhm trnh by, nhn nhiu giy ? Ngh bao nhiu xt, b sung. giy ? - Tim ngh ngi hon ton bao - HS c kt lun SGK. nhiu giy ? - Th tnh xem mi pht din ra bao nhiu chu k co dn tim ? Kt lun: - Chu k co dn tim gm 3 pha, ko di 0,8 s + Pha co tm nh : 0,1s. + Pha co tm tht : 0,3s. + Pha dn chung : 0,4s. - 1 pht din ra 75 chu k co dn tim (nhp tim). 4. Kim tra nh gi GV dng H 17.4 yu cu HS in ch thch. 5. Hng dn v nh - Hc bi v tr li cu hi 1 SGK. - Lm bi tp 2, 3, 4 vo v - v bi tpbi tp. - n tp 3 chng chun b kim tra 1 tit.

49

Ngy son: Tit 18 - Kim tra Ngy dy: Lp / s s:

A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

- Kim tra, nh gi kt qu hc tp ca HS t chng I n chng III nhm pht hin ra nhng mt t v cha t ca HS, nh gi nh k qu trnh hc tp ca hc sinh; tm hiu nguyn nhn ra phng n gii quyt gip HS hc tt. - Pht huy tnh t gic, tch cc ca HS.
b. chun b kim tra

1. kim tra nh k vi thi lng 45 pht

Phn I - trc nghim 1. Hy sp xp cc bo quan tng ng vi cc chc nng bng cch ghp ch (a, b, c...) vi s (1, 2, 3,...) vo kt qu bng sao cho ph hp. Kt Chc nng Bo quan qu 1. Ni tng hp prtin a. Li ni cht 12. Vn chuyn cc cht trong t bo. b. Ti th 23. Tham gia hot ng h hp gii c. Ribxm 3phng nng lng. d. B my Gngi 44. Cu trc quy nh s hnh thnh e. NST 5prtin. 5. Thu nhn, tch tr, phn phi sn phm trong hot ng sng ca t bo. 2. Nron thn kinh no dn truyn v ty sng cc xung ng khi da b kch thch bi cc yu t t mi trng ngoi? a. Nron hng tm b. Nron li tm c. Nron trung gian d. C 3 nron trn. 3. Trong thnh phn xng ngi cn tr th cht hu c (ct giao) chim t l no (1/2 ; 1/3 ; 1/4 ; 1/5 ; t l cao hn) iu gip xng c tnh cht g? 4. Khi c lm vic nhiu, nguyn nhn gy mi c ch yu l: a. Cc t bo c s hp th nhiu glucz. b. Cc t bo c s hp th nhiu O2. c. Cc t bo c thi ra nhiu CO2. d. Thiu O2 cng vi s tch t axit lctic gy u c c. 5. Ch thch cc thnh phns h tun vo hnh sau: Hnh v cu to ca tim

hon 50

Phn ii - t lun 1. Gii thch v sao tim hot ng c i khng mt mi ? 2. Mu c tnh cht bo v c th nh th no? iu c ngha g i vi c th?

2. p n Biu im
2.1. Phn trc nghim C1. 1-c 2-a 3-b 4-e 5-d (Mi ng 0,25 im.) C2. a (0,5) C3. T l cao hn, v vy xng tr em c tnh n hi cao hn xng ngi ln. (1,0) C4. d (0,5) C5. 1- ng mch ch 7- Tm tht phi 2- ng mch phi 8- Van nh tht 3- Tnh mch phi 9- Van tht ng 4- Tm nh tri 10- Tm nh phi 5- Tm tht tri 11- Tnh mch ch trn 6- Tnh mch ch di ( Mi ch thch ng : 0,25 im) 2.1. Phn t lun Cu 1. Tim hot ng c i khng mt mi v : - Tim co dn nhp nhng theo chu k. Mi chu k co dn tim chim 0,8s trong tm nh co 0,1s ngh 0,7s; tm tht co 0,3s ngh 0,5s; v pha gian chung l 0,4s cho tim phc hi hon ton. (0,75) - Trong qua trnh hot ng, tim lun c cung cp mt lng xi v cc cht dinh dng ln hn nhiu ln so vi cc c quan khc trong c th. (0,75) Cu 2. Mu c tnh cht bo v c th l : - Trong mu c bch cu c kh nng tiu dit vi khun bng thc bo, tit ra khng th chng li cc khng nguyn do VSV xm nhp tit ra v tit ra cc prtin c hiu tiu dit VR, VK gy bnh. (1 ). - Tiu cu tham gia vo qu trnh ng mu, bo v c th chng mt mu khi b thng (0,5 ). - Nh vo kh nng bo v ca mu, c th ngi c th c min dch trc s xm hi ca cc tc nhn gy bnh (VK, VR) t mi trng; ng thi trnh c s mt mu ca c th trong cc trng hp b tai nn, hay phu thut (1,0 )
c. tin hnh kim tra

Gio vin t chc vic kim tra trn lp; sau chm bi theo p n biu im xy dng nh gi chi tit thng qua bi lm ca hc sinh. Sau gi kim tra, yu cu HS chun b cho tit hc tip sau (tit 19): xem trc bi 18, su tm v tm hiu cc thng tin c lin quan.

51

d. tng hp kt qu kim tra

im t 8,0 im t 5,0

Ngy son: Tit 19 - Bi 18: Vn chuyn mu qua h mch. V sinh h tun hon Ngy dy: Lp / s 8A 8B 8C 8D s:
A. mc tiu.

- HS trnh by c c ch vn chuyn mu qua h mch. - Ch ra c cc tc nhn gy hi cng nh cc bin php phng trnh v rn luyn h tim mch. - C thc phng trnh cc tc nhn gy hi v thc rn luyn h tim mch.
B. chun b.

- Tranh phng to cc hnh 18.1; 18.2. - Thng tin b sung (ly t ngun t liu Sinh hc 8).
C. Tin trnh ln lp

1. T chc 2. Kim tra 3. Bi mi Hot ng 1: S vn chuyn mu qua h mch Hot ng ca GV - GV yu cu HS nghin cu thng tin , quan st H 18.1 ; 18.2 SGK, tho lun nhm v tr li cu hi : - Lc ch yu gip mu tun hon lin tc v theo 1 chiu trong h mch c to ra t u ? C th nh th no ? - Huyt p trong tnh mch rt nh m mu vn vn chuyn v tim l nh tc ng ch yu no ? - GV cho HS quan st H 18.1 thy huyt p c tr s gim dn t ng mch, ti mao mch sau ti tnh mch . - Cho HS quan st H 18.2 thy Hot ng ca HS - C nhn t nghin cu thng tin, quan st tranh, tho lun nhm, thng nht cu tr li. - i din nhm trnh by, cc nhm khc b sung.

52

vai tr ca c bp v van tnh mch trong s vn chuyn mu tnh mch. Kt lun: - Lc ch yu gip mu vn chuyn lin tc v theo mt chiu nh cc yu t sau : + S phi hp hot ng cc thnh phn cu to (cc ngn tim v van lm cho mu bm theo 1 chiu t tm nh ti tm tht, t tm tht ti ng mch). + Lc y ca tm tht to ra 1 p lc trong mch gi l huyt p. S chnh lch huyt p cng gip mu vn chuyn trong mch. + S co dn ca ng mch. + S vn chuyn mu qua tim v tim nh h tr ca cc c bp co bp quanh thnh tnh mch, scht ca lng ngc khi ht vo, sc ht ca tm nh khi dn ra. + Vi cc tnh mch m mu chy ngc chiu trng lc cn c s h tr ca van tnh mch gip mu khng b chy ngc. - Mu chy trong mch vi vn tc khc nhau. Hot ng 2: V sinh tim mch Hot ng ca GV - GV yu cu HS nghin cu thng tin SGK v tr li cu hi : - Hy ch ra cc tc nhn gy hi cho h tim, mch ? - Nu cc bin php bo v trnh cc tc nhn c hi cho h tim mch ? Hot ng ca HS - C nhn nghin cu thng tin SGK, tho lun nhm v nu c : + Cc tc nhn : khuyt tt v tim mch, st cao, mt nhiu nc, s dng cht kch thch, nhim virut, vi khun, thc n.... - Yu cu HS nghin cu bng 18 + Bin php. - Nu kt lun. gii thch cu hi : - HS nghin cu bng, trao - Cu 2 (60) - Nu cc bin php rn luyn i nhm nu c : + Vn ng vin luyn tp tim mch ? - GV lin h bn thn HS ra TDTT c c tim pht trin, sc co c ln, y nhiu mu k hoch luyn tp TDTT. (hiu xut lm vic ca tim cao hn). - Nu kt lun. Kt lun: 1. Bin php phng trnh cc tc nhn c hi cho tim mch - Khc phc v hn ch cc nguyn nhn lm tng nhp tim v huyt p khng mong mun. + Khng s dng cc cht kch thch c hi : ru, thuc l, hrin... + Cn kim tra sc khe nh k hng nm pht hin khuyt tt lin quan n tim mch iu tr kp thi. 53

+ Khi b sc, hoc tress cn iu chnh c th theo li bc s. + Cn tim phng cc bnh c hi cho tim mch : thng hn, bch cu, .. v iu tr kp thi cc chng bnh nh cm cm, thp khp... + Hn ch n thc n hi cho tim mch nh : m ng vt... 2. Cc bin php rn luyn h tim mch - Tp TDTT thng xuyn, u n va sc kt hp vi xoa bp ngoi da. 4. Kim tra nh gi - HS tr li cu 1, 4 SGK. 5. Hng dn v nh - Hc bi v tr li cu hi 1, 3, 4 SGK. - Lm bi tp 2 : Ch s nhp tim/ pht ca cc vn ng vin th thao luyn tp lu nm.
Trng thi Nhp tim (S ln/ pht) ngha

Lc ngh ngi

40-60

Lc hot ng 180-240 gng sc Ngy son : Tit 20 - Bi 19: Thc hnh - S cu cm mu Ngy dy: Lp / s s:
A. mc tiu.

- Tim c ngh ngi nhiu hn. - Kh nng tng nng sut ca tim cao hn. - Kh nng hot ng ca c th tng ln.

8A

8B

8C

8D

- HS phn bit vt thng lm tn thng tnh mch, ng mch hay mao mch. - Rn k nng bng b vt thng. Bit cch lm gar v nm c nhng qui nh khi t gar. - Gio dc thc bo v thn th, trnh cc tai nn thng tch cc chn thng l t mch, mt mu; thc v sinh v gi k lut trong hc tp nhm.
B. chun b.

- GV: Chun b 1 cun bng, 2 ming gc, 1 cun bng, dy cao su hoc dy vi, 1 ming vi mm (10x30cm). - HS : Chun b theo nhm (1 bn) nh ca GV.
C. Tin trnh ln lp

1. T chc 2. Kim tra s chun b ca HS - GV kim tra s chun b ca HS v kim tra bi c (cu 1, 4 SGK). 54

3. Bi mi VB: Nu mt 1/2 lng mu c th s cht v vy khi b thng chy mu cn c x l kp thi v ng cch. Hot ng 1: Tm hiu v cc dng chy mu Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV yu cu HS trao i - HS t x l, lin h thc t, nhm, tho lun hon trao i nhm v hon thnh bng. thnh bng : - Sau tin hnh bo co theo yu cu ca gio vn v pht biu kt lun. Tiu kt : Cc dng chy mu 1. Chy mu mao mch 2. Chy mu tnh mch 3. Chy mu ng mch Biu hin - Mu chy t, chm. - Mu chy nhiu hn, nhanh hn. - Mu chy nhiu, mnh, thnh tia.

Hot ng 2: Tp bng b vt thng Hot ng ca GV - Khi b chy mu lng bn tay th bng b nh th no ? - GV lu HS 1 s im, yu cu cc nhm tin hnh. - GV kim tra mu bng ca cc t : yu cu mu bng phi cc bc, gn, p, khng qu cht, khng qu lng. - Khi b chy mu ng mch, cn tin hnh nh th no ? - Lu HS v v tr dy gar cch vt thng khng qu gn (> 5cm), khng qu xa. - Yu cu cc nhm tin hnh. - GV kim tra, nh gi mu. + Mu bng phi cc bc, gn, p khng qu cht hay qu lng. Hot ng ca HS - Cc nhm nghin cu thng tin SGK. - 1 HS trnh by cch bng b vt thng lng bn tay nh thng tin SGK : 4 bc. - Mi nhm tin hnh thc hnh di s iu khin ca t trng. - Mi t chn ngi mu bng tt nht. i din nhm trnh by thao tc v mu. - Cc nhm nghin cu cch bng b SGK + H 19.1. - 1 HS trnh by cc bc tin hnh, - Cc nhm tin hnh di d iu khin ca t trng. - Mi t chn mt mu bng tt nht. i din nhm trnh by thao tc v mu.

55

+ V tr dy gar. Kt lun: 1. Bng b vt thng lng bn tay (chy mu tnh mch v mao mch). - Cc bc tin hnh SGK. + Lu : Sau khi bng nu vt thng vn chy mu, phi a ngay bnh nhn ti bnh vin. 2. Bng b vt thng c tay (chy mu ng mch) - Cc bc tin hnh SGK. + Lu : + Vt thng chy mu ng mch (tay chn) mi c buc gar. + C 15 pht ni dy gar 1 ln v buc li. + Vt thng v tr khc ch n tay vo ng mch gn vt thng nhng v pha trn. Hot ng 3: Thu hoch - GV yu cu mi HS v nh t vit bo co thc hnh theo SGK. - GV cn c vo p n + s chun b + thi hc tp ca HS nh gi, cho im. 4. Kim tra nh gi - GV nhn xt chung v : phn chun b ca HS, thc hc tp, kt qu 5. Hng dn v nh - Hon thnh bo co thu hoch.

Ngy son: Chng IV H hp Tit 21 - Bi 20: h hp v cc c quan h hp Ngy dy: Lp / s s:

A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

- HS nm c khi nim h hp v vai tr ca h hp vi c th sng. 56

- HS xc nh c trn hnh cc c quan trong h h hp ngi, nu c cc chc nng ca chng. - Rn luyn k nng quan st tranh, t duy logic HS. - Gio dc thc hc tp nghim tc, c k lut.
B. chun b.

- Tranh phng to hnh 20.1; 20.2; 20.3 SGK v m hnh tho lp cc c quan ca c th ngi.
C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c - Thu bi thu hoch gi trc. 3. Bi mi Hot ng 1: Tm hiu khi nim h hp v vai tr ca n i vi c th sng Mc tiu: HS nm c khi nim h hp, cc giai on ch yu ca qu trnh h hp, thy c vai tr ca h hp vi c th sng. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS nghin cu thng - C nhn nghin cu thng tin tin SGK, lin h kin thc , kt hp kin thc c v quan hc lp 3 v 7 , quan st H st tranh, tho lun thng nht 20, tho lun nhm tr li cc cu tr li. cu hi: - Nu kt lun. - H hp l g? - Da vo s SGK v nu - H hp c lin quan nh th kt lun. no vi cc hot ng sng ca t bo v c th? - H hp gm nhng giai on ch yu no? - Quan st H 20.1 tr li, - S th c ngha g vi h rt ra kt lun. hp? Kt lun: - H hp l qu trnh cung cp oxi cho t bo c th v thi kh cacbonic ra ngoi c th. - H hp cung cp oxi cho t bo, tham gia vo phn ng oxi ha cc hp cht hu c to nng lng (ATP) cho mi hot ng sng ca t bo v c th, ng thi loi thi cacbonic ra ngoi c th. - H hp gm 3 giai on: S th, trao i kh phi, trao i kh t bo. - S th gip kh lu thng phi, to iu kin cho trao i kh din ra lin tc t bo. Hot ng 2: Cc c quan trong h h hp ca ngi v chc nng ca chng Mc tiu: HS nm c cu to ca c quan h hp, thy c s ph hp gia cu to vi chc nng. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS nghin cu s - HS nghin cu tranh, m 57

H 20.2 SGK v tr li cu hi: - H h hp gm nhng c quan no? Xc nh cc c quan trn tranh v (hoc m hnh) - Yu cu HS c bng 20 SGK c im cu to cc c quan h hp ngi, tho lun nhm tr li cc cu hi: - Nhng c im no ca cc c quan trong ng dn kh c tc dng lm m, lm m khng kh khi i vo phi? - c im no tham gia bo v phi, trnh tc nhn c hi. - c im cu to no ca phi lm tng din tch b mt trao i kh? - Nhn xt v chc nng ca ng dn kh v 2 l phi? - ng dn kh c chc nng vy ti sao ma ng i khi ta vn b nhim lnh? - Cn c bin php g bo v ng h hp? Gio vin gi cc kin nhn xt, b sung v yu cu HS kt lun ghi nh.

hnh v xc nh cc c quan. - 1 HS ln bng ch cc c quan ca h h hp (hoc gn ch thch vo tranh cm). - Cc HS khc nhn xt, b sung, nh gi v rt ra kt lun. Kt lun: - H h hp gm 2 b phn: ng dn kh (khoang mi, hng....) v 2 l phi. - ng dn kh c chc nng dn kh ra vo phi, ngn bi, lm m khng kh vo phi v bo v phi khi tc nhn c hi. - Phi: thc hin chc nng trao i kh gia mi trng ngoi v mu trong mao mch phi.

4. Kim tra, nh gi

HS tr li cu hi: - Th no l h hp? Vai tr ca h hp i vi cc hot ng ca c th? - Qu trnh h hp gm nhng giai on no l ch yu? ?-Cc thnh phn ch yu ca h h hp v chc nng ca n l g?

5. Hng dn hc bi nh

- Hc bi v tr li cu SGK. - c mc: Em c bit - Hng dn: Cu 2: H h hp ca ngi v th * Ging nhau: u nm trong khoang ngc v c ngn cch vi khoang bng bi c honh, u gm ng dn kh v 2 l phi ( ng dn kh gm....) mi l phi u cu to bi ph nang, bao quanh l li mao mch dy c, bao phi c 2 lp mng ... * Khc nhau: ng dn kh ngi c thanh qun pht trin hn v chc nng pht m. 58

Ngy son: Tit 22 - Bi 21: hot ng h hp Ngy dy: Lp / s s:

A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

- HS nm c cc c im ch yu trong c ch thng kh phi. - HS nm c c ch trao i kh phi v t bo. - Rn luyn k nng quan st hnh v tip thu thng tin, pht hin kin thc. - Vn dng kin thc gii thch thc t.
B. chun b.

- Tranh phng to hnh 21.1; 21.2 SGK . - Bng 21 SGK (HS chun b PHT).
C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c - Nu cc giai on ch yu ca h h hp v chc nng ca n? - Cu 2 (SGK).: So snh h h hp ca ngi v th. 3. Bi mi VB: Chng ta s tip tc nghin cu v cc hot ng, cc giai on trong qu trnh h hp ngi trongbi hc ny Hot ng 1: Tm hiu s thng kh phi Mc tiu: HS nm c c ch thng kh phi thc cht l ht vo v th ra, thy c s phi hp hot ng ca cc c quan: c, xng. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS nghin cu thng - HS t nghin cu thng tin tin SGK v tr li cu hi: SGK v tr li cu hi, rt ra - Thc cht ca s thng kh kt lun. phi l g? - Yu cu HS quan st k H 21.1, c ch thch, trao i - HS nghin cu H 21.1, tho nhm tr li cu hi: lun nhm, i din cc nhm - Cc c xng lng ngc pht biu b sung. phi hp hot ng vi nhau nh th no lm tng, gim th tch lng ngc? - V sao cc xng sn lng + Khi th tch lng ngc ko ngc c nng ln th th ln trn ng thi nh ra pha tch lng ngc li tng v ngc trc, tit din mt ct dc li? v tr m hnh khung xng s- GV nhn xt trn tranh, gip n c ko ln l hnh ch 59

HS kt lun.

- GV treo H 21.2 gii thch cho HS 1 s khi nim: dung tch sng, kh b sung, kh lu thng, kh cn, kh d tr.

- Dung tch phi khi ht vo, th ra bnh thng v gng sc c th ph thuc vo cc yu t no? - GV yu cu HS gii thch: - V sao ta nn tp ht th su?

nht, cn v tr h thp l hnh bnh hnh. Din tch hnh ch nht ln hn bnh hnh nn th tch lng ngc ht vo ln hn th tch th ra. + Khi ht vo bnh thng, cha th ra ta c th ht thm 1 lng khong 1500 ml kh b sung. + Khi th ra bnh thng, cha ht vo ta c th th ra gng sc 1500 ml kh d tr. + Th tch kh tn ti trong phi sau khi th ra gng sc cn li l kh cn. + Th tch kh ht vo tht su v th ra gng sc gi l dung tch sng. - HS c mc Em c bit, tho lun nhm tr li cu hi: - Rt ra kt lun.

Kt lun: - S thng kh phi nh c ng h hp ht vo v th ra nhp nhng. - Cc c xng lng ngc phi hp hot ng vi nhau tng th tch lng ngc khi ht vo v gim th tch lng ngc khi th ra. + Khi ht vo: c lin sn co lm cho xng c v xng sn chuyn ng ln trn v ra 2 bn lm th tch lng ngc rng ra 2 bn. C honh co lm cho lng ngc n rng thm v pha di. + Khi th ra: c lin sn ngoi v c honh dn lm lng ngc thu nh tr v v tr c. - Ngoi ra cn c s tham gia ca 1 s c khc trong trng hp th gng sc. - Dung tch phi khi ht vo v th ra bnh thng cng nh gng sc ph thuc vo tm vc, gii tnh, tnh trng sc khe, s luyn tp. Hot ng 2: Trao i kh phi v t bo Mc tiu: HS trnh by c c ch trao i kh phi v t bo cng mi quan h gia hai qu trnh . Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS nghin cu bng - HS t nghin cu thng tin 21, tho lun tr li cu hi: SGK, quan st bng 21, tho - Nhn xt thnh phn kh oxi lun nhm. 60

v kh cacbonic ht vo v th ra? - Do u c s chnh lch nng cc cht kh?

- i din nhm trnh by. + T l % oxi trong kh th ra nh do oxi khuch tn t ph nang vo mao mch mu. + T l % CO2 trong kh th ra - Quan st H 21.4 m t s ln do kh CO2 khuch tn khuch tn O2 v CO2? t mu vo mao mch ph nang. - Rt ra kt lun. - Thc cht s trao i kh xy ra u? + Thc cht t bo l ni s dng O2 v thi CO2 (trao i kh t bo). S tiu tn O2 t bo thc y trao i kh phi. Trao i kh phi to iu kin cho trao i kh t bo. Kt lun: * S trao i kh phi v t bo u theo c ch khuch tn t ni c nng cao ti ni c nng thp. - Trao i kh phi: + Nng O2 ph nang ln hn nng O2 mao mch mu nn O2 t ph nang khuch tn vo mao mch mu. + Nng CO2 mao mch mu ln hn nng CO2 trong ph nang nn CO2 t mao mch mu khuch tn vo ph nang. - Trao i kh t bo: + Nng O2 trong mu ln hn nng O2 t bo nn O2 t mu khuch tn vo t bo. + Nng CO2 t bo ln hn nng CO2 trong mu nn CO2 t t bo khuch tn vo mu. Hai qu trnh trn va l nguyn nhn va l h qu ca nhau m bo cho cc hot ng h hp v trao i cht ca TB c c th lun din ra bnh thng.

4. Kim tra, nh gi

HS tr li cu hi: - Nh hot ng ca c quan, b phn no m khng kh trong phi thng xuyn i mi ? - Thc cht trao i kh phi l g? - Thc cht trao i kh t bo l g?

5. Hng dn hc bi nh

- Hc bi v tr li cu SGK. - Hng dn: Cu 2: So snh h hp ngi v th: 61

*Ging nhau: - u gm 3 giai on. - Trao i kh phi v t bo u theo c ch nh nhau. * Khc nhau: - th s thng kh phi ch yu do hot ng ca c honh v lng ngc, do b p gia 2 chi trc nn khng dn n v hai bn. - ngi: s thng kh phi do nhiu c phi hp hn v lng ngc dn n v c 2 bn. Cu 3: Khi lao ng nng hay chi th thao, nhu cu trao i kh tng, hot ng h hp ca c th bin i theo hng va tng nhp h hp, va tng dung tch sng.

Ngy son: Tit 23 - Bi 22: v sinh h hp Ngy dy: Lp / s s:

A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

- HS nm c tc hi ca cc tc nhn gy nhim khng kh i vi hot ng h hp. - HS gii thch c c s khoa hc ca vic luyn tp TDTT. - HS t ra cc bin php luyn tp c h h hp khe mnh. Tch cc phng trnh cc tc nhn c hi.
B. chun b.

- S liu, hnh nh v hot ng gy nhim khng kh v tc hi ca n. - S liu, hnh nh v nhng con ngi t c nhng thnh tch cao v c bit trong rn luyn h h hp.
C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c - Nh hot ng ca h c quan, b phn no m khng kh trong phi thng xuyn i mi? - Thc cht s trao i kh phi v t bo l g? 3. Bi mi Hot ng 1: Cn bo v h h hp trnh cc tc nhn c hi Mc tiu: HS ch ra c cc tc nhn c hi v ra cc bin php phng trnh cc tc nhn . Hot ng ca GV Hot ng ca HS 62

- Yu cu HS nghin cu thng - HS nghin cu thng tin tin SGK. bng 22, ghi nh kin thc. - GV k sn bng 22 trng - i din cc nhm ln in, ct 2, 3. Yu cu HS tho lun cc nhm khc b sung. nhm in vo ch trng. - C nhng tc nhn no gy - HS tr li v rt ra kt lun. hi ti hot ng h hp? - GV hng dn HS da vo bng 22 tr li: - Hy ra cc bin php bo - Yu cu HS phn tch c s v h h hp trnh cc tc khoa hc ca bin php trnh nhn c hi? tc nhn gy hi. - GV treo bng ph HS - 1 s HS in vo bng. in vo bng. Cc bin php bo v h h hp trnh cc tc nhn c hi Bin php Tc dng - Trng nhiu cy xanh 2 - iu ha thnh phn khng bn ng ph, ni cng kh (ch yu l t l oxi v cng, trng hc, bnh cacbonic) theo hng c li cho 1 vin v ni . h hp. - Nn eo khu trang khi - Hn ch nhim khng kh dn v sinh v nhng t bi. ni c hi. - m bo ni lm vic v - Hn ch nhim khng kh ni c nng, gi t vi sinh vt gy bnh. trnh m thp. 2 - Thng xuyn dn v sinh. - Khng khc nh ba bi. - Hn ch s dng cc - Hn ch nhim khng kh thit b c thi ra cc kh t cc cht kh c (NO2; SOx; c. CO2; nictin...) 3 - Khng ht thuc l v vn ng mi ngi khng nn ht thuc. Kt lun: - Cc tc nhn gy hi cho ng h hp l: bi, kh c (NO2; SOx; CO2; nictin...) v vi sinh vt gy bnh lao phi, vim phi. - Cc bin php bo v h h hp trnh tc nhn c hi . Hot ng 2: Cn luyn tp c mt h h hp khe mnh Mc tiu: - HS ch ra c li ch ca vic tp ht th su. - HS t xy dng c phng php tp luyn c hiu qu. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS nghin cu thng - C nhn HS t nghin cu tin mc II, tho lun cu hi: thng tin SGK, tho lun nhm, - V sao khi luyn tp TDTT b sung v nu c: ng cch, u n t b + Dung tch sng l th tch 63

c th c c dung tch sng khng kh ln nht m 1 c l tng? th c th ht vo tht su, th ra gng sc. + Dung tch sng ph thuc tng dung tch phi v dung tch kh cn. Dung tch phi ph thuc vo dung tch lng ngc, dung tch lng ngc ph thuc s pht trin khung xng sn trong tui pht - Gii thch v sao khi th trin, sau tui pht trin su v gim s nhp th s khng pht trin na. trong mi pht s lm tng Dung tch kh cn ph thuc hiu qu h hp? vo kh nng co dn ti a ca cc c th. V vy cn tp - Hy ra cc bin php luyn t b. luyn tp c th c 1 h + Ht th su y c nhiu h hp khe mnh? kh cn ra ngoi=> trao i kh c nhiu, t l kh trong khong cht gim. - HS t rt ra kt lun. Kt lun: - Cn luyn tp TDTT ng cch, thng xuyn, u n t b s c 1 dung tch sng l tng. - Bin php: tch cc tp TDTT phi hp th su v gim nhp th thng xuyn t b (tp va sc, rn luyn t t).

4. Kim tra, nh gi

5. Hng dn hc bi nh

HS tr li cu hi SGK v c ghi nh. - Hc bi v tr li cu SGK. - Chun b cho gi thc hnh: chiu c nhn, gi bng.

Ngy son:
Tit 24 - Bi 23. Thc hnh: H hp nhn to Ngy dy: Lp / s s:
A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

- HS hiu r c s khoa hc ca h hp nhn to. - Nm c trnh t cc bc tin hnh h hp nhn to. - Bit phng php h hi thi ngt v phng php n lng ngc.
B. chun b.

- Chiu c nhn, gi bng c nhn (chun b theo t) - Nu c iu kin s dng a CD v cc thao tc trong 2 phng php, tranh.
C. hot ng dy - hc.

64

1. T chc 2. Kim tra bi c - Kim tra s chun b ca cc t, kim tra mc ch ca bi thc hnh. 3. Bi mi VB: Trong thc t c rt nhiu nguyn nhn lm cho ta b ngt th. Theo em, c th ngng h hp c th dn ti hu qu g? Chng ta hy cng nhau tm hiu bi hc hm nay. Hot ng 1: Tm hiu cc tnh hung cn c h hp Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV t cu hi: - HS nghin cu thng tin, lin - Nu cc tnh hung cn c h thc t v nu c. h hp nhn to? - Rt ra kt lun. - Cn loi b cc nguyn nhn lm gin on h hp nh th no? Kt lun: - Khi b cht ui: cn loi b nc khi phi bng cch va cng nn nhn t th dc ngc va chy. - Khi b in git: tm v tr cu dao hay cng tc in ngt dng in. - Khi b thiu kh th hay mi trng nhiu kh c, phi khing nn nhn ra khi khu vc . Hot ng 2: Tin hnh h hp nhn to Mc tiu: HS nm c cc thao tc tin hnh vi 2 phng php h hi thi ngt v n lng ngc. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Phng php h hi thi ngt - HS t nghin cu thng tin c tin hnh nh th no? SGK. - GV treo tranh v minh ha cc - 1 HS trnh by. thao tc h hp (hoc cho HS - Cc nhm tin hnh lm di xem bng hnh). d iu khin ca nhm trng. - GV treo tranh minh ha hoc cho HS xem bng hnh tr li cu hi: - HS t nghin cu SGK, xem - Phng php n lng ngc c tranh tin hnh nh th no? - 1 HS trnh by thao tc. - Yu cu cc nhm tin hnh. - Cc nhm tin hnh thc - GV cho i din cc nhm ln hnh di s iu khin ca thao tc trc lp. nhm trng. - Cc nhm c i din ln trnh by thao tc. - Cc nhm khc nhn xt. Kt lun: 65

a. Phng php h hi thi ngt: - Cc bc tin hnh SGK Ch : + Nu ming nn nhn b cng, h m c th dng tay bt ming v th vo mi. + Nu tim nn nhn ng thi ngng p c th va thi ngt, va xoa bp tim (H 23.2). b. Phng php n lng ngc: - t nn nhn nm nga. - t nn nhn nm sp (tin hnh nh SGK). Lu : + t nn nhn nm sp u nghing v 1 bn. + t nn nhn nm nga ra gip ng dn kh c m rng. Hot ng 3: Thu hoch - Mi HS t lm nh ri np bo co cho GV nh gi. 4. Hng dn hc bi nh Gi vit thu hoch I. Kin thc Cu 1: So snh cc tnh hung ch yu cn c h hp nhn to. * Ging: c th nn nhn u thiu oxi, mt tm ti. * Khc nhau: - Cht ui do phi ngp nc. - in git: do c h hp v c th c c tim co cng. - B lm vo mi trng nhim; ngt hay ngt th. Cu 3: So snh 2 phng php h hp nhn to * Ging: - Mc ch: phc hi s h hp bnh thng ca nn nhn. - Cch tin hnh: thng kh phi ca nn nhn vi nhp 12-20 / pht. lng kh c thng t nht 200 ml. * Khc nhau: Cch tin hnh. - Phng php h hi thi ngt: dng ming thi khng kh trc tip vo phi qua ng dn kh. - Phng php n lng ngc: dng tay tc ng gin tip vo phi qua lc p vo lng ngc. * Hiu qu ca phng php h hi thi ngt ln hn v: - m bo c s lng v p lc khng kh a vo phi. - Khng lm tn thng lng ngc (gy xng sn). II. K nng nh bc 2 SGK mc III. Ngy son: Chng V Tiu ha Tit 25 - Bi 24: Tiu ha v cc c quan tiu ha Ngy 66

dy: Lp / s s:
A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

- HS nm c cc nhm cht trong thc n. - Nm c cc hot ng trong qu trnh tiu ha. - Vai tr ca tiu ha i vi c th ngi. - Nm c v tr ca cc c quan trn tranh, m hnh. - Rn luyn k nng quan st tranh, s , pht hin kin thc, t duy tng hp logic. - Gio dc thc bo v h tiu ha.
B. chun b.

- Tranh phng to s cc c quan trong h tiu ha ngi. - M hnh cc c quan trong h tiu ha ngi. 1. T chc 2. Kim tra bi c - GV thu bo co gi thc hnh. 3. Bi mi Hot ng 1: Thc n v s tiu ha Mc tiu: HS trnh by c 2 nhm thc n l cht v c v cht hu c, cc hot ng ca qu trnh tiu ha v vai tr ca tiu ha. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS c thng tin - HS t nghin cu thng tin trong SGK quan st H 24.1; SGK v tr li cu hi. 24.2, cng vi hiu bit ca + Tiu ha gip chuyn cc mnh tr li cu hi: cht trong thc n thnh cc - Vai tr ca tiu ha l g? cht c th hp th c. Thc - Hng ngy chng ta thng n n to nng lng cho c th nhng loi thc n no? Thc hot ng v xy dng t n thuc loi thc n g? bo. - HS k tn cc loi thc n v sp xp chng thnh tng - Cc cht no trong thc n b loi: prtin, lipit, gluxit, bin i v mt ha hc vitamin, mui khong... trong qu trnh tiu ha? cht + Cht b bin i: prtin, no khng b bin i? lipit, gluxit, axit nuclic. + Cht khng b bin i: n- Qu trnh tiu ha gm c, vitamin, mui khong. nhng hot ng no? - HS tho lun v tr li - Hot ng no quan trng - Rt ra kt lun. nht? + Tiu ha thc n v hp th cht dinh dng l quan trng - Vai tr ca tiu ha i vi nht. thc n? - HS trnh by. ?- Qu trnh tiu ha din ra u? chng ta cng tm hiu 67
C. hot ng dy - hc.

phn II. Kt lun: - Thnh phn cc cht c trong thc n gm: + Cht hu c: prtin, gluxit, lipit, axit nuclic, vitamin. Ngoi tr vitamin, cc cht hu c u b bin i v mt ha hc trong qu trnh tiu ha. + Cht v c: nc, mui khong. - Hot ng tiu ha gm: n v ung, y cc cht trong ng tiu ha, tiu ha thc n, hp th cht dinh dng v thi b. - Vai tr ca tiu ha l bin i thc n thnh cc cht m c th c th hp th c v thi b cc cht b trong thc n. Hot ng 2: Cc c quan tiu ha Mc tiu: HS nm c v tr v chc nng ca cc c quan tiu ha trong c th ngi. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS quan st H 24.3 - HS t quan st H 24.3, 1 HS v ln bng hon thnh tranh ln bng gn ch thch. cm. + ng tiu ha gm: ming, -K tn cc b phn ca ng hu , thc qun, d dy, rut tiu ha? non, rut gi, hu mn. - K tn cc tuyn tiu ha? + Tuyn tiu ha gm: nc bt, - Yu cu HS hon thnh bng tuyn v, tuyn gan, tuyn 24 vo v. ty, tuyn rut. - GV gii thiu v tuyn tiu - HS hon thnh bng. ha. - Yu cu HS d on chc - HS nghe. nng ca cc c quan. - 1 HS d on, cc HS khc - GV trnh by qu trnh tiu b sung. ha thc n 1 ln. - 1 HS trnh by. - Gi 1 HS khc trnh by li. Kt lun: - Qu trnh tiu ha c thc hin nh hot ng ca cc c quan trong h tiu ha. + ng tiu ha: ming, hu , thc qun, d dy, rut non, rut gi, hu mn. + Tuyn tiu ha: nc bt, tuyn v, tuyn gan, tuyn ty, tuyn rut.

4. Kim tra, nh gi

Bi tp trc nghim: Cu 1: Khoanh trn vo u cu tr li ng: Th no l s tiu ha thc n? a. S bin i thc n t cht rn thnh cht lng. b. S bin i thc n t nhng cht phc tp thnh cht n gin m c th c th hp th c. c. S bin i thc n t cc cht dinh dng m c th hp th c qua thnh rut v thi cc cht cn b khng th hp th c. 68

Cu 2: Qu trnh tiu ha gm cc hot ng no?

5. Hng dn hc bi nh

- Hc bi v tr li cu hi 1, 2, 3 SGK. - c trc bi 25- tiu ha khoang ming.

Ngy son: Tit 26 - Bi 25. Tiu ha khoang ming Ngy dy: Lp / s s:

A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

- HS nm c cc hot ng din ra trong khoang ming, nm c hot ng nut v y thc n t trong khoang ming qua thc qun xung d dy. - Rn luyn k nng nghin cu thng tin, tranh hnh, tm kim kin thc. - Bi dng thc v sinh, gi gn v sinh rng ming.
B. chun b.

- Tranh phng H 25.1; 25.2; 25.3 - Hnh nh minh ha hot ng tiu ha khoang ming, nut thc qun.
C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c - Cc cht trong thc n c th c phn nhm nh th no? Nu c im ca mi nhm. - Vai tr ca tiu ha l g? cc cht nc, mui khong, vitamin khi vo c th cn qua hot ng no ca h tiu ha? Nu cc hot ng tiu ha? 3. Bi mi Hot ng 1: Tiu ha khoang ming Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS c thng tin - HS t nghin cu thng tin trong SGK v tr li cu hi: SGK, trao i nhm v tr li - Khi thc n vo ming, c cu hi. nhng hot ng no xy ra? + Cc hot ng nh SGK. - GV treo H 25.1 minh ha. + Bin i l hc: Tit nc - Nhng hot ng no l bt, nhai, o trn thc n, to bin i l hc, ha hc? vin thc n. - Khi nhai cm, bnh m lu + Bin i ha hc: Hot trong ming thy ngt l v ng ca enzim amilaza trong sao? nc bt. T nhng thng tin trn, yu cu HS hon thnh bng 25. - GV treo bng ph HS t - Vn dng kt qu phn tch 69

hon thnh.

ha hc gii thch (H 25.2) - i din nhm thay nhau in bng.

Kt lun: Bng 25: Hot ng bin i thc n khoang ming

Bin i thc n khoang ming Cc hot ng tham gia Cc thnh phn tham gia hot ng Tc dng ca hot ng

- Tit nc bt

Bin i l hc

- Cc tuyn - Lm t v mm nc bt thc n - Nhai - Rng - Lm mm v nhuyn thc n - o trn thc - Rng, li, - Lm thc n n cc c mi thm m nc v m bt - To vin thc n v nut - Bin i 1 phn tinh bt trong thc n thnh ng mantoz.

Bin ha hc

- To vin thc - Rng, li, n cc c mi v m - Hot ng ca Enzim enzim amilaza amilaza i trong nc bt

Hot ng 2: Nut v y thc n qua thc qun Mc tiu: HS nm c hot ng nut v y thc n, bit lin h v gii thch thc t. Bi dng cho HS thi VS h tiu ha. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS c thng tin - HS t quan st H 25.3, c SGK, quan st H 25.3, tho thng tin, trao i nhm v lun v tr li cu hi: tr li: - Nut din ra nh hot ng Kt lun: ca c quan no l ch yu - Nh hot ng ca li thc n v c tc dng g? c y xung thc qun. - Lc y vin thc n t thc - Thc n t thc qun xung qun xung d dy c to ra d dy l nh hot ng ca nh th no? cc c thc qun (c trn). - Thc n qua thc qun c - - Thi gian thc n qua thc c bin i g v mt l v qun ngn (2-4s) nn coi nh ha hc khng? thc n khng b bin i. + Lu : vin thc n va phi - HS hot ng c nhn v d nut, nu qu ln nut gii thch. s nghn. - 1 HS gii thch, cc HS khc - Np thanh qun v khu ci b sung. mm c chc nng g? nu 70

khng c hot ng ca n s gy ra hu qu g? - Gii thch hin tng khi n i khi c ht cm chui ln mi? Hin tng nghn? - Ti sao khi n khng nn ci a? => Yu cu HS cht li v ghi nh. 4. Kim tra, nh gi Bi tp trc nghim: Khoanh trn vo u cu tr li ng: Cu 1: Qu trnh tiu ha khoang ming gm: a. Bin i l hc d. Tit nc bt b. Nhai, o trn thc n e. C a, b, c, d c. Bin i ha hc g. Ch a v c. Cu 2: Loi thc n no c bin i v mt ha hc khoang ming a. Prtin, tinh bt, lipit c. Prtin, tinh bt, hoa qu b. Tinh bt chn d. Bnh m, du thc vt 5. Hng dn hc bi nh - Hc bi v tr li cu hi 1, 2, 3, 4 SGK- Tr 83. - c mc Em c bit Ngy son: Tit 27 - Bi 26: Thc hnh Tm hiu hot ng ca enzim trong nc bt Ngy dy: Lp / s s:
A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

- HS bit t cc th nghim tm hiu nhng iu kin m bo cho enzim hot ng. - HS bit kt lun t nhng th nghim i chng. - Rn luyn cho HS k nng thao tc th nghim chnh xc. - Gio dc HS thc hc tp nghim tc.
B. chun b.

- GV: Tranh v H 26 phng to. - Chun b cho mi nhm: 8 ng nghim nh (10 ml), 2 ng ong chia , 2 gi ng nghim, 2 n cn, 1 cun giy o pH, 1 phu c bng lc, 1 bnh thu tinh, cp nhit k, cp ng nghim, phch nc nng, h tinh bt 1%, dd HCl 2%, dd it 1%, thuc th Strme (3 ml dd NaOH 10% + 3 ml dd CuSO4 2%). 71

- HS: trong 5 pht u gi, mi nhm chun b 24 ml nc bt long (ly 6 ml nc bt + 18 ml nc ct lc u ri lc qua phu v bng lc) v h tinh bt. c trc cc bc tin hnh theo SGK.
C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c - Thc cht bin i l hc ca thc n trong khoang ming l g? Khi nhai cm lu trong ming thy c cm gic ngt v sao? - Kim tra cu 3, 4 SGK. 3. Bi mi VB: Cc em bit, n cm nhai k ta thy c v ngt. Vy enzim trong nc bt hot ng nh th no? iu kin no n hot ng tt nht? Chng ta cng tin hnh tm hiu bi thc hnh hm nay. - GV ghi vo gc bng: tinh bt + it xut hn mu xanh. ng + thuc th Strme xut hin mu nu. - GV kim tra s chun b nc bt v tinh bt ca cc nhm. Hot ng 1: Cc bc tin hnh th nghim v chun b th nghim Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV pht dng c th - HS t c trc ni dung th nghim nghim. bi 26. - T trng phn cng cng vic cho cc nhm trong t, + 2 HS nhn dng c v vt liu + 1 HS chun b nhn cho ng nghim. + 2 HS chun b nc bt ha long, lc, un si. + 2 HS chun b bnh thu tinh ng nc. Hot ng 2: Tin hnh bc 1 v bc 3 ca th nghim Hot ng ca GV - GV yu cu HS tin hnh th nghim nh bc 1 v bc 2 SGK + GV lu HS: khi rt h tinh bt khng rt ln thnh. Hot ng ca HS - Cc t tin hnh nh sau: Bc 1: Chun b vt liu vo cc ng nghim + Dng ng ong h tinh bt (2 ml) rt vo cc ng A, B, C, D. t cc ng ny vo gi. + Dng cc ng ong ly vt liu khc. ng A: 2 ml nc l ng B: 2 ml nc bt 72

ng C: 2 ml nc bt un si ng D: 2 ml nc bt+ vi git - o pH trong cc ng HCl (2%) nghim lm g? Bc 2: Tin hnh - o pH ca cc ng nghim v ghi vo v. - GV k sn bng 26.1 ln - t cc ng nghim vo bng, yu cu HS ln in. bnh thu tinh c nc m 37oC + Lu : Thc t trong trong 15 pht. khng thay i niu. - Cc t quan st v ghi kt - GV thng bo p n bng qu vo bng 26.1 26.1 Thng nht kin gii thch. - i din nhm ln bng in, nhn xt. Kt qu th nghim v hot ng ca enzim trong nc bt Cc ng nghim ng A Hin tng ( trong) - Khng i Gii thch

- Nc l khng c enzim bin i tinh bt. ng B - Tng ln - Nc bt c enzim bin i tinh bt. ng C - Khng i - Nc bt un si lm mt hot tnh ca enzim bin ng D - Khng i i tinh bt. - Do HCl h thp pH nn enzim trong nc bt khng bin i tinh bt. Hot ng 3: Kim tra kt qu th nghim v gii thch kt qu Hot ng ca GV - GV yu cu chia dd trong cc ng A, B, C, D thnh 2 phn. + Lu : ng A chia vo A1, A2 dn nhn, B chia vo B1; B2 ... Hot ng ca HS - Trong t c 2 HS chia u dd ra cc ng chun b sn A1; A2; B1; B2... - t cc ng A1; B1; C1; D1 vo gi 1 (l 1). Nh vo mi ng 56 git it lc u cc ng. - t cc ng A2; B2; C2; D2 vo gi 2 (l 2). Nh vo mi ng 56 git Strme, un si cc ng ny trn ngn la n cn. - Nhng HS khc quan st, so snh mu sc cc ng nghim, thng nht kin , ghi kt qu vo bng 26.2 (k sn). - i din nhm ln in vo 73

- GV k sn bng 26.2 ln bng, yu cu HS ln ghi kt qu. + Lu : Cc t th nghim khng thnh cng th lu iu kin th nghim. - GV nhn xt bng 26.2

a ra p n ng. bng, nhn xt. p n Bng 26.2. Kt qu th nghim v hot ng ca enzim trong nc bt Cc ng nghim - ng A1 - ng A2 - ng B1 - ng B2 - ng C1 - ng C2 - ng D1 - ng 2 Hin tng (mu sc) - Mu xanh - Mu nu - Mu xanh - Mu nu - Mu xanh - Mu nu - Mu xanh - Mu nu Gii thch - Nc l khng c enzim bin i tinh bt thnh ng. - Nc bt c enzim bin i tinh bt thnh ng. - Emzim trong nc bt b un si khng c kh nng bin i tinh bt thnh ng. - Enzim trong nc bt khng hot ng mi trng axit nn tinh bt khng b bin i thnh ng.

Hot ng 4: Thu hoch - Mi HS t lm bo co thu hoch nh v np b cho GV nh gi vo gi sau. Gi : 1. Kin thc - Enzim trong nc bt c tn l amilaza. - Enzim trong nc bt c tc dng bin i tinh bt thnh ng mantoz. - Enzim trong nc bt hot ng tt nht trong iu kin pH = 7,2. v nhit = 37oC. 2. K nng - Trnh by th nghim (HS t lm). - So snh kt qu ng nghim A v B cho php ta khng nh enzim trong nc bt c tc dng bin i tinh bt thnh ng. - So snh kt qu ng nghim B v C cho php ta khng nh enzim trong nc bt hot ng tt nht nhit = 37oC. Enzim trong nc bt b ph hu 100oC. - So snh kt qu ng nghim B v D cho php ta khng nh enzim trong nc bt hot ng tt nht pH = 7,2. Enzim trong nc bt khng hot ng mi trng axit. 4. nh gi - GV nhn xt gi thc hnh: khen cc nhm lm tt v ghi im cho cc nhm. 5. Hng dn hc bi nh - Vit bo co thu hoch. - Thu dn v sinh lp sch s. 74

Ngy son : Tit 28 - Bi 27. Tiu ha d dy Ngy dy: Lp / s s:

A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

- HS nm c cu to ca d dy v qu trnh tiu ha din ra d dy gm: + Cc hot ng tiu ha. C quan, t bo thc hin hot ng. Tc dng ca hot ng. - Rn luyn cho HS t duy d on. Bi dng thc bo v h tiu ha.
B. chun b.

- Tranh phng H 27.1; 27.2; 27.3 - Tranh nh minh ha hot ng tiu ha d dy (s tit dch v, s co bp, s tiu ha). 1. T chc 2. Kim tra bi c - Nu cc tuyn tiu ha trong h tiu ha ngi? Nc bt c kh nng tiu ha hp cht no? 3. Bi mi Hot ng 1: Tm hiu cu to ca d dy Mc tiu: HS nm c cu to c bn ca d dy, cu to ph hp vi chc nng. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS c thng tin - HS t nghin cu thng tin trong SGK, quan st H 27.1, SGK, quan st H 27.1, tho tho lun nhm v tr li cu lun nhm v tr li: hi: - 1 HS i din nhm tr li - D dy c cu to nh th + Hnh dng no? + Thnh d dy - Cn c vo c im cu + Tuyn tiu ha. to d on xem d dy - Cc HS khc nhn xt, b c hot ng tiu ha no? sung. - GV ghi d on ca HS cha nh gi ng sai m s gii quyt hot ng sau. Kt lun: - D dy hnh ti, dung tch 3 lt. - Thnh d dy c 4 lp lp mng ngoi, lp c, lp di nim mc, lp nim mc. - Lp c rt dy, khe gm 3 lp c: c dc, c vng v c cho. - Lp nim mc vi nhiu tuyn tit dch v. Hot ng 2: Tm hiu s tiu ha d dy 75
C. hot ng dy - hc.

Mc tiu: HS nm c cc yu t trong d dy tham gia vo cc hot ng tiu ha v tc dng ca hot ng i vi s tiu ha thc n. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS nghin cu thng - C nhn HS nghin cu thng tin mc II SGK v tr li cu tin mc II SGK v tr li cu hi: hi: - Tiu ha d dy gm nhng + S tit dch v, s co bp hot ng no? ca d dy, hot ng ca - Nhng hot ng no l enzim pepsin, y thc n ti bin i l hc, ha hc? rut. - Yu cu HS trao i nhm, + ... hon thnh bgn 27 SGK. - Tho lun nhm thng nht - GV nhn xt, a ra kt qu. kin. - GV thng bo d on ca - i din nhm trnh by, b cc nhm: nhm no ng, sung. sai, thiu... - Yu cu HS tr li cc cu - HS da vo thng tin tr hi: li: - Thc n c y xung rut + Thc n lc u vn chu l nh hot ng ca c quan tc dng ca enzim amilaza no? cho ti khi thm u dch v. - Loi thc n G, L c tiu ha + Thc n L khng tiu ha trong d dy nh th no? trong d dy v khng c - Gii thch v sao Pr trong enzim tiu ha L trong dch v. thc n b dch v phn hu => L, G ch bin i l hc. nhng Pr ca lp nim mc d + Cc t bo tit cht nhy dy li khng? c tuyn v tit cht nhy ph ln b mt nim mc ngn - Theo em, mun bo v d cch t bo nim mc vi enzim dy ta phi n ung nh th pepsin. no? - HS lin h thc t v tr li. - HS c ghi nh SGK. Kt lun: Bng 27: Cc hot ng bin i thc n d dy
Bin i thc n d dy Cc hot ng tham gia Cc thnh phn tham gia hot ng Tc dng ca hot ng

- S tit - Tuyn v - Ha long thc n dch v - Cc lp c - Lm nhuyn v Bin i - S co bp ca d dy. o trn thc n l hc ca d dy cho thm u dch v. Hot En zim - Phn ct Pr chui Bin i ng ca pepsin. di thnh cc chui ha hc enzim ngn gm 3- 10 aa. pepsin. 76

- S y thc n xung rut nh hot ng ca c d dy phi hp vi c vng hu v. - Thi gian lu thc n trong d dy t 3 6 gi tu loi thc n. 4. Kim tra, nh gi Bi tp trc nghim: Khoanh trn vo u cu tr li ng: Cu 1: Loi thc n no c bin i c v mt l hc, ha hc trong d dy: a. Pr b. G c. L d. Mui khong Cu 2: Bin i l hc d dy gm: a. S tit dch v c. S nho trn thc n b. S co bp ca d dy d. C a, b v c u ng e. Ch a, b ng.. 5. Hng dn hc bi nh - Hc bi v tr li cu hi SGK. - c mc Em c bit Ngy son: Tit 29 - Bi 28: Tiu ha rut non Ngy dy: Lp / s s:
A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

- HS nm c qu trnh tiu ha din ra rut non gm: + Cc hot ng tiu ha. + Cc c quan, t bo thc hin hot ng. + Tc dng v kt qu ca hot ng. - Rn luyn cho HS t duy d on kin thc. - Gio dc HS c thc hc tp nghim tc.
B. chun b.

- Tranh phng H 28.1; 28.2. - Bng video hay a CD minh ha hot ng tiu ha rut non (nu c).
C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c

kim tra 15 pht. Cu 1. Khoanh trn vo ch ci u cu tr li ng: 1. Loi thc n no c bin i c v mt ha hc v l hc trong d dy: a. Prtin c. Lipt b. Gluxit d. Khong 2. Bin i l hc trong d dy: a. tit dch v c. nho trn thc n b. co bp ca d dy d. tt c cc trn Cu 2. Trnh by ngha ca s bin i thc n trong d dy? 77

3. Bi mi VB: Qu trnh tiu ha ca c th din ra ch yu v hon tt rut non. Vy cu to ca rut non nh th no? S tiu ha din ra ra sao, chng ta cng tm hiu bi hm nay. Hot ng 1: Cu to ca rut non Mc tiu: HS nm c cu to ca rut non, a ra cc d on v s tiu ha . Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS c thng tin - C nhn HS t nghin cu trong SGK v tr li cu hi: thng tin SGK v tr li: - Nu cu to ca rut non? Kt lun: - Rut c cu to nh th no? - Thnh rut c 4 lp nh d dy - Gan v ty c tc dng g? nhng mng hn. - D on xem rut non c - Lp c ch c c dc v c hot ng tiu ha no? vng. - GV cha nhn xt ngay, - Lp nim mc (sau t trng) c n hot ng sau. nhiu tuyn rut tit dch - GV ghi li d on ca HS ln rut v t bo tit dch nhy. gc bng. - T trng (u rut non) c ng dn chung dch ty v dch mt vo. Hot ng 2: Tm hiu s tiu ha rut non Mc tiu: HS nm c cc thnh phn tham gia vo cc hot ng tiu ha v tc dng ca n trong d tiu ha thc n. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS nghin cu thng tin - C nhn HS nghin mc II SGK, quan st H 28.3, nh li cu thng tin mc II kin thc tit trc v tr li cu hi: SGK, quan st tranh v - D dy c mi trng g? tr li cu hi: - Thc n xung ti rut non cn chu + D dy c mi trng s bin i l hc na khng? Nu axit, do axit tit ra t c th biu hin nh th no? Cc dch v. thnh phn no tham gia hot ng? + C. - Nu c ch ng m mn v? - Nu 1 ngi b bnh thiu axit trong d dy th s c hu qu g? - HS da vo SGK trnh - Cc c trong thnh rut non c tc by. dng g? Yu cu HS tr li cu hi: - Theo em trong 2 loi bin i trn, rut non xy ra bin i no l ch yu v quan trng hn? - thc n bin i c hon + Bin i ha hc ton, ta cn lm g? quan trng hn. - Cn nhai k tinh bt chuyn ha thnh 78

ng. Kt lun: * Bin i l hc + S tit dch tiu ha do tuyn gan, tuyn ty, tuyn rut tit ra ha long thc n v trn u dch tiu ha. + Mui mt (dch mt) tch khi L thnh git nh, bit lp vi nhau, to nh tng ha. + Cc c trn thnh rut co bp nho trn thc n ngm u dch tiu ha v to lc y thc n xung phn tip theo ca rut. * Bin i ha hc - S phi hp tc dng ca cc loi enzim trong dch ty (ch yu) v dch rut, s h tr ca dch mt bin i cc loi thc n. + Tinh bt v ng i thnh ng n. Prtin thnh peptit thnh aa. + Lipit nh dch mt thnh cc git lipit thnh glixerin v axit bo. 4. Kim tra, nh gi Bi tp trc nghim: Khoanh trn vo u cu tr li ng: Cu 1: Cc cht trong thc n c bin i hon ton rut non l: a. Pr b. G c. L d. C a, b, c e. Ch a v b Cu 2: rut non s bin i thc n ch yu l: a. Bin i l hc b. Bin i ha hc c. C a v b. 5. Hng dn hc bi nh - Hc bi v tr li cu hi SGK. - c mc Em c bit Ngy son: Tit 30 - Bi 29: hp th cht dinh dng v thi phn Ngy dy: Lp / s s:
A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

- HS nm c: + Nhng c im cu to ca rut non ph hp vi chc nng hp th cc cht dinh dng. + Cc con ng vn chuyn cc cht dinh dng t rut ti cc c quan t bo. + Vai tr c bit ca gan trn con ng vn chuyn cc cht dinh dng. + Vai tr ca rut gi trong qu trnh tiu ha ca c th. + Gio dc thc gi v sinh ni cng cng.
B. chun b.

- Tranh phng to H 29.1; 29.2; 29.3.

C. hot ng dy - hc.

79

1. T chc 2. Kim tra bi c - Trnh by hot ng tiu ha rut non? 3. Bi mi Hot ng 1: Hp th cht dinh dng Mc tiu: HS nm c c im cu to ca rut non ph hp vi chc nng hp th cht dinh dng sau tiu ha. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS c thng tin - C nhn HS t nghin cu thng trong SGK, quan st H 29.1; tin SGK, quan st H 29.1; 29.2 v 29.2 v tr li cu hi: tr li: - Cn c vo u ngi ta + Da vo thc nghim nghin khng nh rng: rut cu. non l c quan ch yu Kt lun: ca h tiu ha m nhn - S hp th cht dinh dng ch vai tr hp th? yu din ra rut non. - GV yu cu HS phn tch - Cu to rut non ph hp vi chc trn tranh. nng hp th. - Din tch b mt c lin - Nim mc rut c nhiu np gp quan n hiu qu hp vi cc lng rut v lng cc nh th nh th no? c tc dng tng din tch tip ?-Trnh by c im xc (ti 500 m2). cu to ca rut non c tc - H mao mch mu v mch bch dng lm tng din tch b huyt phn b dy c ti tng mt hp th? lng rut. - Rut di 2,8 3 m; din tch b mt: 400-500 m2. Hot ng 2: T/h: Con ng vn chuyn, hp th cc cht v vai tr ca gan Mc tiu: HS ch r hai con ng vn chuyn cc cht l mu v bch huyt, nm c vai tr quan trng ca gan i vi c th. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS nghin cu thng - C nhn HS nghin cu thng tin mc II SGK, quan st H 29.3 tin mc II SGK, quan st tranh v tr li cu hi: - C my con ng hp th + C 2 con ng hp th l cht dinh dng trong rut non? mu v bch huyt. - Yu cu HS hon thnh bng - HS tho lun nhm, i din 29 trang 95 trn bng GV k nhm ln in vo bng. sn. - GV gip HS hon thin bng. - GV gii thch thm: cc - HS da vo H 29.3 tr li: vitamin tan trong du c A, D, Gan kh cc cht c c hi K, E. cn li l cc vitamin tan cho c th v iu ha nng trong nc. cht dinh dng trong mu. - Gan ng vai tr g trong con ng vn chuyn cc 80

cht dinh dng v tim? - GV ly VD v bnh tiu ng. Kt lun: Bng 29: Cc con ng vn chuyn cc cht dinh dng hp th Cc cht dinh dng c hp Cc cht dinh dng c hp th v vn chuyn theo - th v vn chuyn theo ng mu ng bch huyt - ng, 30% axit bo v - 70% lipit (cc git m c glixrin, aa, cc vitamin tan nh tng ha), cc vitamin tan trong nc, cc mui khong, n- trong du (A, D, E, K). c. - Vai tr ca gan i vi cc cht hp th. + iu ha nng cc cht dinh dng trong mu c n nh. + Kh cc cht c b lt vo cng cht dinh dng. Hot ng 3: Tm hiu vai tr ca rut gi trong qu trnh tiu ha Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS nghin cu thng - C nhn HS nghin cu thng tin mc III SGK v tr li cu tin mc III SGK v tr li cu hi: hi: - Vai tr ch yu ca rut gi + Rut gi c vai tr hp th l g? nc v mui khong, thi - GV nu 1 s nguyn nhn phn. gy to bn (do t vn ng , n t cht x). Yu cu HS - HS nghe, vn dng kin thc trnh by bin php chng to tip thu v tr li. bn. - GV lu HS bnh tr. Tiu kt: - Vai tr ca rut gi: + Hp th nc cn thit cho c th. + Thi phn. 4. Kim tra, nh gi - GV yu cu HS tr li cu hi 1, 3 SGK. 5. Hng dn hc bi nh - Hc bi v tr li cu hi SGK. - c mc Em c bit - Hng dn: Cu 3: Vai tr ca gan trong qu trnh tiu ha: + Tit dch mt gip tiu ha lipit. + Kh cht c lt vo mu cng cc cht dinh dng. + iu ha nng cc cht dinh dng trong mu n nh.

81

Ngy son: Tit 31 - Bi 30: V sinh tiu ha Ngy dy: Lp / s s:

A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

- HS nm c cc tc nhn gy hi cho h tiu ha v mc tc hi ca n. - HS trnh by c cc bin php bo v h tiu ha v m bo s tiu ha c hiu qu. - R k nng phn tch, khi qut... - Bi dng cho HS thc thc hin nghim tc cc bin php c mt h tiu ha khe mnh v tiu ha c hiu qu.
B. chun b.

- Tranh phng to hng dn v sinh rng ming. - Tranh nh minh ha cc vi sinh vt v giun sn k sinh trong h tiu ha ngi. - Bng video hay a CD minh ha cc tc nhn gy hi v bin php bo v h tiu ha (nu c). 1. T chc 2. Kim tra bi c - Nu vai tr ca gan v rut gi trong qu trnh tiu ha? - Cc cht trong thc n c tiu ha v tr no trong h tiu ha? Nu c im ca rut non c ngha vi chc nng hp th cht dinh dng? 3. Bi mi Hot ng 1: Tm hiu v cc tc nhn gy hi cho h tiu ha Mc tiu: HS ch ra c cc tc nhn gy hi v nh hng ca n ti cc c quan trong h tiu ha. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS c thng tin - C nhn HS t nghin cu mc I trong SGK v tr li cu thng tin SGK v tr li: hi: + Tc nhn: vi sinh vt gy - K tn cc tc nhn gy hi bnh, giun sn, cht c trong cho h tiu ha? thc n, ung, n khng - GV treo tranh nh cc tc ng cch. nhn vi sinh vt, giun sn minh ha. - Cc tc nhn gy nh hng n c quan no? mc nh hng nh th no? - HS k sn bng 30.1 vo v - Yu cu HS tho lun hon v bi tpbi tp. Trao i thnh bng. nhm hon thnh bng. - GV phn cng mi nhm (2 - i din nhm trnh by trn 82
C. hot ng dy - hc.

nhm) hon thnh 1 tc nhn bng. sinh vt, 1 tc nhn ch Cc nhm khc nhn xt, b n. sung. - Sau khi hon thnh bng: GV t cu hi: Ngoi nhng - HS suy ngh v tr li. tc nhn trn, em cn bit tc nhn no khc? Kt lun: Bng 30.1: Cc tc nhn c hi cho h tiu ha
Tc nhn C quan hoc hot ng b nh hng Mc nh hng

- Rng Cc sin h vt Vi khun - D dy, rut - Cc tuyn ha - Rut - Cc tuyn ha - Cc c quan ha - Hot ng ha - Hot ng th - Cc c quan ha tiu tiu tiu tiu hp

Giun, sn

Ch n u ng

n ung khng ng cch

- To ra mi trng axit lm hng men rng. - B vim lot. - B vim. - Gy tc rut - Gy tc ng dn mt - C th b vim. - Km hiu qu. - Km hiu qu.

tiu - D dy, rut b mt mi, gan c th b n ung x. khng ng - Hot ng tiu - B ri lon hoc khu phn ha km hiu qu. (khng hp l) - B ri lon hoc - Hot ng hp km hiu qu. th Hot ng 2: Tm hiu cc bin php bo v h tiu ha khi cc tc nhn c hi v m bo s tiu ha c hiu qu Hot ng ca HS - C nhn HS nghin cu thng tin mc II SGKnu cc bin php v kt lun. - HS trao i nhm v nu c: Kt lun: - Cc bin php : + V sinh rng ming ng cch. 83

Hot ng ca GV - GV yu cu HS c SGK. - Nu cc bin php bo v h tiu ha khi tc nhn c hi v m bo s tiu ha hiu qu? - Yu cu HS phn tch - Th no l v sinh rng ming ng cch? - GV treo tranh hng dn v sinh rng ming minh ha.

- Th no l n ung hp v + n ung hp v sinh. sinh? + n ung ng cch. - Ti sao n ung ng cch li + Thit lp khu phn n hp gip s tiu ha t hiu l. qu? - Theo em, th no l n ung ng cch? 4. Kim tra, nh gi - GV yu cu HS c ghi nh v tr li cu hi SGK. 5. Hng dn hc bi nh - Hc bi v tr li cu hi SGK. - c trc bi 31.

Ngy son: Chng VI- Trao i cht v nng lng Tit 32 - Bi 31: Trao i cht Ngy dy: Lp / s s:
A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

- HS nm c trao i cht gia c th v mi trng vi s trao i cht cp t bo. - Trnh by c mi lin quan gia trao i cht cp c th vi trao i cht cp t bo. - Rn cc k nng phn tch, k nng t duy sng to v k nng hc tp nhm. - Gio dc thc hc tp nghim tc.
B. chun b.

- Tranh phng to H 31.1; 31.2.

C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c - Cc tc nhn gy hi cho h tiu ha l g? Mc nh hng? - Nu cc bin php bo v h tiu ha khi cc tc nhn c hi? - Cu 2 SGK. 3. Bi mi VB: Cc hot ng tiu ha, tun hon, h hp u phc v cho hot ng trao i cht to nng lng cho c th hot ng. Vy th no l trao i cht? 84

Hot ng 1: Trao i cht gia c th v mi trng ngoi Mc tiu: HS hiu c trao i cht gia c th v mi trng l c im c bn ca c th sng. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS quan st H 31.1 - HS quan st k H 31.1, cng cng vi hiu bit ca bn vi kin thc hc tr li cc thn v tr li cu hi: cu hi: - S trao i cht gia c - 1 HS tr li, cc HS khc nhn th v mi trng ngoi biu xt, b sung rt ra kin thc. hin nh th no? - H tiu ha, h h hp, h Kt lun: tun hon, h bi tit ng - Mi trng ngoi cung cp cho vai tr g trong trao i c th thc n, nc ung mui cht? khong thng qua h tiu ha, - Trao i cht gia c th h h hp ng thi thi cht v mi trng ngoi c cn b, sn phm phn hu , ngha g? CO2 t c th ra mi trng. - GV : Nh trao i cht m - Trao i cht gia c th c th v mi trng ngoi c v mi trng l c trng c th tn ti v pht trin, nu bn ca s sng. khng c th s cht. vt v sinh trao i cht dn ti bin tnh, hu hai. Hot ng 2: Trao i cht gia t bo v mi trng trong c th Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS quan st H 31.2 - HS da vo H 31.2, tho lun v tr li cu hi: nhm v nu c: - Nu thnh phn ca mi tr- + Mi trng trong c th gm: ng trong c th? mu, nc m v bch huyt. - Mu v nc m cung cp g + Mu cung cp cht dinh dcho t bo? ng, O2 qua nc m ti t bo. - Hot ng sng cu t bo + Hot ng sng ca t bo to ra nhng sn phm g? to nng lng, CO2, cht thi. - Nhng sn phm ca t + Sn phm ca t bo vo nbo v nc m vo mu c - c m, vo mu ti h bi tit a ti u? (phi, thn, da) v ra ngoi. - S trao i cht gia t - HS nu kt lun. bo v mi trng trong biu hin nh th no? Kt lun: - Trao i cht gia t bo v mi trng trong biu hin: cc cht dinh dng v O2 tip nhn t mu, nc m c t bo s dng cho hot ng sng ng thi cc sn phm phn hu c thi vo mi trng trong v a ti c quan bi tit, thi ra ngoi. Hot ng 3: Mi quan h gia trao i cht cp c th vi trao i cht cp t bo 85

Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS quan st li H 31.2 - HS da vo H 31.2, tho lun - Trao i cht cp c nhm v tr li: th biu hin nh th no? + Biu hin: trao i ca mi trng vi cc h c quan. - Trao i cht cp t - HS : trao i gia t bo v bo c thc hin nh th no? mi trng trong c th. - Mi quan h gia trao i - HS: c th s cht nu 1 cht 2 cp ? (Nu trao trong 2 cp dng li. i cht mt trong hai cp - Vy trao i cht 2 cp dng li th c hu qu c quan h mt thit vi g?) nhau, m bo cho c th tn ti v pht trin. Kt lun: - Trao i cht c th cung cp O2 v cht dinh dng cho t bo v nhn t t bo cc sn phm bi tit, CO2 thi ra mi trng. - Trao i cht t bo gii phng nng lng cung cp cho cc c quan trong c th thc hin cc hot ng trao i cht vi mi trng ngoi. - Hot ng trao i cht cp gn b mt thit vi nhau, khng th tch ri. 4. Kim tra, nh gi - GV yu cu HS c ghi nh v tr li cu hi 1, 2, 3 SGK. 5. Hng dn hc bi nh - Hc bi v tr li cu hi SGK. - c trc bi 32. - Lm cu 3 vo v. Ngy son: Tit 33 - Bi 32: chuyn ha Ngy dy: Lp / s s:
A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

- HS nm c s chuyn ha vt cht v nng lng trong t bo gm hai qu trnh ng ha v d ha, l hot ng c bn ca s sng. - HS phn tch c mi quan h gia trao i cht v chuyn ha nng lng. - Rn luyn k nng phn tch, so snh, tho lun nhm.
B. chun b.

- Tranh phng to H 31.1.

C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c

86

- Trnh by vai tr ca h tiu ha, h h hp, h bi tit v h tun hon i vi s trao i cht? - Phn bit trao i cht cp c th v trao i cht cp t bo. Nu mi quan h v s trao i cht hai cp ny? 3. Bi mi Hot ng 1: Chuyn ha vt cht v nng lng Mc tiu: HS nm c khi nim chuyn ha, chuyn ha gm ng ha v d ha v nm c mi quan h gia chng. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS nghin cu - HS nghin cu thng tin quan st thng tin, quan st H 32.1 H 32.1 v tr li. v tr li cu hi: Kt lun: - S chuyn ha vt cht - Trao i cht l biu hin bn v nng lng t bo gm ngoi ca qu trnh chuyn ha nhng qu trnh no? vt vht v nng lng xy ra bn - Phn bit trao i cht trong t bo. t bo vi s chuyn - Mi hot ng sng ca c th ha vt cht v nng lng? u bt ngun t s chuyn ha - GV gii thch s H vt cht v nng lng ca t bo. 32.1: S chuyn ha vt - Chuyn ha vt cht v nng lng cht v nng lng. trong t bo gm 2 qu trnh: - GV yu cu HS: Lp bng + ng ha (SGK). so snh ng ha v d + D ha (SGK). ha. Nu mi quan h - ng ha v d ha l 2 mt i gia ng ha v d ha. lp nhng thng nht. - Yu cu HS rt ra mi - T l gia ng ha v d ha quan h gia chng. c th khc nhau, ph thuc vo - T l gia ng ha v tui , gii tnh v trng thi c d ha trong c th th. nhng tui v trng thi khc nhau thay i nh th no? Bng so snh ng ha v d ha ng ha D ha - Tng hp cc cht - Phn gii cc cht - Tch lu nng lng - Gii phng nng lng. - Xy ra trong t bo. - Xy ra trong t bo. Hot ng 2: Chuyn ha c bn Mc tiu: HS nm c lc ngh ngi c th cng tiu dng nng lng v cch xc nh chuyn ha c bn. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - C th trng thi ngh - HS vn dng kin thc ngi c tieu dng nng lng hc v nu c: khng? Ti sao? + C tiu dng nng lng cho - GV : Nng lng tiu dng khi cc hot ng ca tim, h hp, c th ngh ngi gi l g? duy tr thn nhit ... 87

Nu khi nim chuyn ha c - 1 HS tr li, nu kt lun. bn? n v v ngha? Kt lun: - Chuyn ha c bn l nng lng tiu dng khi c th hon ton ngh ngi. - n v: kJ/h/kg. - ngha: cn c vo chuyn ha c bn xc nh tnh trng sc khe, bnh l. Hot ng 3: iu ha s chuyn ha vt cht v nng lng cp c th vi trao i cht cp t bo Mc tiu: HS nm c s iu ha chuyn ha vt cht v nng lng l nh c ch thn kinh v th dch. Hot ng ca Hot ng ca HS GV - Yu cu HS - HS nghin cu thng tin v tr li. c thng tin Kt lun: mc III v tr li - iu ha bng thn kinh. cu hi: + no c cc trung khu iu khin s trao C nhng i cht (trc tip). hnh thc no + Thn kinh iu ha thng qua tim, mch iu ha s (gin tip). chuyn ha vt - iu ha bng c ch th dch: do cc cht v nng l- hoocmon ca tuyn ni tit tit vo mu. ng? 4. Kim tra, nh gi - GV yu cu HS lm bi tp trc nghim. Ct A 1. ha Ct B Kt qu

ng a. Ly thc n bin i thnh cht dinh dng hp th vo mu. b. Tng hp cht c trng v tch lu 2. D ha nng lng. 3. Tiu c. Thi cc sn phm phn hu v cc sn ha phm tha ra mi trng ngoi. d. Phn gii cc cht c trng thnh 4. Bi tit cht n gin v gii phng nng lng. 5. Hng dn hc bi nh - Hc bi v tr li cu hi 1, 2, 3, 4 SGK. - c trc bi 35. Lm bi tp 2, 3, 4 vo v. Ngy son: Tit 34 - Bi 35: n tp hc k I Ngy dy: Lp / s s:

8A

8B 88

8C

8D

A. mc tiu.

- HS h thng ha kin thc hc k I. HS nm su, nm chc kin thc hc. - Vn dng cc kin thc hc vo thc tin.
B. chun b.

- Tranh nh c lin quan. Bng ph ghi ni dung cc bng tg hp kin thc. - Cc nhm vi ni dung phn cng (1 t giy kh to).
C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra Tin hnh trong cc hot ng dy hc. 3.Bi hc Hot ng 1: H thng ha kin thc Hot ng ca GV - GV chia lp thnh 6 nhm. Phn cng mi nhm lm 1 bng. - Yu cu cc nhm chiu phim trong kt qu ca nhm minh hoc dn kt qu (kh giy to) ln bng. - GV nhn xt ghi kin b sung hoc chiu p n. Bng 35. 1: Khi
Cp t chc

Hot ng ca HS - Cc nhm tin hnh tho lun ni dung trong bng (c nhn phi hon thnh bng ca mnh nh) - Cc nhm hon thin kt qu. - HS hon thnh vo v - v bi tpbi tp. qut v c th ngi

c im c trng Cu to Vai tr

T bo

C quan

- Gm: mng, t bo cht vi cc bo quan ch yu (ti th, li ni cht, b my Gngi..) v nhn. - Tp hp cc t bo chuyn ha c cu trc ging nhau. - c cu to nn bi cc m khc nhau.

- L n v cu to v chc nng ca c th. - Tham gia cu to nn cc c quan.

H c quan

- Tham gia cu to v thc hin chc nng nht nh ca h c quan. - Gm cc c quan c - Thc hin chc mi quan h v chc nng nht nh ca nng. c th. Bng 35. 2: S vn ng ca c th

H c quan thc

c im cu to c trng

Chc nng

Vai tr chung

89

hin vn ng

B xng

H c

- Gm nhiu xng To b khung c th lin kt vi nhau + Bo v qua cc khp. + Ni bm ca c - C tnh cht cng rn v n hi. - T bo c di - C co dn gip c - C kh nng co quan hot ng. dn Bng 35. 3: Tun hon mu
c im cu to c trng Chc nng

Gip c th hot ng thch ng vi mi trng.

C quan

Vai tr chung

- Bm mu lin tc theo 1 chiu t tm Tim nh vo tm tht v t tm tht vo ng mch. - Gm ng - Dn mu t mch, mao tim i khp c H mch mch v tnh th v t khp mch. c th v tim. Bng 35. 4: H hp
Cc giai on ch yu trong h hp C ch Ring

- C van nh tht v van ng mch. - Co bp theo chu k gm 3 pha.

- Gip mu tun hon lin tc theo 1 chiu trong c th, mc m cng lin tc c i mi, bch huyt cng lin tc c lu thng.

Vai tr Chung

Th

Trao i kh phi Trao i kh t bo

Hot ng phi hp ca lng ngc v cc c h hp. - Cc kh (O2; CO2) khuch tn t ni c nng cao n ni c nng thp.

Gip khng kh trong phi thng xuyn i mi. - Tng nng O2 v gim nng kh CO2 trong mu. - Cung cp O2 cho t bo v nhn CO2 do t bo thi ra. Bng 35. 5: Tiu ha C
thc

Cung cp oxi cho cc t bo c th v thi kh cacbonic ra ngoi c th.

Hot ng

Loi

quan cht hin

Khoang ming 90

Th c qu n

D d y

Ru t non

Rut gi

Gluxit x Lipit x x Prtin x x ng x Hp Axit bo v x th glixrin x Axit amin Kt lun: - SGK 4. Kim tra, nh gi - GV nhn xt, nh gi kt qu lm vic ca tng nhm. 5. Hng dn hc bi nh - Hc bi v hon thin ni dung n tp. - Chun b gi sau kim tra hc k I. Ngy son : Tit 35 - kim tra hc k I Tiu ha Ngy dy: Lp / s s:
A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

- Kim tra kin thc trong chng trnh hc k I, nh gi nng lc nhn thc ca HS, thy c nhng mt tt, nhng mt yu km ca HS gip GV un nn kp thi, iu chnh qu trnh dy v hc gip HS t kt qu tt. - Rn k nng t duy tch cc, sng to v ch ng - Pht huy tnh t gic ca HS trong qu trnh lm bi.
b. Chun b 1. bi:

Phn I - Trc nghim Chn cu tr li ng nht bng cch khoanh trn vo ch ci u cu. Cu 1: T bo mu no tham gia vo qu trnh ng mu: a. Hng cu; b. Bch cu; c. Tiu cu Cu 2: Ngi c nhm mu AB khng truyn cho nhm mu O, A, B v: a. Nhm mu AB hng cu c c A v B. b. Nhm mu AB huyt tng khng co khng th. c. Nhm mu AB t ngi c. d. C a, b, c ng. Cu 3: Nhng c im cu to no ca c quan trong ng dn kh c tc dng lm m khng kh i vo phi: a. Lng mi b. Lp mao mch dy c khoang mi c. Np thanh qun c th c ng y kn ng h hp d. C a, b, c Cu 4: Qu trnh tiu ha khoang ming gm: 91

a. Bin i l hc; b. Bin i ha hc c. Nhai, o trn thc n; d. Tit nc bt e. Ch c a v c Phn II - T lun Cu 1: Nu nhng c im cu to ca rut non gip n m nhim tt vai tr hp th cht dinh dng? Cu 2: nghin cu vai tr v iu kin hot ng ca enzim nc bt, bn An lm th nghim sau: Chn 4 ng nghim u cha 5 ml h tinh bt long, ln lt thm vo cc ng : - ng 1: Thm 5 ml nc ct - ng 2: Thm 5 ml nc bt long - ng 3: Thm 5 ml nc bt long v vi git HCl - ng 4: Thm 5 ml nc bt un si Tt c cc ng u t trong nc m 37oC trong thi gian t 1530 pht. a. H tinh bt trong cc ng nghim c bin i khng ? Ti sao? b. T hy xc nh nhit v mi trng thch hp cho s hot ng ca enzim nc bt?
2. p n biu im

Phn I - Trc nghim Cu 1: c (1 ) Cu 2: a (1 ) Cu 3: b (1 ) Cu 4: e (1 ) Phn II - T lun Cu 1: Nhng c im cu to ca rut non gip n m nhim tt vai tr hp th cht dinh dng l: - Lp nim mc rut non c cc np gp vc cc lng rut v lng cc nh lm cho din tch b mt bn trong ca n tng gp khong 600 ln so vi din tch mt ngoi. (1 ) - Rut non rt di (2,8 3 m ngi trng thnh), l b phn di nht trong cc c quan tiu ha. (1 ) - Mng mao mch mu v mao mch bch huyt phn b dy c ti tng lng rut. ( 1 ) Cu 2: a. Ch c ng (2) h tinh bt b bin i v ng (2) c enzim amilaza trong nc bt bin i tinh bt thnh ng mantz (0,5 ) - ng 1: Nc ct khng c enzim bin i nc bt (0,5 ) - ng 3: Enzim nc bt khng hot ng mi trng axit nn tinh bt khng b bin i (0,5 ) - ng 4: Enzim nc bt b mt hot tnh khi un si nn tinh bt khng b bin i (0,5 ). b. nhit thch hp cho hot ng ca enzim nc bt l 37oC ( nhit c th ngi) (0,5 ) - Mi trng thch hp cho enzim nc bt hot ng l mi trng trung tnh hoc hi kim ( tt nht l pH = 7,2) ( 0,5 ). 92

c. kim tra

- Tin hnh theo lch kim tra ca Phng GD v s ch o ca Nh trng. - Chm tr bi theo p n, biu im v nh gi ng qui ch; phn loi, xp loi hc sinh da theo kt qu kim tra v im trung bnh mn.
d. kt qu kim tra

Lp 8A 8B Cng

im t 8,0

im t 5,0

93

Ngy son: Tit 36 - Bi 33: Thn nhit Ngy dy: Lp / s s:

A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

- HS nm c khi nim thn nhit v cc c ch iu ha thn nhit. - Gii thch c c s khoa hc v vn dng vo i sng cc bin php chng nng, lnh, phng cm nng, lnh.
B. chun b.

- Su tm 1 s tranh nh v bo v mi trng sinh thi gp phn iu ha khng kh nh trng cy xanh,xy h nc khu dn c.

C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c Tin hnh trong cc hot ng dy hc. 3. Bi mi Hot ng 1: Thn nhit Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu c thng tin SGK - C nhn HS nghin cu thng v tr li cu hi: mc I SGK trang 105 tr li cc - Thn nhit l g? cu hi: ngi khe mnh, khi tri - Trao i nhm thng nng v khi tri lnh nhit nht kin. c th l bao nhiu? Thay - i din 1 nhm trnh by, i nh th no? cc nhm khc nhn xt, b - S n nh thn nhit do sung. u? - GV gip HS hon thin kin thc. Kt lun: - Thn nhit l nhit ca c th. - Thn nhit lun n nh l 37oC l do s cn bng gia sinh nhit v to nhit. Hot ng 2: S iu ha thn nhit Hot ng ca GV - Yu cu HS nghin cu thng tin v tr li cu hi: - B phn no ca c th tham gia vo s iu ha thn nhit? - Nhit ca c th sinh ra i u v lm g? Hot ng ca HS - HS da vo thng tin SGK tho lun nhm v nu c: + Da v h thn kinh c vai tr quan trng trong iu ha thn nhit. + Nhit thot ra ngoi mi trng qua da m bo 94

- Khi lao ng nng, c th thn nhit n nh. c nhng phng thc to + Lao ng nng: tot m nhit no? hi, h hp mnh, da mt . - V sao ma h, da ngi ta + Ma h: Mch mu dn gip hng ho, cn ma ng rt to bt nhit qua da. Ma da ti hoc sn gai c? ng: mch mu co, sn gai c - Khi tri nng, m khng gip gim bt nhit qua da. kh cao, khng thang gi (oi + Ngy oi bc, m hi kh bay bc) c th c phn ng g hi, s to nhit kh khn lm v c cm gic nh th no? cho ngi bc bi kh chu. - T nhng kin trn, hy rt - HS t rt ra kt lun. ra kt lun v vai tr ca da trong s iu ha thn nhit? - HS c thng tin v nghe - GV ging gii thm. ging. Kt lun: 1. Vai tr ca da trong iu ha thn nhit - Da l c quan ng vai tr quan trng nht trong s iu ha thn nhit. C ch: + Khi tri nng v khi lao ng nng mao mch di da dn ra gip to nhit nhanh, tng tit m hi, gii phng nhit cho c th. + Khi tri rt mao mch di da co li, c chn lng co gim s thot nhit. Tri qu lnh c co dn lin tc gy phn x run tng sinh nhit. 2. Vai tr ca h thn kinh trong s iu ha thn nhit - Mi hot ng iu ha thn nhit ca da u l phn x di s iu khin ca h thn kinh. Hot ng 3: Phng php phng chng nng lnh Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS tho lun nhm - HS lin h thc t tho lun tr li cu hi: nhm tr li cc cu hi. - Ch n ung ma h v - 1 HS trnh by, cc HS khc ma ng khc nhau nh th nhn xt b sung. no? - HS rt ra kt lun. - Ma h cn lm g chng nng? - V sao ni rn luyn thn th cng l bin php phng chng nng lnh? - Vic xy dng nh, cng s cn lu yu t no chng nng, lnh? Kt lun: - Ch n ung ph hp vi tng ma. - Ma h: i m nn khi ra ng. Lao ng, m hi ra khng nn tm ngay, khng ngi ni gi lng, khng bt qut mnh qu. - Ma ng: gi m c, tay chn, ngc. 95

- Rn luyn TDTT hp l tng sc chu ng cho c th. - Trng nhiu cy xanh quanh nh v ni cng cng. 4. Kim tra, nh gi - GV yu cu HS tr li cc cu hi: ? Thn nhit l g? Ti sao thn nhit lun n nh? ? Trnh by co ch iu ha thn nhit khi tri nng, lnh? 5. Hng dn hc bi nh - Hc bi v tr li cu hi SGK. - c Em c bit. - Tm hiu trc vitamin v mui khong trong thc n.

Ngy son:
Tit 37 - Bi 34: Vitamin v mui khong Ngy dy: Lp / s s:
A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

- HS nm c vai tr ca vitamin v mui khong. - Vn dng nhng hiu bit v vitamin v mui khong trong lp khu phn n v xy dng ch n ung hp l. - C thc hc tp nghim tc, yu thch b mn.
B. chun b.

- Tranh nh v mt nhm thc n cha vitamin v mui khong. - Tranh tr em b thiu vitamin D, ci xng, bc c do thiu mui it.
C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c - KT cu 1. 2. 3 SGK. 3. Bi mi VB: ? K tn cc cht dinh dng c hp th vo c th? Vai tr ca cc cht ? - GV: Vitamin v mui khong khng to nng lng cho c th, vy n c vai tr g vi c th? Hot ng 1: Vitamin Hot ng ca GV - Yu cu c thng tin mc I SGK v hon thnh bi tp SGK: - GV nhn xt a ra kt qu ng. - Yu cu HS c tip thng tin mc I SGK tr li cu Hot ng ca HS - C nhn HS nghin cu thng mc I SGK cng vi vn hiu bit ca mnh, hon thnh bi tp theo nhm. - HS trnh by kt qu nhn xt:- kt qu ng :1,3,5,6 - HS da vo kt qu bi tp : 96

hi: - Vitamin l g? n c vai tr g i vi c th? - Yu cu HS nghin cu bng 34.1 SGK tm tt vai tr ch yu ca 1 s vitamin - GV lu HS: vitamin D duy nht c tng hp trong c th di tc dng ca nh sng mt tri t cht egstrin c da. Ma h c th tng hp vitamin D d tha s tch lu gan. - Thc n trong ba n cn phi hp nh th no c vitamin - Lu HS: 2 nhm vitamin tan trong du tan trong nc => cn ch bin thc n cho ph hp.

+ Thng tin tr li kt lun - HS nghin cu bng 34.1 nhn thy vai tr ca mt s vitamin.

Kt lun: - Vitamin l hp cht hu c c trong thc n vi mt liu lng nh nhng rt cn thit. + Vitamin tham gia thnh phn cu trc ca nhiu enzim khc nhau => m bo cc hot ng sinh l bnh thng ca c th. Ngi v ng vt khng c kh nng t tng hp vitamin m phi ly vitamin t thc n. - C 2 nhm vitamin: vitamin tan trong du v vitamin tan trong nc. - Trong khu phn n hng ngy cn phi hp cc loi thc n cung cp vitamin cho c th. Hot ng 2: Mui khong Hot ng ca GV - Yu cu HS nghin cu bng 34.2 v tr li cu hi: - Mui khong c vai tr g vi c th? - V sao thiu vitamin D tr em s mc bnh ci xng? - V sao nh nc vn ng nhn dn dng mui it? - Trong khu phn n hng ngy cn cung cp nhng loi thc phm no v ch bin nh th no bo m vitamin v mui khong cho Hot ng ca HS - HS da vo thng tin SGK + bng 34.2, tho lun nhm v nu c: + Thiu vitamin D, tr b ci xng v c th ch hp th Ca khi c mt vitamin D. Vitamin D thc y qu trnh chuyn ha Ca v P to xng. + S dng mui it phng trnh bu c.

97

c th? Kt lun: - Mui khong l thnh phn quan trng ca t bo m bo cn bng p sut thm thu v lc trng t bo, tham gia vo thnh phn cu to enzim m bo qu trnh trao i cht v nng lng. - Khu phn n cn: + Cung cp lng tht (hoc trng, sa v rau qu ti) + Cung cp mui hoc nc chm va phi, nn dng mui it. + Tr em cn tng cng mui Ca (sa, nc xng hm...) + Ch bin hp l chng mt vitamin khi nu n. 4. Kim tra, nh gi - GV yu cu HS tr li cu hi 1, 2, 3, 4 SGK Tr 110. 5. Hng dn hc bi nh - Hc bi v tr li cu hi SGK. Lm bi tp 3,4. - c Em c bit.

Ngy son: Tit 38 Bi 36: Tiu chun n ung. Nguyn tc lp khu phn Ngy dy: Lp / s s:
A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

- Nu c nguyn nhn ca s khc nhau v nhu cu dinh dng cc i tng khc nhau. - Phn bit c gi tr dinh dng c cc loi thc phm chnh. - Xc nh c c s v nguyn tc xc nh khu phn.
B. chun b.

- Tranh nh cc nhm thc phm chnh. - Bng ph lc ghi gi tr dinh dng ca 1 s loi thc n.
C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c - Vitamin c vai tr g i vi hot ng sinh l ca c th? Hy k nhng iu em bit v vitamin v vai tr ca cc loi vitamin ? 3. Bi mi Hot ng 1: Nhu cu dinh dng ca c th Hot ng ca GV 98 Hot ng ca HS

- GV yu cu HS c bng mc I:+ c bng nhu cu dinh dng khuyn ngh cho ngi Vit Nam (Tr - 120) v tr li cu hi : - Nhu cu dinh dng ca tr em, ngi trng thnh, ngi gi khc nhau nh th no? V sao c s khc nhau ? - S khc nhau v nhu cu dinh dng mi c th ph thuc vo yu t no? - GV tng kt li ni dung tho lun. - V sao tr em suy dinh dng cc nc ang pht trin chim t l cao?

- HS t thu nhn thng tin => tho lun nhm, nu c: + Nhu cu dinh dng ca tr em cao hn ngi trng thnh v ngoi nng lng tiu hao do cc hot ng cn cn tch lu cho c th pht trin. Ngi gi nhu cu dinh dng thp v s vn ng c th t. - HS t tm hiu v rt ra kt lun. - 1 HS trnh by, cc HS khc nhn xt, b sung v hon thin kin thc. + Cc nc ang pht trin cht lng cuc sng thp => tr em suy dinh dng chim t l cao.

Kt lun: - Nhu cu dinh dng ca tng ngi khng ging nhau v ph thuc vo cc yu t: + Gii tnh : nam > n. + La tui: tr em > ngi gi. + Dng hot ng lao ng : Lao ng nng > lao ng nh + Trng thi c th: Ngi kch thc ln nhu cu dinh dng > ngi c kch thc nh. + Ngi m cn nhiu cht dinh dng hn ngi khe. Hot ng 2: Gi tr dinh dng ca thc n Hot ng ca GV - GV yu cu HS nghin cu thng tin mc II SGK v tr li cu hi: - Gi tr dinh dng ca thc n biu hin nh th no? - GV treo tranh cc nhm thc phm Yu cu HS hon thnh phiu hc tp (v Bi tp SH): Loi thc Tn thc phm phm + Giu Gluxt + Giu prtin + Giu lipit + Nhiu Hot ng ca HS - Nghin cu bng v tr li Nhn xt v rt ra kt lun Kt lun: - Gi tr dinh dng ca thc n biu hin : + Thnh phn cc cht hu c. + Nng lng cha trong n. - T l cc cht hu c cha trong thc phm khng ging nhau nn cn phi hp cc loi thc n trong ba n cung cp cho nhu cu c th ng thi gip n ngon hn => hp th tt hn. 99

vitamin v mui khong - GVnhn xt - S phi hp cc loi thc n trong ba n c ngha g? Hot ng 3: Khu phn v nguyn tc lp khu phn Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV yu cu HS c - HS nghin cu SGK, tho lun nhm SGK. v nu c : ?-Khu phn l g ? Kt lun: - Yu cu HS tho lun : - Khu phn l lng thc n cn - Khu phn n ung cung cp cho c th trong 1 ngy. ca ngi mi m khi c - Khu phn cho cc tng khc nhau g khc ngi bnh th- khng ging nhau v ngay vi 1 ngi ng? trong giai oan khc nhau cng khc - V sao trong khu nhau v: nhu cu nng lng v nhu phn n ung nn tng cu dinh dng nhng thi im cng rau qu ti? khc nhau khng ging nhau. - xy dng khu - Nguyn tc lp khu phn : phn n ung hp l cn + m bo lng thc n ph hp da trn cn c no? nhu cu tng i tng. - GV cht li kin thc. + m bo cn i thnh phn cc - V sao nhng ngi n cht hu c, cung cp mui chay vn khe mnh? khong vitamin . + m bo cung cp nng lng cho c th. 4. Kim tra - nh gi - Hs c ghi nh v tr li cc cu hi cui bi SGK 5. Hng dn hc bi nh - Hc bi v tr li cu hi SGK. - c mc Em c bit. - Xem trc bi 37, k sn cc bng vo giy.

100

Ngy son:
Tit 39 - Bi 37: Thc hnh - Phn tch mt khu phn cho trc Ngy dy: Lp / s 8A 8B 8C 8D s:
A. mc tiu.

- HS nm c cc bc lp khu phn da trn cc nguyn tc thnh lp khu phn. - nh gi c nh mc p ng ca mt khu phn mu v da vo xy dng khu phn hp l cho bn thn. - Gio dc HS thc hc tp nghim tc, c k lut.
B. chun b.

- HS chp bng 37.1; 37.2 v 37.3 ra giy. - Phng to cc bng 37.1; 37.2 v 37.3 SGK.
C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c - Kim tra cu 1, 2 SGK. 3. Bi mi VB: ? Nu nguyn tc lp khu phn. Vn dng nguyn tc lp khu phn xy dng khu phn 1 cch hp l cho bn thn. Hot ng 1: Hng dn phng php thnh lp khu phn Hot ng ca GV - GV ln lt gii thiu cc bc tin hnh: + Bc 1: Hng dn ni dung bng 37.1 A: Lng cung cp A1: Lng thi b A2: Lng thc phm n c + Bc 2:GV ly 1 VD nu cch tnh. Hot ng ca HS

- Bc 1: K bng tnh ton theo mu t nh. - Bc 2: in tn thc phm v s lng cung cp vo ct A. + Xc nh lng thi b: A1= A (t l %) + Xc nh lng thc phm n c: A2= A A1 - GV dng bng 37.2 (SGK) ly - Bc 3: Tnh gi tr thnh VD v go t, c chp phn k trong bng v tnh thnh phn dinh dng. in vo ct thnh phn dinh dng, nng lng, mui khong, vitamin - Bc 4: + Cng cc s liu lit k. + Cng i chiu vi bng Nhu cu khuyn ngh cho ngi Vit Nam t c k 101

hoch iu chnh ch n cho hp l.

Hot ng 2: Tp nh gi mt khu phn mu SGK Hot ng ca GV - GV yu cu HS c khu phn ca 1 n sing lp 8, nghin cu thng tin bng 37.2 tnh s liu v in vo ch c du ?, t xc nh mc p dng nhu cu tnh theo %. - Yu cu HS ln cha. Hot ng ca HS - HS c k bng 37.2, tnh ton s liu in vo c du ? bng 37.2. - i din nhm ln hon thnh bng, cc nhm khc nhn xt, b sung. - T bng 37.2 hon thnh, HS tnh ton mc p ng nhu cu v in vo bng nh gi. p n bng 37.2 - Bng s liu khu phn Trng lng A 400 100 A1 0 40 A2 400 60 Thnh phn dinh dng Prti Lipit Gluxit n 31,6 4 304,8 9,6 80,2 2,16 33,31 0 Nng lng Kcal 137 57,6 2156, 85

Thc ph m (g) Go t C chp Tng cng

383,4 8 p n bng 37.3 Bng nh gi

Nng lng Prtin Mui khong Can S xi t 486, 8 Vitamin A B1 1,2 3 B2 0,5 8 PP

C 88,6 x 50% = 44,3 75

Kt qu tnh ton Nhu cu ngh Mc p ng nhu cu (%)

2156, 85

80,2x6 0% = 48,12

26,7 1082 2 ,5

36,7

2200

55

700

20

600

1,0

1,5

16,4

98,04

87,5

69,5 3

118, 5

180, 4

123

38, 7

223, 8

59

Hot ng 3: Thu hoch 102

Hot ng ca GV - Yu cu HS thay i 1 vi loi thc n ri tnh ton li s liu cho ph hp.

Hot ng ca HS

- HS tp xc nh 1 s thay i v loi thc n v khi lng da vo ba n thc t ri tnh li s liu cho ph hp vi mc p ng nhu cu. - Da vo bng nhu cu dinh dng khuyn ngh cho ngi Vvit Nam v bng ph lc dinh dng thc n tnh ton. 4. Nhn xt - nh gi - GV nhn xt tinh thn, thi ca HS trong gi thc hnh. - nh gi Hot ng ca HS qua bng 37.2 v 37.3. 5. Hng dn hc bi nh - V nh hon thnh bn thu hoch gi sau np. - c trc bi 38: Bi tit v cu to h bi tit nc tiu. Ngy son: Chng VII- Bi tit Tit 40 - Bi 38: Bi tit v cu to h bi tit nc tiu Ngy dy: Lp / s s:
A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

- HS nm c khi nim bi tit v vai tr ca n trong cuc sng, nm c cc hot ng bi tit ch yu v hot ng quan trng. - HS xc nh trn hnh v trnh by c bng li cu to h bi tit nc tiu. - Bi dng cho HS thc bo v c th.
B. chun b.

- Tranh phng to H 38. - M hnh cu to thn.

C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c - GV thu bn thu hoch ca gi trc. 3. Bi mi ? Hng ngy c th chng ta bi tit ra mi trng ngoi nhng sn phm no? + HS: CO2; phn; nc tiu v m hi. ? Vy thc cht ca hot ng bi tit l g? Vai tr ca bi tit i vi c th nh th no? Chng ta cng tm hiu bi hc hm nay. Hot ng 1: Bi tit 103

Mc tiu: HS nm c khi nim bi tit ngi v vai tr quan trng ca n i vi c th sng. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS c thng tin - HS nghin cu thng tin mc I SGK v tr li cu hi: SGK, tho lun nhm v tr li - Bi tit l g? Bi tit c vai cc cu hi: tr nh th no i vi c th - 1 HS i din nhm tr li sng? tng cu cc HS khc nhn - Cc sn phm thi cn c xt, b sung rt ra kin thc. bi tit pht sinh t u? - Cc c quan no thc hin bi tit? C quan no ch yu? - GV cht kin thc. Kt lun: - Bi tit l qu trnh lc v thi ra mi trng ngoi cc cht cnj b do hot ng trao i cht ca t bo thi ra, mt s cht tha a vo c th qu liu lng duy tr tnh n nh ca mi trng trong, lm cho c th khng b nhim c, m bo cc hot ng din ra bnh thng. - C quan bi tit gm: phi, da, thn (thn l c quan bi tit ch yu). Cn sn phm ca bi tit l CO2; m hi; nc tiu. Hot ng 2: Cu to ca h bi tit nc tiu Mc tiu: HS hiu v nm c cc thnh phn ch yu trong cu to c quan bi tit nc tiu. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS quan st H 38.1; - HS quan st H 38.1; c ch c ch thch, tho lun v thch tho lun v hon hon thnh bi tp SGK. thnh bi tp SGK. - Yu cu i din nhm trnh Kt qu: by kt qu. 1- d - Yu cu HS tr li cu hi v 2- a trnh by trn hnh v: 3- d - Trnh by cu to c quan 4- d bi tit nc tiu? - 1 vi HS trnh by, cc HS - GV gip HS hon thin kin khc nhn xt. thc. Kt lun: - H bi tit nc tiu gm: thn, ng dn nc tiu, bng i v ng i. - Thn gm 2 triu n v thn c chc nng lc mu v hnh thnh nc tiu. Mi n v chc nng gm cu thn (thc cht l 1 bi mao mch), nang cu thn (thc cht l hai ci ti gm 2 lp bo quanh cu thn) v ng thn. 4. Kim tra, nh gi 104

- GV yu cu HS c ghi nh v tr li cu hi 1, 2, 3 SGK. 5. Hng dn hc bi nh - Hc bi v tr li cu hi SGK. - c trc bi 39. - c mc Em c bit.

105

Ngy son:
Tit 41 - Bi 39: Bi tit nc tiu Ngy dy: Lp / s s:
A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

- HS nm c qu trnh to thnh nc tiu v thc cht ca qu trnh to thnh nc tiu; nm c qu trnh thi nc tiu, ch ra c s khc bit gia nc tiu u v huyt tng, nc tiu u v nc tiu chnh thc. - Rn k nng quan st, phn tch, k nng t duy ch ng v sng to. - Gio dc thc hc tp nghim tc.
B. chun b.

- Tranh phng to H 391. - Mt s hnh nh, s minh ha qu trnh hnh thnh nc tiu v thi nc tiu.
C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c - Bi tit c vai tr g vi c th sng? Nu cc c quan m nhn v cc sn phm bi tit ngi? Nu cu to h bi tit nc tiu? 3. Bi mi VB: Qu trnh bi tit nc tiu ca c t din ra qua cc giai on c th nh th no? Hot ng 1: Tm hiu s to thnh nc tiu Mc tiu: - HS nm c s hnh thnh nc tiu. - HS ch ra c s khc bit gia nc tiu u v huyt tng, nc tiu u v nc tiu chnh thc. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS c thng tin - HS c v s l thng tin. SGK mc I, quan st H 39.1 + Quan st tranh v ni dung tm hiu s to thnh nc tiu. ch thch H 39.1 SGK (hoc - Tho lun nhm v tr li trn bng). cu hi: + Trao i nhm thng nht - S to thnh nc tiu gm cu tr li. nhng qu trnh no? din ra - 1 HS i din nhm trnh u? by, cc nhm khc nhn xt, b sung hon thin kin - Yu cu HS c li ch thch thc. H 39.1, tho lun v tr li: + S to thnh nc tiu gm 3 - Thnh phn nc tiu u qu trnh..... khc mu im no? + Nc tiu u khng c t - GV pht phiu hc tp (v bo mu v prtin. Bi tp SH) cho HS hon thnh - HS lm vic trong 2 pht. 106

bng so snh nc tiu u v nc tiu chnh thc. - Trao i phiu hc tp (v - Yu cu cc nhm trao i Bi tp SH) cho nhau, i phiu, so snh vi p n chiu vi p n nh gi. chm im. - GV cht li kin thc. - HS tip thu kin thc. Phiu hc tp (v Bi tp SH) Nc tiu Nc tiu chnh u thc - Nng cc cht ha - Long - m c tan - C t - C nhiu - Cht c, cht cn b - C nhiu - Gn nh khng c - Cht dinh dng Kt lun: - S to thnh nc tiu gm 3 qu trnh: + Qua trnh lc mu cu thn: mu ti cu thn vi p lc ln to lc y nc v cc cht ha tan c kch thc nh qua l lc (3040 angtron) trn vch mao mch vo nang cu thn (cc t bo mu v prtin c kch thc ln nn khng qua l lc). Kt qu to ra nc tiu u trong nang cu thn. + Qu trnh hp th li ng thn: nc tiu u c hp th li nc v cc cht cn thit (cht dinh dng, cc ion cn cho c th...). + Qu trnh bi tit tip ( ng thn): Hp th cht cn thit, bi tit tip cht tha, cht thi to thnh nc tiu chnh thc. Hot ng 2: Tm hiu v s thi nc tiu Mc tiu: HS nm c ng i ca nc tiu chnh thc c to ra, bit c ti sao c th ca ngi bnh thng ch i tiu nhng lc nht nh. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS c thng tin - HS t thu nhn thng tin v SGK v tr li cu hi: tr li cu hi, rt ra kt - S thi nc tiu din ra nh lun: th no? (dng hnh v minh ha). + Thc cht l qu trnh lc - Thc cht ca qu trnh to mu v thi cht cn b, cht thnh nc tiu l g? c, cht tha ra khi c th. - V sao s to thnh nc tiu + Mu tun hon lin tc qua din ra lin tc m s bi tit cu thn nn nc tiu cng c nc tiu li gin on? hnh thnh lin tc. - GV lu HS: Tr s sinh, bi + Nc tiu tch tr trong tit ncs tiu l phn x bng i ln ti 200 ml p khng iu kin, ngi trng lc gy cm gic bun i thnh y l phn x c iu tiu, lc mi bi tit nc kin do v no iu khin. tiu ra ngoi. - Cho HS c kt lun. Kt lun: c im 107

- Nc tiu chnh thc to thnh vo b thn, qua ng dn nc tiu xung tch tr bng i, sau c thi ra ngoi nh hot ng ca c bng i v c bng. 4. Kim tra, nh gi - GV yu cu HS c ghi nh v mc Em c bit SGK. 5. Hng dn hc bi nh - Hc bi v tr li cu hi SGK. - c trc bi 40.

Ngy son : Tit 42 - Bi 40: v sinh bi tit nc tiu Ngy dy: Lp / s s:

A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

- HS trnh by c cc tc nhn gy hi cho h bi tit nc tiu v hu qu ca n. - Trnh by c cc thi quen, xy dng cc thi quen bo v h bi tit nc tiu v gii thch c s khoa hc ca n. - Rn luyn, bi dng cho HS thi quen sng khoa hc, n ung hp l bo v h bi tit nc tiu.
B. chun b.

- Tranh phng to H 38.1; 39.1. 1. T chc 2. Kim tra bi c - Trnh by qu trnh to thnh nc tiu? Thc cht ca qu trnh to thnh nc tiu l g? - Trnh by hot ng thi nc tiu? Vai tr ca bi tit i vi c th? 3. Bi mi VB: Hot ng bi tit c vai tr rt quan trng i vi c th. Vy lm th no c 1 h bi tit khe mnh? Cc em cng tm hiu bi hm nay. Hot ng 1: Mt s tc nhn ch yu gy hi cho h bi tit nc tiu Mc tiu: - HS nm c mt s tc nhn gy hi cho h bi tit nc tiu v hu qu ca n. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS nghin cu thng - HS nghin cu, x l thng tin SGK v tr li cu hi: tin, thu nhn kin thc, vn - Nu nhng tc nhn gy hi dng hiu bit ca mnh cho h bi tit nc tiu? lit k cc tc nhn c hi. 108
C. hot ng dy - hc.

- Cho HS quan st H 38.1 v 39.1 tr li: - Khi cc cu thn b vim v suy thai dn n hu qu nghm trng nh th no v sc khe? - GV pht phiu hc tp (v Bi tp SH). - Khi cc t bo ng thn lm vic km hiu qu hay b tn thng c th dn n hu qu nh th no? - Khi ng dn nc tiu b tc nghn bi si thn c th nh hng n sc khe nh th no? - GV tp hp kin , thng bo p n.

- 1 HS trnh by, cc HS khc nhn xt, b sung.

- HS hot ng nhm, trao i thng nht kin v hon thnh phiu hc tp (v Bi tp SH).

- i din nhm ln hon thnh bng, cc nhm khc b sung. (Mi nhm hon thnh mt ni dung)

Kt lun: - Cc tc nhn c hi cho h bi tit nc tiu: + Vi khun gy bnh (vi khun gy bnh tai, mi, hng ...) + Cc cht c hi trong thc n, ung, thuc, thc n i thiu ... + Khu phn n khng hp l, cc cht v c v hu c kt tinh nng cao gy ra si thn. Hot ng 2: Xy dng thi quen sng khoa hc bo v h bi tit nc tiu Mc tiu: HS nm c c s khoa hc v thi quen sng khoa hc. T ra cho mnh k hoch, hnh thnh thi quen sng khoa hc. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV treo bng ph: Bng 40. - HS thu nhn thng tin, tho Yu cu HS tho lun, hon lun nhm v hon thnh bng thnh thng tin vo bng. 40. - GV tp hp kin HS, cht li kin thc. - i din nhm ln bng in, cc nhm khc nhn xt, b sung. Kt lun: Bng 40 STT 1 2 Cc thi quen sng C s khoa hc khoa hc - Thng xuyn gi v sinh - Hn ch tc hi ca vi sinh cho ton c th cng nh vt gy bnh. cho h bi tit nc tiu. - Khu phn n ung hp 109

l + Khng n qu nhiu P, qu mn, qu chua, qu nhiu cht to si. + Khng n thc n i thiu v nhim cht c hi. + Ung nc.

- Trnh cho thn lm vic qu nhiu v hn ch kh nng to si. - Hn ch tc hi ca cht c hi.

- To iu kin cho qu trnh lc mu c lin tc. - Nn i tiu ng lc, - Hn ch kh nng to si khng nn nhn lu. bng i.

4. Kim tra, nh gi - Yu cu HS c Ghi nh SGK. - c Em c bit. 5. Hng dn hc bi nh - Hc bi v lm bi tp trong SBT. - c trc bi 41.

110

Ngy son: Chng VII- Da Tit 43 - Bi 41: Cu to v chc nng ca da Ngy dy: Lp / s s:
A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

Khi hc xong bi ny, HS: - M t c cu to ca da. Nm c mi quan h gia cu to v chc nng ca da. Rn luyn k nng quan st, hot ng nhm. - C thc gi v sinh da, tch cc vi vic hc tp tm ti, nghin cu.
B. chun b.

- Tranh cm cu to da, cc ming ba ghi thnh phn cu to (1 10). - M hnh cu to da. 1. T chc 2. Kim tra bi c - bo v h bi tit nc tiu trnh cc tc nhn c hi, cn phi lm g? 3. Bi mi Hot ng 1: Tm hiu cu to da Mc tiu: HS nm c da cu to gm 3 phn chnh v cc c quan trong tng phn. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS quan st H 41.1, - HS t nghin cu H 41.1, ch c k ch thch v ghi nh. thch. - GV treo tranh s cm H - i din 2 nhm ln dn ch 41.1, yu cu HS ln bng dn thch, cc HS khc nhn xt, ch thch. nh gi kt qu ca 2 i (GV c th treo 2 tranh cm chi. cho 2 nhm thi dn ch thch). - i din nhm ln hon thnh - GV cho HS dng mi tn <-> s dng mi tn nh vo ch cc thnh phn cu to s ch cc thnh phn cu ca da to ca cc lp biu b, lp b, (Bi tp - Tr 132 SGK). lp m di da. - Nu cu to ca da? - GV dng m hnh minh ha, - HS tho lun nhm nu c: yu cu HS rt ra kt lun. + Vy trng t bong ra chng - Yu cu HS tho lun cu hi t lp t bo ngoi cng ca da v hon thnh bi tp trang ha sng v cht. 133 SGK. + Da mm mi. khng thm n- Ma hanh kh, da bong c v c cu to t cc si m nhng vy trng nh. Gii lin kt bn cht vi nhau v 111
C. hot ng dy - hc.

thch hin tng ny? trn da c nhiu tuyn nhn - V sao da ta lun mm mi, tit cht nhn trn b mt da. khng thm nc? + Da nhiu c quan th cm l u mt cc t bo thn - V sao ta nhn bit c kinh gip da nhn bit nng, nng, lnh, cng, mm ca lnh, au ... vt? + Khi tri nng mao mch di da dn ra, tuyn m hi tit ra - Da c phn ng th no khi m hi ko theo nhit lm tri qu nng hoc qu lnh? gim nhit c th. Khi tri lnh mao mch co li, c chn lng co gi nhit. - Lp m di da c vai tr g? + Lp m di da l lp m chng tc dng c hc ca mi trng v chng mt nhit khi - Tc v lng my c tc dng tri rt. g? + Tc to lp m khng kh, chng tia t ngoi v iu ha nhit . + Lng my ngn m hi v nc khng chy xung mt. Kt lun: - Da cu to gm 3 lp: + Lp biu b gm tng sng v tng t bo sng. + Lp b gm si m lin kt v cc c quan. + Lp m di da gm cc t bo m. Hot ng 2: Tm hiu chc nng ca da Mc tiu: HS hiu v nm c cc chc nng c bn ca da. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS tho lun tr li cc - HS tr li da vo bi tp mc I ca cu hi mc SGK Tr 133. bi, nu c 4 chc - Da c nhng chc nng g? - c im no ca da gip da thc nng ca da. hin chc nng bo v? - B phn no ca da gip da tip nhn - Tm hiu c nguyn nhn ca kch thch? - B phn no ca da gip da thc hin tng chc nng. chc nng bi tit? - Da iu ha thn nhit bng cch - T rt ra kt lun. no? Kt lun: Chc nng ca da: - Bo v c th: chng cc yu t gy hi ca mi trng nh: s va p, s xm nhp ca vi khun, chng thm nc thot nc. l do c im cu to t cc si ca m lin kt, lp m di da v tuyn nhn. Cht nhn do tuyn nhn tit ra cn c tc dng dit khun. Sc t da gp phn chng tc hi ca tia t ngoi. 112

- iu ha thn nhit: nh s co dn ca mao mch di da, tuyn m hi, c co chn lng, lp m di da chng mt nhit. - Nhn bit kch thch ca mi trng: nh cc c quan th cm. - Tham gia hot ng bi tit qua tuyn m hi. - Da cn l sn phm to nn v p ca con ngi. 4. Kim tra, nh gi - GV yu cu HS trnh by cu to da bng m hnh. - Cho HS tr li cc cu hi SGK. 5. Hng dn hc bi nh - Hc bi v tr li cu hi 1, 2 SGK. - c mc Em c bit.

Ngy son : Tit 44 - Bi 42: V sinh da Ngy dy: Lp / s s:

A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

Khi hc xong bi ny, HS s: - Trnh by c c s khoa hc ca cc bin php bo v da, rn luyn da. - C thc v sinh, phng trnh cc bnh v da. - Rn k nng quan st, lin h thc t. C thi v sinh c nhn, cng ng.
B. chun b.

- Tranh nh cc bnh ngoi da.

C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c - Kim tra cu 1, 2 SGK Tr 133. 3. Bi mi Hot ng 1: Bo v da Mc tiu: Xy dng cho HS thi v hnh vi bo v da. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS tho lun, tr li - C nhn HS t nghin cu thng tin, cng vi hiu bit cu hi mc SGK. ca bn thn tr li cu hi. - Da bn c hi nh th no? - Da b xy xt c hi nh th - 1 HS tr li, cc HS khc nhn xt, b sung. no? - Yu cu HS c thng tin mc I. ? Gi gn da sch bng cch HS t ra cc bin php. no? - Yu cu HS ra cc bin 113

php bo v da. Kt lun: - Da bn l mi trng thun li cho vi khun pht trin, hn ch hot ng ca tuyn m hi, hn ch kh nng dit khun ca da. - Da b xy xt d nhim trng, nhim trng mu, un vn. * Cc bin php bo v da: - Thng xuyn tm ra. - Thay qun o v gi gn da sch s. - Khng nn nn trng c. - Trnh lm dng m phm... Hot ng 2: Tm hiu cch rn luyn da Mc tiu: - HS nm c cc nguyn tc v phng php rn luyn da. - C hnh vi rn luyn thn th hp l. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV phn tch: - HS nghe v ghi nh. + C th l 1 khi thng nht, rn luyn c th l rn luyn cc h c quan trong c Kt lun: da. C th l mt khi thng + Rn luyn thn th phi th- nht cho nn rn luyn c th ng xuyn tip xc vi mi tr- l rn luyn cc h c quan ng nhm tng kh nng chu trong c da. ng ca da. Cc cch rn luyn da: + Da bo v cc h c quan - Tm nng lc 8-9 gi trong c th v c lin quan sng. mt thit n ni quan, n - Tp chy bui sng, kh nng chu ng ca da v - Tham gia th thao bui ca cc c quan, gia chng chiu. c tc dng qua li. - Xoa bp. - Yu cu HS tho lun nhm - Lao ng chn tay va sc. hon thnh bi tp SGK. - Rn luyn t t. - Cho 1 vi nhm nu kt qu. - Rn luyn thch hp vi GV cht li kin thc. - Yu cu HS tho lun nhm tnh trng sc khe ca tng hon thnh bi tp (135) ngi. - Cn thng xuyn tip xc a ra nguyn tc rn luyn vi nh nng mt tri vo da. - Yu cu cc nhm nu kt bui sng c th to ra vitamin D chng ci xng. qu, GV b sung. Hot ng 3: Tm hiu cch phng chng bnh ngoi da Mc tiu: HS nm c cc bin php phng chng bnh ngoi da. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV yu cu HS hon thnh - HS vn dng kin thc, hiu bng 42.2. bit ca mnh v cc bnh 114

- Yu cu HS nu kt qu, GV nhn xt. - Cho HS c thng tin mc III SGK- Tr 135 ? K tn cc bnh ngoi da m em bit, nu cch phng chng? - GV a ra 1 s tranh nh v bnh ngoi da HS quan st. a thng tin v phng bnh un vn cho tr s sinh v ngi m bng tim phng. Dit b m, b ch bng cch v sinh, s dng thuc dit phun vo rc, bi cy.

ngoi da, trao i nhm hon thnh bi tp. Kt lun: - Cc bnh ngoi da: gh l, hc lo, nm, chc, mn nht, chy rn, bng.... - Phng cha: + V sinh c th, v sinh mi trng, trnh da b xy xt. + Khi mc bnh cn cha theo ch dn ca bc s. + Khi b bng nh: ngm phn bng vo nc lnh sch, bi thuc m chng bng. B nng cn a i bnh vin.

4. Kim tra, nh gi ? V sao phi bo v v gi gn v sinh da? ? Rn luyn da bng cch no? ? V sao ni gi v sinh mi trng sch p cng l bo v da? 5. Hng dn hc bi nh - Hc bi v tr li cu hi 1, 2 SGK. - c mc Em c bit. - Thng xuyn thc hin theo bi tp 2. - n li bi phn x.

Ngy son: Chng VII- Thn kinh v gic quan Tit 45 - Bi 43: Gii thiu chung h thn kinh Ngy dy: Lp / s s:
A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

- Trnh by c cu to v chc nng ca nron, ng thi xc nh r nron l n v cu to c bn ca h thn kinh. - Phn bit c cc thnh phn cu to ca h thn kinh (b phn trung ng v b phn ngoi bin). - Phn bit c chc nng quan st, thi yu thch mn hc.
B. chun b.

- Tranh phng to H 43.1; 43.2.

C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c

115

- Nu cc bin php gi v sinh da v gii thch c s khoa hc ca cc bin php ? 3. Bi mi Hot ng 1: Nron - n v cu to ca h thn kinh Mc tiu: HS m t c cu to ca 1 nron in hnh v chc nng ca n. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS quan st H 43.1, - HS nh li kin thc hc cng vi kin thc hc v tr bi phn x d tr li: li cu hi: + M thn kinh gm: t bo - Nu thnh phn cu to ca thn kinh m. m thn kinh? + T bo thn kinh m c chc nng nng , sinh dng - M t cu to 1 nron? v bo v t bo thn kinh. - GV lu HS: nron khng c + T bo thn kinh (nron) l trung th. n v cu to v chc nng - GV nhn xt cu tr li ca ca h thn kinh. HS. - 1 HS gn ch thch cu to - Nu chc nng ca nron? ca nron, sau m t cu - Cho HS quan st tranh to. thy chiu dn truyn xung + Chc nng cm ng v dn thn kinh ca nron. truyn. - GV b sung: da vo chc - Quan st tranh, nghe GV gii nng dn truyn, nron c thiu v tip thu kin thc. chia thnh 3 loi. Kt lun: a. Cu to ca nron gm: + Thn: cha nhn. + Cc si nhnh: quanh thn. + 1 si trc: di, thng c bao milin (cc bao milin thng c ngn cch bng eo Rngvi tn cng c cc xinap l ni tip xc gia cc nron. b. Chc nng ca nron: + Cm ng(hng phn) + Dn truyn xung thn kinh theo mt chiu (t si nhnh ti thn, t thn ti si trc). Hot ng 2: Tm hiu cc b phn ca h thn kinh Mc tiu: HS nm c cch phn chia h thn kinh theo cu to v chc nng. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV thng bo c nhiu cch phn chia cc b phn ca h thn kinh (gii thiu 2 cch). + Theo cu to hoc Theo chc nng - Yu cu HS quan st H 43.2, - HS tho lun nhm, lm bi c k bi tp, la chn cm tp in t SGK vo v - v t in vo ch trng. bi tpbi tp. 116

- Gi 1 HS bo co kt qu. Cho HS nhn xt, tr li cu - 1 HS trnh by kt qu, cc hi: HS khc nhn xt, b sung. - Xt v cu to, h thn kinh 1: No gm nhng b phn no? 2: Ty - Dy thn kinh do b phn 3 + 4: b si cm gic v b no ca nron cu to nn? vn ng. - Cn c vo chc nng dn + Do si trc ca nron to truyn xung thn kinh ca thnh. nron c th chia my loi dy thn kinh? + C 3 loi dy thn kinh: - Da vo chc nng h thn dy hng tm, dy li tm, kinh gm nhng b phn no? dy pha. S khc nhau v chc nng ca 2 b phn ny? - HS da vo SGK tr li. Kt lun: a. Da vo cu to h thn kinh gm: + B phn trung ng gm b no tng ng. + B phn ngoi bin gm dy thn kinh v cc hch thn kinh. + Dy thn kinh: dy hng tm, li tm, dy pha. b. Da vo chc nng, h thn kinh c chia thnh: + H thn kinh vn ng (c xng) iu khin s hot ng ca c vn 9l hot ng c thc). + H thn kinh sinh dng: iu ha hot ng ca cc c quan sinh dng v c quan sinh sn (l hot ng khng c thc). 4. Kim tra, nh gi - GV treo tranh cm cu to nron, yu cu HS trnh by cu to v chc nng ca nron. - Hon thnh s sau: .............. ............. H thn kinh Ty sng .................. B phn ngoi bin Hch thn kinh 5. Hng dn hc bi nh - Hc bi v tr li cu hi 1, 2, 3 SGK. - c mc Em c bit. - Chun b thc hnh theo nhm: ch, bng, khn lau. Ngy son : Tit 46 - Bi 44: Thc hnh - Tm hiu chc nng (lin quan n cu to) ca ty sng) Ngy dy: Lp / s

8A

8B 117

8C

8D

s:
A. mc tiu.

Khi hc xong bi ny, HS: - Tin hnh thnh cng cc th nghim quy nh. - T th nghim v kt qu quan st: + Nu c chc nng ca ty sng, d on c thnh phn cu to ca ty sng. + i chiu vi cu to ca ty sng khng nh mi quan h gia cu to v chc nng. - C k nng thc hnh. - C thc k lut, thc v sinh.
B. chun b.

- Chun b ca GV: + ch 1 con, 1 on ty sng ln ti. + B m: cho cc nhm. + Dung dch HCl 0,3%; 1%; 3%, cc ng nc l, bng thm nc. - Chun b ca HS (mi nhm): + ch 1 con. + Khn lau, bng. + K sn bng 44 vo v - v bi tp(lm PTH).
C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c - Kim tra cu 1, 2 SGK Tr 138. 3. Bi mi VB: Ty sng nm u? N c cu to v chc nng nh th no? chng ta cng tm hiu bi thc hnh hm nay tr li cu hi . Hot ng 1: Tm hiu chc nng ca ty sng Mc tiu: HS tin hnh thnh cng 3 th nghim 1, 2, 3. Nu c chc nng ca ty sng. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS hu no ch, - Tng nhm HS tin hnh: nguyn ty. + Ct u ch hoc ph no. - Yu cu HS tin hnh: + Trteo ln gi 3 -5 pht cho + Bc 1: HS tin hnh th ch ht chang. nghim 1, 2, 3 theo gii thiu - Tng nhm c k 3 th bng 44. nghim phi lm, ln lt lm - GV lu : sau mi ln kch th nghim 1, 2, 3. Ghi kt thch bng axit phi ra tht qu quan st c vo bng 44 sch ch c axit, lau kh ( k sn v). khong 3 5 pht mi kch thch li. - Cc nhm d on ra giy - T kt qu th nghim v nhp. hiu bit v phn x, GV yu - 1 s nhm c kt qu d cu HS: on. - D on v chc nng ca + Trong ty sng chc chn 118

ty sng? phi c nhiu cn c thn kinh - GV ghi nhanh d on ca iu khin s vn ng ca HS ra gc bng. cc chi. + Cc cn c phi c s lin h vi nhau theo cc ng lin h dc (v khi kch thch chi + Bc 2: GV biu din th di khng ch chi di co m 2 nghim 4,5. chi trn cng co). - Ct ngang ty i dy - HS quan st th nghim, ghi thn kinh th 1 v th 2 ( lng) kt qu th nghim 4, 5 vo - Lu : nu vt ct nng c bng 44 trong v. th ch ct ng ln (trong cht trng mt sau ty sng) do nu kch thch chi trc th 2 chi sau cng co (ng xung trong cht trng cn). - Em hy cho bit th nghim ny nhm mc ch g? - HS tho lun nhm v nu c: - Th nghim ny chng t s s lin h gia cc cn c thn kinh cc phn khc nhau ca ty sng (gia cn c iu + Bc 3: GV biu din th khin chi trc v chi sau). nghim 6 v 7 (hu ty trn - HS quan st phn ng ca vt ct ngang ri tin hnh ch, ghi kt qu th nghim nh SGK) 6, 7 vo bng 44. - Qua th nghim 6, 7 c th - HS trao i nhm v rt ra khng nh iu g? kt lun. - GV cho HS i chii vi d + Ty sng c nhiu cn c on ban u, sa cu sai. thn kinh iu khin s vn - Yu cu HS nu chc nng ng ca cc chi. ca ty sng.

- HS nu. Kt lun: Tin hnh thnh cng th nghim s c kt qu: + Th nghim 1: Chi sau bn phi co. + Th nghim 2: Co c 2 chi sau. + Th nghim 3: C 4 chi u co. + Th nghim 4: C 2 chi sau co. + Th nghim 5: Ch 2 chi trc co. + Th nghim 6: 2 chi trc khng co. + Th nghim 7: 2 chi sau co. 119

Kt lun: Ty sng c cc cn c thn kinh iu khin s vn ng ca cc chi (PXKK). Phn trn ty sng l cn c TK iu khin hot ng ca hai chi trc; phn di iu khin hot ng ca hai chi sau. Gia cc cn c thn kinh c s lin h vi nhau.

Hot ng 2: Nghin cu cu to ca ty sng Mc tiu: HS nm c cu to trong v ngoi ca ty sng. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV cho HS quan st ln lt H - HS quan st k hnh v, c 44.1; 44.2; m hnh ty sng ch thch, quan st m hnh, ln v 1 on ty sng ln. mu vt nhn bit mu - Nhn xt v hnh dng, sc ca ty sng ln, tr li kch thc, mu sc, v tr ca cu hi: ty sng? - 1 HS tr li, cc HS khc nhn xt, b sung v rt ra kt - GV cht li kin thc. lun. -Yu cu HS nhn xt mng ty. - HS tr li, nhn xt, rt ra - GV cho HS quan st k m kt lun. hnh v mu ty ln. - Nhn xt cu to trong ca ty sng? - i din nhm trnh by, cc - T kt qu th nghim nu nhm khc nhn xt, b sung. r vai tr ca cht xm, cht trng. - Cho HS gii thch th nghim 1 trn s cung phn x. - Gii thch th nghim 2 bng nron lin lc bt cho. - Gii thch th nghim 3 bng ng ln, ng xung (cht trng). Kt lun: a. Cu to ngoi: - Ty sng nm trong ct sng t t c thc I n tht lng II, di 50 cm, hnh tr, c 2 phn phnh (c v tht lng), mu trng, mm. - Ty sng bc trong 3 lp mng: mng cng, mng nhn, mng nui. Cc mng ny c tc dng bo v, nui dng ty sng. b. Cu to trong: - Cht xm nm trong, hnh ch H (do thn, si nhnh nron to nn) l cn c (trung khu) ca cc PXKK. - Cht trng ngoi (gm cc si trc c milin) l cc ng dn truyn ni cc cn c trong ty sng vi nhau v vi no b. 120

4. Thu hoch - HS hon thnh bng 44 vo v - v bi tpbi tp. - Ghi li kt qu thc hin cc lnh trong cc bc th nghim. 5. Hng dn hc bi nh - Hc cu to, chc nng ca ty sng. - Hon thnh bo co thc hnh np vo gi sau.

Ngy son : Tit 47 - Bi 45: Dy thn kinh ty Ngy dy: Lp / s s:

A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

Khi hc xong bi ny, HS: Nm c cu to v chc nng ca dy thn kinh ty. Gii thch c v sao dy thn kinh ty l dy pha. Rn luyn k nng quan st, phn tch knh hnh. Bi dng thi yu thch mn hc.

B. chun b.

- Tranh phng to H 44.2; 45.1; 45.2. M hnh 1 on ty sng. - Bng 45 k sn. Cc phng tin th nghim (nu c).
C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c - Trnh by cu to v chc nng ca ty sng? 3. Bi mi Hot ng 1: Cu to ca dy thn kinh ty Mc tiu: HS hiu v trnh by c cu to dy thn kinh ty. Hot ng ca GV - Yu cu HS nghin cu thng tin mc I, quan st H 43.2; 45.1 v tr li cu hi: - C bao nhiu i dy thn kinh ty? - Tip tc c thng tin, quan st k H 45.1 dn ch thch vo tranh cm H 45.1 trn bng v trnh by cu to dy thn kinh ty. - GV hon thin kin thc trn m hnh t ty sng, rt ra kt lun. - Lu HS: 121 Hot ng ca HS - HS nghin cu thng tin mc I, quan st H 43.2; 45.1 v tr li cu hi: - 1 HS tr li, cc HS khc nhn xt, b sung. - 1 HS ln bng dn ch thch, trnh by cu to dy thn kinh

+ Phn bit r mt trc v mt sau ty sng, r trc v r sau. + S dng H 45.2 ch chi HS thy t t tht lng I cc b r ty ca on cng, ct tp hp thnh tng ui nga.

ty. Cc HS khc quan st, nhn xt, b sung hon thin kin thc. - HS lng nghe v ghi nh.

Kt lun: - C 31 i dy thn kinh ty. - Mi dy thn kinh ty c ni vi ty sng gm 2 r: + R trc (r vn ng) gm cc b si li tm. + R sau (r cm gic) gm cc b si hng tm. - Cc r ty i ra khi l gian t sng nhp li thnh dy thn kinh ty.

Hot ng 2: Chc nng ca dy thn kinh ty Mc tiu: Thng qua th nghim, HS rt ra c kt lun v chc nng ca dy thn kinh ty. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV yu cu HS nghin cu th - HS c k thng tin v ni nghim phn SGK mc II, dung th nghim, c k bng 45. nghin cu k bng 45. - GV treo bng 45 m t th - 1 HS ln bng xc nh v nghim bng tranh v ch b tr vt ct r trc bn phi, r kch thch bi HCl 1%, chi sau sau bn tri, nu kt qu. - HS khc nhn xt. bn phi, chi sau bn tri. t vo iu kin th + Th nghim 1: Khi kch nghim (dn kn) v kt qu thch bng HCl 1% vo chi sau bn phi, xung thn kinh th nghim. - Yu cu HS ln bng xc truyn t c quan th cm nh v tr vt ct, nu kt (da) ti ty sng nhng v r trc bn phi b ct khng dn qu th nghim. - GV bc kt qu cho HS nhn xung thn kinh n chi nn chi khng co. Xung xt. -Yu cu HS gii thch kt qu thn kinh qua nron bt cho sang chi bn kia, chi bn kia co th nghim trn. - Th nghim 1cho php ta rt v xung thn kinh qua ng ra kt lun g v chc nng dn truyn ln chi trn lm cho 2 chi trn co. r trc? - Th nghim 2 1cho php ta + Th nghim 2: R sau bn rt ra kt lun g v chc tri b ct, xung thn kinh t c quan th cm khng dn nng r sau? - GV nhn xt, a ra kt lun. truyn v ty sng c nn khng chi no co c. - GV a cu hi: 122

- Nu chc nng ca dy thn - HS tho lun 2 cu hi, tr kinh ty? li, nhn xt. - Yu cu 1 HS c kt lun - HS c kt lun. (SGK). Kt lun: - R trc: dn truyn xung thn kinh vn ng t trung ng i ra c quan p ng (r li tm). - R sau: dn truyn xung thn kinh cm gic t cc th quan v trung ng (r hng tm) => Dy thn kinh ty l dy pha: dn truyn xung thn kinh theo 2 chiu. 4. Kim tra, nh gi - GV treo tranh s ty sng ct ngang c nh ch thch 1, 2, 3, 4, 5. Yu cu HS ln bng vit ch thch. 5. Hng dn hc bi nh - Hc bi v tr li cu hi SGK. - c trc bi 46. - K bng 46 vo v.

Ngy son : Tit 48 - Bi 46: Tr no, tiu no, no trung gian Ngy dy: Lp / s s:
A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

Khi hc xong bi ny, HS: - Xc nh c v tr v cc thnh phn ca tr no. - Trnh by c chc nng ch yu ca tr no. - Xc nh c v tr, chc nng ca tiu no. - Xc nh c v tr, chc nng ch yu ca no trung gian. - Rn k nng quan st, phn tch, kh qut ha. - Gio dc HS thc hc tp nghim tc, yu thch vic hc tp b mn.
B. chun b.

- Tranh phng to H 46.1; 46.2; 46.3. - M hnh b no tho lp. - Bng 46 k sn vo bng ph.
C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c

123

- Trnh by cu to v chc nng ca dy thn kinh ty? V sao ni dy thn kinh ty l dy pha? - Kim tra cu 2 (SGK Tr 143) (kch thch mnh ln lt vo cc chi): + Nu chi no co, r cm gic (r sau) chi b t. + Nu chi no khng co, r vn ng (r trc) vn cn. + Nu chi khng co, cc chi khc co th r trc chi b t. 3. Bi mi Hot ng 1: V tr v cc thnh phn ca b no Mc tiu: HS nm c v tr v cc thnh phn ca no b, xc nh gii hn ca tr no, tiu no. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Cho HS quan st m hnh b - HS quan st k tranh v m no, i chiu vi H 46.1 v tr hnh, ghi nh ch thch. li cu hi: - B no gm nhng thnh - 1 HS tr li, HS khc nhn phn no? xt. - GV nhn xt. - Yu cu HS hon thnh bi - HS da vo ch thch hnh tp in t (SGK) mc I. v, tm hiu v tr, thnh phn no, hon thnh bi tp in t. - 1 vi HS c kt qu, lp - GV kim tra bi tp ca HS, nhn xt, b sung. chnh xc ha li thng tin. p n: - GV gi 1 HS ch trn tranh 1 No trung gian; 2 No gia hoc m hnh cc thnh phn 3 Cu no; 4 No gia; trn. 5 Cung no; 6 C no sinh t; 7 Tiu no. Kt lun: - B no gm: Tr no, tiu no, no trung gian v i no. - Bi tp in t SGK. Hot ng 2: Cu to v chc nng ca tr no Mc tiu: + HS trnh by c cu to v chc nng ch yu ca tr no. + So snh thy s ging v khc nhau gia tr no v ty sng. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV yu cu HS nghin cu - HS c k v x l thng tin, thng tin Tr 144 v tr li cu tr li cu hi: hi: - 1 vi HS nhn xt, b sung, - Nu cu to tr no? rt ra kt lun. - Cht trng v cht xm tr no c chc nng g? - HS lng nghe v tip thu 124

- GV hon thin kin thc, gii thiu 12 i dy thn kinh no (dy cm gic, dy vn ng, dy pha). - GV pht phiu hc tp (v Bi tp SH), yu cu HS trao i nhm, hon thnh bi tp so snh cu to, chc nng tr no v ty sng (Bng 46). - GV kim tra kt qu cc nhm. - GV chnh xc ha kin thc bng bng so snh.

kin thc. - HS da vo vn hiu bit v cu to, chc nng tr no v ty sng, trao i nhm v hon thnh bng. - i din nhm trnh by, nhm khc b sung.

Bng 46- Bng so snh v tr, cu to, chc nng ca ty sng v tr no Ty sng Tr Chc V tr V tr nng - gia, - L cn c - trong, B Cht thnh di thn kinh. phn thnh cc ph xm lin tc. nhn xm. n tru - ngoi. Dn - Bao ngoi ng - Cht bao quanh truyn. cc nhn n trn cht xm. xm. g g no Chc nng - L cn c thn kinh.

B phn ngoi bin Kt lun: - Cht trng ngoi: gm ng ln (cm gic) v ng xung (vn ng) lin h vi ty sng v cc phn khc ca no. - Cht xm trong, tp trung thnh cc nhn xm, l ni xut pht 12 i dy thn kinh no. + Cht xm l trung khu iu khin, iu ha hot ng ca cc c quan: tun hon, h hp, tiu ha (cc c quan sinh dng).

Dn truyn dc v ni 2 bn cu tiu no. - 31 i dy thn kinh - 12 i dy gm 3 loi: pha. cm gic, vn ng, dy pha.

Hot ng 3: No trung gian Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS ch v tr ca - 1 HS ln bng ch. no trung gian trn tranh (m hnh). 125

- Yu cu HS nghin cu thng tin v tr li: - HS c thng tin SGK v tr - Nu cu to v chc nng ca li cu hi, HS khc nhn xt no trung gian? b sung. Kt lun: - No trung gian gm i th v vng di i th: + Cht trng (ngoi) chuyn tip cc ng dn truyn t di ln no. + Cht xm (trong): l cc nhn xm iu khin qu trnh trao i cht v iu ha thn nhit. Hot ng 4: Tiu no Hot ng ca GV - Yu cu HS c thng tin mc IV, quan st H 46.3 v tr li cu hi: - V tr ca tiu no? - Tiu no c cu to nh th no? Hot ng ca HS - HS nghin cu thng tin, hnh v v tr li cu hi. - 1 HS trnh by, cc HS khc nhn xt, b sung. - Rt ra kt lun. - HS c th nghim, rt ra chc nng ca tiu no.

- Yu cu HS c th nghim SGK () v tr li: - Tiu no c chc nng g? Kt lun: - Tiu no nm sau tr no, di bn cu no. - Cu to: + Cht xm ngoi lm thnh v tiu no. + Cht trng trong l cc ng dn truyn ni 2 v tiu no vi cc nhn v cc phn khc ca h thn kinh. - Chc nng: iu ha, phi hp cc c ng phc tp v gi thng bng cho c th. 4. Kim tra, nh gi - GV nhc li ni dung bi, cho HS c Ghi nh SGK. - GV nh gi gi hc. 5. Hng dn hc bi nh - Hc bi v tr li cu hi SGK. - c phn Em c bit - c trc bi i no. - Mi nhm chun b 1 b no ln ti.

Ngy son: Tit 49 - Bi 47: i no 126

Ngy dy: Lp / s s:
A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

- HS nm r c cu to ca i no ngi, c bit l v i no th hin s tin ha so vi ng vt lp th. - Xc nh c cc vng chc nng ca v i no ngi. - Rn luyn k nng quan st, phn tch knh hnh. - Bi dng cho HS thc bo v b no, phng trnh tai nn gy chn thng s no.
B. chun b.

- Tranh phng to H 47.1; 47.2; 47.3; 47.4.Tranh cm H 47.2; 47.4 v cc ba ch thch. Mu ngm no ln ti, dao sc. M hnh no tho lp. - B no ca 5 lp ng vt c xng sng.
C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c Kim tra 15 pht: Lp bng so snh cu to v chc nng tr no, no trung gian, tiu no theo mu sau: Tr no No trung Tiu no gian Cu to Chc nng 3. Bi mi VB: Nh SGK. Hot ng 1: Cu to ca i no Mc tiu: HS nm c cu to ngoi v cu to trong ca i no. Hot ng ca GV - GV cho HS quan st m hnh b no ngi v tr li cu hi: - Xc nh v tr ca i no? - Cho HS quan st m hnh b no 5 lp VCXS v b no ngi. - So snh i no ngi vi i no ca 5 lp VCXS? - Yu cu HS tm hiu thm thng tin mc Em c bit thy c khi lng no. - Yu cu HS quan st H 47.1 v 47.2 thy cu to ngoi v trong ca i no. Tho lun nhm hon thnh bi tp in t (SGK). Hot ng ca HS - HS quan st m hnh, tr li c: + V tr: pha trn no trung gian.

- HS so snh v rt ra kt lun.

- HS quan st k H 47.1 v 47.2 SGK ghi nh ch thch. 127

- GV xc nhn p n. - Yu cu HS c li thng tin v tr li cu hi: - Trnh by cu to ngoi ca i no? - GV cho HS quan st m hnh b no v nhn xt. - Khe, rnh ca i no c ngha g? - Cho HS so snh i no ca ngi v th? Nhn xt np gp i no ngi v th? - Cho HS quan st mu no ct ngang, c thng tin v tr li: - Trnh cy cu to trong ca i no (ch v tr cht xm, cht trng)? - GV nhn xt, cho HS quan st H 47.3 thy cc ng dn truyn trong cht trng ca i no. - Cho HS c vai tr ca nhn nn trong mc Em c bit SGK.

Kt lun: - ngi, i no l phn pht trin nht. a. Cu to ngoi: - Rnh lin bn cu chia i no thnh 2 na bn cu no. - Cc rnh su chia bn cu no lm 4 thy (thy trn, nh, chm v thi dng) - Cc khe v rnh (np gp) nhiu to khc cun, lm tng din tch b mt no. b. Cu to trong: - Cht xm ( ngoi) lm thnh v no, dy 2 -3 mm gm 6 lp. - Cht trng ( trong) l cc ng thn kinh ni cc phn ca v no vi cc phn khc ca h thn kinh. Hu ht cc ng ny bt cho hnh ty hoc ty sng. Trong cht trng cn c cc nhn nn.

Hot ng 2: S phn vng chc nng ca i no Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV yu cu HS nghin cu - C nhn t thu nhn thng thng tin SGK, i chiu vi H tin, trao i nhm, thng 47.4. nht cu tr li, - Nhn xt v cc vng ca v no? VD? - Ti sao nhng ngi b chn - HS hot ng c nhn, da thng s no thng b mt vo nhng hiu bit ca cm gic , tr nh, m, ic... mnh tr li. li di chng sut i? - GV lin h n vic i m bo him bo v no khi tham gia giao thng. Kt lun: - V no c cc vng cm gic v vng vn ng c thc thuc PXCK. - Ring ngi c thm vng vn ng ngn ng v vng hiu ting ni v ch vit. 4. Kim tra, nh gi 128

- GV treo tranh cm H 47.2 , yu cu HS in ch thch v nu c im cu to ngoi ca i no. - Treo H 47.3 yu cdu HS trnh by cu to trong ca i no. 5. Hng dn hc bi nh - Hc bi v tr li cu hi 1, 2, 3 SGK. - c phn Em c bit - Lm bi tp 3 vo v - v bi tpbi tp.

Ngy son : Tit 50 - Bi 48: H thn kinh sinh dng Ngy dy: Lp / s s:
A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

Khi hc xong bi ny, HS: - Phn bit c phn x sinh dng v phn x vn ng. - Phn bit c b phn giao cm vi b phn i giao cm trong h thn kinh sinh dng v cu to v chc nng. - Rn luyn k nng quan st, phn tch tranh. - C thc v sinh, bo v h thn kinh.
B. chun b.

- Tranh phng to H 48.1; 48.2; 48.3. - Bng ph ghi ni dung phiu hc tp (v Bi tp SH). 1. T chc 2. Kim tra bi c - Trnh by cu to ngoi v trong ca i no? 3. Bi mi Hot ng 1: Cung phn x sinh dng Mc tiu: HS nm c cu to ngoi v chc nng ca cung phn x vn ng v cung phn x sinh dng. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV yu cu HS quan st H 48.1 v 48.2: Gii thiu cung phn x vn ng v cung phn x sinh d- - HS vn dng kin thc ng (ng i). hc, kt hp quan st - GV pht phiu hc tp (v Bi hnh v, tho lun nhm tp SH) cho cc nhm, HS lm bi v hon thnh phiu hc tp. tp (v Bi tp SH). - GVthu kt qu 1 vi nhm, chiu - 1 vi i din nhn xt. kt qu. - GV nhn xt, khng nh p n. Kt lun: 129
C. hot ng dy - hc.

So snh cung phn x sinh dng v cung phn x vn ng

c im Cung phn x vn ng Cung phn x sinh dng

- Cht xm tr no v sng bn ty sng. - C - 1 nron: t c quan th cm ti trung ng. Cu - 2 nron: t trung to ng ti c quan phn ng: Si trc hch v si sau hch, chuyn giao xinp hch thn kinh. - iu khin hot - iu khin hot Chc nng ng c vn (c ng ni quan thc). (khng c thc). Hot ng 2: Cu to ca h thn kinh sinh dng Hot ng ca GV - GV yu cu HS nghin cu thng tin SGKv tr li cu hi: - H thn kinh sinh dng c cu to nh th no? - Trnh by s khc nhau gia 2 phn h giao cm v i giao cm? (treo H 48.3 HS minh ha) Hot ng ca HS - C nhn HS t thu nhn thng tin, Kt lun: - Phn h thn kinh sinh dng gm: + Trung ng; no, ty sng. + Ngoi bin: dy thn kinh v hch thn kinh. - H thn kinh sinh dng c chia thnh: + Phn h thn kinh giao cm. + Phn h thn kinh i giao cm. - So snh cu to ca phn h thn kinh giao cm v phn h thn kinh i giao cm (bng 48.2 SGK).

- Trung - - Cht xm i ng no v ty sng. - Khng c Hch - 1 nron: t c thn kinh quan th cm ti - ng h- trung ng. ng tm - 1 nron: t trung - ng li ng ti c quan tm phn ng.

Hot ng 3: Chc nng ca h thn kinh sinh dng Hot ng ca GV - GV yu cu HS nghin cu k thng tin bng 48.2 SGKv tr li cu hi: - Em c nhn xt g v chc nng ca 2 phn h giao cm v i giao cm? iu c ngha g i vi i sng? Hot ng ca HS - C nhn HS t thu nhn v x l thng tin, Kt lun: - Phn h thn kinh giao cm v i giao cm c tc dng i lp nhau trong iu ha hot ng ca cc c quan sinh dng. - Nh tc dng i lp m h thn kinh sinh dng iu ha c hot ng ca cc c quan ni tng. 130

4. Kim tra, nh gi - GV treo tranh H 48.3, yu cu HS : - Trnh by s ging v khc nhau v cu trc v chc nng ca phn h giao cm v i giao cm? 5. Hng dn hc bi nh - Hc bi v tr li cu hi 1, 2 SGK. - c phn Em c bit * Hng dn bi 2 SGK: Phn x iu ha hot ng ca tim v h mch trong tng trng hp: + Lc huyt p tng cao: th quan b kch thch, xut hn xung thn kinh truyn v trung ng ph trch tim mch nm trong cc nhn xm thuc phn h i giao cm, theo dy li tm ti tim lm gim nhp co tim ng thi dn mch mu da v mch rut gip h huyt p. + Lc hot ng lao ng: Khi hot ng lao ng xy ra s oxi ha glucz to nng lng cn cho s co c, ng thi sn phm phn hu ca qu trnh ny l CO2 tch lu dn trong mu s khch thch th quan gy ra xung thn kinh hng tm ti trung khu h hp v trung khu tun hon nm trong hnh ty truyn ti trung khu giao cm, qua dy giao cm n tim, mchmu lm tng nhp co tim v mch mu co dn cung cp O 2 cho nhu cu nng lng c ng thi chuyn nhanh sn phm phn hu n c quan bi tit. Ngy son: Tit 51 - Bi 49: C quan phn tch th gic Ngy dy: Lp / s s:
A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

Khi hc xong bi ny, HS: - Nm c thnh phn ca mt c quan phn tch. Nu c ngha ca cc c quan phn tch i vi c th. - Nm c cc thnh phn chnh ca c quan phn tch th gic, nu r c cu to ca mng li trong cu mt. - Gii thch c c ch iu tit ca mt nhn r vt. - Gio dc HS c thc hc tp nghim tc.
B. chun b.

C. hot ng dy - hc.

Tranh phng to H 49.1; 49.2; 49.3. M hnh cu to mt. Vt mu: 1 cu mt ln b i, 1 cu mt ln b ngang. B th nghim v thu knh hi t ca mn vt l.

1. T chc 131

2. Kim tra bi c - Trnh by s khc nhau gia cung phn x sinh dng v cung phn x vn ng? - Trnh by s ging v khc nhau v mt cu trc v chc nng gia 2 phn h giao cm v i giao cm trong h thn kinh sinh dng? - Kim tra cu 2 SGK. 3. Bi mi VB: Nh cc gic quan chng ta nhn bit v phn ng li cc tc ng ca mi trng. C th ngi ta vn ni l c 5 gic quan, chnh l cc CQ phn tch ca c th. Chng c cu to v chc nng sinh l nh th no? Hot ng 1: C quan phn tch Mc tiu: HS nm c thnh phn cu to ca 1 c quan phn tch v nu c ngha ca c quan phn tch. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV yu cu HS nghin cu - HS t thu nhn thng tin v thng tin SGK v tr li cu tr li: hi: - 1 HS trnh by, cc HS khc - Mi c quan phn tch gm nhn xt, b sung. nhng thnh phn no? + C quan phn tch gm 3 - Vai tr ca c quan phn thnh phn. tch i vi c th? + Vai tr gip c th nhn bit tc ng ca mi trng xung quanh. Kt lun: - C quan phn tch gm: + C quan th cm. + Dy thn kinh (dn truyn hng tm). + B phn phn tch trung ng (nm v no). - C quan phn tch gip c th nhn bit tc ng ca mi trng xung quanh. Hot ng 2: C quan phn tch th gic Mc tiu: HS nm c: - Thnh phn cu to ca c quan phn tch th gic. - Cu to cu mt v mng li. - Qu trnh thu nhn nh c quan phn tch th gic. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - C quan phn tch th gic - HS da vo kin thc mc I gm nhng thnh phn no? tr li. - GV hng dn HS nghin cu cu to cu mt H 49.1; 49.2 - HS quan st k hnh t ngoi ln lt t ngoi vo trong, c vo trong ghi nh ch thch, thng tin SGK tr li cu hi: nghin cu thng tin tr li - Nu v tr ca cu mt? cu hi, lm bi tp. - Hon chnh thng tin v cu - i din nhm trnh by, cc to cu mt SGK. nhm khc nhn xt, b sung. 132

- GV nhn xt kt qu trn m p n: hnh v hnh v, khng 1- C vn ng mt nh p n. 2- Mng cng - Cho 1 HS trnh by li cu 3- Mng mch to cu mt v rt ra kt lun. 4- Mng li - Yu cu HS c thng tin 5- T bo th cm th gic mc 2 SGK, quan st H 49.3 v - HS da vo thng tin, kt hp tr li cu hi: vi hnh v tr li, lp nhn - Nu cu to ca mng li? xt, b sung. - S khc nhau gia t bo nn v t bo que trong mi quan h vi t bo thn kinh th gic ? + im vng, mi chi tit - Ti sao nh ca vt hin trn ca nh c 1 t bo nn tip im vng li nhn r nht? nhn v truyn v no qua 1 - Ti sao tri ti ta khng nhn t bo thn kinh th gic, r mu sc ca vt? cc vung khc t bo nn v - GV hng dn HS quan st th nhiu t bo que lin h vi 1 nghim v qu trnh to nh vi t bo thn kinh th gic. qua thu knh hi t v tr li - HS theo di th nghim, ghi cu hi: nh kin thc. - Trnh by qu trnh to nh - 1 vi HS pht biu, cc HS mng li? khc nhn xt, b sung - Vai tr ca th thu tinh hon thin kin thc. trong cu mt? Kt lun: - C quan phn tch th gic gm: + C quan th cm. th gic (trong mng li ca cu mt) + Dy thn kinh th gic (dy s II). + Vng th gic ( thy chm). 1. Cu to ca cu mt - Thng tin hon chnh trong bi tp SGK. 2. Cu to ca mng li - Mng li gm: + Cc t bo nn: tip nhn kch thch nh sng mnh v mu sc. + T bo que: tip nhn kch thch nh sng yu. + im vng (trn trc mt) l ni tp trung cc t bo nn, mi t bo nn lin h vi t bo thn kinh th gic qua 1 t bo 2 cc gip ta tip nhn hnh nh ca vt r nht. 3. S to nh mng li - nh sng phn chiu t vt qua mi trng trong sut ti mng li to nn 1 nh thu nh, ln ngc s kch thch t bo th cm th gic, xut hin lung xung thn kinh qua dy thn kinh th gic ti vng th gic thy chm cho ta nhn bit hnh nh ca vt. - Th thu tinh (nh 1 thu knh hi t) c kh nng iu tit iu chnh nh ri trn mng li gip ta nhn r vt. - L ng t (gia lng en) c tc dng iu tit nh sng. 133

4. Kim tra- nh gi Cu 1. Khoanh trn vo ch ci u cu ng: a. C quan phn tch gm: c quan th cm, dy thn kinh v b phn trung ng. b. Cc t bo nn gip ta nhn r v ban m. c. S phn tch hnh nh xy ra ngay c quan th cm th gic d. Khi di n pin vo mt ng t dn rng nhn r vt. e. Vng th gic thy chm. Cu 2. Trnh by qu trnh thu nhn nh ca vt c quan phn tch th gic? 5. Hng dn v nh - Hc bi v tr li cc cu hi SGK. - Lm bi tp 3 vo v. - c mc Em c bit. - Tm hiu cc tt, bnh v mt.

Ngy son : Tit 52 - Bi 50: V sinh mt Ngy dy: Lp / s s:

A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

Khi hc xong bi ny, HS: - Nm c cc nguyn nhn ca tt cn th v vin th, cch khc phc. - Nu c nguyn nhn ca bnh au mt ht, con ng ly truyn v cch phng trnh. - Bit cch gi gn v sinh mt.
B. chun b.

- Tranh phng to H 50.1; 50.2; 50.3; 50.4 SGK. - Phiu hc tp (v Bi tp SH). (Bng ph ghi sn ni dung phiu.
C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c - M t cu to cu mt ni chung v mng li ni ring? - Trnh by qu trnh thu nhn nh ca vt c quan phn tch th gic? 3. Bi mi VB: Yu cu HS k tn cc tt, bnh v mt ? 134

Hot ng 1: Cc tt ca mt Mc tiu: HS nm c nguyn nhn v cch khc phc cc tt cn th, vin th, lon th.... Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Th no l tt cn th? Vin - 1 vi HS tr li da vo vn th? hiu bit thc t. - Hng dn HS quan st H 50.1 v t cu hi: - HS tr li da vo H 50.1. - Nu nguyn nhn ca tt cn th? - GV nhn xt, phn tch v tt cn th hc ng m HS - HS tr li da vo H 50.2. thng mc phi. - Cho HS quan st H 50.2 v tr li: - HS tr li da vo H 50.3. - Nu cch khc phc tt cn th? - Cho HS quan st H 50.3 v tr - HS tr li da vo H 50.4. li cu hi: - HS t hon thin kin thc - Nu nguyn nhn ca tt vo bng 50.2 (k sn trong vin th? v). - GV nhn xt, phn tch v tt vin th. - HS vn dng hiu bit ca - GV cho HS quan st H 50.4 v mnh, trao i nhm hon tr li: thnh bng. - Cch khc phc tt vin th? - i din nhm nu kt qu, - T cc kin thc trn, yu cu cc nhm khc b sung. HS hon thnh bng 50. - GV cho HS lin h thc t. - Do nhng nguyn nhn no HS mc cn th nhiu? - Nu cc bin php hn ch t l HS mc tt cn th? Kt lun: Bng 50: Cc tt ca mt nguyn nhn v cch khc phc Cc tt ca mt Cn th l tt m mt ch c kh nng nhn gn Vin th l tt mt ch c kh nng nhn xa phc - Bm sinh: Cu mt di - eo knh 2 - Do khng gi ng mt lm khong cch khi c sch (knh cn). (c gn) => th thu tinh qu phng. - Bm sinh: Cu mt - eo knh 2 ngn. mt li (knh - Do th thu tinh b lo vin). ha (ngi gi) => khng phng c. 135 Nguyn nhn Cch khc

Hot ng 2: Bnh v mt Mc tiu: HS nm c cc bnh v mt, nguyn nhn, triu chng, hu qu v cch phng trnh. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV cho HS nghin cu thng - HS nghin cu k thng tin, tin SGK hon thnh phiu hc trao i nhm v hon thnh tp (v Bi tp SH). bng. - Gi i din 1 nhm ln - i din 1 nhm ln trnh trnh by trn bng ph, cc by, cc nhm khc b sung nhm khc nhn xt, b sung. v bnh au mt ht. - GV khng nh p n ng. - HS k thm v 1 s bnh ca - Ngoi bnh au mt ht mt. cn c nhng bnh g v mt? - HS nu cc cch phng trnh - Nu cch phng trnh? qua lin h thc t. - Cho 1 HS c ghi nh SGK. Kt lun: p n tm hiu v bnh au mt ht 1. Nguyn - Do 1 loi virut c trong d mt gy ra. nhn - Dng chung khn chu vi ngi b bnh, tm 2. ng ly ra trong ao h t hm. - Mt trong mi mt c nhiu ht ni cm ln. 3. Triu - Khi ht v thnh so lm lng mi qup vo chng trong (lng qum) c mng gic m la. 4. Hu qu - Gi v sinh mt. - Dng thuc theo ch dn ca bc s. 5. Phng trnh - Ngoi ra cn c cc bnh: au mt , vim kt mc, kh mt... - Phng trnh cc bnh v mt: + Gi sch s mt. + Ra mt bng nc mui long, nh thuc mt. + n vitamin A. + Ra ng nn eo knh. 4. Kim tra- nh gi - Nu cc tt ca mt? Nguyn nhn v cch khc phc? - Ti sao khng nn c sch ni thiu nh sng? Khng nn nm c sch? Khng nn c sch khi ang i tu xe? - Nu hu qu ca bnh au mt ht? Cch phng trnh? 5. Hng dn v nh - Hc bi v tr li cc cu hi SGK. - c mc Em c bit. 136

- c trc bi 51: C quan phn tch thnh gic.

Ngy son: Tit 53 - Bi 49: C quan phn tch thnh gic Ngy dy: Lp / s s:
A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

Khi hc xong bi ny, HS: - Nm c thnh phn ca c quan phn tch thnh gic. - M t c cc b phn ca tai v cu to ca c quan Coocti trn tranh hoc m hnh. - Trnh by c qu trnh thu nhn cm gic m thanh. - C k nng phn tch cu to ca 1 loi c quan qua phn tch tranh. - C thc gi gn v sinh tai.
B. chun b.

- Tranh phng to H 51.1; 51.2 SGK. - M hnh cu to tai.

C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c - Phn bit tt cn th v tt vin th? - Nu nguyn nhn, triu chng v cch phng bnh au mt ht? - Nu bin php v sinh mt? 3. Bi mi Hot ng 1: Cu to ca tai Mc tiu: - HS m t c cc b phn ca tai. - Trnh by c cu to ca c quan Coocti. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV hng dn HS quan st H - HS quan st k s cu to 51.1 v hon thnh bi tp tai, c nhn lm bi tp. SGK Tr 162. - 1 HS nu kt qu, HS khc - Gi 1-2 HS nu kt qu. nhn xt, b sung. - GV nhn xt kt qu, gi 1 p n: HS c li thng tin, hon 1- Vnh tai chnh v tr li cu hi: 2- ng tai 3- Mng nh 4- Chui xng tai - Nu cu to ca tai? - HS cn c vo thng tin SGK - GV cho HS minh ha trn H va hon chnh tr li: 137

51.1 + V tai, mi, hng thng vi - V sao bc s cha c c nhau. tai, mi hng? - V sao khi my bay ln cao - HS cn c vo thng tin, quan hoc xung thp, hnh khch st tranh v ch thch cm thy au trong tai? trnh by. - GV treo tranh H51.2 hng dn - HS c thng tin mc II, HS quan st, trnh by cu to quan st tranh hiu qu tai trong. trnh truyn v thu nhn kch - GV hng dn HS quan st H thch sng m. 51.1; 51.2 tm hiu ng truyn sng m t tai ngoi vo trong din ra nh th no. Kt lun: Tai gm 3 phn: tai ngoi, tai gia v tai trong. 1. Tai ngoi gm: - Vnh tai (hng sng m). ng tai (hng sng m). - Mng nh (truyn v khuch i m). 2. Tai gia gm: - 1 chui xng tai ( truyn v khuch i sng m). - Vi nh (cn bng p sut 2 bn mng nh). 3. Tai trong gm 2 b phn: - B phn tin nh v cc ng bn khuyn c tc dng thu nhn cc thng tin v v tr v s chuyn ng ca c th trong khng gian. - c tai c tc dng thu nhn kch thch sng m + c tai xng ( ngoi) + c tai mng ( trong) gm mng tin nh pha trn, mng c s pha di v mng bn p st vo xng c tai. Mng c s c 24000 si lin kt. Trn mng c s c c quan Coocti cha cc t bo th cm thnh gic. + Gia c tai xng v mng cha ngoi dch, trong c tai mng cha ni dch. * C ch truyn m v s thu nhn cm gic m thanh: Sng m t ngun m ti c vnh tai hng ly, qua ng tai ti lm rung mng nh, ti chui xng tai, c khuch i mng ca bu, lm chuyn ng ngoi dch ri ni dch, lm rung mng c s, tc ng ti c quan Coocti kch thch t bo th cm thnh gic. Vng thnh gic cho ta cm nhn v m thanh. Hot ng 2: V sinh tai Mc tiu: HS nm c cc cch gi v sinh tai. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS nghin cu thng - HS nghin cu thng tin v tin SGK v tr li cu hi: tr li. - tai hot ng tt cn lu - 1 HS tr li, cc HS khc nhn nhng vn g? xt, b sung. - Hy nu cc bin php gi gn v bo v tai? - HS t ra cc bin php v 138

sinh tai. Kt lun: - Gi gn tai sch - Bo v tai: Khng dng vt nhn ngoy tai. Gi v sinh mi, hng phng bnh cho tai. C bin php chng, gim ting n. 4. Kim tra- nh gi - GV treo H 51.2 v yu cu HS trnh by cu to c tai? - Bi tp trc nghim: Chn phng n ng trong cc phng n sau: b tai khi i my bay lc ln cao hoc xung thp c th: + Ngm ming, nn th. Nut nc bt nhiu ln hoc bt mi, h ming th. c sch bo cho qun i. 5. Hng dn v nh - Hc bi v tr li cc cu hi 1, 2,3 SGK. - Lm bi tp 3 vo v. - c mc Em c bit. Ngy son : Tit 54 - Bi 52: Phn x khng iu kin v phn x c iu kin Ngy dy: Lp / s 8A 8B 8C 8D s:
A. mc tiu.

Khi hc xong bi ny, HS: - Phn bit c phn x khng iu kin v phn x c iu kin. - Trnh by c qu trnh hnh thnh cc phn x mi v c ch cc phn x c. Nu r cc iu kin cn khi thnh lp cc phn x c iu kin. - Nu r ngha ca phn x c iu kin vi i sng. - C k nng quan st knh hnh, t duy so snh, lin h thc t. - C thc hc tp nghim tc.
B. chun b.

- Tranh phng to H 521; 52.2; 52.3. - Bng ph ghi ni dung bng 52.2 SGK.
C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c - Trnh by cu to ca c tai da vo H 51.2. - Qu trnh thu nhn kch thch sng m din ra nh th no gip ta nghe c? V sao c th xc nh c m pht ra t bn phi hay bn tri? 3. Bi mi VB: Nhiu phn x khi sinh ra c, cng c nhng phn x phi hc tp mi c c. Vy phn x c nhng loi no? lm th no 139

 phn bit c chng? C ch hnh thnh v c ch ca cc phn x?... Hot ng 1: Phn bit PXCK v PXKK Mc tiu: HS nm c khi nim v phn bit c cc PXKK v PXCK trong thc t. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV yu cu HS tr li cu - HS : Phn x l phn ng ca hi: c th trc nhng kch thch - Phn x l g? ca mi trng. - GV ly 1 s VD v PXCK v PXKK. - HS lng nghe GV gii thiu. VD: - Phn x mt sa m. - Phn x ht x hi - Phn x tit nc bt khi nghe ni ti chanh. - Hc tp .... - HS hot ng nhm v hon - Yu cu HS hon thnh bi thnh bi tp SGK. tp SGK. + 1 HS ln ch bi. - GV cht li kin thc. - HS ly VD. + Yu cu HS ly VD cho mi - 1 HS nu khi nim, cc HS loi. khc nhn xt, b sung. - PXKK l g? PXCK l g? Kt lun: - PXKK l phn x sinh ra c, khng cn phi hc tp v rn luyn. - PXCK l phn x c hnh thnh trong i sng ca c th, l kt qu ca qu trnh hc tp, rn luyn. Hot ng 2: S hnh thnh phn x c iu kin Mc tiu: HS nm c qu trnh hnh thnh v c ch phn x c iu kin. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS nghin cu thng - HS c thng tin SGK v tin SGK. nghin cu th nghim ca Nghin cu th nghim ca Paplop. Paplop. - Yu cu HS trnh by th - 1 HS trnh by th nghim. nghim thnh lp phn x tit nc bt khi c nh n ca ch. - 1 HS ch trn tranh. - GV hon thin kin thc. - Yu cu HS tho lun v tr li cc cu hi; - c PXCK cn c nhng - Cn c 1 PXKK, hnh ng iu kin g? phi lp i lp li nhiu ln. - Thc cht ca qu trnh - Da vo kin thc va trnh 140

thnh lp PXCK ?

by v H 52.3A, B tr li.

- Nu trong th nghim trn ta + Nhiu ln bt n m khng ch bt n m khng cho n cho ch n, 1 thi gian sau ch nhiu ln th hin tng g s s khng tit nc bt khi bt xy ra? n na. - Yu cu HS trnh by s - HS trnh by da vo th hnh thnh PXCK ngi: tit nghim qu trnh hnh thnh nc bt khi nhn thy kh. phn x ca Paplop. - ngha ca s hnh thnh v c ch PXCK i vi i - HS da vo thng tin v tr sng l g? li. - Nhng PXCK no nn duy tr, nhng phn x no nn c - HS da vo hiu bit v ch? thc ca bn thn tr li. - GV khc su: nhng thi quen tt cn c duy tr, nhng thi quen xu nh nghin thuc, nghin ma ty... cn phi loi b. Kt lun: 1. Hnh thnh PXCK - Thc cht ca s thnh lp PXCK l s hnh thnh ng lin h tm thi ni cc vng ca v i no vi nhau. - iu kin thnh lp PXCK + Phi c s kt hp gia kch thch c iu kin vi kch thch khng iu kin, trong kch thch c iu kin xy ra trc 1 thi gian ngn. + Qu trnh kt hp phi lp i lp li nhiu ln. 2. c ch PXCK - Khi PXCK c thnh lp, nu khng cng c thng xuyn s mt dn i do c ch tt dn. * ngha: + m bo s thch nghi vi mi trng v iu kin sng lun lun thay i. + Hnh thnh cc thi quen v tp qun tt i vi con ngi. Hot ng 3: So snh cc tnh cht ca PXKK vi PXCK Mc tiu: HS nm c cc tnh cht ca 2 loi phn x, t nhn bit chnh xc cc phn x trong thc t. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV yu cu HS hon thnh - HS da vo kin thc mc I bi tp bng 52.2 v II, tho lun nhm v hon - GV treo bng ph 52.2, gi thnh bi tp. HS ln bng hon thnh. - GV nhn xt, cht li kin - i din nhm ln lm, cc thc. nhm khc nhn xt, b sung. + Phn x khng iu kin: - Sa li cho ng vi p n 141

bn vng, s lng hn ch. GV cha. + Phn x c iu kin: c hnh thnh trong i sng (qua hc tp, rn luyn), c tnh cht c th, khng di truyn, trung ng nm v - Da vo SGK tr li. no. - Nu mi quan h gia PXKK v PXCK? Kt lun: - Bng 52.2 SGK. - Mi lin quan: SGK. 4. Kim tra- nh gi - Phn bit PXKK v PXCK? - c mc Em c bit v tr li cu hi: V sao qun s ht kht v nh Cha chu mt mo? 5. Hng dn v nh - Hc bi v tr li cc cu hi SGK. - Chun b gi sau kim tra 1 tit.

Ngy son: Tit 55 - Kim tra (Ni dung kim tra thc hnh) Ngy dy: Lp / s s:
I. Mc tiu:

8A

8B

8C

8D

- Rn cho HS cc k nng thc hnh, quan st, phn tch trn m hnh, tranh v. - H thng khi qut ha cc thng tin kin thc hc trong hc k II. Nhn nh c v tr, vai tr ca cc h c quan sinh dng v h thn kinh i vi c th. 142

- Gio dc thc hc tp nghim tc, yu thch b mn, c thc lin h thc tin, bit chm sc, v sinh, bo v cc h c quan ca c th.
II. dng kim tra :

- M hnh : B no, cc phn ca c th ngi, m hnh ty sng, m hnh tim. - Tranh v : H h hp, h tun hon, b no, mt s gic quan ca c th ngi.
III. Tin hnh kim tra :

1. T chc : - GV t chc kim tra thc hnh ca HS ngay trn lp, theo phng thc : Quan st, nhn nh, lin h thc t, vn dng thng tin kin thc vo vic gii thch cc vn thc t, v sinh chm sc, bo v cc h c quan. 2. Kim tra Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Gio vin treo tranh v v t cc m - Hc sinh thc hin hnh chun b trn bng, sau yu theo yu cu ca cu tin hn cc hot ng quan st, ghi thy, tin hnh nhn thng tin hon thnh cc yu cu quan st v tr li sau : cc cu hi nu 1. M t ng i ca mu trong hai vng ra. tun hon ca c th ? V li s h tun hon ? 2. H h hp c cu to gm nhng phn no ? hy nu c im chnh v chc Tr li nng cc phn trong h h hp ? cc cu hi vo 3. Hy nu c im cu to ca i no phiu thc ngi ? Gii thch ti sao i no ca ngi hnh sau tin ha hn hn so vi cc loi ng np bo co v vt khc ? cho GV. 3. p n Biu im: Cu 1 (3,0 im): - ng i ca mu trong vng tun hon nh: 0,75 - ng i ca mu trong vng tun hon ln: 0,75 - V s chnh xc: 1,50 Cu 2 (2,0 im): - Nu cu to cc phn ca h h hp: 1,00 - Nu chc nng chnh ca cc b phn: 1,00 Cu 3 (5.0 im): - Trnh by c im cu to ca i no ngi: 2,50. - Nu c nhng nt tin ha: 2,50.
IV. Kt qu kim tra:

- Gio vin nh gi kt qu ca HS sau thc hnh: Ngy son: Tit 56 - Bi 53: Hot ng thn kinh cp cao ngi 143

Ngy dy: Lp / s s:
I. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

Khi hc xong bi ny, HS: - Phn tch c nhng im ging nhau v khc nhau gia cc PXCK ngi vi ng vt ni chung v th ni ring. - Trnh by c vai tr ca ting ni, ch vit v kh nng t duy, tru tng ngi. - Rn luyn k nng t duy logic, suy lun cht ch. - Bi dng thc hc tp, xy dng thi quen, np sng vn ha.
II. dng dy hc hc

- Tranh nh minh ha, nhng thng tin tham kho v hot ng thn kinh cp cao ngi.
II. Tin trnh bi hc

1. T chc 2. Kim tra bi c 3. Bi mi VB: Vai tr ca phn x trong i sng? - Hot ng thn kinh bc cao ngi v ng vt c c im g ging v khc nhau? Hot ng 1: S thnh lp v c ch cc phn x c iu kin ngi Mc tiu: HS nm c s thnh lp PXCK gip c th thch nghi vi i sng. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV yu cu HS nghin cu - C nhn HS t thu nhn thng tin mc I SGK v tr li thng tin v tr li cu hi. cu hi: - 1 HS trnh by, cc HS khc - Nu s thnh lp v c ch nhn xt, b sung rt ra PXCK ngi? ngha? kt lun. - Hy tm VD trong thc t - HS c th ly VD trong hc i sng v s thnh lp cc tp, xy dng cc thi quen. phn x mi v c ch cc + Ging v qu trnh thnh phn x c khng cn thich hp lp v c ch PXCK v na? ngha ca chng vi i sng. - S thnh lp v c ch + Khc v s lng v mc PXCK ngi v ng vt c phc tp ca PXCK. nhng im g ging v khc nhau? Kt lun: - PXKK c hnh thnh tr mi sinh t rt sm. - c ch PXCK xy ra nu PXCK khng cn thit i vi i sng.

144

- S hnh thnh v c ch PXCK l 2 qu trnh thun nghch, quan h mt thit vi nhau lm c th thch nghi vi iu kin sng lun thay i. - ngi: hc tp, rn luyn cc thi quen, cc tp qun tt, np sng vn ha chnh l kt qu ca s hnh thnh v c ch PXCK. Hot ng 2: Vai tr ca ting ni v ch vit Mc tiu: HS nm c ting ni v ch vit ch c con ngi. N c vai tr v cng quan trng trong i sng con ngi. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS tm hiu thng - HS nghin cu thng tin v tin SGK cng vi thc t hiu hiu bit ca mnh, tr li bit tr li cu hi: cu hi: - Ting ni v ch vit c vai tr g trong i sng? Yu - 1 HS tr li, cc HS khc nhn cu HS ly VD c th. xt, b sung. - GV gip HS hon thin kin thc. - HS lng nghe GV cht kin - Ting ni c vai tr g? thc. - Ch vit c vai tr g? - HS trnh by. Nhn xt, b sung, sau t rt ra kt lun v ghi nh. Kt lun: 1. Ting ni v ch vit l tn hiu gy ra cc phn x c iu kin cp cao. - Ting ni v ch vit gip m t s vt, hin tng. Khi con ngi c, nghe c th tng tng ra. - Ting ni v ch vit l kt qu ca qu trnh hc tp ( l cc PXCK). 2. Ting ni v ch vit l phng tin con ngi giao tip, trao i kinh nghim vi nhau. Hot ng 3: T duy tru tng Mc tiu: HS nm c ch c con ngi, cc s vt hin tng c khi qu ha thnh cc t, cc khi nim. Nh vy khi ni ti t hoc khi nim , con ngi hiu v tng tng ra. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV yu cu HS c thng tin SGK. - HS c thng tin SGK. - Ni ti g, tru, ch... chng c + Chng c xp chung c im chung g? l ng vt. - Vy con vt c phi l ng vt + C. khng? - HS t ly VD khc. - Yu cu HS ly VD khc v s - HS: T nhng im hnh thnh khi nim. chung ca s vt hin t- T cc khi nim rt ra c qua ng, con ngi bit khi VD t ng vt c hnh thnh qut ha thnh nhng nh th no? khi nim, c din t l t duy tru tng. Vy t duy tru bng cc t. tng l g? Kt lun: 145

- Nh c ting ni v ch vit con ngi c kh nng t duy tru tng. - T nhng thuc tnh chung ca s vt hin tng, con ngi bit khi qut ha thnh nhng khi nim, c din t bng cc t, ng, vn bn... - Kh nng khi qut ha v tru tng ha l c s ca t duy tru tng, ch c con ngi. 4. Kim tra- nh gi - Yu cu HS nhc li ni dung bi. GV nh gi gi. HS tr li cu 2 SGK. 5. Hng dn v nh - Hc bi v tr li cc cu hi SGK. - c trc bi 54: V sinh h thn kinh.

146

Ngy son: Tit 57 - Bi 54: V sinh h thn kinh Ngy dy: Lp / s s:

A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

Khi hc xong bi ny, HS: - Hiu r ngha sinh hc ca gic ng i vi sc khe. - Phn tch ngha ca lao ng v ngh ngi hp l, trnh nh hng xu ti h thn kinh. - Nu c tc hi ca ma ty v cc cht gy nghin i vi sc khe v h thn kinh. - Xy dng cho bn thn mt k hoch hc tp v ngh ngi hp l, m bo sc khe. - Rn luyn k nng t duy, lin h thc t. - C thc v sinh, gi gn sc khe, trnh xa ma ty.
b. Chun b

- Tranh nh thng tin tuyn truyn v tc hi nghin: ru, thuc l, ma ty .... - Bng ph ghi ni dung bng 54.
C. hot ng dy - hc.

ca cc cht gy

1. T chc 2. Kim tra bi c - Kim tra cu 1, 2 (SGK Tr 171). 3. Bi mi VB: Trong cuc sng hng ngy, nhiu cng vic i khi lm ta mt mi. S mt mi ny bt ngun t h thn kinh sau ti cc c quan khc. Vy c h thn kinh khe mnh, hot ng ca c th hp l chng ta cn lm g? l ni dung ca bi hc hm nay. Hot ng 1: ngha ca gic ng i vi sc khe Hot ng ca GV - GV cung cp thng tin: ch c th nhn n 20 ngy vn c th nui bo tr li nhng mt ng 10 12 ngy l cht. - t cu hi cho HS tho lun: - V sao ni ng l 1 nhu cu sinh l ca c th? - Ng l g? Khi ng s hot ngca cc c quan nh th no? - Gic ng c ngha nh th no i vi sc khe? Hot ng ca HS - C nhn HS t thu nhn thng tin, da vo hiu bit ca bn thn, tho lun nhm v nu c: + Ng l 1 i hi t nhin ca c th, cn hn n. Kt lun: Ng l mt nhu cu sinh l ca c th. - Bng cht ca gic ng l qu trnh c ch t nhin. Khi ng cc c quan gim hot 147

- GV a ra s liu v nhu cu ng cc la tui khc nhau. - Mun c gic ng tt cn nhng iu kin g? Nu nhng yu t nh hng trc tip, gin tip n gic ng? - GV: khng ch ng mi phc hi sc lm vic ca h thn kinh m cn phi lao ng, hc tp xen k ngh ngi hap l trnh cng thng, mt mi cho h thn kinh.

ng, c tc dng phc hi hot ng ca h thn kinh v cc h c quan khc. - m bo gic ng tt cn: + Ng ng gi. + Ch ng thun li sach s, yn tnh. + Trc khi ng khng dng cht kch thch: c ph, ch c, khng thuc l. + Khng n qu no, khng gy hng phn v no qu mc. th. Hot ng 2: Lao ng v ngh ngi hp l Hot ng ca HS - C nhn HS t thu nhn thng tin, Kt lun: - Lao ng v ngh ngi hp l gi gn v bo v h thn kinh. - bo v h thn kinh cn: + m bo gic ng hng ngy. + Gi cho tm hn thanh thn. + Xy dng ch lm vic v ngh ngi hp l.

Hot ng ca GV - Ti sao khng nn lm vic qu sc, thc qu khuya? - Lao ng v ngh ngi nh th no l hp l? - GV cho HS lin h: quy nh thi gian lm vic, ngh ngi i vi nhng ngi lm cng vic khc nhau. Vi HS: xy dng thi gian biu hp l. - Mun bo v h thn kinh ta phi lm g?

Hot ng 3: Trnh lm dng cc cht kch thch v c ch i vi h thn kinh Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV cho HS quan st tranh hu - HS quan st. qu ca nghin ma ty, nghin ru, thuc l... - HS tho lun nhm. thng - Yu cu HS tho lun nhm nht kin v hon thnh hon thnh bi tp bng 54 bng 54. SGK. - GV yu cu HS ln bng cha - i din nhm ln bng trnh bi tp. by. - GV nhn xt, a ra kt qu nu cn. Tiu kt: Loi cht
Cht kch thch

Tn cht Tc hi - Ru - Hot ngno b ri lon, tr nh Nc ch km. 148

- Kch thch h thn kinh, gy mt ng. - Thuc l - C th suy yu, d mc bnh - Ma ty ung th. Cht gy - Suy yu ni ging, cn kit kinh nghin t, ly nhim HIV, mt nhn cch... Vic s dng khng ng ch dn cc loi thc ng cng s lm gim chc nng sinh l ca h thn kinh. 4. Kim tra- nh gi ? Mun m bo gic ng tt, cn nhng iu kin g? ? Trong v sinh i vi h thn kinh cn quan tm ti nhng vn g? V sao? 5 . Hng dn v nh - Hc bi v tr li cc cu hi SGK. Ngy son: Chng X- Tuyn ni tit Tit 58 - Bi 55: Gii thiu chung h ni tit Ngy dy: Lp / s s:
A. mc tiu.

c, c ph

8A

8B

8C

8D

Khi hc xong bi ny, HS: - Nm c s ging v khc nhau gia tuyn ni tit v ngoi tit. - Nu c cc tuyn ni tit chnh ca c th v v tr ca chng. - Trnh by c vai tr v tnh cht ca cc sn phm tit ca tuyn ni tit t nu r c tm quan trng ca tuyn ni tit vi i sng. - C k nng quan st v phn tch knh hnh. - C thi yu thch mn hc.
B. chun b.

- Tranh phng to H 55.1; 55.2; 55.3.

C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c - Tr li 2 cu hi SGK (173). 3. Bi mi VB: H ni tit ng vai tr rt quan trng trong vic iu ha cc hot ng sinh l trong c th. Trong c th c nhng tuyn ni tit no? Hot ng 1: c im ca h ni tit Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV yu cu HS nghin cu ni - HS c thng tin v tr li dung thng tin SGK. cu hi. - Nu c im ca h ni - 1 HS trnh by, cc HS khc 149

tit? b sung. - GV khng nh li kin thc. Kt lun: - iu ha qu trnh sinh l ca c th, c bit l qu trnh trao i cht. - Sn xut ra cc hocmon theo ng mu n c quan ch. Tc ng chm, ko di trn din rng. Hot ng 2: Phn bit tuyn ni tit vi tuyn ngoi tit Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS quan st H - HS quan stk hnh v, tho 55.1; 55.2 nghin cu ng lun nhm v tr li cu hi. i ca sn phm tuyn v Kt lun: tr li cu hi : - Tuyn ngoi tit: sn phm tit - Nu r s khc bit gia tp trung vo ng dn ra tuyn ni tit v tuyn ngoi hay ti cc c quan ch. ngoi tit? - Tuyn ni tit: sn phm tit - K tn cc tuyn m em ngm thng vo mu. bit v cho bit chng - Tuyn va l ni tit, va l thuc loi tuyn no? ngoi tit gi l tuyn pha: tuyn - Cho HS quan st H 50.3 sinh dc, tuyn ty. k tn tuyn ni tit, nu v tr. Hot ng 3: Hoocmon Hot ng ca GV - GV yu cu HS nghin cu thng tin v tr li cu hi: - Hoocmon l g? - Hoocmon c nhng tnh cht no? - GV gii thiu thm thng tin. + Hoocmon c quan ch theo c ch cha kha, kha. + Mi tnh cht GV a ra 1 VD phn tch. - Hoocmon c vai tr g i vi c th? - GV lu HS: trong iu kin hot ng binh thngg ca tuyn ta khng thy r vai tr ca chng, ch khi mt cn bng hot ng ca tuyn no gy bnh l mi thy r vai tr. Kt lun: - Hoocmon l sn phm tit ca 1. Tnh cht ca hoocmon Hot ng ca HS - HS t thu nhn kin thc qua thng tin SGK. - 1 HS tr li, cc HS khc nhn xt, b sung. - HS lng nghe v tip thu kin thc.

- Da vo thng tin SGK v tr li.

tuyn ni tit. 150

- (H) c tnh c hiu: Mi hoocmon ch nh hng ti mt hoc mt s c quan nht nh. - Hoocmon c hot tnh sinh hc rt cao: ch cn liu lng nh nhng c tc dng ln. - Hoocmon khng mang tnh c trng cho loi: c th truyn (H) t ng vt sang ngi v ngc li. 2. Vai tr ca hoocmon - Duy tr tnh n nh ca mi trng bn trong c th. - iu ha cc qu trnh sinh l din ra bnh thng. 4. Kim tra- nh gi Yu cu HS hon thnh bi tp sau: So snh tuyn ni tit v tuyn ngoi tit v cu to v chc nng bng cch hon thnh thng tin vo bng sau: c im Tuyn ni tit Tuyn ngoi tit so snh Ging - Cc t bo tuyn u to ra cc sn phm tit.
nhau Khc nhau:

+ Cu to + Chc nng

- Kch thc ln hn. - C ng dn cht tit ra ngoi. - Lng cht tit ra nhiu, khng c hot tnh mnh.

- Kch thc nh hn. - Khng c ng dn, cht tit ngm thng vo mu. - Lng cht tit ra t, hot tnh mnh.

5. Hng dn v nh - Hc bi v tr li cc cu hi SGK. - c mc Em c bit.

151

Ngy son: Tit 59 - Bi 56: Tuyn yn tuyn gip Ngy dy: Lp / s s:

A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

Khi hc xong bi ny, HS: - Trnh by c v tr, cu to, chc nng ca tuyn yn, tuyn gip. - Xc nh r mi quan h nhn qu gia hot ng cc tuyn vi cc bnh do hoocmon ca cc tuyn tit ra qu t hoc qu nhiu. - Rn k nng quan st, phn tch knh hnh. - Bi dng thc gia gn sc khe, bo v c th.
B. chun b.

- Tranh phng to H 56.1; 56.2; 56.3. - Bng 56.1

C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra 15 pht bi - Lp bng so snh cu to v chc nng ca tuyn ni tit v tuyn ngoi tit? - Nu vai tr ca hoocmon?

HS tin hnh lm bi kim tra trong 15 pht.

3. Bi mi VB: ? K tn cc tuyn ni tit chnh trong c th? HS k - GV: Chng ta s tm hiu c im cu to v chc nng 2 tuyn ni tit: tuyn yn v tuyn gip. Hot ng 1: Tuyn yn Hot ng ca GV - GV yu cu HS quan st tranh, nghin cu ni dung thng tin SGK v tr li cu hi: - Nu v tr, cu to ca tuyn yn? - Yu cu HS nghin cu bng 56.1 v tr li cu hi: - Tuyn yn tit nhng loi hoocmon no? Tc dng ca cc loi hoocmon ? - Nu chc nng ca tuyn yn? Hot ng ca HS - HS quan st tranh, nghin cu ni dung thng tin SGK v tr li cu hi: - HS nghin cu thng tin bng 56.1, tho lun nhm thng nht kin. - i din nhm trnh by, cc nhm khc nhn xt, b sung. - HS lng nghe. 152

- GV gip HS hon thin kin thc v a thm mt s thng tin lin quan n hot ng ca tuyn yn.

Kt lun: - Tuyn yn nm nn s, c lin quan ti vng di i. - Gm 3 thy: tru trc, thy gia, thy sau. - Chc nng: + Thy trc: tit hoocmon kch thch hot ng ca nhiu tuyn ni tit khc, nh hng n s tng trng, s trao i glucoz, cht khong. + Thy sau: tit hoocmon iu ha trao i nc, s co tht cc c trn ( t cung). + Thy gia; ch pht trin tr nh, c tc dng i vi s phn b sc t da. - Hot ng ca tuyn yn chu s iu khin trc tip hoc gin tip ca h thn kinh. Hot ng 2: Tuyn gip Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS quan st H 56.2 - HS quan st k hnh v, nghin cu thng tin v tr li nghin cu thng tin, tho lun cu hi : nhm v tr li cu hi. - Nu v tr, cu to ca tuyn - Cc HS khc nhn xt, b gip? sung. - Chc nng ca tuyn gip l + Thiu mui it s lm gim g? chc nng tuyn gip, gy - Hy nu ngha ca cuc bnh bu c. vn ng ton dn dng mui it? - Phn bit bnh bazo vi bnh bu c do thiu mui it - HS quan st tranh nh. v nguyn nhn v hu qu? - GV cho HS quan st tranh nh v 2 bnh ny. Kt lun: - Tuyn gip nm trc s gip ca thanh qun, nng 20 25 gam. - Tit hoocmon tirxin (c thnh phn ch yu l it), c vai tr quan trng trong trao i cht v qu trnh chuyn ha trong t bo. - Bnh lin quan n tuyn gip: bnh bu c, bnh baz (nguyn nhn, hu qu SGK). - Tuyn gip v tuyn cn gip c vai tr trao i mui canxi v photpho trong mu. 153

4. Kim tra- nh gi - HS tr li cu hi SGK (278) ? V sao ni tuyn yn l tuyn ni tit quan trng nht? 5. Hng dn v nh - Hc bi v tr li cc cu hi SGK. - c mc Em c bit. - c trc bi 57: Tuyn ty v tuyn trn thn.

Ngy son : Tit 60 - Bi 57: Tuyn ty v tuyn trn thn Ngy dy: Lp / s s:
A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

Khi hc xong bi ny, HS: - Phn bit c chc nng ni tit v ngoi tit ca tuyn ty da trn cu to ca tuyn. - S ha chc nng ca tuyn ty trong s iu ha lng ng trong mu. - Trnh by cc chc nng ca tuyn trn thn da trn cu to ca tuyn. - C k nng quan st v phn tch knh hnh. - C thi yu thch mn hc.
B. chun b.

- Tranh phng to H 57.1; 57.2. 1. T chc 2. Kim tra bi c - Trnh by vai tr ca tuyn yn, tuyn gip? 3. Bi mi Hot ng 1: Tuyn ty Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS quan st H 57.1 - Xem li H 24.3 trang 79. SGK, c thng tin, quan st H + HS: Ty cu to t t bo 24.3 trang 79 nh li v tr tit dch ty, t bo anpha v ca tuyn ty. t bo bta. - Ty c cu to t cc loi t T bo tit dch ty; tit dch bo no?Chc nng ca chng ty (chc nng ngoi tit). l g? T bo anpha v bta: tit - Chc nng ni tit v ngoi hoocmon (chc nng ni tit). 154
C. hot ng dy - hc.

tit ca tuyn ty c thc + HS trnh by trn hnh v. hin nh th no? - HS tr li: + T bo anpha: tit - Tuyn ty tit hoocmon no? glucagn. T u? + T bo bta: tit insulin. - GV t cu hi: Khi nng ng tng cao, - Nng ng trong mu t bo bta tit insulin gip n nh l bao nhiu? Khi l- chuyn ha glucoz thnh ng ng trong mu tng cao glicgen gip lm gim lng c th s lm g n ng trong mu. nh nng ng? - HS: Khi ng huyt gim, t - Khi lng ng huyt gim s bo anpha tit insulin gip c qu trnh no xy ra? chuyn ha glicgen thnh - GV v ln bng s : glucz gip tng lng ng ng > 0,12%; t bo bta tit trong mu. insulin - HS da vo s trn bng Glucoz trnh by li. Glicgen - HS trnh by: gip t l ng < 0,12%; t bo anpha tit ng huyt lun n nh glucagn (khong 0,12%), m bo hot - Yu cu HS trnh by li vai ng sinh l ca c th din tr ca hoocmon tuyn ty. ra bnh thng. - Tc ng i lp ca 2 loi hoocmon insulin v glucagn c vai tr g? - GV lin h thc t: bnh tiu ng (lng ng tng cao, thn khng hp thli ht c dn ti i tiu ra ng). Hu qu: c th cht. - Lin h chng h ng huyt. Kt lun: - Chc nng ca tuyn ty: + Chc nng ngoi tit: tit dch ty (do cc t bo tit dch ty). + Chc nng ni tit: do cc t bo o ty thc hin. - T bo anpha tit glucagn. T bo bta tit insulin. Vai tr ca cc hoocmn tuyn ty:
ng > 0,12%; t bo bta tit insulin

Glucoz

Glicgen

ng < 0,12%; t bo anpha tit glucagn

Nh tc ng i lp ca 2 loi hoocmon tuyn ty gip t l ng huyt lun n nh m bo hot ng sinh l din ra bnh thng. Hot ng 2: Tuyn trn thn Mc tiu: HS nm c v tr, cu to ca tuyn trn thn. Chc nng tit hoocmon ca tuyn trn thn. Hot ng ca GV Hot ng ca 155

HS - Yu cu HS quan st m hnh v cho + HS: Tuyn trn bit v tr ca tuyn trn thn. thn gm 1 i - Tuyn trn thn nm u? nm trn nh 2 - Yu cu HS quan st H 57.2 (SGK) qu thn. - Trnh by cu to ca tuyn trn thn? - GV treo tranh cm. - 1 HS ln bng - Yu cu HS nghin cu thng tin SGK. trnh by. - Nu chc nng ca cc hoocmon tuyn trn thn? + V tuyn? - HS trnh by vai + Ty tuyn? tr ca hoocmon. - GV lu HS: Hoocmon phn ty tuyn trn thn cng glucagn (tuyn ty) iu - HS tip thu ni chnh lng ng trong mu khi b h - dung. ng huyt. Kt lun: - V tr: tuyn trn thn gm 1 i, nm trn nh 2 qu thn. * Cu to v chc nng: - Phn v: tit cc hoocmon iu ha cc mui natri, kali ... iu ha ng huyt, lm thay i cc c tnh sinh dc nam. - Phn ty: tit arnalin v noarnalin c tc dng iu ha hot ng tim mch v h hp, cng glucagn iu chnh lng ng trong mu. 4. Kim tra- nh gi - GV cng c ni dung bi. - Treo bng ph cho HS hon thnh bi tp: 5. Hng dn v nh - Hc bi v tr li cc cu hi SGK, lm bi tp trong SBT. - c mc Em c bit. - c trc bi 58: Tuyn sinh dc.

156

Ngy son: Tit 61 - Bi 58: Tuyn sinh dc Ngy dy: Lp / s s:

A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

Khi hc xong bi ny, HS: - Trnh by c cc chc nng ca tinh hon v bung trng. - Nm c cc hoocmon sinh dc nam v hoocmon sinh dc n. - Hiu r nh hng ca hoocmon sinh dc nam v n n nhng bin i ca c th tui dy th. - C k nng quan st v phn tch knh hnh. - C thc v sinh v bo v c th.
B. chun b.

- Tranh phng to H 58.1; 58.2; 58.3. - Bng ph vit ni dung bng 58.1; 58.2. - HS chun b y v bi tp sinh hc 8.
C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c - Trnh by chc nng ca cc hoocmon tuyn ty? - Trnh by vai tr ca tuyn trn thn? 3. Bi mi VB: c im v chc nng ca tuyn sinh dc i vi cc c th nam n biu hin nh th no?... Hot ng 1: Tinh hon v hoocmon sinh dc nam Mc tiu: - HS nm c chc nng ca hoocmon sinh dc nam nhng bin i c th nam gii tui dy th. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV hng dn HS quan st H - C nhn HS lm vic c lp, 58. 1; 58.2 v lm bi tp quan st k hnh, c ch in t (SGK Tr 182). thch. - Tho lun nhm v in t - GV nhn xt, cng b p vo bi tp. n: - i din nhm trnh by, cc 1- LH, FSH nhm khc nhn xt, b sung. 2- T bo k. 3- Testosteron ? Nu chc nng ca tinh - HS da vo bi tp va lm hon? tr li, sau rt ra kt - GV pht bi tp bng 58.1 lun. cho cc HS, yu cu: cc em - HS c k ni dung bng nh du vo du hiu c 58.1 v nh du vo cc bn thn (HS nam)? la chn. - GV cng b p n. 157

- Lu HS: u hiu xut tinh ln u l du hiu ca giai - HS nghe GV ging. on dy th chnh thc Kt lun: Tinh hon: + Sn sinh ra tinh trng. + Tit hoocmon sinh dc nam - hoocmon Testosteron. - Hoocmon sinh dc nam gy bin i c th tui dy th ca nam. - Nhng du hiu xut hin tui dy th: bng 58.1 SGK. Hot ng 2: Bung trng v hoocmon sinh dc n Mc tiu: - HS nm c chc nng ca hoocmon sinh dc nhng bin i c th n gii tui dy th. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS quan st k H - C nhn HS quan st k 58.3 v lm bi tp in t hnh tm hiu qu trnh pht SGK. trin ca nang trng (t cc - Yu cu HS nu kt qu. nang trng gc) v tit - GV nhn xt, khng nh hoocmon bung trng. p n. - Trao i nhm, la chn t 1- Tuyn yn cn thit. i din nhm trnh 2- Nang trng by, cc nhm khc nhn xt, 3- strogen b sung. 4- Progesteron - Nu chc nng ca bung - Da vo bi tp lm trng? tr li cu hi, rt ra kt lun. - HS c k ni dung bng - GV pht bi tp bng 58.2 58.2, nh du vo la chn. cho HS, yu cu: cc em nh du vo trng du hiu ca - 1 HS trnh by, cc HS khc bn thn (HS n). nhn xt, b sung. - GV gi 1 HS trnh by, cc HS khc b sung. - GV tng kt li nhng du - HS lng nghe. hiu tui dy th. - Lu HS: kinh nguyt ln u tin l du hiu ca dy th chnh thc n. - GV nhc nh HS thc v sinh kinh nguyt. Kt lun: - Bung trng: + Sn sinh ra trng. + Tit hoocmon sinh dc n - hoomon strogen. - Hoocmon strogen gy ra bin i c th tui dy th ca n. 158

- Nhng du hiu xut hin tui dy th n: bng 58.2 SGK. 4. Kim tra- nh gi - Yu cu HS tr li cu hi: - V sao ni tuyn sinh dc l tuyn pha? - Nguyn nhn dn ti bin i c th tui dy th nam v n? 5. Hng dn v nh - Hc bi v tr li cc cu hi SGK; c mc Em c bit, nghin cu bi 59.

Ngy son: Tit 62 - Bi 59: S iu ha v phi hp hot ng ca cc tuyn ni tit Ngy dy: Lp / s 8A 8B 8C 8D s:
A. mc tiu.

Khi hc xong bi ny, HS: - Nu c cc v d chng minh c th t iu ha trong hot ng ni tit. - Hiu r c s phi hp trong hot ng ni tit gi vng tnh n nh ca mi trng trong. - Rn luyn k nng quan st v phn tch knh hnh. - C thc gi gn sc khe.
B. chun b.

- Tranh phng to H 59.1; 59.2; 59.3.

C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c - Trnh by cc chc nng ca tinh hon v bung trng? - Nguyn nhn no dn n nhng bin i c th tui dy th nam v n? trong bin i no l quan trng v cn lu ? 3. Bi mi VB: Cng nh h thn kinh, trong hot ng ni tit cng c c ch t iu ha m bo lng hoocmon tit ra va nh cc thng tin ngc. Thiu thng tin ny s dn n s ri lon trong hot ng ni tit v s lm vo tnh trng bnh l. Hot ng 1: iu ha hot ng ca cc tuyn ni tit Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Hy k tn cc tuyn ni tit - HS lit k; tuyn gip, tuyn chu nh hng ca c dinh dc, tuyn trn thn. hoocmon tit ra t tuyn yn? - GV trnh by ni dung thng 159

tin mc I SGK kt hp s dng H 59.1 v 59.2 gip HS hiu r c ch iu ha hot ng ca cc tuyn ny. - HS quan st k H 59.1; 59.2; - Trnh by c ch iu ha 58.1 v trnh by c ch hot ng ca tuyn gip v iu ha hot ng ca tng tuyn trn thn? (hoc s tuyn. iu ha hot ng ca t - i din nhm trnh by trn bo k trong tinh hon) H 59.1; tranh, cc nhm khc b sung. 59.2; 58.1 - Yu cu HS rt ra kt lun. Kt lun: VD: - Tuyn yn tit hoocmon iu khin s hot ng ca cc tuyn ni tit. - S hot ng ca tuyn yn c tng cng hay km hm chu s chi phi ca cc hoocmon do cc tuyn ni tit khc tit ra. => l c ch t iu ha ca cc tuyn ni tit nh cc thng tin ngc. Hot ng 2: S phi hp hot ng ca cc tuyn ni tit. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Lng ng trong mu gi c - HS vn dng kin thc v tng i n nh l do chc nng ca hoocmon tuyn u? ty trnh by. - GV a thng tin: khi lng ng trong mu gim mnh khng ch cc t bo anpha ca o ty hot ng tit glucagn m cn c s phi hp hot ng ca c tuyn trn thn gp phn chuyn ha lipit v prtin - C nhn HS quan st k H thnh glucz (tng ng 59.3, trao i nhm trnh huyt). by ra giy nhp cu tr li. - GV yu cu HS quan st H - i din nhm trnh by, cc 59.3: nhm khc nhn xt, b sung. - Trnh by s phi hp hot ng ca cc tuyn ni tit khi ng huyt gim? - Tnh n nh ca mi trng - GV: Ngoi ra arnalin v bn trong. nonarnalin cng phi hp vi glucagn lm tng ng huyt. - Gip HS rt ra kt lun. Kt lun: VD: S phi hp hot ng ca tuyn ty v tuyn trn thn. 160

- S iu ha, phi hp hot ng ca cc tuyn ni tit c tc dng duy tr m bo cho cc qu trnh sinh l trong c th din ra bnh thng. 4. Kim tra- nh gi Yu cu HS tr li cu hi: - Nu r mi quan h trong s iu ha hot ng ca tuyn yn i vi cc tuyn ni tit khc? - Trnh by c ch hot ng ca tuyn ty? 5. Hng dn v nh - Hc bi v tr li cc cu hi 1, 2 SGK. - Nu c cc VD dn chng cho kin thc trn. - Chun b cc mu biu v nghin cu ni dng hc tp Tit 63.

161

Ngy son: Chng XI- Sinh sn Tit 63 - Bi 60: C quan sinh dc nam Ngy dy: Lp / s s:
A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

Khi hc xong bi ny, HS: - K tn v xc nh c cc b phn trong c quan sinh dc nam v ng i ca tinh trng t ni sinh sn n khi ra ngoi c th. - Nu c chc nng c bn ca cc b phn . - Nu r c c im ca tinh trng. - C k nng quan st hnh, nhn bit kin thc. - C nhn thc ng n v c quan sinh dc ca c th.
B. chun b.

- Tranh phng to H 6.1; 60.2. - Bi tp - bng 60 SGK.

C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c kim tra 15 pht 1.Trnh by cc tnh cht ca hocmn? 2. Trnh by s phi hp hot ng ca cc tuyn ni tit khi lng ng huyt trong co th b gim xung di 0,12%? 3. Bi mi VB: C quan sinh sn c chc nng quan trng l duy tr ni ging. Vy chng c cu to nh th no ? Hot ng 1: Cc b phn ca c quan sinh dc nam Hot ng ca GV - GV yu cu HS nghin cu tranh H 60.1 SGK v hon thnh bi tp in t. - GV nhn xt v khng nh p n. 1- Tinh hon 2- Mo tinh 3- Bu 4- ng dn tinh 5- Ti tinh - Cho HS c li thng tin SGK hon chnh v tr li cu hi: - C quan sinh dc nam gm nhng b phn no? - Chc nng ca tng b phn Hot ng ca HS - HS nghin cu thng tin H 60.1 SGK, trao i nhm v hon thnh bi tp. - i in nhm trnh by, cc nhm khc nhn xt, b sung.

- 1 HS c to thng tin. - 1 HS ln trnh by trn tranh.

162

l g? Kt lun: C quan sinh dc nam gm: + Tinh hon: l ni sn xut ra tinh trng. + Mo tinh hon: ni tinh trng tip tc pht trin v hon thin v cu to. + ng dn tinh: dn tinh trng n ti tinh. + Ti tinh: cha tinh trng. + Dng vt: dn tinh dch, dn nc tiu ra ngoi. + Tuyn hnh, tuyn tin lit: tit dch ha long tinh trng thnh tinh dch. Hot ng 2: Tinh hon v tinh trng Hot ng ca GV Hot ng ca HS - Yu cu HS nghin cu thng - HS nghin cu thng tin, quan tin SGK, quan st H 60.2, tho st H 60.2, tho lun nhm v lun nhm v tr li cu hi: tr li cu hi: - Tinh trng c sn sinh ra u? T khi no? Sn sinh ra - i din nhm trnh by, cc tinh trng nh th no? nhm khc nhn xt, b sung. - GV nhn xt, hon chnh thng tin. - Tinh trng c c im v hnh thi , cu to v hot ng sng nh th no? Kt lun: - Tinh trng c sn sinh bt u t tui dy th. - Tinh trng sinh ra trong ng sinh tinh t cc t bo mm tinh hon. - Tinh trng nh, gm u, c, ui di, di chuyn nhanh, kh nng sng lu hn trng (t 3-4 ngy). - C 2 loi tinh trng l tinh trng X v tinh trng Y. 4. Kim tra- nh gi Yu cu HS hon thnh bi tp trang 189. - GV pht cho HS bi tp in sn, HS t lm. - GV thng bo p n v biu im cho HS t chm cho ca nhau. 1-c ; 2- g ; 3- i ; 4- h; 5- e; 6-a; 7-b; 8- d. 5. Hng dn v nh - Hc bi v tr li cc cu hi SGK. - c mc Em c bit trang 189.

163

Ngy son : Tit 64 - Bi 60: C quan sinh dc n Ngy dy: Lp / s s:

A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

Khi hc xong bi ny, HS: - K tn v xc nh c trn tranh cc b phn trong c quan sinh dc n. - Nu c chc nng c bn ca c quan sinh dc n. - Nu c im c bit ca chng. - C k nng quan st hnh, nhn bit kin thc. - C thc gi gn v sinh v bo v c th.
B. chun b.

- Tranh phng to H 61.1; 61.2. - Phiu hc tp (v Bi tp SH) ni dung bng 61.

C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c - Trnh by cu to v chc nng cc c quan ca c quan sinh dc nam? 3. Bi mi VB: C quan sinh dc n c cu to ph hp vi chc nng nh th no? Chng ta cng tm hiu bi hm nay. Hot ng 1: Cc b phn ca c quan sinh dc n Hot ng ca GV - GV yu cu HS quan st H 61.1 SGK v ghi nh kin thc. - Yu cu HS tho lun, tr li cu hi: - C quan sinh dc n gm nhng b phn no? Chc nng ca tng b phn l g? - Yu cu HS hon thnh bi tp vo phiu hc tp (v Bi tp SH). Cho HS trao i phiu v so snh vi p n. - GV nhn xt. Hot ng ca HS - HS t quan st H 61.1 SGK v ghi nh kin thc. - 1 HS tr li, cc HS khc nhn xt, b sung. - HS hot ng nhm v hon thnh bi tp in t. - Trao i phiu gia cc nhm, so snh vi p n. - HS tip thu kin thc. 164

- GV ging thm v v tr ca t cung v bung trng lin quan n mt s bnh n v gio dc thc gi gn v sinh. Kt lun: C quan sinh dc n gm: - Bung trng: ni sn sinh trng. - ng dn trng; thu v dn trng. - T cung: n nhn v nui dng trng th tinh. - m o: thng vi t cung. - Tuyn tin nh: tit dch nhn. Hot ng 2: Bung trng v trng Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV nu vn : - HS t nghin cu SGK, quan - Trng c sinh ra bt u st H 61.2; 58.3, tho lun t khi no? nhm thng nht cu tr li: - Trng sinh ra t u v nh th no? - i din nhm trnh by, cc - Trng c c im g v nhm khc nhn xt, b sung. cu to v hot ng? - GV nhn xt, nh gi kt qu v gip HS hon thin - HS lng nghe. kin thc. - GV ging thm v qu trnh - HS hot ng c nhn, suy gim phn hnh thnh trng ngh v tr li. (tng t s hnh thnh tinh trng). + Ti sao trng di chuyn c trong ng dn trng? + Ti sao trng ch c 1 loi mang X? Kt lun: - Trng c sinh ra bung trng bt u t tui dy th. - Trng ln hn tinh trng, cha nhiu cht dinh dng, khng t di chuyn c. - Trng c 1 loi mang X. - Trng sng c 2 - 3 ngy v ch c kh nng th tinh trong vng 1 ngy nu gp c tinh trng. 4. Kim tra- nh gi - GV cho HS lm bi tp bng 61 (Tr 192) bng phiu bi tp in sn. + HS t lm, cha ln bng. - GV a p n, biu im cho HS chm p n: a- ng dn nc tiu 165

b- Tuyn tin nh; c- ng dn trng d- S rng trng; e- Phu ng dn trng g- T cung h- Th vng, hnh kinh, kinh nguyt. 5. Hng dn v nh - Hc bi v tr li cc cu hi SGK, hc theo bng 61. - c mc Em c bit trang 192.

Ngy son: Tit 65 - Bi 61: Th tinh th thai v pht trin ca thai Ngy dy: Lp / s s:
A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

Khi hc xong bi ny, HS: - Ch r c nhng iu kin ca s th tinh v th thai trn c s hiu r cc khi nim v th tinh v th thai. - Trnh by c s nui dng thai trong qu trnh mang thai v iu kin m bo cho thai pht trin. - Gii thch c hin tng kinh nguyt. - C thc gi gn v sinh kinh nguyt bo v thn th, trnh tai nn thng tch.
B. chun b.

- Tranh phng to H 62.1; 62.2; 62.3. Tranh nh qu trnh pht trin bo thai. - Pht bi tp (Tr 195 SGK).
C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c - Nu c im ca bung trng v trng? - Bi tp bng 61? 3. Bi mi VB: S th tinh v th thai xy ra khi no? trong nhng iu kin no? Thai c pht trin trong c th m nh th no? Nh u? Hot ng 1: Th tinh v th thai 166

Mc tiu: Ch ra cc iu kin th tinh v th thai, nu c khi nim th tinh v th thai. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV yu cu HS nghin cu - HS nghin cu thng tin, quan thng tin, quan st H 61.1 SGK st H 61.1 SGK v tr li cu v tr li cu hi: hi: - Th no l th tinh v th - Trao i nhm, thng nht thai? cu tr li. - iu kin cho s th tinh v Kt lun: th thai l g? - Th tinh l s kt hp gia - GV nh gi kt qu, gip HS trng v tinh trng to hon thin kin thc. thnh hp t. - GV ging thm: + iu kin: trng v tinh trng + Nu trng di chuyn xung phi cn kh nng th tinh gn t cung mi gp tinh trng gp nhau 1/3 ng dn trng; th s th tinh s khng xy c nhiu tinh trng cng tham ra. gia. + Trng c th tinh bm vo - Th thai l trng c th tinh thnh t cung m khng pht bm vo thnh t cung tip trin tip th s th thai tc pht trin thnh thai. khng c kt qu. + iu kin: trng c th tinh + Trng c th tinh, nu sau 7 ngy phi bm vo lm t v pht trin ng dn thnh t cung; thnh t cung trng gy ra hin tng cha phi dy, xp n nhn ngoi d con, rt nguy him hp t. n ngi m. Hot ng 2: S pht trin ca thai Mc tiu: HS ch ra c s nui dng thai v iu kin m bo cho thai pht trin bnh thng. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV yu cu HS nghin cu thng tin - HS t nghin cu SGK, SGK v tr li cu hi: quan st H62.3, tranh - Qu trnh pht trin ca bo thai qu trnh pht trin din ra nh th no? bo thai, ghi nh kin - GV b sung thm (ch trn tranh): thc. Sau th tinh 7 ngy, lp ngoi phi bm vo mt t cung pht trin Kt lun: thnh nhau thai, 5 tun sau nhau thai - Thai c nui dng nh hnh thnh y . Thai ly cht cht dinh dng ly t dinh dng v oxi t mu m v thi m qua nhau thai v cacbonic, ur sang cho m qua dy dy rn. rn. - Khi mang thai, ngi - Sc khe ca m nh hng nh th m cn c cung cp no i vi s pht trin ca nhau y cht dinh dng thai? v trnh cc cht kch - Trong qu trnh mang thai, ngi thch c hi cho thai nh: m cn lm g thai pht trin ru, thuc l, cc cht tt v con sinh ra khe mnh? c... 167

Hot ng 3: Hin tng kinh nguyt Mc tiu: HS gii thch c hin tng kinh nguyt. Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV yu cu HS c thng tin - HS t nghin cu thng tin SGK, quan st h 62.3 v tr li SGK, quan st H 62.3, kt hp cu hi: kin thc chng Ni tit, - Hin tng kinh nguyt l g? trao i nhm v tr li cu - Kinh nguyt xy ra khi no? hi: - Do u c kinh nguyt? - GV nhn xt, nh gi kt Kt lun: qu ca cc nhm v gip HS - Kinh nguyt l hin tng hon thin kin thc. trng khng c th tinh, lp - GV ging thm: nim mc t cung bong ra, + Tnh cht ca chu k kinh thot ra ngoi cng mu v nguyt do tc dng ca dch nhy. hoocmon tuyn yn. - Kinh nguyt l du hiu + Tui kinh nguyt c th sm chng t trng khng c th hay mun tu thuc vo nhiu tinh. yu t. - Kinh nguyt xy ra theo chu + Kinh nguyt khng u l k. biu hin bnh l, cn i - Kinh nguyt nh du chnh khm. thc tui dy th cc em + V sinh kinh nguyt. gi. 4. Kim tra- nh gi - GV cho HS lm bi tp chun b (trang 195) bng phiu bi tp in sn. - HS t lm, cha ln bng. - GV a p n, biu im cho HS chm: 5. Hng dn v nh - Hc bi v tr li cc cu hi SGK. - c mc Em c bit . - Tm hiu v tc hi ca vic mang thai tui v thnh nin.

168

Ngy son: Tit 66 - Tit 66Bi 63: C s khoa hc ca cc bin php trnh thai Ngy dy: Lp / s 8A 8B 8C 8D s:
A. mc tiu.

Khi hc xong bi ny, HS: - Phn tch c ngha ca cuc vn ng sinh c k hoch trong k hoch ha gia nh. - Phn tch c nhng nguy c khi c thai tui v thnh nin. - Gii thch c c s khoa hc ca cc bin php trnh thai, t xc nh c cc nguyn tc cn tun th trnh thai. - Gio dc thc, cc vn gii tnh v sinh sn tui hc sinh.
B. chun b.

- Thng tin v hin tng mang thai tui v thnh nin, tc hi ca mang thai sm. - Mt s dng c trnh thai nh: bao cao su, vng trnh thai, thuc trnh thai.
C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c - Th no l s th tinh? Th thai iu kin c s th tinh, th thai? 3. Bi mi Hot ng 1: ngha ca vic trnh thai Hot ng ca GV - GV nu cu hi: - Hy cho bit ni dung cuc vn ng sinh c k hoch trong k hoch ha gia nh? - GV vit ngn gn ni dung HS pht biu vo gc bng: - GV hi: - Cuc vn ng sinh c k hoch c ngha nh th no? - Thc hin cuc vn ng bng cch no? - iu g s xy ra nu c thai tui cn ang i hc? - ngha ca vic trnh thai? - GV cn lng nghe, ghi nhn nhng kin a dng ca HS c bin php tuyn truyn gio dc. Hot ng ca HS - HS tho lun nhm, thng nht kin v nu c: Kt lun: - ngha ca vic trnh thai: + Trong vic thc hin k hoch ha gia nh: m bo sc khe cho ngi m v cht lng cuc sng. + i vi HS ( tui ang i hc): khng c con sm nh hng ti sc khe, hc tp v tinh thn.

Hot ng 2: Nhng nguy c c thai tui v thnh nin 169

Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV cho HS c thng tin mc Em c bit phn i (tr 199) hiu: Tui v thnh nin - Mt HS c to thng tin SGK. l g? mt s thng tin v - HS nghin cu thng tin, tho hin tng mang thai tui v lun nhm, b sung v nu thnh nin Vit Nam. c: - HS nghin cu thng tin mc - Mang thai tui ny c nguy II SGK tr li cu hi: c t vong cao v: - Nhng nguy c khi c thai + D xy thai, non. tui v thnh nin l g? + Con nu thng nh cn - GV nhc nh HS: cn phi kh nui, d t vong. nhn thc v vn ny c + Nu phi no d dn ti v nam v n, phi gi gn bn sinh v dnh t cung, tc vi thn, l tin cho cuc trng, cha ngoi d con. sng sau ny. + C nguy c phi b hc, nh - Cn phi lm g trnh hng ti tin , s nghip. mang thai ngoi mun hoc trnh no thai tui v thnh nin. Kt lun: - C thai tui v thnh nin l nguyn nhn tng nguy c t vong v gy nhiu hu qu xu cho c nhn v x hi. Hot ng 3: C s khoa hc ca cc bin php trnh thai Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV yu cu HS tho lun - HS da vo iu kin cn nhm v tr li cu hi: cho s th tinh, th thai (bi - Da vo nhng iu kin 62) , trao i nhm thng cn cho s th tinh v s th nht cu tr li. thai, hy nu cc nguyn tc - i din nhm trnh by , cc trnh thai? nhm khc nhn xt b sung - Thc hin mi nguyn tc c nhng bin php no? - GV nhn xt, cho HS nhn bit cc phng tin s dng - HS phi nu c: bng cch cho quan st cc + Trnh quan h tnh dc dng c trnh thai. tui HS, gi gn tnh bn - Sau khi HS tho lun, GV yu trong sng, lnh mnh khng cu mi HS phi c d kin nh hng ti sc khe, hc tp hnh ng cho bn thn v v hnh phc trong tng lai. yu cu trnh by trc lp. Kt lun: - Mun trnh thai cn nm vng cc nguyn tc: + Ngn trng chn v rng. Trnh khng cho tinh trng gp trng. + Chng s lm t ca trng th tinh. - Phng tin s dng trnh thai: 170

+ Bao cao su, thuc trnh thai, vng trnh thai. + Trit sn: tht ng dn tinh, tht ng dn trng. 4. Kim tra- nh gi - GV yu cu Hut li cuhi 1 9trang 198). - Hon thnh bng 63. 5. Hng dn v nh - Hc bi v tr li cc cu hi SGK. - c trc bi 64: Cc bnh ly qua ng tnh dc.

171

Ngy son: Tit 67 - Bi 64: Cc bnh ly truyn qua ng sinh dc (bnh tnh dc) Ngy dy: Lp / s 8A 8B 8C 8D s:
A. mc tiu.

- HS trnh by r c tc hi ca mt s bnh tnh dc ph bin (lu, giang mai, HIV, AIDS) - Nu c nhng c im sng ch yu ca cc tc nhn gy bnh (vi khun lu, giang mai v virut gy ra AIDS) v triu trng c th pht hin sm, iu tr kp thi, ng quy cch. - Xc nh r con ng ly truyn tm cch phng nga i vi mi bnh; - T gic phng trnh, sng lnh mnh, quan h tnh dc an ton, khng quan h tnh dc trc tui trng thnh.
B. chun b.

- Tranh phng to H 64 SGK. T liu v bnh tnh dc.

C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c - Nhng nguy c c thai tui v thnh nin? Cc nguyn tc trnh thai? 3. Bi mi Hot ng 1: Bnh lu Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV yu cu HS c thng tin - HS c thng tin SGK, ni SGK. dung bng 64.1, tho lun v - Yu cu HS quan st, c tr li cu hi: nidung bng 64.1. - Yu cu HS tho lun tr - 1HS trnh by, cc HS khc li: nhn xt b sung. - Tc nhn gy bnh? - Triu trng ca bnh? - Lng nghe hng dn ca GV. - Tc hi ca bnh? - GV nhn xt. Kt lun: - Do song cu khun gy nn. - Triu chng: + Nam: i but, tiu tin c mu, m.+ N: kh pht hin. - Tc hi: + Gy v sinh+ C nguy c cha ngoi d con.+ Con sinh ra c th b m la. Hot ng 2: Bnh giang mai Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV yu cu HS quan st hnh - HS quan st hnh 64, c 172

64, c ni dung bng 64.2 ni dung bng 64.2 SGK, tho SGK, tho lun nhm v tr li lun nhm v tr li: - Bnh giang mai c tc nhn - 1 HS tr li, cc HS khc nhn gy bnh l g? xt, b sung. - Triu trng ca bnh nh th - Rt ra kt lun. no? - Bnh c tc hi g? Kt lun: - Tc nhn: do xon khun gy ra. - Triu chng: + Xut hin cc vt lot nng, cng c b vin, khng au, khng c m, khng ng vy, sau bin mt. + Nhim trng vo mu to nn nhng chm nh pht ban nhng khng nga. + Bnh nng c th sng chn thn kinh. - Tc hi: + Tn thng cc ph tng (tim, gan, thn) v h thn kinh. + Con sinh ra c th mang khuyt tt hoc b d dng bm sinh. Hot ng 3: Cc con ng ly truyn v cch phng trnh Hot ng ca GV - GV yu cu HS nghin cu thng tin do GV cung cp v ghi nh kin thc. - Yu cu HS trao i nhm tr li: Hot ng ca HS - HS nghin cu thng tin, ghi nh kin thc, tho lun nhm, thng nht in tr li: - i din nhm trnh by, cc nhm khc nhn xt, b sung kin thc: - Con ng ly truyn bnh + Quan h tnh dc ba bi. lu v giang mai l g? - Lm th no gim bt t + Sng lnh mnh, quan h l ngi mc bnh tnh dc tnh dc an ton. trong x hi hin nay? - Ngoi 2 bnh trn em cn + Bnh AIDS. bit bnh no lin quan n hot ng tnh dc? Kt lun: a. Con ng ly truyn: quan h tnh dc ba bi, qua ng mu... b. Cch phng trnh: - Nhn thc ng n v bnh tnh dc. - Sng lnh mnh; khng quan h tnh dc ba bi. - Quan h tnh dc an ton. 4. Kim tra- nh gi - GV cng c ni dng bi. 173

- Yu cu HS nhc li tc hi v cch phng trnh cc bnh tnh dc. - GV nh gi gi hc ca HS. 5. Hng dn v nh - Hc bi v tr li cc cu hi SGK. - c mc Em c bit SGK. - Tch cc n tp theo ni dung bi n tp/ SGK; lp cng chun b bo co v cc biu bng n tp hc k II

Ngy son: Tit 68 - n tp hc k II (Ni dung bi 66) Ngy dy: Lp / s s: 8A 8B 8C 8D

174

Ngy son: Tit 69 - Kim tra hc k II Ngy dy: Lp / s s: 8A 8B 8C 8D

175

Ngy son: Tit 70 - Bi 65: i dch AIDS Thm ha ca loi ngi Ngy dy: Lp / s s:
A. mc tiu.

8A

8B

8C

8D

Khi hc xong bi ny, HS: - Trnh by r cc tc hi ca bnh AIDS. - Nu c c im sng ca virut gy bnh AIDS. - Ch ra c cc con ng ly truyn v a ra cch phng nga bnh AIDS. - C k nng pht hin kin thc t thng tin c. - C thc t bo v mnh phng trnh AIDS.
B. chun b.

- Tranh phng to H 65, tranh qu trnh xm nhp ca virut HIV vo c th ngi. - Tranh tuyn truyn v AIDS. - Bng trang 203.
C. hot ng dy - hc.

1. T chc 2. Kim tra bi c - Trnh by con ng ly truyn v tc hi ca bnh lu, giang mai? 3. Bi mi Hot ng 1: AIDS l g? HIV l g? Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV yu cu HS c thng tin - HS c thng tin SGK, da SGK, da vo hiu bit ca vo hiu bit ca mnh qua mnh qua cc phng tin cc phng tin thng tin i thng tin i chng v tr li chng v tr li cu hi: cu hi: + AIDS l: hi chng suy gim - Em hiu g v AIDS? HIV? min dch mc phi. - GV yu cu HS hon thin - 1 HS ln bng cha, cc HS bng 65. khc nhn xt, b sung - GV k sn bng 65 vo bng hon thin kin thc. ph, yu cu HS ln cha bi. Kt lun: - AIDS l hi chng suy gim min dch mc phi. - HIV l virut gy suy gim min dch ngi. - Cc con ng ly truyn v tc hi (bng 65). Hot ng 2: i dch AIDS Thm ha ca loi ngi Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV yu cu HS c thng tin - HS c thng tin v mc Em SGK. c bit v tr li cu hi: - Yu cu HS c li mc Em 176

c bit v tr li cu hi: + V: AIDS ly lan nhanh, - Ti sao i dch AIDS l thm nhim HIV l t vong v HIV l ha ca loi ngi? vn ton cu. - GV nhn xt. - GV lu HS: S ngi nhim cha pht hin cn nhiu hn - HS tip thu ni dung. s pht hin rt nhiu. Kt lun: - AIDS l thm ha ca loi ngi v: + T l t vong rt cao. + Hin t cha c vcxin phng v thuc cha. + Ly lan nhanh. Hot ng 3: Cc bin php ly nhim HIV/ AIDS Hot ng ca GV Hot ng ca HS - GV nu vn : + Da vo con ng ly + An ton truyn mu. truyn AIDS, hy ra cc + M b AIDS khng nn sinh bin php phng nga ly con. nhim AIDS? + Sng lnh mnh. + HS phi lm g khng - HS tho lun v tr li. mc AIDS? + Em s lm g gp sc - Cc HS khc nhn xt, b mnh vo cng vic ngn sung. chn s ly lan ca i dch AIDS? + Ti sao ni AIDS nguy him nhng khng ng s? Kt lun: - Ch ng phng trnh ly nhim AIDS: + Khng tim chch ma ty, khng dng chung kim tim, kim tra mu trc khi truyn. + Sng lnh mnh, 1 v 1 chng. + Ngi m nhim AIDS khng nn sinh con. 4. Kim tra- nh gi - GV cng c ni dung bi. - Yu cu HS nhc li: nguy c ly nhim, tc hi v cch phng trnh AIDS. - nh gi gi hc tp ca hc sinh. 5. Hng dn v nh - Hc bi v tr li cc cu hi SGK. - Tch cc t tm hiu v vn dng nhng hiu bit v sinh hc ngi vo vic gii thch cc vn thng gp trong thc tin.

177

*********************************

178