Li ni u Hin nay trn th gii ang c nhiu bin ng ,cc cuc khng hong xy ra trong khu vc tnh trng

khng b nhiu quc gia ,cc cuc chin tranh...L mt quc gia i theo con ng x hi ch ngha , ng trc bi cnh kinh t v chnh tr phc tp nh vy ,Vit nam cn phi c nhng i sch thch hp v kp thi song vn khng qun nhim v pht trin kinh t . Ging nh nhiu quc gia ang pht trin khc , Vit nam rt coi trng xut khu , ly xut khu lm nn tng , thu ngoi t nhm pht trin nn kinh t trong nc , kin thit v xy dng c s h tng . Tuy nhin do kinh t cn lc hu , trnh k thut cn non km nn cc mt hng xut khu ca Vit nam ch yu ch l cc mt hng nng sn , c gi tr kinh t thp...Vi u th l mt quc gia ven bin , giu tim nng v thy sn , c th ni thy sn l mt mt hng xut khu em li gi tr kinh t ln , do t lu thy sn gi mt vai tr quan trng trong lnh vc xut khu ca nc ta , nhn thc c iu ny , nh nc ta c nhng iu chnh v u t thch hp nhm y mnh s pht trin ca ngnh . Cho n nay sau khi tri qua nhiu thng trm , ngnh thy sn nc ta thu c nhng thnh tu ng k ,vi kim ngch xut khu tng lin thc theo tng nm , v lun hon thnh vt mc k hoch c giao . C th ni ngnh thy sn tr thnh mt ngnh kinh t then cht trong nn kinh t quc dn . Song khng th ph nhn rng ngnh thy sn Vit Nam cn tn ti nhiu bt cp cn phi khc phc , c bit trong vn ci to nui trng v ch bin thy sn ...Sau y l mt s nhng phn tch v gii php nng cao cht lng cng nh nng lc cnh tranh ca ngnh trong thi gian ti ......
-1-

I/ xut khu thy sn vit nam tim nng v thc trng A. nh gi v tim nng ca nghnh thy sn nhng li th v kh khn 1 . Tim nng v u th Vit nam l t nc nm trong bn o Trung n , c thin nhin ph cho nhiu iu kin thun li pht trin nghnh thu sn. Vi b bin di hn 3200 km tri di sut 13 v Bc Nam to nn s khc nhau r rt v cc vng kh hu ,thi tit ,ch thu hc ....Ven b c nhiu o ,vng vnh v hng vn hcta m ph , ao h sng ngi ni a ,thm vo li c u th v v tr nm ni giao lu ca cc ng trng chnh , y l khu vc c nh gi l c tr lng hi sn ln, phong ph v chng loi v nhiu c sn qu . Vit nam c th mnh v khai thc v nui trng thu sn trn c 3 vng nc mn, ngt ,l. Khu vc c quyn kinh t bin khong 1 triu km2 thuc 4 khu vc c phn chia r rng v mt thu vn l: Vnh Bc B pha Bc, khu vc bin min Trung, khu vc bin ng Nam v vng Vnh Ty Nam, hng nm c th khai thc 1,2 1,4 triu tn hi sn ,c su cho php khai thc nhiu tng nc khc nhau. vng vnh Bc b v Ty nam b c su phn b ging nhau vi 50% din tch su di 50m nc v su ln nht khng qu 100m . Bin ng nam b , su t 30-60m chim ti 3/4din tch , su ti a khu vc ny l 300m .Bin min Trung c su ln nht ,mc nuc 30-50m ,100m ch cch b bin c 3- 10 hi l, su t 200-500m ch cch b 20-40 hi l ,vng su nht t ti 4000-5000m. Nh c nhng nt c trng nh vy m ngh thu sn Vit Nam gm c nh bt v nui trng tn ti v pht trin t lu i,n nay tri qua nhiu thng trm .Mt trong
-2-

nhng bc quan trng nh du qu trnh chuyn bin nhm t c hiu qu kinh t ngy cng cao gp phn thc y s tin b chung trn phng din kinh t c nc ca nghnh thu sn . l t nm 1981 n nay nghnh thu sn lun hon thnh k hoch nh nc giao.Sn lng nm 1998 gp 4 ln sn lng nm 1988, np ngn sch 723457 triu ng , cho n nay nghnh thu sn pht trin mnh m ,c kh nng cnh tranh vi nhiu nc ng u v xut khu thu sn,nm 2002kim ngch xut khu t 2 t USD ,Vit nam c xp vo top ten nhng nc xut khu thu sn ln nht th gii.Nui trng thu sn pht trin mnh v t kt qu kh cao , hnh thnh nn phong tro nui trng rng ri trong nhn dn , ph hp vi yu cu ca th trng v iu kin nui . a s cc h nui c li ,to c vic lm cho ngi lao ng .Din tch nui qung canh ci tin v thm canh ang c m rng , hng chc ngn hecta t ven bin dng trng hoa mu khng t hiu qu cao u c ngi dn t nguyn chuyn sang nui trng thu sn . Vic nui trng khng ch hn ch trong 1 s ging , ngoi vic nui tm pht trin ,cc ngh nui thu c sn nh cc loi c c gi tr xut khu cao v d nh c Ba sa ,Bng tng , tm hm ,ba ba .Bin php nui trong lng ngy cng ph bin. Din tch mt nc nui trng thu sn nay khong 600.000 hecta trong 260000ha l cc ao h nc l c s dng cho vic nui tm , 340000 hecta cn li bao gm cc vng nc ngt khc nhau ang c s dng cho nhiu hnh thc nui c, trong tng lai cn c th m rng rt nhiu ... Bn v vn khai thc hi sn ,c th thy rng vic khai thc ca nc ta cn c nhiu hn ch ,cha xng ng vi tim nng thu sn di do m thin nhin ban tng . Tuy nhin ngnh thu sn cng c c nhng thnh tu ng k .
-3-

Ton ngnh c 93500 tu thuyn gm tu thuyn lp my : 62000 chic vi tng cng sut 1.250.000 m lc v 2700 chic ng mi trong nm 1994 ,tu nh bt xa b 100 chic vi tng cng sut 50000 m lc, 31500 tu nh bt th cng . T nm 1994 n nay i ng tu thuyn nh bt c nhng iu chnh v ci bin r rt ,ch yu tp trung y mnh pht trin i tu c kh nng nh bt xa b ,hn ch vic ng tu c cng sut nh nhm bo v v pht trin ngun li thu sn ven bin ,t chc li h thng khai thc hi sn trong c nc. nh bt xa b l xu th pht trin ca thu sn tng nhanh sn lng ,y cng l chin lc ca ngnh nhm nng cao kh nng tn dng trit u th v chng loi ..... * c im ngun li hi sn Bin Vit Nam c trn 2.000 loi c, trong khong 130 loi c c gi tr kinh t. Theo nhng nh gi mi nht, tr lng c bin trong ton vng bin l 4,2 triu tn, trong sn lng cho php khai thc l 1,7 triu tn/nm, bao gm 850 nghn c y, 700 nghn tn c ni nh, 120 nghn tn c ni i dng. Bn cnh c bin cn nhiu ngun li t nhin nh trn 1.600 loi gip xc, sn lng cho php khai thc 50 - 60 nghn tn/nm, c gi tr cao l tm bin, tm hm v tm m ni, cua, gh; khong 2.500 loi ng vt thn mm, trong c ngha kinh t cao nht l mc v bch tuc (cho php khai thc 60 - 70 nghn tn/nm); hng nm c th khai thc t 45 50 nghn tn rong bin c gi tr kinh t nh rong cu, rong m v.v... Bn cnh , cn rt nhiu loi c sn qu nh bo ng, i mi, chim bin v c th khai thc vy c, bng c, ngc trai, v.v... B chi phi bi c th ca vng bin nhit i,
-4-

ngun li thu sn nc ta c thnh phn loi a dng, kch thc c th nh, tc ti to ngun li cao. Ch gi ma to nn s thay i cn bn iu kin hi dng hc, lm cho s phn b ca c cng thay i r rng, sng phn tn vi quy m n nh. T l n c nh c kch thc di 5 x 20m chim ti 82% s n c, cc n va (10 x 20m) chim 15%, cc n ln (20 x 50m tr ln) ch chim 0,7% v cc n rt ln (20 x 500m) ch chim 0,1% tng s n c. S n c mang c im sinh thi vng gn b chim 68%, cc n mang tnh i dng ch chim 32%. Phn b tr lng v kh nng khai thc c y tp trung ch yu vng bin c su di 50m (56,2%), tip l vng su t 51 - 100m (23,4%). Theo s liu thng k, kh nng cho php khai thc c bin Vit Nam bao gm c c ni v c y khu vc gn b c th duy tr mc 600.000 tn. Nu k c cc hi sn khc, sn lng cho php khai thc n nh mc 700.000 tn/nm, thp hn so vi sn lng khai thc khu vc ny hng nm trong mt s nm qua. Trong khi , ngun li vng xa b cn ln, cha khai thc ht.Theo vng v theo su, ngun li c cng khc nhau. Vng bin ng Nam B cho kh nng khai thc hi sn xa b ln nht, chim 49,7% kh nng khai thc c nc, tip l Vnh Bc B (16,0%), bin min Trung (14,3%), Ty Nam B (11,9%), cc g ni (0,15%), c ni i dng (7,1%), (xem BNG 1, 2, 3, 4) , hn na b bin nc ta cn c h sinh thi nhit i a dng , giu ti nguyn thin nhin nh h sinh thi rng ngp mn ,rn san h, c bin ,cc vng ca sng chu th . C th ni y l nhng u th to ln pht trin ngh c khng thua km bt k 1 quc gia na trn th gii ... V ng c nh bt : Cc loi li ko chim t l ln nht (khong 31%), sau n loi li r tri (21%), li vy l 8% v s cn li l s dng cc loi ng c khc.
-5-

S lng thu sn khai thc: C bin chim khong 65% tng s sn phm c ca Vit Nam, 35% cn li l c nui v c nc ngt. Cc ngun li hi sn cc vng bin ven b vi mc nc su di 50m c xem l khai thc cn kit. Nm 2000, sn lng nh bt xa b chim 35% tng sn lng nh bt. Theo tnh ton, tim nng v ngun li thu sn c tnh khong trn 4,2 triu tn. Sn lng khai thc bn vng c tnh l 1,7 triu tn/nm. Ngun li hi sn ch yu l cc loi c c kh nng di chuyn nhanh, lu tr vng bin Vit Nam trong khong thi gian ngn. Theo s liu thng k, tng sn lng hi sn nh bt nm 2001 l 1,2 triu tn. Trong , 82% sn lng hi sn nh bt c l cc loi c, s cn li l cua, mc, tm cc loi v mt s loi hi sn khc. Khong 60% sn lng khai thc c phc v cho nhu cu tiu th trong nc, 18% cho xut khu v khong 20% cho cc mc ch khc. Bn cnh nhng thun li v iu kin t nhin,ngnh thu sn Vit nam cn c li th v tim nng lao ng v gi c sc lao ng .Lao ng ngh c Vit nam c s lng di do, thng minh ,kho tay ,chm ch ,c th tip thu nhanh chng v p dng sng to cng ngh tin tin .... Ngoi ra nc ta cn c li th ca ngi i sau : sut u t v mc l thuc vo cng ngh cha cao nn c kh nng u t nhng cng ngh hin i tin tin nh cc tin b nhanh chng ca cch mng khoa hc cng ngh ,c bit trong cng ngh khai thc bin xa,cng ngh sinh hc phc v nui thu sn nht l nui c bin v nui gip xc .... Thun li v th trng : Vit nam nm cnh Trung quc mt nc ng dn nht trn th gii : hn 1,3 t ngi ,y l 1 th trng y tim nng v tiu th hi sn rt mnh , hu nh t tr-6-

c n nay Vit nam cha tng tho mn c nhu cu v hi sn ca Trung quc. Ngoi trung quc ra cn c th trng Nht Bn v Hn Quc cng l 2 th trng tiu th rt mnh cc sn phm thu sn ca nc ta,v vy trong tng lai thu sn Vit nam cn c tim nng m rng th trng ,y mnh kim ngch xut khu ,vn ln 1 tm cao mi. Bn cnh , do nhn thc c vai tr ca ngnh thu sn , c bit l xut khu thu sn, pht trin kinh t chung ca t nc , nh nc ta v ang c nhng chnh sch h tr cho ngnh .Ti hi ngh trin khai thc hin k hoch nm 2003 ca b thu sn ,Th tng Phan Vn Khi cho rng thc hin c mc tiu pht trin, ngnh thu sn cn nhanh chng rt kinh nghim v i mi ,nhng vn g bc bch cc a phng, cc doanh nghip nn gi ngay v b thu sn. Vn no vt qu thm quyn ca b th gi ln chnh ph , chnh ph s gii quyt ngay.......Trong cng tc qui hoch b cng c nhng n ph hp ..,y cng l 1 thun li ln cho ngnh thu sn trong qu trnh pht trin .... Bng 1. Tng hp kt qu nh gi tr lng v kh nng khai thc c bin Vit Nam Tr lng Kh nng khai thc (tn) T l trong ton Vng bin Loi c su Tn b T l (%) Tn T l (%) bin Vit Nam (%)

-7-

C ni nh Vnh Bc B Cng C ni nh Min Trung Cng C ni nh < 50m ng Nam B Cng C ni Ty Nam B nh C y > 50m C y

390.00 0 < 50m 39.200

57,3 5,7 37

156.000 15.700 100.800 272.50 0

57,3 5,7 37

C y

> 50m

252.00 0 681.2 00 500.00 0

16,3

82,5 3,0 14,5

200.000 7.400 35.200 242.60 0

82,5 3,0 14,5 14,5

< 50m 18.500 > 50m 87.900 606.4 00 524.00 0 349.20 0 1.202. 700 2.075. 900 316.00 0

25,2

209.600

25,2

16,8

139.800

16,8

58,0

481.100 830.40 0

58,0

49,7

62,0 38,0
-8-

126.000 76.300

62,0 12,1 38,0

C y < 50m 190.70 0

Cng C ni nh C ni i dng (*) C ni nh C y Tng C ni cng i dng (*) Ton b

506.7 00 10.000 100

202.30 0 2.500 100 0,2

G ni Ton vng bin

(300.0 00) 1.740. 000 2.140. 000 (300.0 00) 4.180. 000

(120.00 0) 694.10 0 855.90 0 (120.0 00) 1.700. 000

7,2

100

(*) S liu suy on theo sn lng nh bt ca cc nc quanh bin ng Ngun : Vin Nghin cu Hi sn Lm trn s : Trung tm Thng tin KHKT v Kinh t thu sn

-9-

Bng 2. Tr lng v kh nng khai thc tm v vng bin Vit Nam < 50m Vng bin 50 - 100m 100 - 200m > 200m Tng cng

Tr l- Cho Tr l- Cho Tr l- Cho Tr l- Cho Tr l- Cho ng, php ng, php ng, ph ng, ph ng, php tn khai thc, tn tn khai thc, tn tn p khai thc, tn tn p khai thc , tn tn, khai thc, tn

Vnh Bc B Min Trung ng Nam B Ty Nam B Cng

318

116

114

42

430

158

2.462 899 13.4824.488 34

12 15.985 5.402

8.160 2.475 2.539 927 6.092 2.224 1.852 676 18.641 6.300

9.180 3.351 166

61

9.346 3.412

17.664 5.945 5.281 1.929 19.5746.712 1.886 688 44.402 15.27 2

Ngun : Vin nghin cu Hi sn Lm trn s : Trung tm Thng tin KHKT v Kinh t thu sn

- 10 -

Bng 3. Tr lng v kh nng khai thc mc nang vng bin Vit Nam Tr Khu vc ng KN Khai thc (tn) Tr lng Vnh Bc B Cho php khai thc Tr lng Min Trung Cho php khai thc Tr lng Nam B Cho php khai thc Tr ng l- 30.30 14.990 0
- 11 -

lv < 50m 50 100m

100 200m > 200m

Tng cng

1.500 600

400 160

1.900 760

3.900 1.560

3.840 1.530

4.500 1.800

1.300 520

13.540 5.410

24.90 0 9.970

10.800

7.400

5.600

48.700

4.300

2.960

2.250

19.480

11.900

6.910

64.100

Cng

Cho php khai thc Tl (%)

12.13 0

5.990

4.760

2.770

25.650

47,3

23,3

18,6

10,8

100

Ngun : Vin nghin cu Hi sn Lm trn s : Trung tm Thng tin KHKT v Kinh t thu sn

- 12 -

Bng 4. Tr lng v kh nng khai thc mc ng bin Vit Nam Tr lng Khu vc v KN < 50m Khai thc (tn) Tr lng Vnh Bc B Cho php khai thc T l % Tr lng Min Trung Cho php khai thc T l % Tr lng Nam B Cho php khai thc T l % 9.240 3.700

50 100m

100 200m

> 200m

Tng cng

2.520 1.000

11.760 4.700

78,6 320 130

21,4 140 180 2.000 810 3.000 1.190

10 5.760 2.310

5,5 21.300 8.500

7,5 12.800 5.100

35,3 2.600 1.000

51,7 4.900 2.000

10 41.500 16.600

51,3

30,9 15.700

6,1 1.600

11,7 7.900

10 59.100

Tr lng 30.90 0

- 13 -

Cng

Cho php khai thc Tl (%)

12.40 0

6.300

1.800

3.100

23.600

52,2

26,7

7,8

13,3

10

Ngun : Vin nghin cu Hi sn Lm trn s : Trung tm Thng tin KHKT v Kinh t thu sn 2. Nhng kh khn cn tn ti Bn cnh nhng thun li k trn , nhn chung ngnh thy sn cn cha thc s pht trin tng xng vi tim nng phong ph ca n ,so vi cc nc cn thua km v nhiu mt . Chng ta v c bn mi ch l nh bt c ven b , c trong khu nh bt cng nh khu ch bin cn rt th cng ,cha thc s y ngnh thy sn ln tm v m ,mang tnh cng nghip cao ...... Xt v sn lng, mc khai thc thp hn rt nhiu so vi 1 s nc trong khu vc nh : Philipin, Thi Lan ,Trung Quc .Khai thc ca ta cn cha c hin i ha ,thiu kh nng vn nhanh mnh ra xa b . Hu ht cc tu nh bt c cng sut nh ,nng sut thp ,mi ch khai thc su di 50 m ,trong khi vng bin ca Vit nam tri di , nhiu vng c su ln .y thc s l 1 trong nhng hn ch cn tr s pht trin ,dn n tnh trng lm thc ven b trong khi ngun li xa b li cha c s dng ti . Nui trng thy sn vn cha c qui hoch , do khng c k hoch tng th lu di v ch ch trng m rng din tch nn hiu qu kinh t khng cao ,c ni cn gy hu qu xu v mi trng sinh thi cng nh bo v ngun li .Vic nui trng
- 14 -

nhiu lc cn trn lan , thiu tnh khoa hc nn cht lng khng cao ,hin nay vn cha tm c hng thch hp huy ng vn u t cho pht trin ,c bit l u t cho xy dng c s h tng .cc chng trnh nui trng v khai thc nhiu khi chng cho nhau ,khng nht qun trong vic s dng t ,mt nc v tu thuyn,c bit l trong s dng vn u t .i vi ngh khai thc hi sn ,ng dn thiu cc thng tin v ngun li ,tr lng hi sn , cn trong nui trng ,ng dn cng khng bit chc l mnh c lm ng vi qui hoch sau ny hay khng ,cho d c ni h lm ba ph tan c d tro chuyn i t t trng la sang nui tm ). Ngoi ra khng th khng k n mt nhn t quan trng cn tn ti nh hng trc tip ti gi tr thy sn Vit nam l nng lc ch bin . Vn a dng ha ,nng cao cht lng sn phm, ci tin mu m ..ang tr thnh i hi tt yu ca kinh t th trng ,c bit l cht lng ch bin . C th sn lng nh bt khai thc rt ln, song nu trnh ch bin v bo qun khng cao th iu cng chng c ngha g c, bi thyl mt hng ti sng ,phi qua s ch nhiu khu mi c th xut khu, em li gi tr kinh t cao . Khng phi ngu nhin m vn cht lng li c t ln hng u ,chng ring g hi sn , vi mt hng no cng vy ,cc th trng kh tnh nh EU, Hoa k , Nht bn i vi cht lng sn phm u c yu cu rt cao. Chng hn nh Anh, trc khi giao hng phi c c quan bo him LLOYDS ca London kim tra ,cn M ngy 24/1/1994 b trngy t M cn cng b 1 xng mi v an ton thc phm rt quan trng ,trong FDA s i hi ngnh ch bin thy sn phi p dng ch kim tra an ton theo nguyn tc HACCP (hazard analyis critical control point ). Qua c th thy cht lng thy sn
- 15 -

kin

trong qui hoch ang c xy dng ( in hnh nht l phong

cng nh lnh vc an ton v sinh thc phm l vn sng cn..... Cc c s sn xut Vit nam c gng ci to iu kin sn xut ,coi trng khu v sinh cng nghip ,hon thin dn h thng qun l cht lng sn phm ,ng thi to thm mt hng mi ,duy tr nhng mt hng truyn thng nhng vn khng th trnh khi nhng kh khn v tn ti m vic gii quyt nhng kh khn v tn ti ny thc s l vn cp bch pht trin ngnh thy sn trong nc , thc y nn kinh t nc nh ...Vy nhng kh khn l g ? Nhn trn tng th c th thy, k thut nui trng ca ta cn km nn cht lng khng cao, trong khu ch bin cha thc s m bo yu cu v v sinh cng nghip, cng ngh ch bin n iu dn n mt hng ch bin thy sn cn ngho nn v chng loi ,sc cnh tranh trn th trng yu .Trong lnh vc ch bin XK nhiu tn ti vn cha c gii quyt, c bit l vn nn s dng cc cht khng sinh v ha cht b cm ,bm chch tp cht ,khin cho hng thy sn xut khu lun b cnh bo. Mt quan chc ca b thy sn nhn nh rng : nng cao kh nng cnh tranh trong iu kin mi yu t quan trng nht l cht lng v an ton v sinh thy sn . y l vn m Vit nam cn mc c khu thc hin v kim tra. Nu khng lm nhanh th cc i th cnh tranh s ot c th phn ln trc ... Ngoi ra nng lc qun l ca doanh nghip v ca nh nc cn yu km ,khng p ng kp v yu cu pht trin ca nn sn xut trong giai on chuyn t kinh t thng mi n thun sang kinh t cng nghip. i ng qun l chm c i mi v o to li nn khng theo kp c vi yu cu mi ca thi k hi nhp v cnh tranh.
- 16 -

Mt kh khn na ca ngnh thy sn l vn ,nht l vn lu ng v vn u t cho cng ngh . Bi l thy sn l mt hng c ga tr cao nn vn u t ln ,hu ht sc u t ca ta cn nh, l, manh mn, khng trng vn u t cho c s h tng, h thng kho bo qun, lm lnh ..... Chnh v th mi c tnh trng hu ht cc x nghip ch bin thy sn nc ta ch lm gia cng cho 1 s cng ty ln trong hoc ngoi nc... Nhn chung ,trc mt ,ngnh thy sn Vit nam cn c rt nhiu kh khn v th thch cn phi gii quyt ,nhm nng cao gi tr xut khu thy sn ,m rng th trng, cho ngnh thy sn thc s xng ng vi tim nng to ln ca n .... B.thc trng xut khu thy sn 1.L lun chung v vai tr ca ngnh thy sn trong nn kinh t quc dn Vit Nam l mt quc gia ven bin ng Nam . Trong sut s nghip hnh thnh, bo v v xy dng t nc, bin , ang v s ng vai tr ht sc to ln. Chnh v vy, pht trin, khai thc hp l mt cch bn vng cc ngun ti nguyn thin nhin ng thi vi bo v mi trng bin tr thnh mc tiu chin lc lu di trong qu trnh pht trin kinh t - x hi ca nc ta. Cng vi khai thc cc ngun li c v hi sn bin, Vit Nam cn c mt tim nng phong ph v cc ngun li thu sn nc ngt v nc l, cng vi nhng iu kin t nhin y mnh nui trng cc i tng thu sn nc ngt, nc l v nc bin, gp phn tng thu nhp, ci thin i sng dn c v lm giu cho t nc. C th ni kinh t thy sn ang ngy cng chim mt v tr quan trng trong nn kinh t quc dn , y c coi l 1 mt hng xut khu chnh bn cnh du th v go .Nc
- 17 -

ta cng ging nh nhiu nc ang pht trin khc ,rt ch trng n cc mt hng xut khu nhm tng thu ngoi t xy dng v kin thit c s h tng, pht trin nn kinh t nc nh . Thy sn khng nhng ch l mt hng c gi tr xut khu cao m cn l ngnh c th ti sinh . Vit nam c u th v t nhin v ngun thy sn di do, nu thc s bit khai thc v tn dng th mnh ny th thy sn thc s l 1 ngnh mi nhn trong tng ha nn kinh t quc dn ,gp phn to ln n nh i sng ngi dn ,nng cao thu nhp . 2. Phn tch khi qut tnh hnh xut khu thy sn Vit nam trong thi gian qua ( 1998-2002) 2.1V kim ngch Theo nh gi ca FAO ,nm 1999 Vit nam l nc xut khu thy sn ng th 29 trn th gii ,v ng th t trong cc nc asean .cho n nay cc mt hng thy hi sn ca ta c mt nhiu nc trn th gii ,c kh nng cnh tranh vi hng ca Thailan ,Malaysia,Indonia...song t c nhng thnh tu nh ngy hm nay ,nghnh thy sn Vit nam tri qua rt nhiu thng trm. Giai on t 1976-1980 ngnh thy sn nc ta ri vo tnh trng khng hong trm trng,c trn lnh vc khai thc cng nh xut khu .ng trc tnh trng nh vy ,chnh ph cho php ngnh thy sn p dng c ch t cn i, t hch ton ...y thc s l c hi ,l s khi u ca ngnh trong qu trnh chuyn i sang c ch th trng ,dn dn m rng ,nng cao kim ngch xut khu .Nh c c nhng chnh sch ca quc gia ph hp m ngnh thy sn lun c c s tng trng ,c bit trong nhng nm gn y .kim ngch xk tng nhanh v mnh ,c nhng nm cn hon thnh vt mc k hoch.
- 18 -

T cc gi thit v ch s gi giai on 1998-2002 cho , ta c th lp c bng sau : Ch tiu/ Nm Kim ngch xk Ch s gi Kim ngch xk Triu thc t $ KN thc t/KN Triu danh ngha $ Ii I0 ITB xut khu thy sn pht trin n v Triu $ 199 8 858 1 858 0 1 1 1999 2000 2001 971 0.98 990. 8 +19. 8 1.15 48 1.15 48 1478 1777 0.96 1.02 2002 2000 1.05 1904. 76

1539 1742. .6 16 +61. 6 1.55 39 1.79 44 1.221

-34.84 -95.24 1.131 6 2.030 5 1.093 3 2.22

Qua bng trn c th nhn thy s thay i v kim ngch theo chiu hng thun li ,c nhiu ha hn . Vi kim ngch xk 2 t $ trong nm 2002 ,ngnh thy sn noc ta thc s nh du 1 bc pht trin mi . Nu vi ny th mc tiu hon thnh k hoch 2,25 3 t l khng c g kh khn ,tuy cn nhiu vn bt cp trong nhiu khu ,t khai thc ,ch bin n qun l ,xc tin m rng th trng ,nhng c th nhn thy ngnh thy sn Vit nam thc s l 1 ngnh kinh t c nhiu ha hn . Nhn tng quan ,trc ht chng ta thy cc ch s u ln hn 1 ,thm ch cc ch s so vi nm gc 1998 cn tng gp i ,chng t ngnh ang c tng trng tt . S tng trng ny l tng i n nh nhng cha tht s ng u. Tng trng cc nm sau c th khng nh u tng cao so vi nm gc 98 ,c c s thay i ln trong giai on ny
- 19 -

,ton ngnh thy sn

phi c nhng c gng ln

trong

vic thay i cng ngh ,nng cao cht lng v sinh n vic tip th ,qung co ,xm nhp th trng... . Ngoi ra cn phi k n cc chnh sch ca nh nc c nhng h tr v u i cho ngnh ,c th : - Trong giai on va qua B thy sn c s u t kp thi , ng mc ,ci to, qui hoch li vic nui trng v nh bt ,u t vn cho ng tu nh bt xa b , c bit b cn a ra yu cu v v sinh thy sn ,nghim cm s dng cht khng sinh ,tp cht trong nui trng v ch bin . Pht trin cc d n nui 1 s loi thy c sn nh tm ,c tra ,c Ba sa ,r phi n tnh ,nhm thu hiu qu kinh t cao hn .. - Khng ngng h tr tm kim cc th trng xut khu mi ,nhm i ph vi tnh hnh bin ng ca th trng . B thy sn cong d kin a dng ha cc sn phm ,c bit l t nui trng : ngoi tm s ,s a tm th chn trng thnh 1 i tng nui chnh ,tng li th cnh tranh bng tm s nui c kicks c ln ,pht trin nui cng nhip sch bnh cng nh ch n nui sinh thi cc vng ph hp. - c bit nh nc ta c nhng khuyn khch cho ngnh bng cc c ch chnh sch khuyn khch xut khu ,u i u t cng ngh v vn ... Thm vo ,ch s gi c cng c nhng tc ng nht nh ti kim ngch xut khu .Mc tng gi c t l thun vi mc tng kim ngch xut khu ,to ra mc chnh lch ngha 61,6 triu USD.
- 20 -

ng

k : nm 2000 ,kim ngch thc t cao hn kim ngch danh

nm 2002 ,kim ngch thc t li thp hn kim ngch danh ngha 95,24 triu$. Tuy vy ,chng ta khng th ph nhn mc tng v kim ngch xut khu, l iu rt ng khch l v cn c pht huy . Nm 98 c khi im khng cao ,ch t 858 triu $ ,v vy tng trng so vi nm gc khng cao l iu tt yu . Nhng nu xt ch s pht trin ca nm sau so vi nm trc chng ta li thy nm 2001 v nm 2002 c ch s pht trin st gim mnh ,c bit l nm 2002, tuy kim ngch vn tng so vi cc nm trc nhng dng nh b chng li t nm 2001, tc tng trng nh hn 15%. Phn tch nguyn nhn dn n tnh trng ny l do hng thy sn ca Vit nm gp 1 s vn v cht lng an ton thc phm ,trong 6 thng cui nm 2002 s l hng xk b pht hin nhim khng sinh v b tr li l 15 l , hn na hng thy sn ca ta gp nhng ro cn v thu quan rt gay gt ,thm vo xy ra v kin tng bn ph gi c da trn vi M ,gy khng t kh khn trong vic nng cao kim ngch , cho nn tuy kim ngch XK tng so vi nm trc nhng thc t tc tng li khng bng. C th ni nm 2000 l nm nh du mc son ca ngnh vi mc tng trng ln ti 55,4%. Nm 2002 c kim ngch xut khu cao nht ( trn 2 t $ ) v cng l nm c ch s gi c ln nht trong c k . C th ni ch s gi bng 1,05 khng phi l qu ln i vi nn kinh t nhng n cng phn nh phn no s yu km ca nn kinh t . Ngc li nm 2000 li c ch s gi thp nht ,lm cho kim ngch thc t tng hn 60 triu $ so vi kim ngch danh ngha ....,tuy khng phi l nm c kim ngch xk cao nht nhng li l nm c tc tng trng cao nht ,cho thy y l nm thy sn nc ta gt hi c nhiu thnh tu hn c ,c v tc tng trng cng nh kim ngch xut khu ,n c vai tr nh bn p cho cc nm sau
- 21 -

Mc tng trng trung bnh ca ton giai on t 22,1 % , c th gi l tc pht trin cao ,ngnh thy sn phi lun duy tr mc tng ny trong tung lai mi c th a mt hng thy sn ln v tr ch o trong cc mt hng xut khu ch lc ca Vit nam... Bn ring v vn ga c ,c th thy gi c xut khu hng nm u tng ,tt nhin gi c cn ph thuc rt nhiu vo tnh hnh bin ng gi c trn th trng thy sn th gii ,gi c c th tng hoc gim ty vo xu hng gi c chung nhng nhn chung gi thy sn ca Vit nam tng i thp .Phn tch thc ti cho thy khng phi l thy sn xk ca Vit nam thp hn so vi gi th trng m l do c sn phm ca vit nam qu b ,li phn ln dng th ,s ch, cc sn phm tinh ch c th ch thng n siu th cn khim tn . Do ga xut khu hng nm tng ln ch y l nh vo s ci tin cht lng ,kch c sn phm ,m rng th trng ,p ng cc yu cu ca khch hng . Gi c vi vai tr l nhn t nh hng n kim ngch xut khu ,song gi c ca hng ha cn b chi phi bi t ga hi oi v t gi nh hng n gi c nh th no v gi c phi l gi c n nh khng ? l nhng vn cn quan tm, bi l 1 nn kinh t pht trin bn vng bao gi cng lun gn lin vi s n nh v gi c .Thng qua bng phn tch ,nhn thy ch s gi mt hng thy sn tng ln trong cc nm ,t gi cng trong xu th tng ,y l 1 nhn t tc ng lm cho kim ngch xut khu thy sn tng ln trong k . Vic ch s gi tng bao gi cng c 2 mt ,gi qu cao s khng th kch thch tiu dng ,y mnh lu thng hng ha trong nn kinh t ,song nu nh gim pht qu thp th khng th kch cu u t ,pht trin xy dng c s h tng v sn xut . Cho nn chng ta cn phi c cc chnh sch v bin php ph hp cn bng cc
- 22 -

yu t tc ng n nn kinh t ,bnh n gi c trn th trng to lng tin cho cc nh kinh doanh ni chung v cc doanh nghip trong ngnh thy sn ni ring .... 2.2 Cc nhn t nh hng 2.2.1Cc nhn t c th lng ha c Cc 1998 1999 2000 2001 ch tiu/n m Ipq 1 1.132 1.522 1.202 Ipqr 1 1.212 1.566 1.245 p.q 858 990.8 1539.6 1742.16 Ip 1 0.98(-2%) 0.96(-4%) 1.02(+2%) Iq 1 1.1548(+1 1.5856(+58 1.1787(+1
5.5%) .56%) 7.9%)

2002

1.125 1.187 1904.76 1.05(5%) 1.0719(+

7.2%)

Ir

1.071(+7%) 1.029(+3%)

1.036(+3.6 1.055(+5.5
%) %)

Trong cc nm ny ,t gi bin i khng ng k ,mc tng cao nht l 5% (nm 2002) . Ch s gi c cng bin ng khng ln ,mc tng gia cc nm ch khong t 2-3 % / nm . Kim ngch xut khu thy sn trong thi gian qua chu s tc ng ch yu ca 3 nhn t l gi ,lng v t gi . Quan st bng v c th thy nhn t tc ng mnh nht ,ch yu nht n kim ngch l sn lng, sn lng xut khu thy hi sn ca Vit nam tng ln hng nm ,do chng ta m rng th trng ,nng cao nng lc nui trng nh bt v ch bin , dn dn to lng tin v uy tn trn thng trng ...Ch s gi v t gi dao ng bin nh trong khi ch s v sn lng li bin ng rt mnh m nh cao l nm 2000 : Tng 58,6% ,qua li 1 ln na khng nh nhn t lng l nhn t ch yu nht . Tuy nhin khng phi l gi v t ga khng c tc
- 23 -

ng g , bin dao ng tuy nh nhng n cng c nhng tc ng nht nh , xt v ch s gi ,t nm 2000 n nm 2002 ,ch s gi lun tng lm cho ga tr kim ngch tng,bn cnh hot ng xut khu l hot ng cn tnh n yu t tc ng ca t gi hi oi ,trong giai on t 98-2002t ga bnh qun tng lin tc ,vic tin Vit nam mt gi c th l 1 trong nhng bin php m nh nc ta h tr cho cc ngnh y mnh xut khu ni chung trong c ngnh thy sn ni ring . Tuy nhin nu tip tc cho t gi tng nhm khuyn khch xut khu ,tng kim ngch xut khu th y khng phi l bin php tt ,t gi hi oi tng ch nn trong 1 chng mc thch hp ,nu khng n s ko theo nhng hu qu nguy him i vi nn kinh t .... 2.2.2 Cc nhn t khng th lng ha c Nm 2000 l 1 nm nh u mc son ca ngnh thy sn Vit nam khi t mc xut khu 1 t $, y l nm pht trin rc r ca ton ngnh ,cc nm tip theo kim ngch xut khu khng ngng tng, m ra 1 hng i y ha hn cho ngnh thy sn nc nh . t c nhng thnh tu nh vy phi k n vai tr ca cc cp lnh o cng nh nhng ngi lao ng trc tip trong ngnh ng thi cn phi k n cc nhn t khc nh gi c, chnh sch m ca ca nh nc ta, s gn kt ca Asean trong tin trnh hi nhp v pht trin ... tc ng n s pht trin ca ngnh thy sn Vit nam.

- 24 -

a) C ch chnh sch ca ng v nh nc ta i vi ngnh thy sn Trong 5 nm va qua ,kim ngch xut khu thy sn lin tc tng v lun vt k hch ra . Trong 1 nhn t nh hng mang tnh v m l cc c ch chnh sch m nh nc ban hnh khuyn khch thy sn pht trin ,to iu kin cho cc doanh nghip c m bo quyn li v thc hin tt ngha v, c bit l trong khu i mi cng ngh v tip th ,trong cng tc qui hoch nui trng. B thy sn c nhng ch trng ng n , qui hoch tng th pht trin ngnh ,qui hoch nui thy sabr trn ct ,qui hoch khai thc v bo v ngun li hi sn... Ngoi ra ,nh nc cn c nhng chnh sch u i i vi ngnh thy sn nh chnh sch v gi ,cc chnh sch nhm huy ng vn cho ngnh thy sn v d nh ti 1 s a phng tnh s ng ra xy dng c s h tng ,sau ngi dn s hon tr sau ,c bit l hnh thc pht hnh tri phiu cng c tnh n nhm huy ng ngun vn di do v di hn cho pht trin kinh t thy sn... Nhn chung ,nhng chnh sch ng n ca nh nc gi mt vai tr ht sc to ln i vi s pht trin cng nh i vi hng i hin ti v tng lai ca ngnh ..... b) Cc yu t u vo u vo l nhn t quyt nh rt ln i vi cht lng sn phm , chnh v th n cng l 1 nhn t tc ng n kim ngch xut khu ca ngnh ... Hin nay hu nh cc quc gia trn th gii lun tm mi bin php phi thu quan ngn chn cc mt hng nhp khu t, trong 1 bin php cc k hu hiu i vi mt
- 25 -

hng ti sng, ng lnh l yu cu v an ton v sinh an ton thc phm . y thc s cng l 1 kh khn thch thc i vi ngnh thy sn Vit nam, nh nu phn nhng kh khn cn tn ti, mt trong nhng mt cn yu km ca ta l cht lng v sinh, c bit l v sinh khu u vo, vic nui trng v ch bin s dng thuc khng sinh, tim chch bm tp cht ang l vn nn hin nay. Nhiu l hng xut khu ca ta xut sang chu u v M b tr li cng ch v cha m bo c v sinh. L mt trong nhng trung tm ngh c th gii nhng do trnh sn xut cn km ,in hnh l nn s dng thuc khng sinh lam nhim mi trng nui trng thy sn ,ng thi vic nui t ,thiu tnh qui hoch nhiu ni cng lm nh hng xu i cht lng nui iu cho thy nu chng ta khng gii quyt trit vn ny th ngnh thy sn ca ta kh c th pht trin vi tc cao, kh nng cnh tranh s b hn ch ... Tuy nhin, ngnh thy sn cng c nhng c gng n lc rt ln trong lnh vc ny, B c nhng qui nh kht khe trong khu kim tra ngun nguyn liu i vi cc doanh nghip ch bin, trong 6 thng cui nm 2002 ,s l hng thy sn Vit nam b EU pht hin nhim khng sin h gim ng k ( 15 l so vi 33 l trong 6 thng u nm ). Nh m y ban EU quyt nh bi b lnh kim tra d lng khng sinh i vi 100 % s l hng thy sn ca Vit nam. Tuy th lnh ny vn cn treo l lng v rt c th c p dng li bt c lc no . Qua cho thy nhn t nh hng cc k nghim trng i vi kim ngch xut khu thy sn hng nm ca ta l nhn t cht lng sn phm, v v sinh sn phm. V nhn lc, chng ta c lao ng ngh c ln n 4 triu ngi ,sng tp trung ti cc vng c tim nng v thy sn. S doanh nghip ch bin thy sn ngy mt tng d thu ht
- 26 -

nhiu hn na s lao ng vo trong ngnh . C th ni Vit Nam l quc gia c li th v ngun nhn lc so vi nhiu nc khc. Chi ph lao ng cho nng dn nui c Vit nam ch bng 1/10 chi ph lao ng cho nng dn nui c M . Li dng c li th ny, Vit nam gim thiu c chi ph u vo cho sn xut, ch bin thy sn, nh c th gim gi thnh, y mnh xut khu v nng cao kim ngch hng nm nh thy. Tuy nhin cng phi lu mt im, lao ng ca ta ch yu ch l lao ng ph thng, trnh nhn thc cn km, cho nn vic nng cao trnh cho lao ng ngh c cng l1 yu cu bc thit trong iu kin cnh tranh gay gt . B thy sn ang c nhng bin php y mnh v khuyn khch ng dn nh bt xa b ,t tng sn lng v qui m khai thc lu di .... Cui cng phi k n nhn t vn trong tng th cc nhn t u vo , hu ht cc nc ang pht trin c ngh c nh Vit nam u c h tng ngh c yu km . Mc d Vit nam l 1 trong nhng quc gia i u trong lnh vc ny so vi cc nc ang pht trin khc nhng cho n nay, khong 2/3 s nh my ch bin cha p ng y iu kin an ton v sinh ca cc nc nhp khu m 1 trong nhng nguyn nhn l do cc hn ch v ti chnh v do nhn thc cha y v tm quan trng ca vic nng cp v kin thit c s h tng ,p ng nhu cu th trng. Trong lnh vc nui trng vn li cng l vn bc xc cho cc a phng. Vn nh hng ln n qui m nui trng v sn lng nh bt, v vy cng nh hng ti sn lng v kim ngch xut khu thy sn ni chung ..... B23. Cc yu t u ra

- 27 -

Cc yu t u ra c th nh hng ti kim ngch xut khu khng phi l t, mc nh hng cng tng i khc nhau. Trong , nhn t th trng v kh nng xc tin thng mi l hai nhn t cn c quan tm nht. Nm 2000 thy sn Vit Nam ng th 11 th gii v kim ngch xut khu ( xem bng ) STT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Nc Thi Lan Trung Quc Nauy M Canaa an Mch Chil i Loan Ty Ban Nha innxia Vit Nam n Nga Hn Quc H Lan Gi tr XKTS nm 2000 (Triu uSD) 4.367 3.606 3.533 3.055 2.818 2.755 1.784 1.736 1.599 1.584 1.480 1.405 1.386 1.385 1.344
- 28 -

% tng, gim so 1999 + 6,3 + 24,1 - 4,6 + 5,1 + 6,4 - 5,2 + 4,7 + 3,0

+ 4,0 + 64,4 + 16,6 - 1,0 0 - 21

16 17 18 19 20 21

anh aixlen Pru c Php c

1.258a 1.229 1.128 1.104 1.095 1.003

- 11,2 - 12,0 + 43,1 + 22,0 - 1,0 + 26,6

V tr ny a thy sn Vit nam ln tm cao mi, to iu kin v uy tn thy sn Vit nam tip tc xm nhp vo 1 cc th trng ln v kh tnh trn th gii . Ngoi ra cn lm tng s lin kt v ha nhp quc t gia cc hip hi ,nghip on thy sn, gia cc nc trong khu vc ,gp phn bo v ngun li hp php ca cc nc thnh vin khi c tranh chp xy ra. Bn cnh nhng li th cnh tranh chng ta cng phi i mt vi khng t kh khn v thch thc m bi hc v lng chnh l v kin c Ba Sa Vit nam bn ph gi vo th trng M . Qua c th thy, vic khng ngng gia tng lin kt quc t, tm hiu v nh gi ng th trng cng nh xc nh trc c nhng kh khn s phi i mt l vic ht sc quan trng, hi nhp v pht trin ,Vit nam cn phi vt qua sc p cnh tranh thiu cng bng t cc nh sn xut kinh doanh thy sn ngay trong nc ngi nhp khu. Th trng ng 1 vai tr quan trng trong lnh vc kinh doanh xut khu thy sn, bi l nu nh khai thc nhiu ch bin tt m khng tm c th trng tiu th th iu y cng khng c ngha g c, cho nn vic khng ngng xc tin thng mi, tm kim bn hng, c cc chnh sch iu chnh c ch gi, iu chnh cht lng v cc vn ni ti, khng
- 29 -

ngng y mnh hp tc thy sn quc t, tham gia qung co trin lm , hi ch nhm gii thiu thy sn Vit nam n vi th trung quc t l vic lm cn thit v lin tc . Cn lu rng cc phng tin, phng thc xc tin thng mi ca Vit Nam cn ht sc n gin v manh mn. Dng nh cc cp cc ngnh vn cn cha c s quan tm, u t thch ng cho lnh vc ny. Trong thng mi quc t cc quc gia i trc lun n u bng cch i su st vo cc th trng tim nng. Vit nam l nc ang pht trin, kinh nghim trong xc tin thng mi cn yu km, chng ta nh mt rt nhiu c hi qung b sn phm ca mnh vo tay cc nh kinh doanh nc ngoi. Vn thng hiu cng ang l mt trong s nhng bc xc hin nay, do nng cao th phn xut khu thy sn trn th trng quc t ,Vit nam cn phi gi quyt trit cc vn trn ,qung co v tip th lun lun l cc cng c hu hiu cho cc doanh nghip khi xm nhp vo th trng quc t. Ngoi vic tham gia cc k hi ch v len li vo h thng phn phi hng ha 1 s th trng, chng ta nn thnh lp cc trang WEB v cc dch v thng mi in t thng qua mng INTERNET,cng nh p dng nhiu bin php na m rng th trng v kim ngch xut khu, hy vng trong thi gian ti ngnh thy sn Vit nam vn tip tc pht trin nh thi gian qua vi tc tng trng cao hn .... 3. C cu mt hng xut khu Vi kim ngch xut khu nm 2002 hn 2 t U SD, Vit nam c xp vo hng nhng nc xut khu thy sn ln trn th gii. Tn dng nhng c im ,tim nng v li th sn c, ngnh thy sn Vit nam khng ngng nng cao ,ci tin cht lng, a dng ha cc mt xut khu, tng cng cnh tranh, tuy cn nhiu kh khn v bt cp nhng ngnh thy sn Vit nam thu c nhiu thnh tu ng k. Hng thy sn
- 30 -

ca nc ta c mt hn 60 nc trn ton th gii vi cc mt hng t ti sng n ng lnh, p , kh, mui, ch bin sn, n lin, ng gi .... Ngoi tm, mc, bch tuc, c da trn l cc mt hng c gi tr cao trn cc th trng chu ,M ,EU ra cn phi k n cc mt hng ti sng nh : cua, gh ,tm hm xut khu sang cc th trng nh : Hngkng, i Loan, Singapo ...Tri qua nhiu nm c th ni c cu xut khu c nhiu thay i v iu chnh cho ph hp vi xu th cng nh yu cu ca th trng. Cc mt hng kh c gi tr thp gim,nguyn nhn l do li nhun thu c t hng kh thp, nhu cu ca th trng cng khng nhiu . Trc nm 1992 sn xut v xut khu thy hi sn c gi tr bt u gia tng ( c bit l thy sn sng ,thy sn ch bin sn ng gi bn trc tip cc siu th ),tuy nhin s lng khng nhiu v cha n nh, t trng gi tr cha vt qu 1% so vi tng gi tr sn phm xut khu. T nm 1993 n nay, di tc ng ca chnh sch m ca, ngnh thy sn nc nh c s chuyn mnh to ln ,cc th trng xut khu m rng ,cc doanh nghip thy sn coi trng cnh tranh ,hn na trnh k thut ch bin v nui trng c nng cao do p dng khoa hc k thut ....Do c cu mt hng xut khu c nhiu thay i theo chiu su, tp trung nhiu vo cc hng thy hi sn c gi tr cao, dn hn ch cc hng thy sn s ch, u t nhiu v nng cao k thut ch bin ... Trong tng lai gn xut khu thu sn vn da vo cc sn phm ch yu l tm, c phil, c ng lnh cc loi, hp thu sn (ch yu l hp tm v hp c ng), nhuyn th chn u ng lnh. Trong s cc sn phm thy sn xut khu ca Vit Nam , tm vn l mt hng ch lc, chim t trng ln nht trong
- 31 -

tng gi tr xut khu thy sn hng nm ca Vit nam .Nm 1986 tng s 24,89 nghn tn thy sn xut khu th ring tm t 15,9 nghn tn ,chim t trng 64%, n nm 1996 xut khu tm t 70 nghn tn trong s 150,5 nghn tn thy sn xut khu ,chim t trng 46,5% . Nm 2001, xut khu tm ca Vit nam t 87 nghn tn ,tr gi 777,8 triu $ ,chim t trng 44% tng gi tr xut khu thy sn ca Vit nam . Hai th trng xut khu tm quan trng nht ca Vit nam l HoaK v Nht Bn . Vit nam hin ng hng th ba trong s rt nhiu nc xut khu tm vo hai th trng ny Sau tm l mc ,sn lng mc xut khu hng nm chim t trng ng k. Mc xut khu bao gm mc kh v mc ng lnh - Mc kh : L mt hng xut khu ng hng th 3 vi khi lng 18 nghn tn nm 2001, gi tr 153,8 triu USD, gim nhiu so vi nm 2000 tng ng l 30% v 27% .Theo c tnh: Khi lng xut khu mc kh 5 thng u nm l 11,2 nghn tn, gi tr 547 triu USD, chim t trng 6,5%, v khi lng tng 24,8% so vi cng k nm trc, nhng ng tic l gi tr li gim ti 29%. Nguyn nhn do gi mc kh xut sang Trung Quc gim st trong thi gian gn y ,song trong tng lai y vn l 1 trong cc mt hng xut khu chnh ca ngnh thy sn , c bit l vo cc th trng nh Nht bn , Hng kng ,Trung quc ..... Mc ng: Nm 2001 khi lng xut khu l 21 nghn tn, gi tr 80,7 triu uSD, v khi lng bng mc nm 2000, nhng gi tr li t hn 1,7 triu USD. C ng v cc loi gn c ng :Xt ring nm 2001 ,vic xut khu loi c ny c s tin b vt bc vi khi lng xut khu 14,5 nghn tn, gi tr 58,6 triu uSD, tng so vi nm
- 32 -

2000 tng ng l 141% v 154,8%. iu ng ch l xut khu c ng sang th trng M tng trng r rt. Cc sn phm a dng hn, ngoi c ng ti truyn thng, cn c c ng ng, c ng phil, c ng hp. Xt u qu I nm 2003 ,xut khu c ng l 10,4 nghn tn ,t gi tr gn 47triu $... C ng lnh cc loi: Nm 2001 khi lng xut khu l 74,1 nghn tn, gi tr 222 triu uSD, tng so vi nm 2000 tng ng l 32,3% v 33,9%, chim 12,5% tng gi tr xut khu thy snng lnh vn c xu hng tng trong nhng nm ti , c bit l i vi nhng loi c da trn ,ang c yu thch cc th trng nh M ,Nht , EU...... Ngoi cc mt hng thy sn xut khu ch lc trn ra,cn c 1 s mt hng na ,tuy gi tr xut khu khng cao nhng nu bit khai thc , tm hiu th trng ,c th trong tng lai nhng mt hng ny li c ch ng trn th trng thy sn ,,,,,v d nh c kh , bch tuc ng lnh ...

- 33 -

Thc hin 2001 Th trng S lng (tn) Kim ngch (USD)

Thc hin 2002 S lng (tn) Kim ngch (USD) 634 977,324

M Nht Bn Trung Quc Hng Kng EU Th trng khc

70 930,80 76 895,50 45 015,40 23 164,10 26 659,04 132 825,86

489 034,956 465 900,792 194 766,308 121 952,876 90 745,293 415 085,520

98 664,50 96 251,40 51 206,40 25 969,00 28 612,78 157 953,91

537 459,466 172 612,220 129 324,869 73 719,852 454 729,185

357 490,70

1 777 485,754

488 657,99

2 022 820,916

4. V th trng xut khu T khi ci cch m ca n nay , Vit nam tng cng quan h ,hp tc vi nhiu nc bn b trn th gii ,thc y giao lu kinh t ,hi nhp ,theo ngnh thy sn nc ta cng c nhng chuyn bin to ln trn nhiu phng din . c bit l trong khu tip th ,nng cao cht lng ,a dng ha mu m sn phm nhm m rng th trng ,tip cn v xm nhp vo nhiu th trng kh tnh . Trong nhng nm gn y ,cc n v xut khu thy sn c nhng n lc ln trong khu qung co ,tip xc khch hng ,t chc hi tho ,tham gia trin lm trong v ngoi nc nhm gii thiu v cng c uy tn ca thy sn Vit nam trn trng quc t ,nng cao nng lc
- 34 -

cnh tranh...Chnh nh vy m thy sn Vit nam c nhiu th trng ,nhiu bn hng bit n v ngy cng c uy tn hn . Bn v vn th trng xut khu ,c th thy cc th trng ch yu ca ta hin nay l : Hoa K , Nht bn , EU , Trung quc ..., y l cc th trng tng i kh tnh ,yu cu v cht lng ngt ngho,do c th thm nhp su hn na vo cc th trng ny i hi ngnh thy sn Vit nam phi c nhng n lc to ln hn na trn nhiu phng din ,c bit l vn cht lng v an ton v sinh thc phm .... Nhng nm u thp nin 80 , thy sn Vit nam ch yu ch xut sang 1 s nc ln cn v vi bn hng truyn thng Hng Kng , Nht bn ,Singapo. Th trng Hong Kng khng i hi cht lng cao ,gi mua thp ,nn lng xut khu ca ta vo th trng ny chim t trng ln . Giai on 19911997,Vit nam ch yu tp trung vo hai th trng ln l EU v Nht Bn . Trong th trng Nht chim a s ,khong hn 40% v khi lng xut khu ,cn EU l 1 th trng kh tnh ,nhng yu cu v cht lng v v sinh thc phm l rt cao ,nn Vit Nam cn cha thc s thm nhp vp th trng ny ,song y cng c th gi l 1 th trng n nh ,chim khong 10% v gi tr hng cng nh s lng xut khu ca thy sn nc ta. Hin nay c cu tiu dng hng thy sn ca Vit nam c s thay i r rt , Hoa K ,Nht bn vn ln tr thnh cc th trng ch lc ,cc mt hng xut khu vo cc th trng ny cng rt a dng ,phong ph . y l cc th trng c nh gi l n nh v c nhu cu tiu th ln ,c bit l trong thi gian gn y. Th trng M

- 35 -

y l th trng mi ni ca Vit nam , hn na li l th trng s 1 vi lng nhp khu ln ,gi tr xut khu cao , kho st ring nm 2002 nhn thy khi lng XK trong 12 thng l 98.664,5 tn, tr gi 655 triu uSD, chim 32,38% th phn, tng 33,93% so vi cng k nm ngoi. Cc mt hng xut sang M tnh theo gi tr nhiu nht vn l tm ng lnh, t 466 triu uSD, chim 71,20% kim ngch XK (tng 37,62% so vi nm 2001), c ng lnh t 15,03%, c tra, basa, c ng, mc ng lnh, mc kh v cc mt hng gi tr gia tng. Nm 2002 cng l mt nm sng gi v Vit Nam phi tip tc u tranh chng li v kin bn ph gi c tra, c basa. Trc mt sc tiu th ca M i vi cc sn phm thu sn ca Vit Nam khng h gim m li tng ng k. Tuy nhin, M cng ang chun b khi kin v bn ph gi tm v p dng ro cn kim tra d lng khng sinh. T thng 6/2002, M h mc gii hn pht hin t 5ppb xung 1 ppb v hin nay cng h xung ch cn 0,3 ppb. y cng l mt thch thc ln i vi hng thu sn ca Vit Nam.

- 36 -

Xut khu thu sn Vit Nam sang M trong qu I Gi tr (triu USD) 65 12,8 3 4

Mt hng Tm C ng C tra, c Basa C bin phile ng Th trng Nht

S lng (tn) 6 161 3 080 1 127 1 460

Th trng Nht vn gi v tr th hai sau M ,y l th trng truyn thng vi cc mt hng nh tm ng lnh, t 345,4 triu uSD (chim 64,26%), c ng lnh t 33,58 triu uSD (chim 6,25%), Mc, bch tuc ng lnh t 64,7 triu uSD (chim 12,03%) v cc mt hng khc nh c ng, mc khT gia nm 2002, Nht cng c nhng ng thi kim tra d lng khng sinh v tuyn b s ch hn trong vn ny. Th trng Trung Quc v Hng Kng: Xt ring nm 2002, xut khu vo th trng ny t 77.175T, tng ng 302 triu USD, chim 14,93% th phn, tng 13.19% v khi lng nhng li gim 4,67% v gi tr. Cc mt hng chnh l c ng lnh t 107,9 triu USD (chim 35,75%), tm ng lnh t 26,14 triu USD nhng ch yu xut vo Hng Kng, ngoi ra cn mc kh, mc ng lnh, c ng, Ring th trng ny, lng hng TS xut theo ng tiu ngch cng kh nhiu, trong c mc, bch tuc, c r phi v cc hng thu c sn khc nh baba, ch, c bin ti sng.
- 37 -

Th trng EU: Khi lng XKTS vo th trng ny trong nm 2002 t 28.613 T, gi tr 73,7 triu uSD, chim 3,64% tng gi tr XKTS. So vi nm ngoi, gi tr XK vo eu gim 18,76%.c mt hng chnh XK vo eu l c ng lnh, 5.398T, t 16,448 triu uSD chim 22,31%, tip l mc, bch tuc ng lnh, t 7.904T, t 13,634 triu uSD, chim 18,48%. Tm ng lnh t 3.931T, t trn 15,733 triu uSD, chim 21,34%, ngoi ra cn c c ng, mc kh v mt s mt hng khc. Ngoi ra, cn c mt s th trng khc nh Hn Quc, Thi Lan, Xingapo v mt s nc Chu u v chu M khc. Hin cc doanh nghip di s ch o ca Hip hi VaSeP tin hnh pht trin th trng Nga, ng u, Nam M, Trung ng v m rng sang cc th trng lng ging nh Cmpuchia, Lo. Qua cho thy th trng xut khu thy sn ca Vit Nam trong nhng nm gn y c ci thin kh nhiu ,th trng tim nng cn rt rng m nu chng ta c cc bin php cnh tranh , nng cao kh nng ni ti thch hp th trong mt tng lai khng xa thy sn Vit Nam s c ch ng vng trn th trng quc t. II. Nng lc cnh tranh 1. nh gi chung v kh nng cnh tranh ca ngnh thu sn Vit Nam. Trong thi gian qua, ton ngnh thy sn n lc khng ngng t c nhng mc tiu ra, pht trin ngnh thu sn, a ngnh thu sn nc ta theo kp cc cng quc v xut khu thu sn. V th ca Vit Nam trn Th gii trong lnh vc xut khu thu sn ngy cng c nng cao. Nm 1999, Vit Nam ch ng th 19 v xut khu thu sn th nm 2000, Vit Nam t c mc tng trng k lc ti 64,4%, vt
- 38 -

8 bc ln v tr th 11 Th gii vi gi tr xut khu l 1,480 t USD. Thnh tch ny tip tc c duy tr v nng cao. Vit Nam vn lun c tn trong 15 quc gia xut khu thu sn ch lc ca Th gii. c bit trong nm 2002, trong bi cnh tnh hnh tiu th thu sn c nhiu din bin phc tp, s km n nh v mt kinh t chnh tr ca mt s nc nhp khu thu sn chnh nh: M, EU, Nht v s cung cp di do lng hng thu sn t cc nc xut khu to nn s cnh tranh gay gt. Thu sn Vit Nam khng ngng phn u bo v v tr th 10. y l nm quan trng, nh du mc tng trng ln ca ngnh thu sn Vit Nam, kim ngch xut khu t 2,021 t USD, tng 12,69% so vi nm 2001, bng 100,7% k hoch nm. Chng ta to c ch ng ngy cng su rng M, EU, Nht v ang tin su hn vo Trung Quc, mt thi trng c tim nng to ln. Sn phm thu sn ngun gc Vit Nam ang c tha nhn v khng nh v tr trn cc th trng thu sn Th gii. Nhn hiu thu sn Vit Nam nh Kim Anh, Minh Ph, Cafatex, Fimex, Agifish, Seaprodex, ngy cng ni ting v c ch ng vng trn th trng quc t. Trong bi cnh th trng khng n nh, lun phi i ph vi nhng kh khn, thch thc ngy cng ln, nhng kt qu m Vit Nam t c l tng i kinh ngc. N khng ch da vo tim nng sn c m l kt qu ca nhng n lc khng ngng ca ton ngnh v ng hng pht trin ng n ca chnh ph. nh gi chnh xc nng lc cnh tranh ca ngnh thu sn xut khu Vit Nam, ta s i su vo phn tch c th nhng li th, thch thc i vi ngnh thu sn Vit Nam, t nh gi nhng thnh tu kh nng ca thu sn Vit Nam. 2. Li th cnh tranh. 2.1. iu kin t nhin.
- 39 -

- Vit Nam c ng b bin di v kh hu nhit i vi s a dng sinh hc cao, c nhiu c sn qu, c Th gii a chung, c iu kin pht trin hu ht cc i tng xut khu ch lc m th trng Th gii cn. Mt khc, nc c iu kin tip cn d dng vi mi th trng trn Th gii v khu vc. Nhn chung, c th pht trin thu sn khp cc ni trn toan t nc v mi vng u c nhng tim nng, c th v sn vt c sc ring. Tuy nhin Vit Nam c mt s vng sinh thi t thp, c bit l ng bng sng Cu Long v sng Hng c th tin hnh cc hot ng nui trng thu sn c cht lng cao, gi thnh h m cc h thng cnh tranh khc khng th c c. Li th ny c bit pht huy th mnh trong cnh tranh bi h thng nui cng nghip (h thng c a s cac nc xut khu thu sn p dng) khi gi c thu sn ang mc thp nh hin nay, nht l vi mt hng tm. Vit Nam cha pht trin nui trng thu sn cng nghip nn cn nhiu tim nng t ai pht trin. Chng ta cn nhiu tim nng cc vng bin nui m khng nh hng n mi trng sinh thi. Vic a thnh cng k thut nui hi sn trn cc vng ct ven bin m ra trin vng mi cho vic pht trin vng nui tm v cc hi sn theo phng thc nui cng nghip, nht l i vi vng duyn hi dc theo b bin min Trung. Kh nng ny va mang ngha y nhanh tc nui trng thu sn thm canh, s dng nhng ti nguyn xa nay b ph, va c ngha thit thc trong cng cuc xo i gim ngho. ng thi cng l mt gii php hu hiu nhm ci to v bo v mi trng ven bin. 2.2.u th v lao ng. Lc lng lao ng Vit Nam nhn chung tt, hu ht tho ngh, chu c sng gi, c kinh nghim, chm ch, cn c. S pht trin ca ngnh thu sn trong nhng nm qua thu ht
- 40 -

mt lc lng lao ng ng o tham gia. Hng nm , s lao ng li uc b xung thm bng nhng thanh nin nhng lng chi ven bin. Ngoi ra, ng dn vi nhiu nm ln ln d tch ly c nhiu kinh nghim nui trng v nh bt thu sn c th gim t l hao ht , gim chi ph u vo , tng sn lng nh bt. Do cha pht trin nui trng thu sn cng nghip nn a phn ngi ta sn xut ly cng lm li , tn dng lao ng nng nhn , lao ng cn c. Gi sclao ng k thut v lao ng th cng tng i thp . So vi mc gi chung trong khu vc v th gii , m yu t lao ng l mt u vo quan trng trong sn xut , ch bin v tip cn th trng thu sn . Chnh v vy li th v lao ng Vit Nam c bit c ngha trong qu trnh cnh tranh trn th trng th gii . Tuy nhin lc lng lao ng v ngun nhn lc phn nhiu cn h c o to . y l mt yu th nhng li l mt tim nng cha c khai thc ht , s thch hp khi s dng pht trin nui trng v ch bin thu sn . Nu chng ta bit o to v kt hp to ra nhng so snh ng nh li th v cng ngh cao v k thut ym tr th y s l mt nhn t quan trng gp phn vo s pht trin ca nghnh thu sn . 2.3. Ngnh thu sn c mt thi gian kh di chuyn sang c ch kinh t mi ( khong 20 nm) theo hng th trng c s qun l ca Nh nc : c s c st vi kinh t th trng , v to ra c mt ngun nhn lc kh di do trong tt c mi lnh vc t khai thc , ch bin , nui trng n thng mi . Trnh nghin cu v p dng thc tin cng tng ng k. Trong xu hng hi nhp quc t , ton cu ho trong thng mi , kinh nghim c st l rt ng qu . Trong nhng nm u , Vit Nam khng gp khng t kh khn trong vic
- 41 -

i ph vi nhng th on cnh tranh trn th trng quc t nh v kin c Basa, vn thuc khnh sinh trong tm Tuy nhin tri qua kh khn ny, thu sn Vit Nam c nhng bi hc qu gi 2.4 S quan tm ca ng v Nh nc , cc B , Nghnh lin quan - Nhn thc c vai tr quan trng ca nghnh thu sn , trong nhng nm qua, ng , Nh nc v cc B , Nghnh lin quan lun quan tm ch o v vch ng hng cho tng bc pht trin ca nghnh thu sn . - ng ta xc nh coi nghnh Thu sn l mi nhn , coi Cng nghip ho hin i ho nng thn l bc i ban u quan trng nht. ng c nhng chng trnh , h tr rt ln cho cng vic chuynh i v pht trin nghnh Thu sn trong ton quc : Chng trnh pht trin ch bin v xut khu thu sn 1998; chng trnh pht trin nui trng thu sn 1999, h tr pht trin ging thu sn ,cc d n pht trin nui tm cng nghip, cc d n pht trin nui c bin . C th nhm h tr cho cc Doanh nghip trong vic pht trin kh nng cnh tranh vt qua cc ro cn thng mi v tip cn cc th trng xut khu. B Thu sn lp qu h tr pht trin xut khu thu sn , phi hp vi cc nghnh khc trong vic nghin cu v ging , cng ngh nui trng , khai thc v ch bin xut khu , tranh th cc ngun u t ti tr nc ngoi thm ngun vn cho trng chnh pht trin xut khu thu sn. Nh nc cng a ra cc vn bn , ch th , ch o ca B, Nghnh v cc Doanh nghip h tr v ngun vn , phng tin k thut trong vic xc tin, pht trin cc thng tin tip th, i mi cng ngh, o to cn b, khuyn khch cc loi hnh kinh t, pht trin nui trng, khai thc, ch bin, xut
- 42 -

khu thu sn. Ngoi ra, cc t chc c nhn thuc cc thnh phn kinh t tham gia thc hin chng trnh xut khu thu sn c hng cc u i v thu theo quy nh ca lut khuyn khch, u t trong nc v cc nc quy nh hin hnh. S quan tm v ch o st sao, kp thi ca Nh nc v cc b ngnh gp phn khng nh vo s pht trin ca xut khu thu sn trong nhiu nm gn y. c bit ng trc s cnh tranh khc lit ca th trng Th gii. Trong tnh hnh din bin phc tp v bt n nh ca th trng thu sn hin nay, trong khi cc doanh nghip Vit Nam cn cha c nhiu kinh nghim trong vic i ph vi nhng th on cnh tranh, vi nhng ro cn thng mi v phi thng mi ca cc nc nhp khu th s gip ng mc ca Chnh ph Nh nc cng c ngha quan trng, l ch da vng chc cho cc Doanh nghip. Thc t cho thy, khi cc Doanh nghip gp kh khn, Chnh ph v cc B ngnh hu quan h tr rt nhiu. C th i vi v kin c Basa, Chnh ph p dng nhiu bin php khc nhau khuyn khch, gip cc Doanh nghip Vit Nam v mt thng tin c lin quan, theo kin n cng. Hay i vi vic khng sinh trong tm xut khu , Chnh ph cng kp thi c ch th 07/2002 CT_TTG v tng cng qun l thuc khng sinh, ho cht trong sn xut v lu thng thu sn 3. Nng lc cnh tranh ca thu sn Vit Nam trn trng th gii. 3.1. Ngun hng xut khu. Ngun nguyn liu c cung cp t hai ngun chnh l khai thc hi sn v nui trng thu sn - Nh iu kin t nhin thun li, ngun nguyn liu cung cp cho thu sn xut khu nhn chung c cht lng tng
- 43 -

i tt, ngy cng n nh vi gi cnh tranh so vi nguyn liu ca cc nc trong khu vc.

Nm 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001

Tng sn lng thy sn (tn) Xem th 1.019.000 1.062.163 1.097.830 1.116.169 1.211.496 1.344.140 1.373.500 1.570.000 1.668.530 1.827.310 2.003.000 2.226.900

Sn lng khai thc hi sn (tn) Xem th 709.000 714.253 746.570 793.324 878.474 928.860 962.500 1.062.000 1.130.660 1.212.800 1.280.590 1.347.800

Sn lng Gi tr Tng s nui thy xut khu tu sn (1.000 thuyn (tn) uSD) (chic) Xem Xem Xem th th th 310.000 205.000 72.723 347.910 262.234 72.043 351.260 305.630 83.972 368.604 368.435 93.147 333.022 458.200 93.672 415.280 550.100 95.700 411.000 670.000 97.700 481.000 776.000 71.500 537.870 858.600 71.799 614.510 971.120 73.397 723.110 1.478.609 79.768 879.100 1.777.485 78.978

- 44 -

- Khai thc thu sn lun gi vai tr quan trng trong ngnh thu sn. Gn y, khai thc hi sn c nhng bc pht trin : sn lng nm sau cao hn nm trc, gp phn p ng nhu cu tiu dng trong nc v xut khu, gii quyt vic lm cho nhiu lao ng vng bin. C s vt cht k thut ngy cng c tng cng, nh bt xa b ang ngy cng c pht trin mnh. Trong khi sn lng nh bt khng tng hay tng khng ng k, sn lng nh bt Vit Nam ki khng ngng tng ln vi tc tng i cao. Theo bo co hng nm ca B thu sn, sn lng nh bt nm 1990 mi t c 709 nghn tn th n nm 1995 tng ln 928,86 nghn tn, nm 1998 l 1130,66 nghn tn, nm 1999 l 1212,8 nghn tn, nm 2000 t 1280,6 nghn tn, nm 2001 l 1347,8 nghn tn. Nh vy, t nm 1990 2001 mc tng trng tuyt i l 638,8 nghn tn tng ng vi khong 50% vi mc tng trung bnh hng nm
- 45 -

khong 7%. Sn lng nh bt tng nhanh mt phn l nh nng cao nng lc nh bt xa b trong khi vn n nh khai thc ven b. T nm 1997 1998, nh u t ca Nh nc, 406 tu xa b i vo hot ng, sn lng nh bt t 18,7 nghn tn hi sn, em li doanh thu 96,2 t ng, gp phn tng tng sn lng nh bt xa b nm 1998 ln 248,75 nghn tn (chim 22% trong trong sn lng khai thc). n nm 2001 l 456 nghn tn, chim 33% tng s, trong c 30% l nguyn liu phc v xut khu. Nh vy t nm 1998 n nm 2001, sn lng nh bt xa b tng ln gn gp i, th hin s tng trng vt bc ca hnh thc nh bt xa b.

C cu sn phm khai thc cng c nhiu thay i. Ng dn ch trng khai thc nhng sn phm c gi tr cao nh tm, mc, c mp, c song, Vic sn xut trn bin khng cn quan tm n s lng m ch yu n gi tr v cht lng sn phm. Hiu qu ca chuyn bin c tnh bng s lng v gi tr hng thu sn xut khu vi nhng hot ng khai thc chnh l nhng loi hi sn c gi tr kinh t cao.
- 46 -

- Nui trng: sn lng khai thc khng th theo kp vi tc pht trin ca nhu cu tiu dng nguyn liu phc v cho xut khu. V vy, gp phn gii quyt ngun nguyn liu n nh cht lng cao cho hot ng xut khu thu sn, bn cnh pht trin khai thc ngoi khi, ngnh thu sn khuyn khich pht trin nui trng thu sn. Nm 2001 ngnh thc hin chuyn dch c cu kinh t, c bit trong lnh vc nui trng, chuyn t nng nghip t trng la, trng ci, lm mui km hiu qu sang t nui trng thu sn lan rng trong c nc, em li nhng thnh tu to ln. Tng din tch chuyn i vng ven binln n trn 220 nghn ha. Din tch chuyn i ny gp phn quan trng trong s xp x 60 nghn tn tm nui trng thm, cao gp ri so vi n 2000. Th t 1 2 3 4 5 6 7 Nc Trung Quc n Indonesia M Canada Thi Lan Vit Nam Sn lng tm khai thc nm 2000 1.023.000 352.000 225.000 149.000 131.000 96.000 81.000

T tng sn lng thu sn nui trng v khai thc ni a ln ti trn 879 nghn tn, tng gn 22% so vi nm 2000 v bng 65% sn lng cc hi sn khai thc. Nm 90 sn lng thu sn (tn) 1.019.000 Sn lng khai thc hi sn (tn) 709.000
- 47 -

Sn lng nui thu sn (tn) 310.000

91 92 93 94 95 96 97 98 99 00 01

1.062.163 1.097.830 1.116.169 1.211.496 1.344.140 1.373.500 1.570.000 1.608.530 1.827.310 2.003.000 2.226.900

714.253 746.570 793.324 878.474 928.860 962.500 1.062.000 1.130.660 1.212.800 1.280.590 1.347.800

347.910 351.260 368.604 333.022 415.280 411.000 481.000 537.870 614.510 723.110

Ngoi ra do nhng chuyn bin ng khch l trong phng php loi hnh nui tm v cc dch v phc v nui trng gp phn quan trng lm tng sn lng v gi tr sn phm nui trng. Chng hn v phng php nui tm s, nh p dng phng php nui mi nui trong h thng khp kn, t thay nc, t bnh dch, nng sut cao, em li v ma ln cho c ba min, ng bng sng Cu Long, dyn hi min Trung v cc tnh pha Bc. Bn cnh ngi dn cn p dng nhiu m hnh nui tm thm canh v bn thm canh cho nng sut cao (2,2 4 tn/ha/v trn din tch 0,5ha/ao 1 ha/ao). Cc loi hnh nui tm cng c cc a phng pht trin mnh nh nui c h ao nh, rung trng, nui thu sn xen la, nui c lng b v nui thu sn trn bin. Ngoi i tng nui truyn thng nh c Basa, c lc, tm S, tm He, tm Ro, n nay cc a phng c bit cc a phng ven bin ang tn dng tim nng bin vn c pht trin nui thu

- 48 -

sn nc mn, vi cc i tng hi sn qu nh: trai ly ngc, c lng, tm hm, nhuyn th hai mnh v. Vi nhiu li th v ngun li, ti nguyn, ngnh thu sn Vit Nam bit li dng nhng li th , u t ng hng pht trin nui trng khai thc thu sn, mang li sn lng nh bt ln, cung cp cho ngnh thu sn ngun nguyn liu y v ngy cng mang tnh n nh, to ch da vng chc cho xut khu thu sn pht trin. 3.2. Cng ngh. - Ch bin l khu quan trng trong qu trnh sn xut, nui trng, ch bin, kinh doanh thu sn. Hot ng ch bin trong hn 15 nm qua c nh gi l c hiu qu, gp phn to s khi sc cho nghnh thu sn. trong thi gian qua cng ngh ch bin thu sn d c nhng bc tin kh ln v s lng nh my ch bin , quy trnh ch bin v cng sut ch bin . Nm 1988, c nc mi ch c 47 nh my ch bin vi cng sut 84600 tn thnh phm / nm. Ch 10 nm sau c nc c 190 nh my vi cng sut ch bin tng 2,96 ln . Nm 1997, ngnh thu sn ch bin cho xut khu 75000 tn tm ng lnh, 15000 tn mc ng, 6000 tn nhuyn th v gic xc ng v hn 8000 nghn tn gip xc v nhuyn th kh. - Nhm p ng nhu cu ngy cng cao ca th trng xut khu , ph hp vi nhu cu pht trin v hi nhp vi th gii . Nghnh thu sn Vit Nam thc hin mt cuc cch mng trong cng tc an ton v sinh thu sn v cht lng sn phm . Xy dng c quan Kim sot an ton v sinh thu sn , hng dn Doanh nghip nng cp iu kin sn xut v ng dng qu trnh kim sot an ton v sinh thu sn theo HACCP nhm tho mn yu cu v v sinh an ton ca cc th trng nhp khu thu sn th gii . Cng vi s ra i ca th trng kim tra cht lng v v sinh thu sn ( NAFIQACEN)lot quy
- 49 -

ch , tiu chun ngnh , cc biu mu nh gi v iu kin m bo cht lng v v sinh thu sn c ban hnh. Vi nhng hot ng tch cc v y hiu qu , NAFIQACEN gip cc Doanh nghip rt ngn chng ng hi nhp. Nu nh nm 1998, c nc mi ch c 27 Doanh nghip ch bin thu sn iu kin xut khu hnng thu sn vo EU th n 2/ 2002 c nc c 68 Doanh nghip c EU cng nhn . Nhiu Doanh nghip ln t u t trang thit b hin i t kim sot cht lng v v sinh an ton thu sn . C th NAFIQACEN tng cng kim sot kim tra t xut cc c s sn xut , i l, cc m nui ,tu c , x nghip ch bin v phi hp vi cc trung tm khuyn ng t chc o to , tp hun cho cc i tng tham gia sn xut thu sn , p dng cc phng php pht hin nhanh CAP cho cc c quan kim tra a phng v cc Doanh nghip ch bin thu sn xut khu vo EU. kim tra hiu qu d lng ho cht khng sinh, cc Doanh nghip thu sn iu chnh li chng trnh t kim tra (HACCP) trn nguyn tc nh gi ri ro cc ngun nguyn liu khc nhau, ly mu CAT i vi nguyn liu nghi ng. Nh p dng nghim ngt cc bin php tng cngd lng sinh ho i vi thu sn xut khu vo EU, t 3/4/2002 n nay, Vit Nam tng xut vo EU 1598 l hng, c thng qua 1210 l. V vy, ngy 20/09/2002, hi ng thng trc v thc phm v th y ca u ban Chu u hp xem xt b phiu tn thnh hu b quyt nh kim tra 100% v d lng khng sinh i vi thu sn Vit Nam. y l mt thnh tu cho thy B ngnh v cc Doanh nghip xut khu thu sn c thc trong vic nng cao cht lng sn phm ph hp vi yu cu th trng, vn ln cnh tranh vi cc nc xut khu thu sn c cht lng cao trn Th gii. Thng 1/02, Lm ng trng 189 Ngc Hin xut 200 tn tm sch sang th trng Thu S vi gi
- 50 -

cao hn tm thng 20%. Vic nng cao cht lng sn phm xut khu l mt bin php nhm tng v th cnh tranh, Chng ta c th xut khu vi gi cao hn m vn c sc cnh tranh. - V ng dng Khoa hc cng ngh trong thu sn, nhng nm qua cng a li nhiu ng gp ng k, thc y s tng trng ca ngnh. Th gii nm 1996 2000 c 14 ti n cp Nh nc, 91 ti, n cp b, xy dng v ban hnh 75 tiu chun ngnh v tiu chun Vit Nam. S cn b khoa hc c trnh trn i hc tng gn gp hai so vi giai on 1991 1992. Cc ti nghin cu c a vo thc tin sn xut, kinh doanh c th trong cc lnh vc ging, sn xut thc n, phng nga bnh dch, qun l mi trng, kim tra v sinh an ton trong ch bin, k thut nui trng, - Trong nghin cu v ging: hn 20 ti nghin cu v ging, ng dng cng ngh gen, lai to v iu khin gii tnh nhm nng cao phm ging cng ngh nui v thun thc thu sn b m, cng ngh ng , p v nui dng trng. T giai on sau th tinh ca trng n giai on ging, cng ngh sn xut thc n ti sng , thc n cng nghip. Cho n nay sn xut thnh cng nhiu i tng thu sn Vit Nam , cung cp ging cho sn xut vi khi lng ln v cht lng c nng cao . C th k n: +Tm S: 11 thng u 2002 sn xut 16,5 t ging tm s P15 + Tm Ro: 12 tnh ang c chuyn giao cng ngh sn xut ging v nui tm ro +Cua bin;gh xanh v mt s loi ong vt thn mm nh c hng , trai bin , trai nc ngt, bo ng c sn xut nui nhiu ni.
- 51 -

+C bin :C go, c vuc, c song, sn xut c 20 vn c song v hng vn c gi. + C nc ngt: Hng nm sn xut > 10 t c bt , mt s loi c nc ngt ch yu , ng dng cng nghip di truyn iu khin to n c r phi siu c, c m vnh ton ci, gii phu tuyn androgenic iu khin gii tnh tm cng xanh , thng qua chn chn ging c r phi dng GIFT nng cao tc sinh trng 17% sau 2 th h ging. Cng nghip sn xut c r phi dng GIFT sn xut khong 75 vn c ging cung cp cho 25 tnh -Cng ngh sinh hc trong nghin cu thc n: ng dng cng ngh iu khin mi trng nui sinh khi vi to cung cp thc n cho mt s thu sn nui , cng nghip sn xut thc n cng nghip trong nui trng thu sn . -Trong qun l mi trng nui:nghin cu s l cht thi bn ao, s l nc sch -Trong kim tra d lng khng sinh , tr su , c t trong ng vt thu sn:p dng phng php mi nht ca NMKL ( Bc u), AOAK v FDA( Hoa k) kim tra cht lng hng thu sn . trin khai p dng thnh cng k thut ELISAPCR Trong ch bin thu sn : nghin cu cng ngh chit sut mt s cht c hot tnh sinh hc nng cao hiu sut thu hi agar. xy dng quy trnh cng ngh lm lnh nc bin, bo qun sn phm hi sn phc v cho tu nh bt xa b, gim chi ph mua v chi ph vn chuyn . 3.3. Chi ph sn xut v gi thnh. Trong c cu chi ph ca thu sn xut khu, th chi ph ca cc nguyn liu thu sn chim phn quan trng hn 70% tng chi ph. Nc ta c nhiu li th v ti nguyn, nhn cng nn c iu kin trong khai thc nui trng thu sn, a sn l- 52 -

ng thu sn hng nm tng cao, cung cp mt khi lng ln nguyn liu cho xut khu thu sn. Tuy nhin chng ta cn nhn thc c rng, t trng sn lng nguyn liu trong ch bin xut khu ngy mt cao hn trong tng sn lng (2002, khi lng sn phm xut khu l 480 nghn tn tng ng vi khong 1 triu tn nguyn liu, chim hn 40% tng sn lng thu sn trong nc). Nh vy, gim bt chi ph nguyn liu, i hi phi c thay i trong cng ngh ch bin s dng t nguyn liu, em li gi tr cao hn. Do nhng hn ch trong cng nghip ch bin v ngun li nn u vo nguyn liu cho xut khu thu sn nhiu nm qua ch hng tp trung u t cho nui trng thu sn nhng quy m vn cha ln, cn t kinh nghim nn so vi cc nc khc cn lc hu, thua km v sn lng. Nhng do a phn ngi dn nui trng thu sn ly cng lm li, v th gi u vo nguyn liu Vit Nam kh r, m cht lng cng tng i tt, thm ch cn tt hn so vi mt s nc. cng l nguyn nhn quan trng khin cho sn phm thu sn xut khu ca Vit Nam khi xm nhp vo th trng Th gii c mc gi thp hn nhiu so vi cc nc xut khu thu sn, ginh c li th cnh tranh v gi. Khng nh sn phm thu sn tiu th ni a, cc chi ph cho vn ti, giao dch,qung co v c bit l tin cng lao ng cho cc sn phm xut khu cao hn nhiu. ho nhp vi th trng quc t i hi phi c cng tc tip cn th trng tt, qung b c danh ting sn phm ca mnh trn th trng. Vit Nam tuy cn nhiu tn ti trong khu ny song cng c nhiu c gng ng k. Chi ph cho qungco, marketing trong nhng nm qua ngy cng tng, c bit vi s khuyn khch ca Nh nc vi cc chin dch, cc hi ch, trin lm gp phn vo s tng trng trong kim ngch xut khu, gip ngnh thu sn Vit Nam xm nhp vo th trng mi.
- 53 -

Tuy nhin gi xut khu thp so vi cc nc trong khu vc cng phi cp n nhiu bt cp: do hng thu sn xut khu Vit Nam ch yu l nguyn liu th, xut qua nhiu nc trung gian, cha chim th phn ln nhng th trng ln trn Th gii. Hn na khu t chc qun l vn cha tt nn sn phm xut khu thng b p gi, p cp, c th thy r qua bng so snh gi thu sn xut khu ca Vit Nam v cc nc trong khu vc: Mt hng Tm cng nguyn con Tm cng tht Quy cch 1 2 4 6 31 41 51 61 71 2 4 6 8 40 50 60 70 90 Gi ti Vit Nam USD/kg 6,3 5,37 4,72 4,04 8,7 8,19 7,29 7,02 6,12 6,35 4,55 3,35 2,75 2,3 Gi ti n USD/kg 6,72 5,83 5,36 4,75 9,41 8,86 7,79 7,54 6,81 6,93 5,29 3,87 3,34 2,95 Gi ti Thi Lan USD/kg 7,02 5,93 5,97 4,69 9,37 9,03 8,21 7,65 6,67 7,13 5,44 4,28 3,51 3,36

Tm st tht

70 90 90 100 100 200 200 300 300 500

Gi tm xut khu 6 thng u nm 1999 Gi xut khu gip xc, nhuyn th ti, p ng, ng lnh ca Vit Nam so vi cc nc ng Nam : Nc xut khu Thi Lan Q 90 164,8 92 222,4 94 267,6 96 302,6 98 354,9

- 54 -

V P Indonesia Q V P Vit Nam Q V P

1060,9 6,44 103,7 710,2 6,85 37,6 152,1 4,05

1065 7,04 112,5 788,5 7,01 58,9 262 4,45

2325,9 8,69 117 1050,8 8,98 79,7 392,5 4,92

3095,6 10,23 129,6 1292,1 9,97 89,3 656,4 7,53

4106,2 11,57 143,8 1627,8 11,32 107,6 916,8 8,52

Q: sn lng xut khu. V: gi tr xut khu. P: gi xut khu. Da vo hai bng trn c th thy gi thu sn xut khu Vit Nam thp hn nhiu so vi cc nc trong khu vc. Ngoi nhng nguyn nhn trn, gi thu sn thp cn l do c cu sn phm cha hp l, t trng sn phm c gi tr gia tng cao cn rt thp, cng tc qun l cht lng cha tt, nhiu l hng b tr li hay p gi. 3.4. Th trng T sau cuc khng hong ti chnh nm 1997, th trng thu sn Th gii c khi phc vo nm 2000, nhng s km n nh v chnh tr, kinh t ca mt s nc nhp khu thu sn nh M v EU, Nht Bn v s cung cp di do lng hng thu sn t cc nc xut khu to nn s cnh tranh gay gt, i hi cc nh xut khu thu sn ca Vit Nam phi phn u lin tc. Trong nhng nm gn y, ngnh thu sn Vit Nam t c nhng thnh tu ng k. T ch ch l thuc vo mt s th trng ch yu nh cc th trng Chu (chim hn 70% khi lng xut khu), tp trung hn 90% vo
- 55 -

th trng ch cht. Nay sn phm ca Vit Nam c mt hu ht cc th trng trn Th gii. c bit cn xm nhp c vo cc th trng kh tnh nh EU v M v m rng cc th trng khc y tim nng nh Trung Quc, Hng Kng. Th trng xut khu chnh ca Vit Nam Thc hin 2001 Th trng S lng (tn) Kim ngch (USD) Thc hin 2002 S lng (tn) Kim ngch (USD) 634 977,324 M Nht Bn Trung Quc Hng Kng EU Th trng khc 70 930,80 76 895,50 45 015,40 23 164,10 26 659,04 132 825,86 489 034,956 465 900,792 194 766,308 121 952,876 90 745,293 415 085,520 98 664,50 96 251,40 51 206,40 25 969,00 28 612,78 157 953,91 537 459,466 172 612,220 129 324,869 73 719,852 454 729,185 357 490,70 1 777 485,754 488 657,99 2 022 820,916

Hin nay, b thu sn v cc Doanh nghip xut khu Vit Nam ang c gng thay i c cu th trng theo hng a dng ho nhng vn tp trung t ph vo cc th trng trng im ca Th gii, c bit l cc th trng nhp khu cc mt hng c gi tr kinh t cao. Thc t cho thy, tuy phi i mt vi rt nhiu kh khn th thch, phi lun i ph vi s cnh tranh khc lit vi nhiu th on nhng thu sn Vit Nam dn dn khng nh c ch ng ca mnh. Chc
- 56 -

chn trong mt tng lai khng xa, thu sn Vit Nam vi hng pht trin ng n s tm c v th vng chc nhng th trng mi, ph b th l thuc, to th cn bng mi. 4. Tn ti trong kh nng cnh tranh. Tuy c nhiu li th v cnh tranh tuy nhin trong qu trnh hi nhp quc t, ngnh thu sn Vit Nam b l nhng mt hn ch m ch c nhn thc r nhng mt hn ch ny, khc phc c n th ngnh thu sn Vit Nam mi c th pht trin mnh m, vn ln ginh ly nhng v tr cao hn trong xut khu thu sn. 4.1. Cht lng v v sinh an ton thu sn. nng cao kh nng cnh tranh trong iu kin mi, yu t quan trng nht l cht lng v v sinh an ton thu sn. y l vn Vit Nam cn vng mc c khu kim tra v thc hin. Nn kinh t Th gii cng pht trin, nhu cu tiu dng v yu cu v sn phm ca ngi tiu dng ngy cng nng cao. Hn na, trong thng mi quc t, hn ch sc cnh tranh ca hng ho nc ngoi i vi hng ni a v m bo sc kho cho ngi tiu dng v bo v mi trng, cc nc thng t ra mt s quy nh, c th gi chung l hng ro thng mi. y l vn m bt c nh xut khu no cng gp phi. Chng ta cng nhiu phen phi i ph. Ch c khi quy m xut khu ln hn th nhng ro cn cng c th cao hn m thi. Chng ta ang dn dn bc ln v tr nc cng quc thu sn v nhng ro cn ny li cng ln Trong qu trnh hi nhp, chng ta cng bc l khng t nhng yu im cn phi khc phc nhm p ng nhu cu ca th trng, vt qua nhng ro cn , khng nh v tr cua mnh. Hng ro trong thng mi bao gm: hng ro thu, QUOTA, hng ro k thut TBT v hng ro VS SPS. Sau khi hi nhp, hai loai hng ro thu v hn ngch b ct gim dn theo cc
- 57 -

tho thun quc t v khu vc v khng m bo tnh cnh tranh bnh ng. Cn hng ro k thut TBT v hng ro VS SPS vn tn ti v c quy nh thnh nhiu tiu ch bt buc Nm 2002, l nm ngnh thu sn gp nhiu kh khn trong vic phi i ph vi cc ro cn k thut do cc ngnh nghin cu t ra, nh do pht hin d lng cc cht khng sinh (Cloramphenicol, nitrofurans,). Trong sn phm thu sn , c quan c thm quyn ca EU ra quyt nh tin hnh kim tra 100% l hng tm nhp khu t Vit Nam dn n xut khu gim ng k. Trong 8 thng u nm 2002, khi lng v gi tr hng thu sn ca Vit Nam xut khu vo EU gim so vi cng k nm ngoi l 16,2% v 35,2%. T trng v gi tr xut khu trong th trng EU ch cn 3,3% trong khi cng k nm ngoi l 6,4%. y l mc suy gim ln nht trong giai on pht trin xut khu thu sn 10 nm gn y. xy ra vn ny l bi sn phm ca ta cha p ng c yu cu v an ton thc phm, vn tn ti nn s dng cc cht khng sinh, bm chch tp cht. Mc d c u t kh nhiu, nng lc kim tra cht lng, an ton thu sn ca Vit Nam vn cn hn ch. C nc mi ch c 7 phng kim nghim , nhiu a phng thiu cn b v phng tin kim tra. Nhiu doanh nghip thc hin HACCP (tiu chun xut khu vo th trng M) theo kiu i ph. Mt s nh my ch bin vn cn mua nguyn liu bm chch tp cht. Cng tc kim tra d lng cht khng sinh , m bo trong thc n gia sc gn nh b bung lng , cht lng nguyn liu thp Mt s Doanh cha tht s thc ht nhng tc hi ca vn , cha n lc kim sot c hiu qu u vo. Chng ta cn kp thi gii quyt nhng tn ti ny, p ng ti a nhu cu th trng xut kh to li th cnh tranh . Nu khng s b cc i th khc cp mt th phn cc th trng nh EU, Nht, M theo nhn nh ca mt s
- 58 -

quan chc nghnh , hin nay vn cn kh nhiu Doang nghip tuy nhn thc vn ny cha thc s bt tay vo thc hin , chi ph cho vic xy dng cho cc h thng qun l cht lng kh ln , trong khi vn Doang nghip th hn hp hay cha c d ngun nhn lc c kin thc , kinh nghim t chc qun l h thng cht lng. 4.2. Gii hn v nng lc qun l. u tin phi nhc n vn thiu quy hoch pht trin tng th. Lut thu sn c xy dng trnh Quc hi v chc s c ph duyt trong thi gian ti. Song vic thc hin n bng nhng quy phm qun l di lut v a vo thc tin khng phi l iu d dng lm c khi m c cu b my qun l ngnh t TW a phng cn ang trong qu trnh chuyn i v s thiu vng c quan chuyn ngnh cp c s i vi hot ng sn xut v xut khu. Trong khi quy hoch tng th vn cha c ph duyt, mc d qua nhiu ln quy chnh. Do s vng mt ca quy hoch tng th nh vy nn hin nay cc chu trnh nui trng khai thc trng cho nhau. Khng nht qun trong vic s dng t, mt nc, tu thuyn v ngun vn u t. i vi ngh khai thc hi sn, ng dn thiu cc thng tin v ngun li, tr lng hi sn. Cn i vi ngh nui trng, ngi dn khng dm chc mnh lm ng quy hoch hay khng, thm ch gy ra hin tng t pht trong sn xut, th hin r nht trong qu trnh chuyn mc ch s dng din tch t canh tc sang nui thu sn cc tnh Nam B. Ngh nui tm, nui c ang pht trin t pht, thiu quy hoch, lun tim n nguy c bng pht dch bnh m cha c bin php phng nga. Nguy c nhim mi trng do s dng thuc khng sinh, thuc tr su, phn bn m chng ta cha c bin php hu hiu qun l nhim mi trng, qun l dch bnh. Tnh hnh ny dn n tnh trng thiu
- 59 -

n nh cjho ngun nguyn liu ch bin hng xut khu, gy nh hng n mc tiu phng hng xut khu. Ngoi ra, nh ni phn trn, khu qun l trong lnh vc kim tra v thc hin v sinh an ton thc phm trong sn xut, ch bin, xut khu vn cn nhiu vn cn bn. l nhng yu cu gt gao, i hi chng ta phi gii quyt nhanh chng th mi mong gi c ch ng trn cc th trng EU, Nht, M. Tnh trng thiu vn u t, pht trin nui trng, khai thc v ch bin thu sn ni chung, h thng qun l Nh nc v thu sn chuyn i chm, cha p ng yu cu sn xut kinh doanh, hi nhp v cnh tranh quc t. 4.3. Nhn lc S thiu ht ngy cng gay gt ngun nhn lc c o to trong khi qu d tha lao ng vng ven bin. S pht trin vi t nhanh ca lnh vc ch bin v xut khu thu sn ko theo s thiu ht cn b qun l Doanh nghip gii v cng nhn lnh ngh. Ngun nhn lc c o to ngy cng khan him, kh p ng cho vic m rng quy m sn xut v kinh doanh. Hng chc vn nng dn cc vng chuyn i t nng nghip sang nui trng thu sn ang ht sc b ng vi ngh mi. i ng ng dn trn cc con tu nh c xa b cha c o to v hun luyn c th tin re khai thc c hiu qu cc ng trng xa b. 4.4. Mt hng xut khu: Ch yu l hang s ch, t trng sn phm ch bin su chim 14 15% lng hng xut khu. T l sn phm c gi tr gia tng thp, cha ph hp vi yu cu ca cc nc nhp khu. S loi sn phm c sn lng ln v kh nng xut khu cn t, trong khi nhiu loi sn phm th trng c nhu cu nhng Vit Nam cha sn xut c.
- 60 -

Gi thu sn xut khu ca Vit Nam thp hn nhiu so vi gi xut khu ca cc nc, ch bng 70% mc gi sn phm cng loi ca Thi Lan v Indonesia trong khu vc. Trong khi cht lng nguyn liu ca ta khng thua km g cc nc khc, thm ch cn cao hn v c ngi tiu dnh cc nc pht trin yu thch hn bi thu sn Vit Nam khng b nhim c do khng c cht thi Cng nghip ra bin. C cu mt hng thu sn xut khu cn mt cn i, ang cn l thuc mt s sn phm ch yu nh tm, c. Tm chim t trng ln trong kim ngch xut khu (gn 50%). 4.5. C s h tng v trnh cng ngh C s h tng cha c u t vn tho ng, vn cn yu, cha ng b, cng vi trnh cng ngh lc hu trong nui trng, ch bin. My mc hu ht u c, khng nng lc ch bin cho xut khu. Hn na, khu bo qun nguyn liu v sn phm cn km. i vi tu i di ngy, sn phm thng c bo qun bng , rt t phng tin c hm bo qun lnh. i vi cc tu nh i v thng xuyn trong ngy, nguyn liu hu nh khng qua x l bo qun. V th cht lng nguyn liu hi sn thng b xung cp khu ny. Theo thng k ca T chc lng thc v Nng nghip Th gii (FAO), t l tht thot sau thu hoch thng mc 20%, tp trung cc khu x l, bo qun, vn chuyn, bc d, tiu th sn phm. Theo B thu sn Vit Nam, do cc bn cng c cha c xy dng hon chnh, v ma nng, sau khi nh bt, nguyn liu thng d b xung cp nhanh chng, gi tr tht thot sau khi thu hoch ln, ln n 35%. Nh vy, cng ngh ch bin v bo qun yu km l nguyn nhn quan trng nh hng n vic tn dng c hi xut khu v hiu qu xut khu ca thu sn Vit Nam. 4.6. Tip cn th trng.
- 61 -

Hu ht cc Doanh nghip Vit Nam cn ang trong tnh trng th ng v marketing, cha tip cn tt th trng. Chng ta vn cn thiu nhiu knh thng tin, nht l bo tr, pht thanh, truyn hnh chuyn ngnh chuyn ti thnh tin t Nh nc, b ngnh ti ng dn, Doanh nghip v ngc li, t cc th trng nc ngoi ti cc Doanh nghip trong nc. Cc Doanh nghip vn cha ch ng tm hiu th trng cng nh cc thng tin cn thit cho cc cuc m phn, k kt cc hip nh thng mi. Trong thng mi quc t, cnh tranh ngy cng khc lit vi nhiu th on tinh vi. Nu cc Doanh nghip khng ch ng tm hiu, nm r cc thng tin v i th cnh tranh, cc quy nh lut php lin quan ca cc nc nhp khu th s gp nhiu kh khn. V kin c Basa ca hip hi nhng ngi nui c nheo M i vi cc Doanh nghip xut khu c Basa Vit Nam li nhng bi hc kinh nghim qu bu. Sau khi hip nh thng mi c k kt vo cui nm 2001, kim ngch xut khu thu sn vo th trng M tng mnh, mt th trng mi m ra vi nhiu tim nng ln. Cc Doanh nghip Vit Nam ch quan, ch ch n tng kim ngch xut khu m khng tm hiu k th trng, php lut v i th cnh tranh. Ngay c hip nh thng mi, nhiu Doanh nghip vn cha nm vng nn vn cha lng ht nhng kh khn, thch thc khi xm nhp vo th trng ny. n khi CFA pht n kin tyh cc Doanh nghip mi cm thy bt ng, bi ri tronh x l. Cng do cha tm hiu chnh xc v yu cu ca th trng m cc Doanh nghip Vit Nam gp nhiu cn tr trong vic tip cn cc th trng kh tnh nh EU, Nht Bn, Cc nc cng pht trin th yu cu v cht lng v v sinh an ton cng cao. Chnh nv ch quan v lng lo trong vic qun l cht lng v tiu chun v sinh cng vi vickm nm bt thng tin v yu cu c th trng, mt s cc Doanh
- 62 -

nghip Vit Nam khi xut khu thu sn vo th trng EU b th trng ny t chi, khi qua kim tra d lng khng sinh. K t ngy 27/3/2002, tm xut khu ca Vit Nam vo EU phi chu nh hng kim tra h thng ton b 100%, khin cc Doanh nghip xut khu thu sn Vit Nam gp phi khng t kh khn. trnh nhng tr ngi ny, cc Doanh nghip Vit Nam cn phi n lc hn na trong cng tc xc tin thng mi, tip cn th trng, m bo p ng yu cu th trng v i ph vi cc i th cnh tranh. III. Nhng gii php y mnh xut khu thu sn 1. Gii php v chnh sch to ngun nguyn liu. u t pht trin mnh nng lc sn xut ca khu vc to nguyn liu cn i vi nng lc ch bin v tng cng qun l th trng nguyn liu l yu t tuan trng hng u gia tng kim ngch v hiu qu sn xut thu sn. D kin nhu cu nguyn liu cho n nm 2010 l 2,8 triu tn trong phn u: - Khai thc thu sn ch yu ngoi khi: 40 42% khong 1,1 1,2 triu tn. - Nui trng thu sn : 44 46% khong 1,2 1,3 triu tn - Nguyn liu nhp khu: 12 16% khong 0,3 0,4 triu tn. B sung v khc phc nhng yu km lin quan n bo m, n nh nguyn liu cho ch bin, t chc li vic cung ng mt cch tin tin lnh mnh bt tht thot v l v gi v sinh trong nguyn liu ch bin xut khu. Vic qun l v sinh trong nui trng. a) Trong khai thc thu sn Ngh quyt i hi ng ln th Tm nu r : khuyn khch ng dn t sm phng tin v t chc khai thc tt cc
- 63 -

ngun li thu hi sn. Pht trin mnh ngh nh bt xa b thng qua s h tr cho ng dn vay vn v pht trin lc lng quc doanh. Trn c s ny ngnh thu sn xy dng k hoch n nm 2000 t tng sn lng nh bt hi sn 1 1,1 triu tn, trong vng gn b 700 nghn tn, vng xa b 300 400 nghn tn v n nm 2010 cc ch s tng ng l 1,2 - 1,3 triu tn vi 700 nghn tn gn b v 500 550 nghn tn xa b. tk c mc tiu trn, ngnh thu sn v ang tp trung nhm tng nhanh s lng tu thuyn, loi c cng sut my chnh l 90 CV tr ln, trang b hin i c th kh nng i xa b. D kin nm 2000 l 1500 chic tu thuyn, bnh qun mi nm pht trin 400 chic. Sau nm 2000, trn c s hot ng thc tin ca on tu nh bt ngoi khi, vic u t s theo hng gim s lng, tng cng sut my chnh, trang thit b hin i v vt liu v tu trc mt vn s dng v tu g l chnh t 400 CV tr ln. ng tu nh c theo chng trnh tn dng Nh nc theo c ch th trng, thun mua va bn. ch tu c quyn la chn mu tu v c s ng lp. B thu sn c trch nhim hng dn v cung ng my mc, thit b cho con tu. V lung lch, my nm gn y, vi s h tr mt phn kinh t ca Nh nc, nhng a phng tin hnh cc d n no vt, xy dng h thng n tn hiu trn cc ca sng, lch, to thun li cho hot ng ngh c. Vi nhng kinh nghim s thu sn cc thnh tip tc r sot h thng cc ca lch sp xp th t u tin no vt, khi ngun lp d n u t trnh cc cp c thm quyn ph duyt theo k hoch hng nm. H thng thng tin lin lc, ch o nh bt c t chc t Trung ng n cc vng trng im ngh c, vin nghin
- 64 -

cu hi sn c trch nhim thng bo cho cc a phng v ma v ng trng v cc i tng nh bt ch yu ca ng dn v cc Doanh nghip hot ng c hiu qu. Vng bin khi thuc ch quyn nc ta l ni c ngun li to ln v hi sn ni m kinh tu thuyn nc ngoi vo khai thc tri php. Cho nn vic tin ra khai thc hi sn vng bin xa b l mt i hi bc xc c tnh chin lc, khng phi ch khai thc ti nguyn pht trin kinh t ci thin i sng ng dn phc v cng nghip ho, hin i ho m cn l vic lm ht sc cn thit bo v c lp ch quyn v ton vn lnh th t nc. Xy dng chnh sch thu thc s khuyn khch pht trin nh bt xa b, trc mt min gim cc loi thu chc b, thu ti nguyn, thu doanh thu, thu xut khu. b) Trong nui trng thu sn - u t vo ci to, nng cp v xy dng h thng c s h tngcho ngh nui, trc ht l ngh nui tm , bao gm cc trm tri ging, h thng ao m, in, giao thng v c bit l cc h thng thu li cho cc khu vc nui tm bn thm canh v thm canh. - u t cng ngh thch hp v cng ngh v sn xut ging, thc n,nui, phng tr dch dch bn, thu hoch v bo qun nguyn liu - u t ci to, nng cp v xy dng h thng x nghip sn xut thc n nhn to - u t h thng dch v v trang thit b chuyn dng nh bm, my khuy, o nc lng b -Thit lp h thng tn dng, h thng khuyn ng cho ngh nui

- 65 -

Chng trnh pht trin nui trng thu sn sinh thi ven bin Vit Nam giai on n 2010 nhm thit lp nghnh nui trng thu sn bn vng t nng sut, sn lng, cht lng v gi tr sn lng cao, to ngun nguyn liu ch ng cho ch bin xut khu, to cng n vi lm, n nh i sng cng ng, gp chuyn i c cu ngh nghip ven bin, tng thu nhp, tng ng gp cho nghnh thu sn vo cng cuc cng nghip ho, hin i ho t nc. ng thi tng cng kh nng bo v mi trng sinh thi v duy tr ngun li t nhin Nui trng thu sn ven bin c kh nng lm thay i cuc sng ca cc cng ng ven bin. N ha hn mt tng lai t ph thuc hn vo nhng s bt n khng chc chn ca hot ng nh bt v tng lai s ph thuc nhiu hn vo cc ngun thu nhp n nh t hot ng nui bin do cng ng qun l. Ng dn s c kh nng pht trin kinh t v ci thin np sng ca mnh t cc tim nng di do va cc mi trng bin. H s sng da vo cc phng php qun l hp l ca chnh h v s ng i ca mi trng bin. Thu nhp ca h s ph thuc vo phng thc s dng cc tim nng rng ln ca cc mooi trng ny trong cc hot ng kinh t a dng. c. Trong qun l Nh nc v doanh nghip nh nc Tng cng qun l Nh nc i vi sn xut v kinh doanh thu sn v cn phi c s phn loi r rng t trung ng cho n i phng v nhng lnh vc sau: -Qun l pht trin nui trng thu sn trong ngh c theo quy hoch v theo dng pht trin nui trng thu sn bng cch cp giy php, cp quyn s dng t v mt nc nui trng thu sn cho bt c t chc cho c nhn no thch hp.
- 66 -

- Qun l chung hot ng nh c bin vo qun l chung ngun li thu sn. - Qun l v cp giy p-hp cho cc t chc v ca nhn tham gia vo mua bn v vn chuyn cc loi thu sn va nguyn liu qua cc cng c, bn c, ch c, trung tm dch v ngh c. -Qun l chung v kinh doanh xut nhp khu thu sn, quy nh cc yucu cn thit i vi dy chuyn cng ngh ch bin cn nhp khu. - Qun l chung v cc cng vic ph duyt cc d n xy dng mi hoc m rng cng sut ca cc c s ch bin

- 67 -

2. Gii php v chnh sch th trng Gi vng th trng truyn thng, tham gia tch cc th trng khu vc, tp trung m rng v thc hin tng bc chim lnh th trng Chu u v Bc M, tm hiu c hi th trng cc khu vc khc, song vi pht trin v hng dn cc nhu cu tiu dng sn phm ch bin trn th trng ni a, chuyn hn t th th ng sang th ch ng Cc th trng xut khu cng cho thy thty tim lc to ln i vi ngnh thu sn Vit Nam. Bn cht ca th trng xut khu cng rt khc xa vi th trng trong nc. bt u, cc Doanh nghip xut khu cn phi dn thn vo mt mi trng kinh doanh y tnh cnh tranh. Nhng sn phm cnh tranh tng t nh nhng g chng ta c th t sn xut ti Vit Nam ang thm nhp th trng t cc ngnh cng gnhip ch bin c nn tng vng vng l ht sc c hiu qu i vi ng Nam . Cc c hi v trin vng trn th trng ny cui cng s ph thuc vo kh nng cnh tranh ca ngnh ngh ch bin thu sn Vit Nam vi cc nc lng gin ca mnh Tnh cnh tranh trn th trng ph thuc vo cht lng tng th( sn phm, bao b, bao gi, hnh thc, nhn mc v s thun tin trong kinh doanh vi nh ch bin) gi c v s tin cy trong cung cp. Vit Nam l mt quc gia c kh nng cung ng mt cch c hiu qu v tin cy trn cc th trng ln i vi tm, c v cc loi nhuuyn th . Khng phi t ngnh nh bt thu sn m tim nng nuoi trng thu sn to ln ca t nc. Nhng mi trng sinh sng nc ngt nc l v nc mn u c tim nng h tr tng ng k vic sn xut co cht lng cao v c tnh cnh tranh cao. Nu khai thc c tim lc ny th iu s to cho ngnh cng nghip ch bin mt li th so
- 68 -

snh mnh m i vi ngnh cng nghip ca cc nc lng ging ca mnh. Mt khc c hi v tim nng ca ngnh ch bin v xut khu thu sn Vit Nam ph thuc c bn vi kh nng phc v th trng trong nc ngy cng tng ca mnh, v vo kh nng tr thnh mt nh sn xut c cht lng i vi cc th trng xut khu thng qua cung cp cc sn phm t nui trng thu sn . chim c lng tin v cht lng, s lng v gi c, nguuyn vt liu hp l l cha kho ca thnh cng trong ngnh cng nghip ch bin v xut khu thu sn Vit Nam. Trcs tnh hnh th trng ln nh M Nht Bn, EU tim n kh khn, B thu sn cho rng mt mt phi tip tc gi vng th phn ti cc th trng ny, mt khc cn tng cng xut hng vo Trung Quc v Hng Kng y mnh vic xc tin m thm cc th trng mi thuc SNG, Trung ng, Mexico, Ecuado. C th, thc hin ch tiu xut khu trong nm 2003 cn tng cng mnh hn cng tc xc tin thng mi tip cn th trng ca Doanh nghip , nht l cc Doanh nghip pha Bc v Bc trung b . Duy tr c cu cc th trng hin c, y mnh xut khu vo th trng Hoa K v EU tip tc u t khai thc th trng chnh ngch Trung Quc v m rng tm kim cc th trng khc nh Nga v Trung Quc, M la tinh C k hoch cng cc a phng tm gii php khuyn khch nng cp v i mi cng ngh cc c s ch bin, c bit trong s 2/3 lng Doanh nghip hin cha p ng cc yu cu th trng v cng nghip v cht lng . u t cho bao b, nhn mc v ng k bn quyn thng hiu sn phm. Tip tc u t hon thin cng nghip ch bin t tiu chun quc t nng s lng Doanh nghip xut khu thu sn vo danh sch c php xut khu vo EU.
- 69 -

T thc t xut khu ca cc Doanh nghip va qua, vic nhp khu nguyn liu c la chn ti ch xut khu trn c s c d n chung v kim sot cht lng v c chnh sch nht qun Doanh nghip ch ng thc hin. -Thc hin cc bin php mnh ng b t cc b ngnh n UBND cc tnh , cc S chng a tp cht vo nguyn liu vo thu sn . Trn c s trin khai ngh nh v chc nng nhim v v quyn hn v c cu t chc ca B thu sn i mi v nng cao nng lc t chc c quan kim sot an ton v sinh d nng lc kim sot vng nui v cc c s sn xut nguyn liu . Lm tt cng tc kim tra cht lng an ton v sinh tc phm c bit l kim tra d lng khng sinh t khu nguyn liu n sn phm ch bin . Tip tc phi hp vi B Thng mi gii quyt bn ph gi c tra, c basa. Huy ng v s dng c hiu qu qu pht trin th trng xut khu .Khuyn khch cc hnh thc pht trin hp tc lin kt gia cc thnh phn kinh t cc loi hnh n v sn xut kinh doanh , theo c chiu dc( t khu to nguyn liu cho n khu ch bin xut khu ) ln chiu ngang v nhm gim s cnh tranh khng lnh mnh trn th trng trong nc v to sc mnh cnh tranh trn th trng khu vc v quc t 3.Gii php v chnh sch to vn t c mc tin xut khu ra trng thi gian nm 2000 cn khong 500 550 triu USD u t cho tt c cc khu ca qu trnh sn xut thu sn xut khu . Thc hin nht qun chnh sch khuyn khch tt c cc thnh phn kinh t tham gia u t vo mi khu ca qu trnh sn xut . Ban hnh cc chnh sch ph hp thu ht vn u t nc ngoi. Nghin cu sa i cc chnh sch hin hnh i vi ton b qu trnh sn xut kinh doanh, trnh chng cho trng lp.
- 70 -

Nh nc nn dnh mt khon vn tin t cc ngun khc nhau( vn ngn sch, vn ODA, vn vay di hn ca cc t chc quc t ) pht trin sn xut nguyn liu thu sn thng qua xy dng c s h tng, iu tra h tng, nghin cu chuyn giao v ng dng cng ngh tin tin, trc ht l cng nghip sn xut ging cc loi c gi tr kinh t, cng ngh nh c xa b, h tr qun l ngh c, qun l cht lng , qun l mi trng, h tr cng tc thng tin th trng, o to chuyn gia v cn b k thut. Vn vay thng mi chung v di hn vi li sut u i c dnh h tr cho nhu cu ca cc Doanh nghip ch bin thu sn u t chiu su pht trin cng ngh, cho dn vay xy dng cc cng trnh k thut nui, ng mi tu thuyn v phng tin sn xut. Tin hnh c phn ho phn ln cc Doanh nghip ch bin thu sn xut khu quc doanh hin c nhm thu ht mnh vn u t t cc thnh phn kinh t khc, gi t trng vn nh nc khong 25-30% tng vn kinh doanh trong khu vc ch bin thu sn xut khu. Khng khuyn khch pht trin thm Doanh nghip 100% vn Nh nc, tr nhng Doanh nghip c cng ngh cao. Xy dng ngn hng c phn thu sn. khuyn khch tt c cc thnh phn kinh t hin nay, c bit l cc cng ty t nhn , cng ty c phn, cc h gia nh tham gia vo khu vc sn xut nguyn liu, ch bin v sn xut thu sn. Vn u t nc ngoi nn tp trung vo khuyn khch ch yu khu vc nh bt xa b, nui trng thu sn, nui tm cng nghip, ch bin k thut cao, sn xut thit b lnh k thut cao
- 71 -

Ngoi ra hnh thc pht hnh tri phiu cng dc tnh n nhm huy ng c ngun vn di do v di hn cho pht trin kinh t thu sn. Nn c chnh sch oh hp trong vic qun l vn vay t nc ngoi khuyn khch cc Doanh nghip thu ht vn vay t cc Doanh nghip nc ngoi. 4. Gii php v chnh sch cng ngh. Tp trung u t mt s Doanh nghip ch bin thu sn c vn nh nc chim c phn chi phi vi quy m ln, cng ngh hin i, t trnh tin tin ca Th gii m nhn vai tr tin phong v hng dn v th trng v cng ngh ch bin xut khu, ng th ch o cc hot ng dch v k thut ngh c. Cho php tn khu hao ti sn c nh trong khu vc ch bin 20-30%/ nm to iu kin i mi nhanh tht b cng ngh Tuyn chn v ng dng nhng cng ngh khai thc nui trng ch bin tin tin, ph hp vi cc iu kin trong nc. Ch trng pht trin cc cng ngh sn xut ging cht lng tt ca cc loi c gi tr kinh t cao, cng ngh khai thc xa b, c vng ran san h, rn . Ban hnh cc chnh sch khuyn khch cc Doanh nghip nhp khu cc cng ngh hin i, b quyt cng ngh, thu chuyn gia nc ngoi gii v u t nghin cu ng dng cc cng ngh mi pht trin cc mt hng mi. Cng c m rng h thng khuyn ng n t huyn, x ngh c, t h thng ny trong mi lin kt cht ch vi cng ngh nghin cu, cc trng i hc nhm chuyn giao cc cng ngh mi v hun luyn k thut cho ngh c Bn cnh vic tp trung cho nghin cu cho sn xut, chuyn giao cng ngh ging thu sn, phi ch trng nghin
- 72 -

cu xy dng tiu chun, quy pham( theo GAP) nui sch, ch trng cng tc phng nga dch bnh, cnh bo mi trng, khng s dng khng sinh, ho cht b cm V iu tra ngun li, khai thc hi sn: ng thi vi vic tip tc iu tra ngun li thu sn xa b, cn tp trung iu tra nghin cu, x l thng tin v thng k thc tin c nhanh mt s kt qu v ngun li phc v d bo v gip t chc sn xut, pht trin cng ngh v bo v ngun li thu sn, m bo cung cp lun c khoa hc cho vic lp quy hoch v i mi cng ngh sn xut cho ngnh ph hp vi pht trin n nh, bn vng. ng thi vi nghin cu iu tra ngun li hi sn trn vng bin Vit Nam, cn tin hnh thu thp thng k s liu ngun li hi sn trn cc vng bin tip gip vi cc nc lng ging NA lm c s phc v cho vic hp tc nh c chung gia cc nc ang v s c m ra. V cng ngh ch bin thu sn: nhng nm qua KHCN gp phn h tr cc Doanh nghip ch bin thu sn tip cn v p dng thnh cng cc chng trnh qun l cht lng theo HACCP v GMP trong phm vi nh my. Nhim v then cht ca KHCN trong 2003 v cc nm tip theo l phi xy dng c h thng an ton v sinh cht lng sn phm n u ngun nguyn liu mt cch h thng, m bo ti mi khu p ng c yu cu v an ton v sinh, cht lng sn phm thu sn 5. Gii php v cng tc qun l - y mnh ci cch hnh chnh, i mi t duy, phng php, l li lm vic , p ng yu cu pht trin ngnh: Nm 2003 c coi l nm thc hin ci cch hnh chnh, tng cng k lut, k cng hnh chnh trong ton ngnh. Ti B s hon thin mt bc c cu t chc b my c quan B theo ngh inh s i ngh nh 50/Chnh ph v chc nng nhim v, t chc b my ca b thu sn. i mi
- 73 -

qun l cng tac o to nng cao nng lc cn b. T nng cao nng lc ca B trong vic xy dng ban hnh c ch , chnh sch cng nh hng dn thc hin cc ch trng chnh sch ca Nh nc. Nng cao nng lc tham mu ca cc c quan n v thuc B, gn cc c quan khoa hc v o to vi i hi thc itn ca ngnh. B s hon thnh cng tc chun b Quc hi thng qua d n Lut thu sn, ng thi hon thnh vic son tho cc vn bn hng dn vic thc hin Lut. Trc mt cn tp trung tho g cc kh khn giup cc tnh thc thi cc chnh sch bo v cc ngun li. Nng cao cht lng cc vn bn ban hnh, nht l cc vn bn php ch ky thut, cc tiu chun lm c s cho vic qun l cc a phng B tip tc thc hin vic phn cp n a phng trong qun l ngnh, ng thi vi vic xy dng h thng qun l Nh nc, ngnh thu sn t T n a phng theo quy dnh. Phn nh r cc cng vic thuc lnh vc qun l nha nc. Pht huy hn na s tham gia ca cc Hip hi cho pht trin ngnh nh l mt nhim v qun l Nh nc quan trng ca B. Cc a phng cn quan tm xy dng t chc hi, cc cu lc b sn phm gn vi tn gi nhn mc v tiu chun tng s cnh tranh trn th trng, to sn lng hng ho ln c cht lng cao phc v cho xut khu. Ban hnh quy ch lm vic vi hi ngh c, Hip Hi ch bin v xut khu thu sn, to mi trng v m quan h phi hp lm vic khoa hc, hiu qu gia B v cc Hi, Hip hi - Cng tc quy hoch S chm tr trong cng tc quy hoch trong nm 2002 hn ch ln ti nh hng v b tr vn u t. Do , ngay t u nm 2003 phi quyt lit y manh cng tc quy hoch.
- 74 -

Phi khn trng hon chnh ln cui cng Quy hoch tng th ngnh trnh Th tng Chnh ph ph duyt trong qu I nm 2003 Trin khai nhanh hon chnh Quy hoch ng bng sng Cu Long v bn o C Mau; quy hoch chuyn i rung trng sang nui trng thu sn, Quy hoch nui thu sn trn ct; Quy hoch khai thc v bo v ngun li hi sn; Quy hoch v xy dng n pht trin mt s loi thu sn c sn nh tm , c tra, c basa. C r phi n tnh Quy hoch li cc ngun sn xut nguyn liu gn vi c ch bin B s phi hp vi cc B, ngnh , phi hp cht ch vi cc a phng ch o cc n v t vn lm tt cng tac xy dng quy hoch vng v quy hoch chi tit, cc d n phc v cho chuyn i c cu sn xut, c cu kinh t, trn c s lun c khoa hc , gn tng sn phm vi th trng , ph hp vi iu kin kinh t x hi, to tin cho u t pht trin thu sn bn vng.

- 75 -

Kt lun Vi ng b bin chy di sut chiu di ca t nc cng vi h thng sng ngi chng cht phn chia thnh nhiu ch thy vn khc nhau , tr lng thy hi sn c th nh bt v khai thc rt ln vi nhiu chng loi a dng phong ph . C th ni Vit Nam l quc gia c thin nhin dnh cho nhng iu kin ht sc thun li pht trin ngnh thy sn .Tuy nhin do nn kinh t cn lc hu , trnh khoa hc k thut cn km nn chng ta cha th tn dng ht c nhng tim nng ,vic nh bt mi ch dng mc nh bt gn b , cha thc s khai thc ngun thy sn xa b . Trong lnh vc ch bin cng cn nhiu hn ch nn cht lng cha cao , sn phm cha a dng kch c sn phm nh cho nn th phn trn th trng quc t khng ln. Song nhn li qung thi gian qua , i vi ngnh thy sn m ni thc s l mt giai on c nhng thay i v pht trin ln lao , nu trc y sn phm xut khu ch l mt s mt hng truyn thng c gi tr xut khu thp th hin nay cc mt hng ca ta c a dng ha , th trng xut khu c m rng ,vn sang c cc th trng kh tnh nh M , EU , Nht Bn ...do hot ng xc tin thng mi , cng tc tip th qung co c ch trng v u t . Nhn li kim ngch xut khu ca thy sn Vit Nam trong giai on va qua c th thy tc tng trng kim ngch rt cao ,song trong thi gian ti tip tc gi vng nhp tng trng cng nh nng cao nng lc cnh tranh ,ngnh thy sn cn phi c nhng iu chnh thch hp hn na trong cng tc ch bin ,qui hoch nui trng ngun nguyn liu sch cng nh trong cng tc tip cn m rng th trng tiu th ,khng ngng tm kim cc bn hng mi , khng nh nhn hiu thy sn Vit Nam trn th trng th gii ....
- 76 -

- 77 -