IV.

KINH TE HY LAP LA MA

KINH TE NONG NGHIEP - Nong nghiep ra i muon hn phng ong. - Nong nghiep trong trot va chan nuoi. - Nong nghiep gan vi th trng. - Nong nghiep khong phai la nganh kinh te chnh cua Hy Lap. - Nong nghiep la nganh kinh te chnh La Ma. - Nong nghiep va thu cong nghiep tach ri. - Lc lng lao ong chnh la no le.

+ Hy Lap va La Ma, nen kinh te t nhien, t cap, t tuc co vai tro cc ky quan trong. + Nganh chan nuoi ong vai tro chu ao. Ve sau kinh te trong trot tng bc thay the cho kinh te chan nuoi. + Nen kinh te nay ra i sm ban ao Hy Lap va duy tr trong rat nhieu cac thanh bang ay. + Kinh te nong nghiep mang tnh chat rat nho hep.

+ Con oi vi La Ma kinh te nong nghiep ong vai tro chu ao. + ay hoan toan khong phai la mot nen kinh te mang tnh chat t nhien ma la mot nganh kinh te gan vi th trng, + Do ac thu ve a hnh, at ai va s chon la cua giai cap thong tr. Cho nen, at ai va kinh te nong nghiep la nen tang cho s ton tai va phat trien cua e che La Ma.

+ Lc lng san xuat chnh trong nganh kinh te nay la no le. + No le b giai cap chu no s dung e san xuat trong cac ien trang, thai ap, trang vien.
+ San pham nong nghiep chu yeu cua Hy Lap va La Ma la trong nho san xuat ru vang va trong cay Oliu ep dau xuat khau ra ben ngoai.

+ Co the noi, Hy Lap kinh te nong nghiep la can ban nham thoa man nhu cau trong nc, nhng chu yeu mang tnh t nhien, t cap t tuc mot nen kinh te nho hep.

+ Con La Ma ay la nganh kinh te chnh, la nganh kinh te gan vi th trng va danh gia hn rat nhieu so vi kinh te thng nghiep.
+ V vay, La Ma kinh te nong nghiep ong vai tro chu ao hn rat nhieu so vi ban ao Hy Lap.

Thu cong nghiep va thng nghiep: - Ra i va phat trien gan vi thanh th. - Hai nganh kinh te nay phat trien thuc ay cac o th phat trien. - Cac o th phat trien la bo mat noi bat cua Hy Lap va La Ma co ai nh Aten, Corinh, La Ma - Hang hoa a dang: ac biet la no le. - Kinh te hang hoa ra i. - Tien te hnh thanh thong qua qua trnh trao oi, buon ban.

CONG CUOC DI THC CUA NGI HY LAP: + Pha Tay: Mien Nam ban ao Y (TK VIII BC).

+ Pha Nam: Bac Phi

+ Pha ong Bac: Tieu A (b ong a Trung hai). + M rong kinh te thng nghiep, hnh thanh nhng trung tam buon ban ln.

+ Cong cuoc di c, xam thc cua ngi Hy Lap a thuc ay manh me s phat trien cong thng nghiep cac quoc gia thanh th. + Cac thanh th tr thanh nhng trung tam cong thng nghiep co nhieu pho phng ong uc. + Thu cong nghiep tach ra khoi nong nghiep. + Cac nganh thu cong: luyen kim, lam o gom, det vai, ong thuyen tr thanh nhng nganh thu cong phat at nhat. + Tien te ra i ay cong thng nghiep phat trien len mot bc mi, lam pha san kinh te t nhien nhanh chong.

+ en the ky th V IV TCN, tai nhng quoc gia thanh th Hy Lap tien tien nh Aten, Corinh, Milephng thc san xuat chiem hu no le a at en mc hoan chnh nhat va cao nhat cua no. + Cac nganh kinh te phat trien len mot bc mi. Nong nghiep trong trot chuyen hng t trong cac loai ngu coc sang trong nho, oliu e che bien thanh nhng san pham xuat khau oi lay lua m. + Thu cong nghiep rat phat at, san xuat hang hoa tang nhanh.

+ Cac thanh th cang phat at i oi vi che o chiem hu no le ngay cang phat trien. + No le gi vai tro chu ao trong cac nganh kinh te: nong nghiep, thu cong nghiep,thng nghiep, ham mo va mau dch hang hai. + Dan t do dan dan thoat ly khoi nen san xuat thu cong nghiep ngay cang ong. Lao ong cua ho v the b lao ong no le gat dan ra khoi hoat ong san xuat.

+ S phat trien cua thu cong nghiep thuc ay nen san xuat hang hoa va m rong quan he buon ban th trong th trng Hy Lap, ac biet la Aten the ky th IV TCN. + Hai cang Pire cua Aten a tr thanh trung tam thng mai ln nhat cua the gii co ai. Thuyen be va lai buon t khap ni o ve trao oi, buon ban cang nay rat ong. Canh i lai, buon ban nao nhiet sam khuat hau khap cac thanh bang Hy Lap. + Bi hau het cac thanh bang Hy Lap eu tr thanh nhng trung tam cong thng nghiep ln, tham gia nganh mau dch hang hai, nhat la sau chien tranh Hy Ba.

+ Ngi Hy Lap a gianh c quyen ba chu thng nghiep vung ong a Trung Hai, bien Aegean, Hac Hai

+ San pham thu mua cua ho chu yeu van la:lua m, suc vat, ca bien, da, long thu, vai voc, hng lieu, tham, o gia v, cac xa x pham khac t cac nc phng ong, nga voi, go ong tau, dau, nha, gai, ong
+ Nhng trong o hang hoa quan trong bac nhat van la no le. Pire va elot la hai ch no le quan trong nhat cua Hy Lap co ai.

+ Thng mai phat trien dan en viec m rong viec lu thong tien te va cac hoat ong tn dung. + Moi thanh bang eu co mot loai tien rieng. ong tien lu hanh rong rai nhat van la ong tien uc Aten vao the ky th V TCN. + Thi co ai hoat ong tn dung, ngan hang a tap nap Aten. Do co nhieu th tien lu hanh nh vay, cho nen can phai co mot lp ngi chuyen lam cac hoat ong to chc hoi oai. + Cong viec o bien ho dan tr thanh lp ngi trung gian trong nganh thng nghiep.

+ Noi thng tren luc a Hy Lap phat trien yeu t do a hnh Hy Lap b chia cat va chien tranh thng xuyen xay ra. Th trng trong nc khong thong nhat.

+ mot so thanh bang cach xa bien nhieu o th, ch bua a moc len e mua ban, trao oi san pham, hang hoa thong dung san xuat tai cho.
+ Con nhng thanh bang gan bien th ngoai thng phat trien manh me mot bc m. ay la nganh kinh te em lai nguon li to ln cho ngi Hy Lap.

+ Cung nh Hy Lap, La Ma hnh thanh va phat trien kinh te thu cong nghiep va thng nghiep theo a phat trien cua kinh te nong nghiep.

+ Tuy nhien trong e quoc La Ma th kinh te nong nghiep van gi vai tro chu yeu gan lien vi thng nghiep va th trng.
+ Tuy nhien, ay cung la nganh kinh te quan trong lam nen bo mat hng thnh cua La Ma. Trong o, s dung sc lao ong no le la chu yeu, lam cho phng thc san xuat nay at ti mc o hoan chnh cua no.

AC IEM XA HOI HY LAP LA MA Xa hoi phan hoa sau sac xuat phat t nen tang kinh te cua quan he san xuat chiem hu no le: - Giai cap chu no: chu no ruong at (cu) >< chu no cong thng (mi) (1). - Bnh dan >< chu no (2). - No le >< chu no (3)

+ S boc lot cua giai cap chu no oi vi no le. + Qua trnh au tranh cua no le. + S khung hoang va suy yeu cua CHNL ien hnh Hy La.

+ Cai cach che o no le La Ma.

+ S tan ra cua CHNL ien hnh Hy La.

AC IEM CHNH TR
+ Hy Lap La Ma xuat hien nha nc chiem hu no

le, c ban theo the che cong hoa quy toc.

+ Trong hang chuc quoc gia thanh th th Athens co hnh thc nha nc dan chu ien hnh va gi vai tro quan trong oi vi s phat trien cua Hy Lap co ai.
+ Tuy nhien, che o quan chu cung xuat hien va phat trien t thi Hy Lap co ai.

+ o la nha nc cua giai cap chu no. + Chu no dung nha nc nh mot cong cu e tran ap giai cap no le trong qua trnh au tranh cua ho oi quyen li trc giai cap chu no. + Tuy nhien vi hang loat cai cach dan chu cua Aten a e lai mot san pham dan chu ch thc, la kieu mau cho cac nha nc dan chu cua phng Tay ve sau nay.

+ Nhng suy cho cung ay cung la nha nc cua giai cap chu no. + Trong o, ngi no le va tham ch gii bnh dan cung khong c tha hng nhng ac quyen g t o. Ke thong tr xa hoi thong qua cong cu nha nc khong chia xe a v chnh tr, quyen li kinh te xa hoi cho ho. + Ngc lai, no le b boc lot, an ap rat da man thong qua hnh thc nha nc cua giai cap qu toc.

 La Ma, trong qua trnh phat trien cua lch s, to chc chnh tr cua La Ma co nhieu cho gan giong vi Aten. Cung nh Aten, La Ma sau thi ky tan ra cua che o cong xa nguyen thuy a xay dng thi ky Cong hoa qu toc, ai dien la Vien nguyen lao va cac ai hoi khac nhau.

+ ai hoi nhan dan xa nhat cua La Ma goi la ai hoi. + Cong dan nam gii thuoc bao bo toc cua La Ma eu c tham gia ai hoi. ai hoi nhan dan co quyen quyet nh tuyen chien hoac ngh hoa, co quyen thong qua hoac bac bo nhng ao luat do Vien nguyen lao at ra. ai hoi con bau ra vua hoac cac quan chc cao cap. + ai hoi Curi nh mot toa an toi cao. ay la c quan quyen lc th nhat di thi ky Cong hoa.

+ C quan quyen lc th hai cua nha nc Cong hoa La

Ma c giao cho hai quan chap chnh goi la Consul, quyen hanh ngang nhau, chon trong hang ngu ai quy toc.

+ C quan quyen lc th ba cua nha nc La Ma thi

Cong hoa la Vien nguyen lao (Hoi ong cac bo lao) thu lnh cua ba tram th toc. Vien nguyen lao co quyen quyet nh trong nhieu cong viec va c thao nhng d luat mi. Nhng ngh vien cua Vien nguyen lao thng la nhng ngi xuat than nhng gia nh co the lc.

+ ai hoi Centuri
+ ai hoi bnh dan + Quan bao dan + e che La Ma: ong La Ma va Tay La Ma.

* KET LUAN Phng thc san xuat chiem hu no le ien hnh Hy La the hien trong nen kinh te, xa hoi va chnh tr La Ma. Tnh chat ien hnh cua phng thc san xuat chiem hu no le.

+ So lng no le ong uc. + Vai tro cua no le trong nen san xuat.

+ Qua trnh boc lot c ban cua giai cap chu no oi vi no le.