BNH GIC BAN BNG

Xanthomonas malvacearum (Smith) Dowson

GVHD: PGS.TS Tn Dng Sinh vin: V Th Luyn

Lp: KHCTA K52

I. M U
Bng vi (Gossypium herbaceum) l mt loi cy thuc h Cm qu (Malvaceae). L loi cy ly si quan trng nht cc nc nhit i. Si bng l nguyn liu ch yu trong cng nghip dt. Mc d trong nhng nm gn y si bng b si nhn to cnh tranh kch lit, nhng do nhng tnh cht u vit ca n, si bng vn c mt v tr ring bit v khng th thay th c. Tuy nhin cng nh nhiu loi cy trng khc th cy bng c nhiu loi su bnh hi, trong th gic ban bng l mt bnh ph bin v nh hng r rt n nng sut bng hin nay.

I. M U
Vit Nam, c bit l cc tnh min ni pha Bc th

cy bng tr thnh cy trng xa i gim ngho

cho cc h dn y. Do tm hiu v loi bnh ny cng nh tm ra cc phng php phng chng tc hi ca n l mt vic ht sc cn thit trong tnh hnh hin nay khi m cy

bng chng t u vit ca mnh thng qua din tch

trng bng ngy cng cao.

II. NI DUNG
1. Tc hi ca bnh gic ban bng y l mt bnh vi khn hi bng rt ph bin hu ht cc vng trng bng nc ta v trn th gii, nhng tnh ng bng v Ty Bc Bc b, mt s tnh min Trung cy bng b bnh ny kh nng, nh hng ti s sinh trng v pht trin ca bng, gim nng sut bng ti thiu trn 6%, gim khi lng qu v ht, lm gim sc sng v t l ny mm ca ht ging. Chiu di ca x bng gim t 8 20%, x bng vng, gin,

2. Triu chng Bnh xut hin t thi k mm cho ti khi thu hoch, hi trn tt c cc b phn ca cy nh mm, l s, thn, cnh, ht, hoa qu, x bng. Thn cnh b bnh ban u cng c chm bnh nh,

mu trong xanh, git du lan rng ra quanh thn, cnh ch b bnh tht nh li, d gy nn c khi lm cht c
cnh.

Trn i hoa vt bnh cng c hnh gc cnh, xanh

trong git du, t bnh d ly lan ti y qu v v qu.

 Trn qu, vt bnh lc u l mt chm trn nh xanh

trong git du, dn dn lan rng ra thnh vt bnh hnh trn ln c khi chim ht na qu, phn gia

vt bnh hi lm xung c mu nu en, pha trong

qu x bng bt dnh thnh cc rn. Mi qu khng m, d b thi rng. Tm li d bnh hi cc b phn khc nhau nhng c im chung c bn ca triu chng bnh l vt

bnh xanh trong git du, v sau mu nu en u

n v c mng dch nhy vi khun trn vt bnh.

3. Nguyn nhn gy bnh v sinh thi ca bnh

3.1. Nguyn nhn gy bnh Bnh do vi khun Xanthomonas malvacearum (Smith) Dowson.

c im ca vi khun ny: L loi vi khun hnh gy, 2 u trn, c mt n hai lng roi mt u nn c th chuyn ng c trong nc. Sng trn mi trng nc tht pepton c khun lc hnh trn nh, mu vng rm, nhn bng. Vi khun ho kh. Nhit thch hp nht cho s sinh trng ca l 25 300C. Nhit ti a 36 380C, nhit ti thiu < 100C. Nhit cht trong nc l 50 530C.

 Vi khun nm trong ht c v che ch c th chu

c nhit sy kh ti 1000C. Vi khun c tnh chng chu vi nhit thp cng kh cao.

Vi khun rt mn cm vi nh sng mt tri nhng v

c sc t vng v c nm trong m l nn chng chu dc tc ng ca nh sng trc x. Vi khun gic ban bng khng sng lu c trong t m. Vi khun gic ban c tnh chuyn ha hp ch hi cy bng hoc i khi hi cy bng gn v cy ci xay.

3.2. Sinh thi ca bnh

Ngun bnh ca vi khun l ht ging. Ht ging c th nhim bnh bn trong v bn ngoi b mt. chnh l nguyn nhn chnh lm bnh pht sinh thi k cy con c l s cc vng trng bng lu i v nhng vng mi trng bng ln u. Ht nhim bnh xy ra trong qu trnh hnh thnh qu cho n khi qu chn trn ng rung, ng thi cng xy ra trong qu trnh cn s bng. Vai tr ca tn d thn, l, qu b bnh ri rt li trn t cha b hoai mc c mt ngha quan trng trong vic bo tn ngun bnh.

 Qu trnh xm nhp ca vi khun vo cy c bt

u qua cc l kh tp trung mt di l v qua cc vt thng sy st c gii trn l, qu,

Qu trnh xm nhim ca vi khun tin hnh trong

iu kin c mng nc trn mt l, di ng xm nhp vo khong trng trong l kh, lan ra cc gian

bo ri tit ra enzym phn gii cc mnh gian bo.

Cu trc m b ph hoi bin thnh mt khi nho cha dch vi khun c tit ra ngoi thnh mt mng

dch nhy trn vt bnh tr thnh ngun ly bnh lp

li trn ng rung.

 Thi k tim dc ca bnh di hay ngn ph thuc vo nhit v tui l. Trong iu kin thun li, thi k tim dc 4 5 ngy, nhng trong iu kin khng thun li nhit cao trn 350C hoc thp hn 200C m l li gi th thi k tim dc ko di ti 2 3 tun l.
S pht sinh pht trin ca bnh ph thuc nhiu vo cc iu kin ngoi cnh, cc yu t k thut v c im ca ging. Yu t nhit v m ca t, khng kh c nh hng ln ti s pht sinh xm nhim ln u ca bnh cng nh yu t nhit v lng ma c nh hng quyt nh ti s xm nhim lp li ca bnh trn ng rung.

 min Bc nc ta, bng con mc trong v ng

xun thng b bnh nng hn bng con trong v ma. Mc d bnh pht trin mnh khi nhit khong 25 280C nhng khi nhit thp hn thm ch 17 180C bnh vn c th pht sinh trn l s kh nhiu nu ht ging nhim bnh. Trong trng hp ny cy bng c sc chng chu bnh km, d nhim bnh, tuy nhin thi k bnh

ko di hn khong 8 21 ngy mi xut hin r triu

chng bnh (L Lng T, 1965).

 Trong iu kin v ma nhit tng i cao, giai

on cy con, l s b bnh t hn nhng thi gian pht bnh li ngn hn, thng ch trong vong 6 12 ngy sau khi mc. T l bnh l s cng cao khi m t cao.

Yu t ma bo v s ng git nc trn cy, gy

vt thng sy st trn l, lm tung bn dch vi khun

trn vt bnh i xa s thc y bnh pht trin ly lan

mnh trn ng rung.

 Bn kali c tc dng hn ch mc b bnh nhng tc dng cn ph thuc vo iu kin t ai v tnh hnh sinh trng ca cy.
Cc ging bng khc nhau c tnh chng chu bnh i vi cc nhm ni vi khun khc nhau. Loi bng hi o nhim bnh nng. Loi bng c c tnh chng bnh cao. Nhiu ging bng lai c nng sut cao, c tnh chng bnh gic ban tt dng trong sn xut. nc ta mt s ging bng mi c th nhim bnh nng nh M.456 - 10, S 1742,Mt s ging bng mi khng bnh gic ban nh: VN 23, K 44, VN 31, VN 30, VN 27 v ging Bio 7 khng trung bnh.

4. Bin php phng tr

X l ht ging: y l bin php c hiu qu trong

vic phng tr bnh. Trn ht ging vi axit sunfric

m c cho chy s bng ri em ra sch bng nc l, hong kh ht, em gieo, hoc sa khi hong kh ht em trn vi thuc ha hc. X l nc nng 600C trong 30 pht ri hong kh em gieo.

 Tiu dit tn d cy, qu bnh sau khi thu hoch. Cy su,ngm nc mt thi gian, c th lun canh vi cc cy trng nc lm gim ngun bnh trn tn d trong t.
giai on l s b bnh cn ta cy kp thi. Trong trng hp cn thit c th phun thuc ha hc (Booc 0,5 - 1%). Tuy nhin vn phun thuc ha hc giai on ny cng nh cc giai on b bnh v sau thng t hiu qu v cha em li li ch kinh t. Tin hnh bn thc m sm, vun gc cao, khi cy bnh khng nn thc m vo giai on cui sinh trng ca cy. Tng cng bn thm phn kali, tro bp giai on u v giai on sau.

 Ly ging nhng rung khng b bnh. Tuyt i khng dng nhng rung bng b bnh nng ly ht lm ging cho v sau. Mt s ging bng do chn lc lai to c kh nng chng bnh cao m nng sut kh cn c bi dng v s dng vo sn xut phng tr bnh. y l bin php c bn nht. mt s nc trn th gii, vic s dng ging chng bnh gic ban thu c hiu qu phng tr v hiu qu kinh t ln. C th s dng phn vi sinh vt i khng bn vo trong t, dng nc phn chung ( trong thng c mt s vi khun i khng) ngm ht ging trc khi gieo. Tuy nhin bin php sinh hc ny n nay ch l mt trin vng ang nghin cu cha c tc dng nhanh v ng dng cn b hn ch.

IV. KT LUN
Bnh gic ban bng l mt bnh gy nh hng kh nghim trng n nng sut cng nh cht lng ca cy bng. Hiu v c im ca bnh, c bit l s pht sinh pht trin ca bnh s rt hu ch trong vic b tr ma v bng hp l cng nh tc ng cc bin php c gii mt cch ph hp nhm hn ch ti a tc hi ca bnh. Qua s em li hiu qu kinh t thit thc t vic trng loi cy cng nghip ny. Cy bng l l loi cy em li hiu qu cao trong sn xut, do cn phi to ra cc ging bng khng su bnh ni chung cng nh bnh gic ban bng ni ring da trn nhng thnh tu m lnh vc cng ngh sinh hc mang li.

V. TI LIU THAM KHO

Gio trnh bnh cy chuyn khoa, ch bin GS.TS. V Triu Mn.

www.annualreviews.org/doi/abs/10.1146

MT S HNH NH V BNH GIC BAN BNG

Triu chng bnh trn qu bng

Triu chng bnh trn thn bng

Triu chng bnh trn l bng