Professional Documents
Culture Documents
Gia I
t
v I
0
lin h vi nhau theo biu thc:
I = I
0.
10
-K
Trong K ph thuc vo b dy lp dung dch ( l);
nng dung dch (C ) v bn cht ca dung dch (c)
I = I
0.
10
-clC
Nh vy I
0
/I = 10
clC
=> lg I
0
/I = clC
= A ( hp th
quang)
I/I
0
: truyn quang (T) => A = log 1/T
44
Cc tnh cht ca hp th
T biu thc nh lut hp th nh sng ta c
A = clC
c l i lng ph thuc bn cht ca cht hp th v
bc sng ca nh sng chiu vo. Nu C tnh bng
mol/L th c gi l h s hp th phn t gam.
H s hp th phn t gam c trng cho nhy ca
phng php phn tch
A l hm theo cc bin l C, l, v
ng biu din s ph thuc ca A ~ C l ng
thng: c dng trong phn tch nh lng
ng biu din s ph thuc A ~ l mt ng
phc tp c trng cho cu to ca cht phn tch gi l
ph hp th: c dng trong phn tch nh tnh v cu
to cht
hp th c tnh cht cng tnh
45
2.1.3. Cc nhm chc ho hc tham gia
vo s hp th nh sng
Nhm mang mu (chromophore)
Cc cht c mang cc nhm ny ch yu hp th
cc bc x c bc sng >200 nm.
Cc nhm
c s chuyn n t
*
, Hp th cc bc x c bc
sng = 300 305 nm.
Cc nhm
c s chuyn in t t t
*
nn ch yu hp th
cc bc x c bc sng > 200 nm.
46
Nhm tng mu (auxochrome):
Gm cc halogenua (Cl
-
, Br
-
, I
-
); cc alkyl (-
CH
3
, -C
2
H
5
); cc amin (-NH
2
, -NH-) v nhm alcol
(-OH),
Cc nhm ny hp th bc x c < 200 nm.
Kt hp cc nhm ny vi nhm mang mu lm cho
s hp th ca hp cht chuyn v pha c di hn.
Nhm lm cng hp th tng ln gi l nhm
gy hiu ng Hyperchromic
Nhm lm cng hp th gim i gi l nhm
gy hiu ng Hyphochromic
47
2.1.4. CC YU T NH HNG LN
HP TH
2.1.4.1. Cc yu t thuc v cu trc phn t
Hiu ng cm ng
Hiu ng khng gian
48
2.1.4.2. Cc yu t thuc v mi trng
a. Dung mi:
Dung mi c th hp th bc x UV-Vis cn phi m rng
khe sng tng cng sng. Khi tia sng km n sc
i nhy ca php o gim.
Mi dung mi dng cho bc x UV-Vis ch dng trong khong
bc x c bc sng nht nh.
V d:
Dung mi nc: dng cc bc x c > 205 nm
Metanol, cyclohexan, acetonitril v isopropanol dng
>210 nm
Tetrahydrofuran dng > 220 nm
Dichloromethan dng > 235 nm
Chloroform dng > 245 nm
Aceton dng > 330 nm
Ch : Khi dung mi hp th bc x mnh th php o mc sai
s ln. La chn dung mi cn quan tm n tan ca cht
cn o hp th trong dung mi.
49
b. Tng tc gia hai lng cc (Dipole-Dipole)
Khi dng cc dung mi phn cc nh nc,
acetonitril, metanol, nu cht phn tch cng lng
cc th c tng tc lng cc gy tc dng:
Khong cch dch chuyn t t* ngn li,
max
tng
ln (Hiu ng bathocromic: cc i hp th chuyn
v pha bc sng di)
Khong cch dch chuyn n t* di ra,
max
gim
(Hiu ng hypsochromic: cc i hp th chuyn v
bc sng ngn).
Vy khi thay i dung mi th
max
thay i.
50
c. Lin kt hydro
Cc dung mi c lk hydro nh ethanol c th tc ng
ln in t n trong phn t. Ngc li cc dung mi c
in t t do n li nh hng ln cc cht phn tch c
mang lk hydro.
Tc ng: lm khong cch dch chuyn n t* di ra
( hiu ng hypsochromic)
d. pH
Nu cht phn tch c tnh cht trao i proton (tnh
axit-baz), v d:
Hp th bc x
c = 285 nm
Hp th bc x
c = 293 nm
51
2.1.5. CC NG DNG
2.1.5.1. nh tnh v th tinh khit
Da vo
max:
V d:
Vitamin B
12
c 3 cc i hp th cc bc sng:
278 nm 1 nm
361 nm 1 nm
548 nm 1 nm
Vitamin B
2
c bn hp th cc i cc bc sng:
223 nm, 267 nm, 375 nm v 444 nm.
Da vo t s gia cc gi tr hp th cc i hoc cc tiu
nh tnh
V d:
Vi vitamin B
12
, da vo A
278
/A
361
= 0,57
hoc A
548
/A
361
= 0,3
Ngy nay ngi ta khng dng phng php ny nh tnh
na v quang ph UV-Vis cho qu t thng tin, trong khi
quang ph R li c nhiu thng tin hn v c trng hn.
52
5. iu kin ng dng ca nh lut Lambert Beer:
Chm tia sng phi n sc
Dung dch phi long
Dung dch phi trong sut (tr chun o quang)
Cht phn tch phi bn trong dung dch v bn
di tc dng ca tia UV-Vis
53
6. S sai lch i vi nh lut Lambert Beer
Sai lch do my (do b phn n sc, b phn khuch
i km) nh t bo quang in, nhn quang qu gi-
nhy km, h knh quang hc khng trong sut
trong di sng o.
Sai lch do ho hc:
Do s phn ly ca phn t cht phn tch
Do s to thnh dimer, trimer: sn phm trng hp
ny c hp th khc dng n phn t.
Do phn ng ca cc cht l c mt trong dung
dch phn tch: loi tr nh hng ny, ngi
ta dng mu trng (Mu blank, c thnh phn nh
dung dch, ch tr cht cn phn tch).
54
Cc k thut nh lng
a. o ph trc tip
b. Phng php so snh
c. Phng php thm
d. Phng php ng chun
e. Phng php thm ng chun
f. Phng php nh lng hn hp
g. Phng php chun o quang
55
ng dng ca php o ph UV-VIS trong ng/cu
s to phc
1. Xc nh thnh phn phc: thng s dng 3 phng php
sau:
a. Phng php bin i lin tc 1 hp phn
a
b
c
d
1
2
56
b. Phng php dy ng phn t:
Nhiu phc bn c thnh phn
khc nhau
Mt loi phc c thnh
phn xc nh
1
2
3
X R
X R
57
c. Phng php logarit gii hn
Phng php ny ch p dng i vi nhng phc rt
km bn.
Gi s c phn ng to phc: X + nR = XRn
K
b
= [XRn]/[X].[R]
n =>
[XRn] = K
b
. [X].[R]
n
[XRn] t l vi hp th A v v phc km bn nn [X] ~ C
x
v [R] ~ C
R
=> log A = log K
b
+ logC
X
+ nlogC
R
= K + nlog C
R
lp dy th nghim, v v thi logA ~ C
R
ta xc nh c n
tgo = n
log A
logC
R
58
2. Xc nh hng s phn ly ca phc km bn
a. Phng php ng chun: gi s c phc XR vi cn bng
phn ly : XR = X + R
=> K
f
= [X].[R]/[XR]
Phn ng to phc gia X v thuc th HR pH xc nh nh
sau: X + HR = XR + H
+
Hng s cn bng ca phn ng to phc ny l:
K = [XR].[H
+
]/[X].[HR]
HR c cn bng phn ly: HR = H
+
+ R
-
=> k
1
= [H
+
] [R
-
]/[HR]
=> k
1
/K = [X].[R]/[XR] = K
f
Nh vy tnh K
f
phi tnh c hng s cn bng K ca
phn ng to phc:
- Lp th chun A ~ C
X
=> [XR]
- [X] = C
x
- [XR]; [HR] = C
HR
- [XR]
T ta tnh c K
f
59
b. Phng php dy ng phn t
Gi s c phc XR vi cn bng phn ly nh sau: XR = X + R
K
f
= [X].[R]/[XR]
Goi o l phn ly: K
f
= o
2
C
2
/(1- o)C
= o
2
C
Da vo th dy ng phn t ta c
o = (A
0
A
1
)/A
0
=> K
f
A
1
A
0
X
R
60
2.1.6. MY QUANG PH UV-Vis
Ngun sng:
n Vonfram: o vng Vis vi > 320 nm
n Deuteri (D
2
) o vng UV vi < 350 nm (khi
o dng cuvet thch anh)
Khe sng: to ra mt chm tia sng c cng ln
chiu vo b n sc
B n sc:
Dng knh lc
Dng lng knh
Dng cch t
Detector: Nhn quang, t bo quang in, diode array
X l tn hiu: Ni my tnh
Cc loi my: Mt chm tia, Hai chm tia
61
S khi ca mt my quang ph hp th phn t
mt ng truyn o ti mt bc sng la chn
62
S khi ca mt my quang ph hp th phn t
hai ng truyn c kh nng qut ph
63
S khi ca mt my quang ph hp th phn t
mng diode
64
65
66
67
68
CCH T NHIU X
69