RỬA DẠ DÀY TRONG NGỘ ĐỘC CẤP

ĐẠI CƯƠNG

♦ HiÖu qu¶: trong 1 giê lo¹ i 80% l­ î ng ®éc chÊt.

Muén h¬n: gi¶m nhÑmøc ®é ngé ®éc
♦ RDD → lÊy dÞch XN ®éc chÊt chÈn ®o¸n NN.
♦ RDD - c¸c biÕn chøng, hËu qu¶ nÆng nÒ,
thËm chÝtö vongong.
 CHỈ ĐỊNH VÀ CHỐNG CHỈ ĐỊNH
1. ChØ®Þnh :
Ngé ®éc ®­ êng uèng ®Õn tr­ í c 6 giê.
Chó ý:

- 6 giê: gií i h¹ n t­ ¬ng ®èi .

- TrÎ em : cÇn c©n nh¾c lî i h¹ i : ….
nguy c¬ biÕn chøng cao → thay thÕ b»ng
uèng than ho¹ t.
 CHỈ ĐỊNH VÀ CHỐNG CHỈ ĐỊNH
2. Chè ng c hØ®Þnh:
2.1. Chèng chØ®Þnh t uyÖt ®èi:

- Uèng c¸c chÊt g©y ¨n mßn: a xÝt, kiÒm m¹ nh.

- C¸c chÊt khi gÆp n­ í c t¹ o ra c¸c ph¶n øng lµm
t¨ng t¸c dông ®éc.
- X¨ng, dÇu ho¶, c¸c chÊt t¹ o bät.
- Cã tæn th­ ¬ng niªm m¹ c ®­ êng tiªu ho¸.
- RL ý thøc, cã nguy c¬ co giËt hoÆc co giËt.
 CHỈ ĐỊNH VÀ CHỐNG CHỈ ĐỊNH

2.2. Chèng chØ®Þnh t ­ ¬ng ®èi:

- Tæn th­ ¬ng niªm m¹ c miÖng: ®Æt èng th«ng

nhá ®­ êng mòi.

- TrÎ em uèng vµi viªn thuèc lo¹ i Ýt nguy hiÓm,

kh«ng cã dÊu hiÖu ngé ®éc.

- Phô n÷ cã thai.
 CHUẨN BỊ
Dông cô:

Bé dông cô röa d¹ dµy hÖ thèng kÝn:

- èng t h«ng Fauchet ®Çu tï , cã nhiÒu lç ë c¹ nh c¸c cì :

èng t h«ng cho ¨n:

+ BN uèng Ýt ®éc chÊt, ch­ a ¨n, dÊu hiÖu ngé ®éc hÇu nh­
kh«ng cã

+ Uèng ®· l©u qu¸ 6 giê, hoÆc chØ®Ó lÊy dÞch xÐt nghiÖm.
 CHUẨN BỊ

- D©y nèi ch÷ "Y" vµ c¸c van ®iÒu chØ

nh ®ãng më
®­ êng ra ®­ êng vµo.
- Hai tói ®ùng dÞch cã chia v¹ ch ®o mçi 50 ml:
+ Tói trªn treo cao > 1m so ví i mÆt gi­ êng cã
dung tÝch 3000 ml (®ùng n­ í c muèi 0,5-0,9 % ).
+ Tói d­ í i treo d­ í i mÆt gi­ êng Ýt nhÊt 30cm.
- Dông cô më miÖng.
- Canun Guedel.
BỘ RỬA DẠ DÀY CẢI TIẾN

Túi đựng dịch vào có chia vạch thể tích

BỘ RỬA DẠ DÀY CẢI TIẾN

Túi đựng dịch ra có chia vạch thể tích

BỘ RỬA DẠ DÀY CẢI TIẾN

"Chạc bốn" có đường bơm chất kháng độc

BỘ RỬA DẠ DÀY CẢI TIẾN

Hệ thống kín khi bắt đầu tiến hành rửa dạ

dày
 CHUẨN BỊ

- X« ®ùng n­ í c s¹ ch (5-10 lÝt) pha muèi 5-9g/lit

n­ í c vµ x«/chËu ®ùng n­ í c dÞch sau röa.
- Seringe 50 ml
- èng nghe, b¬m cho ¨n, bãng ambu.
- Lä ®ùng dÞch d¹ dµy (200ml) ®ÓXN ®éc chÊt.
- DÇu paraffin.
- Than ho¹ t, thuèc tÈy: Sorbitol.
- Thuèc an thÇn: Valium 10mg (èng) cho BN kÝch
thÝch vËt v· nhiÒu, N§ chÊt g©y co giËt.
 CHUẨN BỊ
BÖnh nh©n:

- NÕu BN tØ
nh: gi¶i thÝch ®ÓBN hî p t¸c
- Rèi lo¹ n ý thøc: ®Æt NKQ cã bãng chÌ n tr­ í c.
- BN uèng thuèc g©y co giËt: valium tr­ í c.
- BN cã SHH, truþ m¹ ch: Håi søc tr­ í c, BN æn
®Þnh mí i RDD.
- T­ thÕBN: N»m nghiªng tr¸i, ®Çu thÊp.
- Tr¶i mét tÊm nilon ë ®Çu gi­ êng.
 CHUẨN BỊ

Nh©n viªn l µmt hñ t huËt :

- § · ®­ î c ®µo t¹ o kü thuËt RDD, ®éi mò, ®eo

khÈu trang, ®i g¨ng tay s¹ ch.
- CÇn 2 ng­ êi: mét ng­ êi ®Æt x«ng d¹ dµy, cè
®Þnh x«ng, xoa bông trong qu¸ tr×
nh röa. Mét
ng­ êi ®iÒu chØ
nh l­ î ng n­ í c vµo ra.
- Khi BN ph¶i bãp bãng: thªm ng­ êi thø ba.
 KỸ THUẬT
B­ í c 1: § ­ a èng x«ng vµo d¹ dµy.
- Chän lùa èng x«ng.
- § o ®é dµi èng x«ng cÇn ®­ a vµo.
- B«i tr¬n ®Çu èng x«ng d¹ dµy b»ng g¹ c thÊm paraffin.
- § Æt ®­ êng miÖng:
+ B¶o BN h¸ miÖng nÕu bÖnh nh©n tØ nh, hî p t¸c. NÕu
cÇn thiÕt dï ng dông cô më miÖng, sau ®ã luån canun
Guedel vµo råi rót dông cô më miÖng ra.
+ § Æt x«ng d¹ dµy. § iÒu chØ
nh trong qu¸ tr×
nh RDD ®Ó
®Çu èng x«ng lu«n ë vÞtrÝthÊp nhÊt.
+ Cè ®Þnh ®Çu ngoµi èng x«ng ë vÞtrÝ®· ®¸nh dÊu.
 KỸ THUẬT

- §Æt ®­ êng mòi: Luån èng x«ng cho ¨n vµo lç

mòi ®ång thêi ®Ó ®Çu BN gËp vµo thµnh ngùc.
Khi qua lç mòi sau vµo ®Õn hÇu th×b¶o BN
nuèt ®ång thêi ®Èy vµo.
- Khã ®Æt: dï ng ®Ì n NKQ vµ dï ng panh Magil ®Ó
g¾p ®Çu èng x«ng ®­ a vµo thùc qu¶n.
- Khi cã NKQ: th¸o bãng chÌ n tr­ í c khi ®Æt
x«ng, sau ®ã b¬m bãng chÌ n tr­ í c khi RDD.
 KỸ THUẬT

B­ í c 2: Nèi hÖthèng RDD - ®Çu ngoµi èng x«ng.

- Nèi èng ch÷ "Y" vµo ®Çu ngoµi èng x«ng.
- Nèi hai tói vµo hai ®Çu cßn l¹ i cña ch÷ "Y".
+ Tói ®ùng dÞch vµo treo cao trªn mÆt gi­ êng
0,8-1m.
+ Tói ®ùng dÞch ra ®Æt thÊp h¬n mÆt gi­ êng
 KỸ THUẬT

B­ í c 3: TiÕn hµnh röa d¹ dµy

– § ­ a dÞch vµo: § ãng ®­ êng ra, më kho¸ ®­ êng vµo ®Ó dÞch
ch¶y vµo nhanh 200 ml, sau ®ã kho¸ ®­ êng dÞch vµo l¹ i.
– Dï ng tay l¾c vµ Ðp vï ng th­ î ng vÞ®Ó cÆn thuèc vµ thøc ¨n
®­ î c th¸o ra theo dÞch.
– Më kho¸ ®­ êng ra cho dÞch ch¶y ra tói ®ùng ®Õn khi hÕt sè
l­ î ng dÞch ®­ a vµo, ®ång thêi l¾c, Ðp bông ®Ó dÞch ch¶y ra
nhanh vµ ®ñ h¬n. LÊy dÞch lµm XN ®éc chÊt (kho¶ng
200ml).
– RDD cho ®Õn khi hÕt sè l­ î ng cÇn röa (3-5 lÝt) hoÆc dÞch d¹
dµy trong kh«ng cßn vÈn thuèc vµ thøc ¨n (nÕu <3 lÝt).
 KỸ THUẬT
Chó ý:
- Theo dâi c©n b»ng l­ î ng dÞch vµo - ra. NÕu
l­ î ng dÞch ch¶y ra < 150ml nghi ngê t¾c x«ng,
kiÓm tra l¹ i ®Çu x«ng.
- DÞch ®­ a vµo ph¶i pha muèi 0,5-0,9%.
- Thêi tiÕtl¹ nh dï ng n­ í c Êm 370C.
- BN N§ C thuèc trõ s©u khi röa pha thªm than
ho¹ t.
NHỮNG ĐIỂM SÁNG TẠO VÀ GIÁ TRỊ
CỦA KỸ THUẬT RDD CẢI TIẾN

• Lần đầu tiên áp dụng tại Việt Nam

• Hệ thống kín ít gây ô nhiễm xung quanh
• Kiểm soát chặt chẽ lượng dịch vào, ra, hạn
chế tối đa biến chứng.
• Đơn giản, có thể phổ cập tuyến cơ sở
 SO SÁNH HAI PP CŨ VA MỚI

CŨ MỚI
- Tư thế: Ngồi, nằm - Nghiêng trái, đầu thấp
ngửa.... - < 10 lít
- Tổng số dịch > 20 lít
đến 60 lít
- < 250 ml
- Một lần rửa: 500 ml
- Có than hoạt
- Than hoạt: không
- Có ép bụng
- ép bụng: không
- Không
- Máy hút
 SO SÁNH HAI PP CŨ VA MỚI

CŨ MỚI
- Hở, gây ô nhiễm xung - Kín
quanh
- Không kiểm soát lượng - Kiểm soát dịch vào
dịch vào ra ra dễ dàng
- Dụng cụ tuỳ tiện
- Dụng cụ theo tiêu
- Dễ sặc phổi chuẩn
- Gây tăng thể tích tuần hoàn
 KẾT QUẢ NC Ở TT CHỐNG ĐỘC
(2001)

Ph­ ¬ng ph¸ p c ò Ph­ ¬ng ph¸ p mí i

Tæng céng: 332 Tæng céng: 169

BiÕn chøng: 20 (6,0%) BiÕn chøng: 5(2,9%)
SÆ
c phæi : 13 (3,9%) SÆ
c phæi : 2(1,2%)
RL§ G : 11 (3,3%) RL§ G : 3(1,8%)
Phï n· o: 5 (1,5%) Phï n· o : 0
 BIẾN CHỨNG

1. N« n:

Do ph¶n x¹ , nhÊt lµ trÎ em, bÖnh nh©n lo sî .

CÇn ph¶i gi¶i thÝch BN vµ qu¸ tr×
nh ®Æt ph¶i nhÑ
nhµng ®óng kü thuËt.
 BIẾN CHỨNG
2. Viª m phæi do sÆc : nÆng nÒ, dÔ tiÕn triÓn thµnh
ARDS g©y tö vong
+ BP dù phßng:
√ §Æt NKQ cho BN cã rèi lo¹ n ý thøc.
√ N»m nghiªng tr¸i ®Çu thÊp.
√ KiÓm tra l¹ i vÞtrÝx«ng tr­ í c khi RDD.
√ Mçi lÇn ®­ a dÞch vµo ≤ 200ml, hót hÕt dÞch d¹ dµy
khi ngõng thñ thuËt .
+ § iÒu trÞ: theo dâi vµ ®iÒu trÞkh¸ng sinh hoÆc kÕt hî p
ví i NKQ, soi hót vµ b¬m röa phÕqu¶n.
 BIẾN CHỨNG

3. ChÊn t h­ ¬ng t ha nh m« n g©y phï nÒ thanh

m«n, hoÆc ph¶n x ¹ g©y c o t h¾t t ha nh m« n

do ®Çu x«ng ®i vµo ®­ êng khÝqu¶n, ®Æt th« b¹ o.
§iÒu t r Þ:

√ NhÑ: khÝdung corticoid.

√ NÆng: § Æt NKQ, nÕu kh«ng ®­ î c ph¶i
më mµng nhÉn gi¸p
 BIẾN CHỨNG
4. Ch¶y m¸ u:
- Mòi: nm mòi nhiÒu m¹ ch n«ng, x«ng to, kh«ng b«i tr¬n, th« b¹ o.
- MiÖng: Ýt gÆp h¬n, chñ yÕu ch¶y m¸u ch©n r¨ng khi khã më miÖng,
BN d· y giôa khi ®Æt èng x«ng.
- Thùc qu¶n d¹ dµy: dï ng x«ng cã ®Çu cøng, ®­ a vµo qu¸ s©u.
+ Phßng: Ph¶i gi¶i thÝch ®Ó BN hî p t¸c, lµm ®óng ®éng t¸c, nhÑ
nhµng ®Çu x«ng kh«ng v¸t c¹ nh vµ cøng.
+ § iÒu trÞ:
⋅ NhÑ: th­ êng tù cÇm nÕu BN kh«ng cã RL ®«ng m¸u.
⋅ NÆng: adrrenalin 1/10.000 nhá vµo chç ch¶y m¸u. Kh«ng ®ì :
nót lç mòi sau, mêi chuyªn khoa TMH ®Ó cÇm m¸u.
⋅ Ch¶y m¸u d¹ dµy nÆng ph¶i soi d¹ dµy ®Ó cÇm m¸u, cã khi
ph¶i truyÒn m¸u khi cã t×
nh tr¹ ng mÊt m¸u nÆng.
 BIẾN CHỨNG

5. H¹ t h©n nhiÖt :

+ BiÓu hiÖn: BN rÐt run, da tÝm vµ næi da gµ,

nhiÖt ®é trung t©m h¹ < 36°C
+ Phßng: thêi tiÕt l¹ nh ph¶i RDD b»ng n­ í c Êm,
ní i kÝn giã, dï ng m¸y s­ ëi trong qu¸ tr×
nh röa
+ § iÒu trÞ: lau kh«, ñ Êm BN, dï ng m¸y s­ ëi
 BIẾN CHỨNG
6. Rè i l o ¹ n n­ í c - ®iÖn gi¶i : th­ êng gÆp ngé
®éc n­ í c do röa nhiÒu n­ í c, kh«ng pha muèi.
BiÓu hiÖn:
NhÑ: h¹ Na, K m¸u.
NÆng: phï phæi, h«n mª, co giËt g©y sÆc phæi.
Phßng: Dï ng lasix tÜ
nh m¹ ch, bæsung muèi sau
khi BN ®· tiÓu nhiÒu (Natriclorua èng tiªm TM vµ
cho uèng).
+ NÕu h«n mª, co giËt ph¶i dï ng thuèc chèng co
giËt, ®Æt NKQ, thë m¸y, manitol truyÒn TM.
 BIẾN CHỨNG
7. Rè i l o ¹ n nhÞp t im:
Th­ êng do ph¶n x¹ , RL n­ í c ®iÖn gi¶i nÆng (h¹
Kali m¸u), N§ C mét sè thuèc t¸c ®éng lªn tim
(digitalis, chloroquin, cacabamat...)
- Cã thÓ gÆp: NhÞp chËm xoang do kÝch thÝch d©y
X; NTT thÊt do h¹ kali m¸u
- § iÒu trÞ: NhÞp chËm <40 lÇn/phót tiªm atropin
0,5mg TM.
Xin trân trọng cảm ơn