Professional Documents
Culture Documents
NGN NG HC I
CHIU
Dnh cho sinh vin ngoi ng
I TNG CA NNHC?
4/2/15
4/2/15
CU TRC MN HC
I. D LP: 15%
4/2/15
NH GI
4/2/15
1. Dn nhp
4/2/15
A. Thut ng
Trong lch s:
Cho n cui th k XX: NCC ch yu
phc v mc ch s phm.
Cui th k XX: Quan tm n l thuyt
v phng php lun.
4/2/15
B. Nghin cu i chiu:
Qu kh v hin ti
Xc nh tt c nhng
khc bit v ging
nhau gia cc ngn
ng khc nhau.
Xc nh nhng khc
bit v ging nhau
nhm phc v mt
mc ch c th.
Xc nh yu t no
c th so snh v so
snh bng cch no.
Dn n nhng khm
ph trn phng din
l thuyt i chiu. 8
4/2/15
L thuyt
4/2/15
2. Ngn ng hc i
chiu
A. Mc ch ca NNHC
4/2/15
10
A. Mc ch ca NNHC (tip)
4/2/15
11
4/2/15
12
4/2/15
13
4/2/15
3. C s nghin cu i
chiu
14
Bt k s so snh no cng gi nh
nhng s vt c so snh u c g
ging nhau, qua nhng khc bit
c xc nh.
4/2/15
nhng vt th c so snh c th
4/2/15
4/2/15
18
4/2/15
19
4/2/15
20
4/2/15
Nhn xt:
Vic phn tch da trn hnh thc l khng
chnh xc v s ging nhau v hnh thc
khng khp, t nht l vi s ging nhau v
ng ngha.
H qu: iu ny thng gy ra nhiu vn
lin quan n vic dy v hc nhng hnh
thi v t ny (Politzer 1968).
Vic phn tch i chiu ch da trn hnh
thc khng tha ng v mt l lun v thc
tin.
4/2/15
22
4/2/15
23
4/2/15
24
4/2/15
NCC ng
dng
25
4/2/15
NCC ng dng
NCC l thuyt
Tm kim s th hin ca mt phm
tr ph
qut X trong c NN A v NN B.
26
La langue
4/2/15
29
4/2/15
lm c liu NCC.
Mi cp vn bn c th c miu t
theo dng i lp cp i : [translation]
(vit tt [trans].
30
4/2/15
4/2/15
32
4/2/15
33
4/2/15
So snh:
-Take care!
Bo trng!
Cho nh!
4/2/15
Tng ng hnh
thc
Tng ng dch
Tng ng ng
ngha
Tng ng ng
dng
Tng ng thng
k
Tng ng h
thng
Tng ng bn
th
4/2/15
36
4/2/15
thc
Tng ng dch
Tng ng ng ngha
Tng ng ng dng
37
C s nghin cu i chiu
(Formal
correspondence):
4/2/15
C s nghin cu i chiu
s dng v s tng ng hnh thc ca
cc phng tin trong hai ngn ng t
4/2/15
39
C s nghin cu i chiu
c dng lm TC trong NCC ng
m: so snh phng thc v im cu
4/2/15
m.
40
C s nghin cu i chiu
Hai n v NN trong hai hay hn hai ngn
4/2/15
2. Tng ng thng k:
ng c so snh tng ng v mt
thng k:
- Nu xut hin nh l bn dch ca nhau
vi tn sut cao nht.
- So vi cc kt cu ng ngha khc, hai
n v ny c tn sut xut hin ging
41
C s nghin cu i chiu
- Ngha ca t (meaning of words)
4/2/15
3. Tng ng ng ngha
- Ngha ca ng on (meaning of
phrases)
-Ngha ca cu (meaning of
sentences)
42
C s nghin cu i chiu
TC trong NCC t vng.
4/2/15
Tng ng ngha l c s xc lp
C s nghin cu i chiu
tng ng gia nhng ci c ni:
4/2/15
V d:
- Ngu tm ngu, m tm m.
- Qui se ressemble, sassemble.
- Birds of a feather flock together.
44
C s nghin cu i chiu
A good wine needs no bush.
4/2/15
Hu x t nhin hng
45
C s nghin cu i chiu
Kiu tng ng c s dng rng ri
4/2/15
3. Tng ng dch
trong NCC
Tng ng dch = quan h gia cc
biu thc NN, trong biu thc ny l
chuyn dch ca biu thc kia.
Tng ng dch chu s chi phi ca
ng cnh.
46
C s nghin cu i chiu
Tng ng dch = s ti to cng mt
4/2/15
3. Tng ng dch
47
C s nghin cu i chiu
3. Tng ng dch
(Anh)
4/2/15
V d 1: Take one
(Anh)
(mua mang i)
48
C s nghin cu i chiu
Tng ng v tc ng ca vn bn i
4/2/15
3. Tng ng dch
49
4. Tng ng ng dng
= Tng ng chc nng
Tng ng ng dng xoay quanh hai
phm tr c bn ca ng dng:
- Hnh ng ngn t
- Hm ngn
Hai vn bn trong hai NN khc nhau to
ra nhng phn ng nhn thc ging
nhau nhng ngi tip nhn nhng
vn bn ny.
4/2/15
C s nghin cu i chiu
50
Tng ng ng dng
4/2/15
51
Tng ng ng dng
s, cc ch t tnh thi Cc yu t ng
cnh bao gm chu cnh hi thoi, kiu
4/2/15
4/2/15
Ngi ta c th ni n tng ng c
4/2/15
54
Nguyn tc 1:
Cc phng tin trong hai ngn ng i
chiu phi c miu t y , chnh
xc v su sc.
4/2/15
Cc nguyn tc i chiu
55
Nguyn tc 2:
Cc phng tin ngn ng phi c
miu t trong h thng.
4/2/15
Cc nguyn tc i chiu
Nguyn tc 3:
Cc phng tin ngn ng phi khng ch
c miu t trong h thng ngn
ng m cn trong hot ng giao tip.
V d: So snh i t ngi th ba trong ting
Php v ting Anh:
Il/Elle He/She/It
h thng NN
Phi miu t cch s dng ca nhng i t
ny.
4/2/15
Cc nguyn tc i chiu
57
Nguyn tc 4:
Bo m tnh nht qun trong vic vn
dng cc khi nim v m hnh l thuyt
miu t cc ngn ng c i chiu.
4/2/15
Cc nguyn tc i chiu
Nguyn tc 5:
Phi ch n c trng loi hnh gia
cc ngn ng cn i chiu c cch
tip cn ph hp.
4/2/15
Cc nguyn tc i chiu
4/2/15
60
Cc bc i chiu
2. Xc nh i tng c th i
chiu
(Juxtaposition)
4/2/15
1. Miu t (Description)
3. i chiu (Comparison)
61
4/2/15
Miu t
62
4/2/15
Miu t
63
4/2/15
Xc nh i tng i chiu
64
V d:
1. I didnt go to bed until 11 oclock last
ngiht.
2. m qua 11 gi ti mi i ng.
4/2/15
Xc nh i tng i chiu
65
4/2/15
Xc nh i tng i chiu
66
4/2/15
Xc nh i tng i chiu
67
4/2/15
Xc nh i tng i chiu
68
4/2/15
Xc nh i tng i chiu
4/2/15
Xc nh i tng i chiu
Cu trc ng ngha u vo mi l c
s xc nh s tng ng ca hai n
v bt k trong hai ngn ng c so
snh.
70
4/2/15
Xc nh i tng i chiu
4/2/15
Xc nh i tng i chiu
72
4/2/15
Xc nh i tng i chiu
So snh
Ba lnh vc so snh c bn:
a. So snh cc h thng tng ng
khc nhau xuyn ngn ng:
So snh h thng i t, mo t, v t v
trong m v hc, so snh h thng ph m,
nguyn m, cng nh cc tiu h thng nh
m mi, ph m bn ,v.v. tu thuc vo mc
tinh t (delicacy) ca ng php.
So snh
b. So snh cc kt cu tng ng:
So snh cu nghi vn, mnh quan h,
cu ph nhv trong m v hc nhm
ph m, m tit, cc nguyn m i v
s phn b khc nhau ca cc m
So snh
c. So snh cc quy tc tng ng:
(trong nhng m hnh ngn ng m khi nim quy
tc xut hin)
So snh khi nim ch ng xut hin trong kiu cu
lng, s phn b tnh t, o ch ng trong cu nghi
vn, b ng ha v trong m v hc l cc khi
nim nh ng ha, d ha, o m (metathesis)
(xem Sussex 1976).
So snh
Khi so snh, mt trong ba tnh hung sau c th xy ra:
XLi = XLj (a)
n v X trong Li c th ging mt s thuc tnh no vi
n v tng ng ca n trong Lj.
XLi XLj (b)
n v X trong Li c th khc mt s thuc tnh no vi
n v tng ng ca n trong Lj.
XLi = Lj (c)
n v X trong Li khng c tng ng trong Lj.
So snh
Trong so snh xuyn ngn ng, khi nim
tng ng lun c tnh cht tng i.
Cc n v c so snh ch c th ging
nhau mt hay mt vi thuc tnh no
c la chn.
H thng s ca danh t trong ting Anh,
ting Php, ting Ba Lan cng nh mt s th
ting chu u khc, ch ging nhau mt
thuc tnh, l phm tr s trong tt c
nhng ngn ng ny u da trn s i lp
gia s n v s phc.
So snh
Trong so snh xuyn ngn ng, khi nim
tng ng lun c tnh cht tng i.
Cc n v c so snh ch c th ging
nhau mt hay mt vi thuc tnh no
c la chn.
H thng s ca danh t trong ting Anh,
ting Php, ting Ba Lan cng nh mt s th
ting chu u khc, ch ging nhau mt
thuc tnh, l phm tr s trong tt c
nhng ngn ng ny u da trn s i lp
gia s n v s phc.
So snh
Ting Hy Lp c, ting Phn, ting
Lithuania, v mt vi ngn ng khc phm
tr s c thm s i (dual number) dng
ch nhng s vt kt i, thng ch
nhng b phn cp i ca c th (i
mt, i tay, i chn).
Mt s ngn ng c phm tr s c chia
thnh s n, s t v s nhiu nh cc
ngn ng Melanesia, Sanir, ngn ng Ty
Indonesia(Hjelmslev 1961 v Hockett
1958).
So snh
Trong ting Vit, ting Trung Quc, danh t
khng c bin t nh du s nhiu, khi
nim ny, nu cn, thng c nh du
bng s t v lng t.
i lp vi bt k ngn ng no c danh
t c nh du bng bin t, ting Vit,
ting TQ biu th kh nng th ba, c
phn bit trn, theo khng c hnh
thi tng ng no c xc nhn.
So snh
So snh kt cu, cng c ba kh nng:
Mt kt cu tng ng c th ging
hoc khc mt s kha cnh no ,
hoc hon ton khng tng ng.
So snh kt cu b ng:
(1) Anh: The song was first recorded by Maria
Callas.
(2) Php: Pour la 1re fois la chanson a t
enregistre par Mari Callas.
(3): La canzone fu registrata da Maria Callas
prima.
So snh
Nhn xt 1:
Kt cu ny trong nhng ngn ng va k
ging nhau ch kt cu ny bao gm
mt tr ng t, thng tng ng vi
be, c hnh thi qu kh phn t ca
v t chuyn tc theo sau.
Nhn xt 2:
Mt khc, kt cu b ng trong nhng
ngn ng ny li khc nhau. Chng hn,
ting Php c h thng chia ng t phc
tp, trong hai v t tng ng vi
So snh
Nezumi wa Torako ni taberaremasen
deshita.
The mouse was not eaten by Torako.
Nhn xt 3:
Kt cu b ng trong ting Nht so vi
ting Anh minh ha cho trng hp (b),
theo , mt n v trong ngn ng
khc vi n v tng ng vi n
trong ngn ng khc mt s c
trng.
So snh
Trng hp (c) din ra khi chng ta so snh
kt cu b ng ting Anh vi cc cu tng
ng trong ting Surinam v ting Basque.
Trong nhng ngn ng ny, khng c s phn
bit hnh thc gia v t chuyn tc v v t
phi chuyn tc, v v vy, khng c s phn
bit gia kt cu b ng v kt cu ch
ng.
NCC phi ch ra nhng phng tin khc
c s dng chuyn ti ni dung ng ngha
ca cu b ng.
So snh
Trong khung ngn ng l thuyt khi nim quy tc
c s dng, ngi ta c th so snh cc quy
tc.
Cng nh trong trng hp so snh h thng v
kt cu, ngi ta cng ghi nhn ba kh nng
khc nhau.
Mt quy tc ca mt ngn ng mt s kha cnh
no ging vi quy tc tng ng trong mt
ngn ng khc, iu ny c ngha c hai quy tc
u c hiu lc vi ngun vo ging nhau (inputs)
v v vy c cng ngun ra (output).
So snh
V d, quy tc ch ng thuc c lm b
ng lng (embedded object clauses)
ting Php, ting Anh, v ting Vit
ging nhau:
1. I see Paul walk in the park.
2. Je vois Paul marcher dans le parc.
3. Ti thy Nam i b trong cng vin.
So snh
Hai quy tc tng ng nu hai quy tc ny
c cng hiu lc i vi ngun ng liu
u vo v to ra u ra ging nhau, c th
ni hai quy tc ny tng ng (Marton 1968).
Chng hn, vic chuyn thnh phn ch ng
thnh c ph (extraposition of subordinate
clause from the subject) trong ting Anh v
ting Php ging nhau:
So snh
That the wine turned to vinegar is no
surprise It is no surprise that the wine
turned to vinegar.
Que le vin se soit transform en vinaigre
nest pas surprenant Il nest pas
surprenant que le vin se soit transform
en vinaigre.
So snh
Do thiu mt TC r rng c biu th
mt cch khi qut (chng hn nh biu
hin ng ngha ca cc n v c so
snh), cc NCC c in in hnh phi
mang tnh nh hng:
Da trn cc mc tiu ca mt phn
tch i chiu c th, ngi ta bt u
bng vic so snh cc hnh thc ngn
ng trong ngn ng L1 v ph hp ha
chng so snh vi cc n v tng
ng trong ngn ng L2.
So snh
Hoc ngc li, ngi ta bt u bng
vic miu t cc hnh thi ngn ng
trong L2 v tm kim nhng tng ng
trong L1.
Gi nh mt NCC thu o bao gm
ng php hon chnh ca hai ngn ng
nht thit phi mang tnh song tuyn
(bi-directional).
Cc NCC nh hng in hnh c th
mang nhng tn gi nh {h thng
So snh
Cc tr v t tnh thi ting Anh v cc kt cu
tng ng trong ting Ba Lan (Kakietek 1980);
V mt vi thuc tnh ca danh ng hnh ng
trong ting Ba Lan v nhng tng ng trong
ting Anh(Lewandowska 1975);
Cu/t hu ting Anh v nhng tng ng
ca n trong ting Ba Lan (Oleksy 1977);
Nhng tng ng ca thi b ng ting Phn
Lan trong ting Anh (Kartunen 1977),v.v.
So snh
Xc lp cc TC ng ngha to ra kh nng
la chn cch tip cn thay th, l cch
la chn mt khi nim v kho st
nhng cch thc m khi nim ny
c thc hin trong cc phng tin
ng php khc nhau trong cc ngn
ng c so snh.
So snh
D thy nht l cc NCC c tn kiu
nh Cc cch thc biu t phm tr X
trong L1 v L2:
Cch biu t tng lai trong ting
Anh v ting Serbo-Croatia (Kalogjera
1971);
Cc cch biu t nguyn nhn trong
ting Anh v ting Ba Lan (Danilewisz
1982);
Cu mnh lnh trong ting Anh v
So snh
Khi ch ra phm vi ca NCC ng php
bao gm vic so snh h thng, kt
cu v quy tc, chng ta c mt c
s c th a ra mt b th php
chc nng tin hnh nghin cu.
Mt cch l tng, nhng th php ny
phi c kh nng thc hin mt cch t
ng.
So snh
Khi ch ra phm vi ca NCC ng php
bao gm vic so snh h thng, kt
cu v quy tc, chng ta c mt c
s c th a ra mt b th php
chc nng tin hnh nghin cu.
Mt cch l tng, nhng th php ny
phi c kh nng thc hin mt cch t
ng.
So snh
Bc u tin trong vic so snh h
thng l tch mt h thng trong L1, v
sau khi miu t h thng , chng ta
tm kim mt h thng tng ng
trong L2, vi iu kin phi c mt s
miu t ph hp sn c v h thng.
So snh
So snh h thng i t nhn xng ting Anh v ting
Php
We
You
He/She/It They
So snh
H thng tng ng trong ting Php nh
sau:
Je
Nous
Tu
Vous
Il/Elle
Ils/Elles
So snh
mt s kha cnh no , hai h thng
ny ging nhau:
- Hai h thng u phn bit cc i t
nhn xng ngi th nht, th hai v th
ba. S phn bit ng php ny da trn
s phn bit ng ngha gia ngi ni,
ngi nghe v phn cn li ca th gii.
So snh
- Ting Anh phn bit ging c, ging
ci v ging trung ca cc i t
ngi th ba.Ting Php ch i lp
ging c v ging ci.
- Phm tr ging khng c nh du
vi i t ngi th ba s nhiu, ngc
li s i lp ny c trong ting Php.
So snh
Tip theo, xc nh nhng khc bit gia
hai h thng:
- Cc i t ngi th hai trong ting Anh
khng phn bit s t v s nhiu you.
Tri li, ting Php c s i lp ny.
So snh
- Ting Anh phn bit ging c, ging
ci v ging trung ca cc i t
ngi th ba.Ting Php ch i lp
ging c v ging ci.
- Phm tr ging khng c nh du
vi i t ngi th ba s nhiu, ngc
li s i lp ny c trong ting Php.
So snh
Hn ch:
So snh h thng ch hu dng mt mc
nht nh; n khng mang la bt k
thng tin no v cch thc cc yu t
thuc nhng h thng ny hot ng
trong cu cu to hon chnh v v
tnh thch ng ca bn thn so snh h
thng trong nhng tnh hung giao tip
So snh
Hn ch:
Thiu nhng thng tin lin quan n
ng ngha v ng dng ca hai h
thng c so snh, NCC s thiu st
nghim trng.
Trc ht l nhng tng ng h
thng, xc lp trn c s so snh cc h
i v, t khi song hnh vi cc tng ng
So snh
Mc d c s tng ng v phm tr
ging gia He/She v Il/Elle, song nu
kho st nhng n v ny c s dng
khi thay th cc danh t, ngi ta nhn
thy s khc bit c bn v phm tr
ging:
Phm tr ging ting Anh l phm tr
ng ngha, da trn thuc tnh t nhin
ca i tng.
So snh
bit cc mo t c th so snh vi ci
g, chng ta phi nh n vic kho sc
cc kt cu tng ng v thng qua
nhng kt cu tng ng , chng ta
bit c ni dung ng ngha ca mo
t c biu t bng nhng cch thc
khc, nu c.
So snh
S phn bit ng ngha c bn m mo t
ting Anh biu th l s i lp gia xc
nh v bt nh .
a. H l loi n tht.
b. The/A tiger is a meat eater.
Thuc tnh xc nh v bt nh trong
ting Vit c biu th bng cc i t
xc nh v bt nh lm nh t cho cc
So snh
c. Ti c quyn sch y.
d. I read the book.
4/2/15
Phm vi i chiu
i chiu h thng
i chiu kt cu
i chiu quy tc
110
4/2/15
Phm vi i chiu
111
4/2/15
Phm vi i chiu
112