Unit 3.

§Þnh nghÜa vµ ph©n lo¹i enzyme, c¸c yÕu tè ¶nh

h­ëng ®Õn ho¹t tÝnh cña enzyme vµ ®éng häc enzyme

3.1 Định nghĩa và phân loại enzyme

3.2 C¸c tÝnh chÊt cña enzyme
3.3 Các yếu tố ¶nh h­ëng (to, pH, [E,S], ion,
cofactor, inhibitor)
3.4 C¬ chÕ øc chÕ enzyme
 Enzyme lµ g× ?

* Enzymes : All enzymes are protein in nature that are

produced by living cells to serve as biological catalysts.

* Điều khiển hầu hết các phản ứng hóa học trong tế bào sống

(E. coli có 4288 protein, trong ®ã cã 2656 ®· ®­îc x¸c ®Þnh c¸c
®Æc tÝnh vµ trong sè ®· x¸c ®Þnh ®ã cã 64% (1701) lµ
enzyme)
 C¸c thuËt ng÷ vµ ®Þnh nghÜa enzyme

C¬ chÊt lµ chÊt hoÆc c¸c chÊt mµ ph¶n øng enzyme

xóc t¸c.

 Trung t©m xóc t¸c (active site) lµ mét bé phËn ®Æc

biÖt cña enzyme ®Ó c¬ chÊt b¸n vµo trong qu¸ tr×nh
ph¶n øng.
• Cofactor: c¸c ion h÷u c¬ nhá vµ hÇu hÕt c¸c ion kim lo¹i:
Cu, Mg, Mn,… ho¹t ®éng nh­chÊt kÝch ho¹t hoặc øc chÕ
• Coenzyme : c¸c ligand nhá kh«ng ph¶i lµ protein (cofactor
h÷u c¬) xóc t¸c ph¶n øng cho & nhận c¸c ®iÖn tö, chuyÓn
nhãm, ph¸ vì hoÆc h×nh thµnh liªn kÕt.
Vitamin : acscorbate, cyanocobalamin, folic acid,etc
•Apoenzyme lµ mét bé phËn protein cña enzyme.
C¸c cofactor liªn kÕt chÆt ®­îc gäi lµ
prosthetic group (holoenzyme = enzyme +
cofactor, apoenzyme = enzyme khuyÕt
cofator)

 BÊt kú ph©n tö nµo liªn kÕt víi enzyme ®­

îc gäi lµ ligand (bao gåm c¶ c¬ chÊt vµ chÊt
¶nh h­ëng)
 The cofactors and coenzymes
Metal ions cofactors

Metal ions Enzymes

Ca+2 Pancreatic lipase
Cu+2 Ascorbic acid oxidase, monamine
oxidase, cytochrome oxidase
Fe+2 Catalase and cytochromes
Mg+2 Kinases
Mn+2 Arginase, phosphatase, carboxylase
Zn+2 Carboxypeptidase, carbonic anhydrase
Mo+2 Xanthine oxidase
 Common Coenzymes

Coenzyme Reaction Catalyzed

Biotin Carboxylation
Cobalamin (B12) Alkylation transfer
Coenzyme A Acyl transfers
Flavin Oxido-Reduction
Lipoic acid Acyl transfers
Nicotinamide Oxido-Reduction
Pyridoxal phosphate Amino group transfers
Tetrahydrofolate One carbon group
transfers
Thiamine pyrophosphate Aldehyde transfer
 Vitamin B complex coenzymes

Enzymes Coenzyme Vitamins

dehydrogenases Thiamine(B1) TPP

FMN, FAD dehydrogenases Riboflavin (B2)
dehydrogenasesNAD, NADP Niacin (nicotinic acid)
PP Transaminase, Pyridoxine (B6)
CoASH Pyruvate dehydrogenase Pantothenic acid
Thiokinase
Thymidylic acids ynthetase FH4 Folic acid
Cobamides phenylalanine, hydrolase, B12
Cofactors or Coenzymes
 C¸c thuËt ng÷ vµ ®Þnh nghÜa enzyme
 Sù kÝch ho¹t enzyme: bÊt kú qu¸ tr×nh nµo mµ khëi
®éng hoÆc lµm t¨ng tÝnh ho¹t ®éng cña enzyme.

 Sù øc chÕ enzyme: bÊt kú qu¸ tr×nh nµo lµm cho

enzyme lµm gi¶m tÝnh ho¹t ®éng hoÆc øc chÕ.

 ChÊt øc chÕ c¹nh tranh (Competitive inhibitor): bÊt

kú chÊt nµo mµ liªn kÕt víi trung t©m ho¹t ®éng cña
enzyme lµm ng¨n ngõa sù liªn kÕt c¬ chÊt.
 Sù ®iÒu hoµ enzyme & Feedback

* Sù ®iÒu hoµ ng­îc (Feedback) lµ qu¸ tr×nh

®iÒu hoµ enzyme mµ ë ®ã s¶n phÈm cña
hµng lo¹t c¸c ph¶n øng xóc t¸c øc chÕ ph¶n
øng tr­íc theo tr×nh tù.
 C¸ c yÕu tè ¶nh h­ ëng ®Õn ho¹ t tÝnh enzyme
• øc chÕng­ î c (Feedback
inhibition)

Copyright © 2004 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings Figure 5.8
 C¸c thuËt ng÷ vµ ®Þnh nghÜa enzyme
 ChÊt øc chÕ kh«ng c¹nh tranh (Noncompetitive inhibitor):
bÊt kú chÊt nµo mµ liªn kÕt víi mét phÇn cña enzyme ngoµi
trung t©m ho¹t ®éng mµ øc chÕ ho¹t tÝnh cña enzyme.
 TÝnh hoat ®éng cña enzyme (Enzyme Activity) lµ mét sù
®o vËn tèc cña ph¶n øng t¨ng lªn bao nhiªu khi cã sù hiÖn
diÖn cña enzyme.
 §Þnh nghÜa tÝnh ho¹t ®éng cña enzyme

1 ®¬n vÞ ho¹t tÝnh (unit activity) lµ mét l­îng protein

cÇn thiÕt ®Ó chuyÓn ho¸ 1 mole c¬ chÊt trªn 1 phót ë
nhiÖt ®é tèi ­u & pH tèi ­u

1 ®¬n vÞ ho¹t ®é riªng (unit SPECIFIC ACTIVITY) lµ

tæng sè ®¬n vÞ trªn mg protein cã mÆt

1 ®¬n vÞ ho¹t ®é ph©n tö (unit MOLECULAR

ACTIVITY) lµ tæng sè ®¬n vÞ trªn mole enzyme tinh
chÕ
 1.3 C¸c tÝnh chÊt cña enzyme

I. Lùc xóc t¸c

 Nã lµm t¨ng tèc ®é cña ph¶n øng lªn ®Õn hµng 1000
lÇn

 Nã ho¹t ®éng ë nhiÖt ®é võa ph¶i vµ pH trung tÝnh

(Enzyme tõ archeabacteria lµ ngo¹i lÖ)

(VÝ dô ®Æc biÖt lµ cè ®Þnh nit¬ (N2 thµnh ammonia)

700 ~ 900K, 100 ~ 900atm víi chÊt xóc t¸c s¾t. ë

nitrogenase lµ 300K, pH trung tÝnh, 1atm víi s¾t vµ
molybden)
 1.3. C¸c tÝnh chÊt cña enzyme
I. Hiệu quả xóc t¸c (Catalytic efficiency)

Hầu hết các phản ứng xúc tác enzyme có

hiệu quả cao, nó xẩy ra nhanh hơn các
phản ứng không xúc tác từ 103 đến 108 lần.
Mỗi phân tử enzyme có khả năng chuyển
hóa 100 đến 1000 phân tử cơ chất thành
sản phẩm trong một giây.
 1.3 C¸c tÝnh chÊt cña enzyme

2. TÝnh ®Æc tr­ng

 HÇu hÕt c¸c enzyme hoµn toµn hoÆc gÇn nh­

hoµn toµn cã ®Æc tr­ng víi c¬ chÊt

* Mét sè enzyme ph¶n øng víi mét d¶i réng c¬

chÊt lµ peptidase, phosphatase, esterase (liªn kÕt
®Æc tr­ng), vµ hexokinase (nhãm ®Æc tr­ng)
a- Hoàn toàn đặc trưng: enzyme chỉ liên kết với một loại cơ
chất. VD glucokinase lên glucose, arginase lên arginine,
sucrase lên sucrose.

b- Đặc trưng cấu tạo (group): enzyme đặc trưng với các
nhóm (groups) hoặc các nguyên tử xung quang liên kết.Do
vậy nó sẽ hoạt động nên nhóm nhỏ của cơ chất related
substrates e.g.
•Trypsin đặc trưng với liết kết peptide có carboxyl group
của các amino acid bazơ nhưng không đặc trưng với amino
acids ở phía khác của liên kết.
•Chemotrypsin đặc trưng với liên kết peptide có carboxyl
group của amino acid thơm.
 Tính đặc trưng
* Enzyme nhận biết chọn lọc cơ chất riêng
* Tính đặc trưng được kiểm soát bởi cấu tạo –
enzyme kiểm soát tính chọn lọc cơ chất và sản
phẩm.
Enzyme liên quan tới kiểu cơ chất

􀁺 Enzyme có tính đặc trưng cao đối với loại phản ứng xúc tác,
nhưng nó không phải lúc nào cũng đúng với cơ chất mà chúng
xúc tác

– succinic dehydrogenase thường xúc tác phản ứng ôxy hóa

khử và cơ chất của nó là succinic acid
– alcohol dehydrogenase thường xúc tác các phản ứng ôxy hóa
khử nhưng nó xúc tác nhiều loại alcohol(rượu cồn) khác nhau.
􀁺 Enzymes còn đặc trưng chung cho cấu trúc steric riêng
(optical isomer) của cơ chất trừ racemase xúc tác cả 2 dạng cơ
chất D & L
Enzyme có tính đặc trưng cơ chất

􀁺 Khi cơ chất liên kết với enzyme, enzyme xúc tác chuyển
đổi cơ chất thành sản phẩm.
– Sucrase là enzyme liên kết với sucrose và phá vỡ
disaccharide thành fructose và glucose.
c- Tính đặc trưng tương đối: là đặc trưng với liên kết, vì
vậy mà enzyme hoạt động nên các cơ chất lớn e.g. lipase,
dipeptidase (đặc trưng với liên kết peptide giữa 2 amino
bất kỳ).

d- Tính đặc trưng quang học: Nếu có các đồng phân,

enzyme sẽ liên kết với chỉ một dạng e.g. L-amino acid
oxidase chỉ hoạt động nên L- amino acid nhưng không nên
D amino acid.
§Æc tr­ng kh«ng gian (Stereospecific)
* Dehydrogenase víi NAD+ or NADP+
* Ph¶n øng chØ víi mét thµnh phÇn x­¬ng
sèng (chiral compound)
( Sù chÝnh x¸c cã thÓ nhËn biÕt ®­îc trong
DNA/RNA polymerase vµ trong tæng hîp
protein)
 1.3 C¸c tÝnh chÊt cña enzyme
3. Sù ®iÒu hoµ (Regulation)
• Hoạt tính của enzyme có thể được điều hòa bằng sự
kích hoạt hoặc ức chế tốc độ tạo thành sản phẩm đáp
ứng nhu cầu của tế bào.
* C¸c ho¹t tÝnh enzyme ®­îc ®iÒu hoµ bëi c¸c ion nhá
hoÆc c¸c chÊt ¶nh h­ëng nhá (effectors), nh­phosphate
hoÆc Ca 2+
* Sù ®iÒu hoµ ®­îc th«ng qua sù thay ®æi cÊu tróc ho¸
trÞ
* Sù øc chÕ ph¶n håi (Feedback) th­êng trong nhiÒu chu
tr×nh sinh tæng hîp enzyme
1.4 Cofactors

 NhiÒu enzyme, nh­chemotrypsin vµ

triosephosphate isomerase, kh«ng cÇn bæ sung
yÕu tè phô trî.

 NhiÒu enzyme kh¸c ®ßi hái thµnh phÇn non-

protein cho ho¹t tÝnh enzyme.

 C¸c chÊt phô trî ion kim lo¹i vµ h÷u c¬ (th­êng

lµ c¸c dÉn xuÊt tõ B vitamin) lµ c¸c nhãm chÝnh
cña cofactor
1.5.2 Isoenzyme

 Trong c¸c loµi riªng biÖt, cã nhiÒu h¬n

mét d¹ng enzyme cã thÓ xóc t¸c cïng mét
ph¶n øng (1 SCD ë chuét, 2 ë ng­êi, 3 chuét
cèng)
 Kh¸c nhau ë tr×nh tù, cofactor, vµ cÊu
tróc
 §iÖn di (Electrophoresi) th­êng ®­îc dïng
®Ó ph©n lo¹i
Isoenzymes

Isoenzymes hoặc isozymes là những enzyme xúc tác cùng

một phản ứng nhưng chúng có các tính chất vật lý khác
nhau như electrophoretic mobility, immunogenicity etc.
Bởi vì chúng khác biệt về trình tự amino acid.

Isoenzymes có thể có nhiều amino acid mang điện tích và

có thể tách bằng điện di.
Multienzyme

 Mét enzyme cã nhiÒu h¬n mét ho¹t tÝnh xóc t¸c

 Nã cã thÓ cã nhiÒu h¬n mét sè ph©n lo¹i EC

Vận tốc phản ứng:

Sự thay đổi nồng độ cơ chất ban đầu hoặc sản phẩm

cuối cùng của phản ứng trên một đơn vị thời gian.

Turnover number:
Số phân tử cơ chất chuyển đổi thành sản phẩm trên
một phân tử enzyme trên giây.
1.5 §Þnh danh enzyme
 Mét sè tªn gäi enzyme kh«ng liªn quan g× tíi viÖc
h×nh thµnh ph¶n øng xóc t¸c, eg. catalase, trypsin,
papain….
 IUBMB (International Union of Biochemistry vµ
Molecular Biology) ®­îc thµnh lËp vµo n¨m 1955
 CÁCH ĐẶT TÊN ENZYME:

1-Thêm đuôi “ase” sau tên cơ chất. e.g lactase, arginase. Thủy
phân lactose và arginine.

2- Thêm hoạt động của enzyme vào tên cơ chất, e.g malate
dehydrogenase (loại hidro từ malate), glutathione reductase
(khử glutathione).

3- Một số enzyme còn giữ tên cũ, e.g pepsin, trypsin. etc.
PHÂN LOẠI ENZYME
Enzyme có thể phân loại theo các phản ứng
hóa học mà nó xúc tác

1. Oxidoreductases oxidation/reduction (eg. dehydrogenases)

2. Transferases group transfer (eg. kinases)
3. Hydrolases hydrolysis (eg. proteases)
4. Lyases lysis, generating double bond (eg. synthases)
5. Isomerases rearrangement (eg. racemases)
6. Ligases ligation requiring ATP (eg. synthetases)
 1.1 Ho¹t ®éng lªn nhãm CH-OH
1.2     Ho¹t ®éng lªn nhãm aldehyde hoÆc
Oxidoreductase oxo
(¤xy ho¸ khö) 1.3     Ho¹t ®éng lªn nhãm CH-CH
1.4     Ho¹t ®éng lªn nhãm CH-NH2

1.n.1 NAD(P) nh­chÊt cho

1.n.2 Cytochrom nh­chÊt cho
1.n.3 Oxy nh­chÊt cho
1. Oxidoreductase

Liªn quan tíi c¸c ph¶n øng « xy ho¸ khö mµ trong

®ã nguyªn tö hydrogen hoÆc oxygen hoÆc c¸c
®iÖn tö ®­îc chuyÓn ®æi gi÷a c¸c ph©n tö.
Líp cã sè l­îng nhiÒu gåm cã dehydrogenase
(hydride transfer), oxidase (®iÖn tö chuyÓn
®Õn ph©n tö oxygen), oxygenase (oxygen
chuyÓn tõ ph©n tö oxygen) vµperoxidase (®iÖn
tö chuyÓn ®Õn peroxide).
VÝ dô: glucose oxidase (EC 1.1.3.4, tªn hÖ thèng,
b-D-glucose:oxygen 1- oxidoreductase).
 ENZYME CLASSIFICATION
Oxido-reductases: Bổ sung ôxy hoặc loại bỏ nguyên tử
hydro

1) Bổ sung oxygen:
a.Mono-oxygenase (bổ sung 1 nguyên tử oxy)
b.Di-oxygenase (bổ sung 2 nguyên tử oxy)
2) Loại bỏ hydro :
Dehydrogenase (cần coenzyme để mang hydro)
XH2 + A→ X + AH2 ↑ ↑(coenzyme as FAD,NAD)
-Oxidases: amino acid oxidase, catalase
-Peroxidases:use H2O2 as electron acceptor
 2.1 ChuyÓn mét nhãm carbon
2.3 Acyltransferase
2. Transferase
2.4 Glycosyltransferase
(VËn chuyÓn nhãm)
2.6.1 Transaminase
2.7 ChuyÓn nhãm chøa photpho
2.7.1 Nhãm alcohol nh­chÊt nhËn
2. Transferase

 Xóc t¸c vËn chuyÓn nguyªn tö hoÆc nhãm c¸c

nguyªn tö (nh­: acyl-, alkyl- and glycosyl-), gi÷a hai
ph©n tö, nh­ng kh«ng bao gåm c¸c vËn chuyÓn nh­®·
ph©n lo¹i trong c¸c nhãm kh¸c (nh­: oxidoreductase vµ
hydrolase).

 VÝ dô: aspartate aminotransferase (EC 2.6.1.1,

Laspartate: 2- oxoglutarate aminotransferase; cßn gäi
lµ glutamic-oxaloacetic transaminase hoÆc gäi t¾t lµ
GOT).
2.Transferases
Vận chuyển các nhóm chức năng:

1) Kinases: (chuyển phosphate từ ATP đến

phân tử khác e.g.glucose→glucose-6-P

2) Transaminase: vận chuyển nhóm amino.

3) Methyl transferase: vận chuyển nhóm

methyl.
 3.1 Esterase
3. Hydrolase 3..2 Glycosidase
(Ph¶n øng thuû ph©n)
3. 4 Peptidase

4.1 Carbon – carbon lyase

4. Lyase
(Ph¶n øng lo¹i) 4.1 Carbon – Oxy lyase
4.1 Carbon – Nitro lyase
3. Hydrolases
Bổ sung nước vào liên kết, thủy phân nó

-Esterase(choline esterase): phân hủy liên

kết ester
-Lipases: phân hủy liên kết ester vào acid
béo tự do từ triacylglycerols
-Peptidases: phân hủy liên kết peptide •
-Nucleases: phân hủy nucleic acids
3. Hydrolase
 Liªn quan tíi c¸c ph¶n øng thuû ph©n vµ sù nghịch
®¶o cña chóng. §ã lµ mét líp lín c¸c enzyme trong lÜnh
vùc c«ng nghÖ enzyme vµ bao gåm esterase, glycosidase,
lipase vµ protease.
 VÝ dô: chymosin (EC 3.4.23.4, kh«ng cã tªn hÖ thèng;
cßn gäi lµ rennin).
4. Lyase
 Liªn quan tíi c¸c ph¶n øng lo¹i bá trong ®ã nhãm c¸c
nguyªn tö bÞ lo¹i khái c¬ chÊt. Nã bao gåm aldolase,
decarboxylase, dehydratase vµ mét sè pectinase nh­ng
kh«ng bao gåm hydrolase.
 VÝ dô: histidine ammonia-lyase (EC 4.3.1.3,
Lhistidine ammonia-lyase; cßn gäi lµ histidase).
4.Lyases
1.Bổ sung nước, ammonia, CO2, hoặc loại bỏ các thành
phần đó để tạo ra liên kết đôi
HO-CH- COOH Fumarase CH COOH

CH- COOH CH2 COOH

Malic Fumaric

2. Loại bỏ 2 nhóm hóa học lấy năng lượng từ ATP

Carboxylase
Pyruvic Oxaloacetic
Pyruvate carboxylase
Synthetase
Glutamic Glutamine
Glutamine synthetase
 5.1 Racemase vµ epimerase
5. Isomerase 5.3 Oxidorductase gi÷a ph©n tö
5.4 Transferase gi÷a ph©n tö

6.1 T¹o liªn kÕt carbon – oxy

6. Ligase
6.2 T¹o liªn kÕt carbon – sulfur
(Liªn kÕt, sinh tæng hîp)
6.1 T¹o liªn kÕt carbon - nitro
5.Isomerases
Thực hiện nhiều quá trình đồng phân hóa isomerization:
1-Epimerase: nội chuyển hóa một đồng tâm lập thể thành
chất khác:
UDP-glucose→ UDP-galactose

2-Mutase: chuyển nhóm hóa học từ vị trí này sang vị trí

khác : glucose-6-P→glucose-1-P-

3-Racemase: nội chuyển hóa dạng L thành D

L-alanine→D-alanine

4-Aldose-ketose isomerase: nội chuyển hóa aldoses &

ketoses
glucose-6-P→fructose-6-P

5-Cis-trans isomerase: nội chuyển hóa dạng cis và trans

All cis retinol→ All-trans retinol
5. Isomerase
 Xóc t¸c ®ång ph©n ho¸ ph©n tö vµ bao gåm
epimerase, racemase vµ intramolecular transferase.
 VÝ dô: xylose isomerase (EC 5.3.1.5, D-xylose
ketolisomerase; thùêng gäi lµ glucose isomerase).
 C¸c líp EC chÝnh

1. Oxidoreductase... [dehydrogenase]
Xóc t¸c c¸c ph¶n øng «xy ho¸ khö, th­êng sö dông
coenzyme nh­NAD+/FAD
• Alcohol dehydrogenase [EC 1.1.1.1]
ethanol + NAD+ -------> acetaldehyde + NADH

2. Transferase....
Xóc t¸c chuyÓn ®æi c¸c nhãm chøc n¨ng
• Hexokinase [EC 2.7.1.2]
D-glu + ATP ----------> D-glu-6-P + ADP
3. Hydrolase .…
Xóc t¸c c¸c ph¶n øng thuû ph©n bæ sung n­íc vµo c¸c liªm
kÕt chÐo C-C
• Carboxypeptidase A [EC 3.4.17.1]
[aa-aa]n + H2O ----> [aa-aa] n-1 + aa

4. Lyase ....
Bæ sung hoÆc lo¹i bá c¸c nhãm vµo liªn kÕt C=C
• Pyruvate decarboxylase [EC 4.1.1.1]
pyruvate -----> acetaldehyde + CO2
5. Isomerase… [mutase]
Xóc t¸c ®ång ph©n ho¸ (isomerization)

• Maleate isomerase [EC 5.2.1.1]

maleate ----------> fumarate

6. Ligase…
KÕt hîp 2 c¬ chÊt cã ph©n huû ATP

• Pyruvate Carboxylase [EC 6.4.1.1]

PYR + CO2 + ATP ----> OAA + ADP + P
6. Ligase
 Cßn ®­îc biÕt ®Õn nh­synthetase, t¹o ra mét nhãm t­
¬ng ®èi nhá c¸c enzyme mµ cã liªn quan tíi viÖc h×nh
thµnh liªn kÕt covalent nèi 2 ph©n tö víi nhau, ®i víi
viÖc thuû ph©n nucleoside triphosphate.
 VÝ dô: glutathione synthase (EC 6.3.2.3, g-Lglutamyl-
L-cysteine:glycine ligase (ADP-forming); cßn gäi lµ
glutathione synthetase).
 HÖ thèng sè EC
 1st number : líp cña enzyme
 2nd number : d­íi líp bëi kiÓu c¬ chÊt hoÆc liªn
kÕt bÞ ph©n huû
 3rd number : d­íi líp bëi sù tiÕp nhËn ®iÖn tö
hoÆc kiÓu nhãm bÞ lo¹i
 4th number : sè thø tù cña enzyme t×m thÊy
Chó ý: Sù ph©n lo¹i enzyme dùa trªn ph¶n øng ho¸ häc
xóc t¸c kh«ng ph¶i theo nguån gèc (c¸c chñng hoÆc
c¸c m«) cña enzyme – tr×nh tù Amino acid cã thÓ kh¸c
nhau
 Sù ph©n lo¹i enzyme

• Héi ®ång enzyme quèc tÕ (International Enzyme

Commission)
• IUBMB
HÖ thèng ®¸nh sè: gåm 4 sè [1.2.3.4.]
– 1st #… Major Class of Enzyme Activity
– 2nd #… a subclass (type of bond acted upon)
– 3rd #... a subclass (group acted upon, cofactor
required, etc...)
– 4th #... s« thø tù … thø tù mµ enzyme ®­îc bæ sung
vµo danh s¸ch.
EC 1.2.3.1
Tªn th«ng th­êng: aldehyde oxidase
Ph¶n øng:
aldehyde + H2O + O2 = a carboxylic acid + H2O2

Tªn kh¸c: quinoline oxidase

Tªn ph©n lo¹i: aldehyde:oxygen oxidoreductase
Ảnh hưởng của cơ chất tới tốc độ của phản ứng

1-Nồng độ cơ chất:
Tốc độ của phản ứng phụ thuộc vào nồng độ cơ chất.

•ở nồng độ cơ chất thấp, tốc độ của phản ứng tăng tỷ lệ

thuận với nồng độ cơ chất.

•ở nồng độ cơ chất cao, thì tốc độ tăng tăng chậm hoặc không
tăng.
Km = affinity of substrate for enzyme; defined as
[substrate] that elicits half-maximal reaction velocity

Km
 Factors Influencing Enzyme Activity
• Substrate concentration

Copyright © 2004 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings Figure 5.5c
Nồng độ enzyme

Phản ứng xúc tác tỷ lệ với nồng độ enzyme

 Factors Influencing Enzyme Activity
• Enzymes can be denatured by temperature and pH

Copyright © 2004 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings Figure 5.6
 Factors Influencing Enzyme Activity
• pH

Copyright © 2004 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings Figure 5.5b
 C¸ c enzyme ph¶n øng ví i pH nh­ thÕnµo

1.2

1
Relative activity (-)

Complete stability
0.8

0.6

0.4 Reversible stability

0.2
Irreversible denaturation
0
0 2 4 6 8 10 12 14
pH

C¸ c enzyme kh¸ c nhau cã pH/activity profiles kh¸ c

nhau
pH

1- ảnh hưởng của pH nên quá trình ion hóa trung tâm xúc tác:
Nồng độ H+ ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng theo một số cách.

Quá trình xúc tác thường đòi hỏi enzyme và cơ chất có các
nhóm hóa học đặc trưng ở trạng thái ion hóa hoặc không để mà
tương tác.

VD: tính xúc tác cần nhóm amino của enzyme ở dạng proton (-
NH3+). Ở pH kiềm nhóm này bị khử proton và tốc độ phản
ứng châm lại.
Ảnh hưởng của pH nên sự biến tính của
enzyme
pH quá cao hoặc quá thấp có thể dẫn tới sự
biến tính của enzyme, bởi vì cấu trúc của
trung tâm xúc tác của phân tử protein phụ
thuộc vào tính chất ion của các amino acid
chuỗi cạnh
 Overcoming pH inactivation
Relative enzyme activity [-]

pH
The pH dependence of 2 enzyme catalysed reactions is
shown, a base producing enzyme (a) and an acid
producing enzyme (b). The pH setpoint can be chosen
by changing relative amounts of both enzymes.
 Catalytic buffers in detection of
nerve agents
Choline
Butyryl choline + H 2 O Butyric acid +
Esterase
Choline
2.5
• D ynam ic pH p H e qu ilibrium

equilibrium

En zyme activity [relative]

2

– Cholinesterase 1.5
• Produces butyric acid
• pH optim um at ~8.0 1
Urease ChE
– Urease 0.5
• Produces NH 4 + and O H -
0
• pH optim um below 7
5 6 7 8 9 10
pH
Response Choline
Esterase
Butyryl choline + H2O Butyric acid + Choline

UREA + H2O urease 2NH+4 + CO2

10
UN SAFE
8

pH 6

4
SAFE
2
Time
pH indicator reports colour change: low pH green, high pH red.
pH tối ưu của enzyme khác nhau

ở pH này thì hoạt tính của enzyme đạt được tới mức tối
đa.

For example, pepsin, a digestive enzyme in the

stomach, is maximally active at pH 2, whereas
other enzymes, designed to work at neutral pH, are
denatured by such an acidic environment
 Factors Influencing Enzyme Activity
• Temperature

Copyright © 2004 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings Figure 5.5a
 Temperature

Tăng sự xúc tác khi nhiệt độ tăng

Giảm sự xúc tác khi nhiệt độ giảm
SỰ Ức chế hoạt tính của enzyme

Đa số thuốc chữa bệnh dựa trên cơ chế ức chế enzyme:

1-Methotrexate trong điều trị ung thư có ức chế chọn lọc

nên quá trình tổng hợp DNA của tế bào ác tính.

2-Aspirin ức chế sự tổng hợp prostaglandins của quá trình

đau ốm và đau khớp
3- Thuốc Sulfa ức chế sự tổng hợp folic acid cần thiết cho
quá trình trao đổi chất và gây bệnh của vi khuẩn.

Nhiều chất độc – như cyanide, carbon monoxide và

polychlorinated biphenols (PCBs)— tạo ra ảnh hưởng tới
sự sống thông qua sự ức chế enzyme.
A) Các chất ức chế không phục hồi được:

Gây ra sự ức chế sự biến đổi hóa trị của cấu trúc

enzyme. e.g Cyanide là chất ức chế không phục hồi
được; do liên kết hóa trị với mitochondrial
cytochrome oxidase, nó ức chế tất cả các phản ứng
liên quan tới vận chuyển điện tử.

Các chất ức chế không phục hồi được thường đựơc cho
là các chất độc rất khó cứu chữa.
B- Các chất ức chế phục hồi được

1- Các chất ức chế cạnh tranh

2- Các chất ức chế không cạnh tranh
3- Các chất ức chế phi cạnh tranh
 Factors Influencing Enzyme Activity
• Competitive inhibition

Copyright © 2004 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings Figure 5.7a, b
 Factors Influencing Enzyme Activity

Copyright © 2004 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings

 Factors Influencing Enzyme Activity
• Noncompetitive inhibition

Copyright © 2004 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings Figure 5.7a, c
1- Các chất ức chế cạnh tranh
Chất ức chế cạnh tranh với trung tâm xúc tác của
enzyme.
-Vmax: không thay đổi
-Km: tăng lên

2- Các chất ức chế không cạnh tranh

Liên kết với E hoặc phức ES không ở trung

tâm xúc tác của enzyme.
-Km: không đổi
-Vmax: giảm
3- Các chất ức chế phi cạnh tranh

Liên kết với phức ES.

-Km: giảm
-Vmax: giảm
ĐIỀU HÒA HOẠT ĐỘNG CỦA ENZYME

Tốc độ của đa số enzyme thay đổi theo nồng độ cơ chất bởi

vì nồng độ cơ chất trong tế bào trong dải của Km. Vì thế
khi nồng độ cơ chất tăng nó có xu thế đưa nồng độ cơ chất
về bình thường.

Một số enzyme có chức năng điều hòa đặc trưng đáp ứng
hiệu ứng allosteric hoặc thay đổi hóa trị, hoặc thay đổi tốc
độ tổng hợp của enzyme khi các điều kiện sin lý thay đổi.
A. Vị trí liên kết Allosteric

- Các enzyme Allosteric được điều hòa bởi các phân tử

gọi là các yếu tố ảnh hưởng (effectors) liên kết không
hóa trị với vị trí ngoài trung tâm xúc tác.

- Sự hiện diện của allosteric effector có thể ảnh hưởng

tới ái lực của enzyme với cơ chất hoặc thay đổi họa
tính xúc tác tối đa của enzyme hoặc cả hai.

- Các chất ảnh hưởng (Effectors) ức chế hoạt tính của

enzyme gọi là các yếu tố ảnh hưởng xấu (negative
effectors). Các yếu tố làm tăng hoạt tính của enzyme
gọi là yếu tố ảnh hưởng tốt (positive effectors).

- Các enzyme Allosteric thường có nhiều subunits và

thường xúc tác ở bước đầu của chu trình.
B. Điều hòa enzyme thong qua sự thay đổi liên kết hóa trị

1. Phosphorylation và dephosphorylation:
Phản ứng Phosphorylation được xúc tác bởi họ enzyme,
gọi là protein kinases, sử dụng adenosine triphosphate
như là chất cho phosphate.
Gốc Phosphate được phân hủy từ enzyme đã phospho
hóa nhờ hoạt động của phosphoprotein phosphatase.

2. Phản hồi của enzyme với quá trình phospho hóa: phụ
thuộc vào enzyme đặc trưng, dạng phospho hóa có thể
hoạt động nhiều hoặc ít hơn enzyme không phospho hóa.
VD, quá trình phospho hóa của glycogen phosphorylase
(enzyme phân hủy glycogen) tăng hoạt tính, mà nó bổ
sung phosphate vào glycogen synthase (enzyme tỏng hợp
glycogen) giảm hoạt tính.
C. Kích thích và kìm hãm sinh tổng hợp enzyme

Các enzyme cần điều hòa quá trình tổng hợp thường cần
thiết cho chỉ một công đoạn của sự phát triển hoặc dưới
các điều kiện sinh lý chọn lọc.

VD, tăng mức insulin do lượng glucose trong máu cao gây
ra tăng sinh tổng hợp những enzyme chính liên quan tới
đồng hóa glucose. Ngược lại, các enzyme sử dụng không
đổi thường không được điều hòa bởi sự sự thay đổi tốc độ
sinh tổng hợp enzyme.
 Factors Influencing Enzyme Activity
• Feedback
inhibition

Copyright © 2004 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings Figure 5.8