Professional Documents
Culture Documents
(Development Economics)
Giҧng viên: Lương Thӏ Ngӑc
Oanh (Th.S KTPT-
KTPT-MA. in
Development Economics)
Khoa Kinh tӃ quӕc tӃ - trưӡng ĐHNT
1
ß
ác nưӟc đang phát triӇn và sӵ
cҫn thiӃt lӵa chӑn
con đưӡng phát triӇn
1, Phân phӕi thu nhұp trên ThӃ giӟi ra
sao? Mӝt nӱa dân chúng trên ThӃ giӟi có
mӭc sӕng như thӃ nào?
±, ác nưӟc trên ThӃ giӟi đưӧc phân loҥi
như thӃ nào?
3, Môn kinh tӃ phát triӇn nghiên cӭu vҩn
đӅ gì?
4, ác nưӟc đang phát triӇn có đһc điӇm
gì?
±
Nӝi dung:
1. uӝc sӕng cӫa mӝt nӱa dân sӕ trên ThӃ
giӟi và thӵc trҥng phân phӕi thu nhұp trên
toàn cҫu
±. Phân loҥi các nưӟc trên ThӃ giӟi
3. Giӟi thiӋu môn kinh tӃ hӑc phát triӇn
4. Sӵ hình thành các nưӟc đang phát triӇn
5. Đһc điӇm cӫa các nưӟc đang phát triӇn
3
4 Y
ß
ß
Ü Thu nhұp TB ӣ mӭc ±50-300 USD kӇ
Ü Thu nhұp TB~ 50.000 USD/năm cҧ thu nhұp bҵng hiӋn vұt
Ü uy mô nhӓ: 4 thành viên Ü Thưӡng có 8-10 ngưӡi hoһc hơn:
Ü ăn hӝ nhiӅu phòng ӣ thành phӕ hoһc ha, mҽ, năm đӃn bҧy đӭa con và có
mӝt ngôi nhà có vưӡn ӣ ven đô thӇ có cҧ cô và chú hӑ
Ü TiӋn nghi trong nhà rҩt đҫy đӫ vӟi các Ü Hӑ có thӇ không có nhà hoһc sӕng
đӗ dùng đҳt tiӅn đưӧc nhұp khҭu phù trong mӝt căn hӝ tӗi tàn chӍ có mӝt
hӧp phòng, không có điӋn, nưӟc sҥch hay
Ü Thӭc ăn phong phú vӟi nhӳng đһc hӋ thӕng vӋ sinh
sҧn như: hoa quҧ nhiӋt đӟi, cà phê, Ü Ngưӡi lӟn không biӃt chӳ và trong
thӏt cá nhұp khҭu năm đӃn bay đӭa trҿ chӍ có mӝt đӭa
Ü Hai đӭa con đưӧc hӑc hành đҫy đӫ, đưӧc đӃn trưӡng và nó sӁ chӍ đưӧc đi
chúng sӁ có thӇ hӑc đҥi hӑc và chӑn hӑc 3 đӃn bӕn năm tiӇu hӑc
mӝt nghӅ mà chúng thích Ü ác thành viên trong gia đình thưӡng
Ü Tuәi thӑ TB là ~ 79 năm rҩt dӉ bӏ ӕm và không có bác sĩ chăm
sóc (các bác sĩ còn bұn chăm sóc
nhӳng ngưӡi giàu có ӣ TP
Ü Tuәi thӑ TB chӍ xҩp xӍ 60 tuәi
4
Phân phӕi thu nhұp trên ThӃ giӟi năm ±008
(
,, ))
http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/DATASTATISTI S/0,,contentMDK:±0535±
85~menuPK:119±694~pagePK:64133150~piPK:64133175~theSitePK:±39419,00.html
'
'() +
,
'() +
,
()* * % * %
6
Annual per capita incomes in selected
countries
(Ä
2#3464
2#3464,, 7(%"89/,
7(%"89/,
ountry
ountry http://siteresources.worldbank.org/DATASTATISTI
GDP per capita GDP per capita .pdf)
S/Resources/GNIP
2
2
8?
34@8?
"
34@
(Source !"#$%&&')
(Source !"#$%&&')
1960 30
1970 3±
1980 45
1991 61
±000 70 9
Income gap in regions
10
Income gap within selected
countries.
11
How severe global poverty is?
Ä
1±
7
A
!"
+)
!"
34@
&34@
B
&
(( !"#$%&&'
!"#$%&&'))
Năm 1960 30
Năm 1970 3±
Năm 1980 45
Năm 1991 61
Năm ±000 70
13
Mӭc đӝ tiӃp cұn nưӟc sҥch cӫa nhóm ±0% giàu nhҩt và
nghèo nhҩt ӣ mӝt sӕ quӕc gia:
14
Dân sӕ thӃ giӟi sӕng ra sao?
Ü ác nӅn kinh tӃ đӅu
tăng trưӣng
Ü Khoҧng cách vӅ
phát triӇn con ngưӡi
thu hҽp
Ü Nhưng, mӭc đӝ bҩt
bình đҷng vӅ kinh tӃ
ngày càng lӟn.
Ü ĐiӅu kiӋn sӕng cӫa
các nhóm dân trong
mӛi quӕc gia cũng
thӇ hiӋn chênh lӋch
lӟn
15
4
C
Ü Theo WB
Ü Theo UNDP
Ü Theo OE D
Ü Khái niӋm các nưӟc đang phát triӇn
16
6DE
%%3F G
H4I444J%
H4I444J%
(tӹ giá hӕi đoái chính thӭc)
17
C J%
1K8
Nhãm Tiªu chuÈn Tiªu chuÈn Tiªu chuÈn
±005 ($) ±006 ($) ±007 ($)
TN thÊp < 875 < 905 < 935
§)* '%& +&& +,&
TN TB < 3465 < 3595 < 3705
thÊp
TN TB cao < 107±5 < 11115 < 11455
TN cao > 107±5 > 11115 > 11455
18
UNDP phân chia các nưӟc dӵa trên
chӍ sӕ phát triӇn con ngưӡi (HDI)
Ü hӍ sӕ phát triӇn con ngưӡi đưӧc nhà kinh tӃ hӑc nәi tiӃng ngưӡi
Pakistan đưa ra năm 1990 và đưӧc UNDP sӱ dөng tӯ năm 1993
trong báo cáo phát triӇn con ngưӡi hàng năm
Ü HDI là mӝt chӍ sӕ tәng hӧp có tính đӃn các khía cҥnh khác nhau cӫa
³phát triӇn con ngưӡi´ và bao gӗm: thu nhұp (tính theo PPP) và các
biӃn sӕ phi kinh tӃ khác như: tuәi thӑ bình quân tính tӯ lúc sinh, tӹ lӋ
ngưӡi biӃt chӳ (trӑng sӕ ±/3) và tӹ lӋ nhұp hӑc trung bình các cҩp
(1/3)
Ü ï - .
/
0
1
- ác nưӟc có chӍ sӕ HDI cao (tӯ 0,8 đӃn 1)
- ác nưӟc có chӍ sӕ HDI trung bình (0,5 đӃn cұn 0,8)
- ác nưӟc có chӍ sӕ HDI thҩp (dưӟi 0,5)
19
OE D chia thành các nưӟc
`ħ2 3 4 -5
±0
L
* M
*"
N
!
" #$%
&
'
`ï 637 85
±1
Giҧi thích đӏnh nghĩa
Ü (1) Mӭc sӕng đưӧc thӇ hiӋn qua (a) sӕ lưӧng hàng hóa và dӏch vө
dành cho con ngưӡi và (b) cách mà hàng hóa hoһc dӏch vө này
đưӧc phân phӕi cho dân chúng. Vì vұy nó thưӡng đưӧc đo bҵng
các chӍ sӕ như (thu nhұp B ĐN (a) và tӹ lӋ nghèo đói + mӭc đӝ bҩt
bình đҷng (b))
±3
3.1. Sӵ ra đӡi cӫa môn KTPT
Ü ó nhiӅu nhұn đӏnh khác nhau vӅ sӵ ra đӡi cӫa
môn KTPT. ó nhұn đӏnh cho rҵng A.Smith là
nhà kinh tӃ hӑc phát triӇn đҫu tiên vӟi tác phҭm
³ ӫa cҧi cӫa các quӕc gia´ xuҩt bҧn năm 1776.
Ü Theo M. Todaro, GS kinh tӃ hӑc ngưӡi Mӻ,
¶ 9 -
.
:; ) <= 9
<>=<
0/ 7 /
$
? <
@ A
BC<
7 /
9D,E&AF
Ü ï -
G
H
I J >K3
3L .
<=
4:
H
I
: 9M
$3 "§ L<
H<N
- /
/
0<
27 /<=M
O
G=
J7A
/
PM LD<
7 /
±4
3.±. Môn KTPT nghiên cӭu vҩn đӅ gì?
Ü "ï 8 : Kinh tӃ phát triӇn là môn kinh tӃ hӑc nghiên cӭu vӅ các
nưӟc TG thӭ 3 nghèo đói, kém phát triӇn vӟi nhӳng đӏnh hưӟng tư
tưӣng và nӅn tҧng văn hóa khác nhau nhưng có nhӳng vҩn đӅ vӅ
kinh tӃ rҩt phӭc tҥp tương tӵ nhau. Bên cҥnh viӋc (
)*+$ , ' -.
(
/012 + 3*+2
, kinh tӃ phát triӇn có nhiӋm vө tìm ra nhӳng có chӃ cҫn
thiӃt đӇ đem lҥi +/ #$ 4
$ )+ .
Ü !"#: Kinh tӃ phát triӇn có nhiӋm vө chính là tìm ra cách thӭc
đӇ các nưӟc đang phát triӇn thoát nghèo. KTPT phҧi tìm câu trҧ lӡi
cho câu hӓi làm thӃ nào đӇ các nưӟc đang phát triӇn hiӋn nay tiӃn
vào con đưӡng phát triӇn bӅn vӳng vӟi mөc đích trưӟc mҳt là giҧm
nghèo và mөc tiêu trong dài hҥn là bҳt kӏp các nưӟc phát triӇn vӅ
mӭc đӝ thӏnh vưӧng
Ü Q"#: (Uni. of Sussex): Trӑng tâm cӫa KTPT bao gӗm: (1) nhӳng
nguyên nhân cӫa tình trҥng nghèo đói ӣ các nưӟc kém phát triӇn và
(±) con đưӡng phát triӇn kinh tӃ cho các nưӟc ӣ trình đӝ tiӅn công
nghiӋp hóa này.
±5
HIHI A
& G
"
N
%J
%8OG
,G
±6
7
"
N%
8OG
,G
-6
Ü ÷ L O
= `
P
P8
P
P
5: ( +
) #
/ *+$
, /5.6 0
17 082.
!
Ü Kinh tӃ hӑc truyӅn thӕng phù hӧp vӟi các nưӟc tư bҧn tiên tiӃn vӟi
nhӳng giҧ đӏnh cơ bҧn là: (1) TT hoàn hҧo, (±) ngưӡi tiêu dùng có
quyӅn tӵ chӫ, (3) có chӃ điӅu tiӃt giá tӵ đӝng, (4) viӋc ra quyӃt đӏnh
hoàn toàn dӵa vào sӵ tính toán ³hӧp lý´ (duy lý) vӅ lӧi nhuұn hoһc
lӧi ích cá nhân đơn thuҫn, (5) cân bҵng tӗn tҥi trên tҩt cҧ các thӏ
trưӡng
±7
7
"
N%
8OG
,G
-3
Ü Kinh tӃ chính trӏ hӑc (political economy):
0# (0
$ ,2
9:;:< (
5= .
0 , "
.
5= ..0# )
*+$ ,3 #0
! 8086> 4
' 1
Ü KT T quan tâm đӃn mӕi quan hӋ giӳa chính trӏ hӑc và
kinh tӃ hӑc vӟi sӵ nhҩn mҥnh đӃn vai trò cӫa quyӅn lӵc
trong viӋc đưa ra các quyӃt đӏnh kinh tӃ
±8
7
"
N%
8OG
,G
-H
Ü 9:4: +3.
? 4/
$ , ?2
0$ , > 7
?. @( 0# (
) #
/*+$
, 9:4:< (! ,$
( > 7 5= .0 , ,
+/ # 0$
4. 1 3
A 4 0 BCD
õ 9 , 0 !
±9
ác câu hӓi cơ bҧn
Ü Tҥi sao cҫn có kinh tӃ hӑc phát triӇn
nghiên cӭu vӅ nӅn kinh tӃ các nưӟc TG
thӭ ba?
Ü ó mӝt mô hình hay lý thuyӃt áp dөng
chung cho tҩt cҧ các nưӟc đang phát triӇn
hay không?
Ü Kinh tӃ phát triӇn đã ³phát triӇn´ như thӃ
nào?
30
Tҫm quan trӑng, đһc điӇm và mөc
tiêu cӫa Kinh tӃ phát triӇn
31
Tҫm quan trӑng cӫa KTPT
ҫn phҧi có môn kinh tӃ hӑc chuyên nghiên cӭu vӅ các nưӟc ThӃ giӟi thӭ 3 vì:
- Ӣ phҥm vi quӕc gia: Không giӕng như các nưӟc phát triӇn, tҥi các
nưӟc đang phát triӇn (1) thӏ trưӡng hàng hóa và đҫu vào không
hoàn hҧo, (±) ngưӡi tiêu dùng và ngưӡi sҧn xuҩt thiӃu thông tin, (3)
quá trình thay đәi cơ cҩu và đang diӉn ra trong xã hӝi cũng như
toàn bӝ nӅn kinh tӃ, (4) sӵ mҩt cân bҵng trên thӏ trưӡng trên các thӏ
trưӡng
- Trên phҥm vi quӕc tӃ: ác nưӟc đang phát triӇn phҧi phát triӇn kinh
tӃ trong bӕi cҧnh thua kém hay bҩt lӧi rҩt nhiӅu so vӟi các nưӟc
đang phát triӇn (và ưu thӃ cӫa các nưӟc đi trưӟc: chҷng hҥn như là
không có thӇ bán mӝt sӕ sҧn phҭm vӟi hàm lưӧng giá trӏ gia tăng
do công nghӋ tҥo ra cao nӳa. Hay không thӇ phát triӇn dӵa trên tài
nguyên cӫa nưӟc ngoài đưӧc). ĐiӅu này ngày càng thӇ hiӋn rõ hơn
khi mӭc đӝ quӕc tӃ hóa hay toàn cҫu hóa ngày càng sâu rӝng
3±
Đһc điӇm cӫa KTPT
Ü Vӟi sӵ đa dҥng cӫa các nưӟc thuӝc nhóm các nưӟc
đang phát triӇn, $ " ""
cho tҩt cҧ các nhóm nưӟc này. Kinh tӃ phát triӇn
cҫn phҧi linh hoҥt và $, 6$ #0E
2,(
$ , ?2
F
0" 0 ! ,.
! xuҩt phát tӯ nhӳng hiӇu biӃt vӅ phát triӇn trong hiӋn
tҥi và trong lӏch sӱ cӫa các nưӟc TG thӭ 3
Ü Kinh tӃ hӑc hiӋn nay là mӝt lĩnh vӵc luôn luôn có nhӳng
lý thuyӃt và mô hình vӟi nhӳng sô liӋu kiӇm chӭng mӟi
đưӧc đưa ra. ác lý thuyӃt và mô hình mӟi này có
khҷng đӏnh lҥi cũng có thӇ ngưӧc lҥi vӟi các mô hình và
lý thuyӃt ra đӡi trưӟc đó.
33
Mөc tiêu cӫa KTPT
Ü Mөc tiêu cuӕi cùng cӫa KTPT thì luôn
không đәi: Đó là giúp chúng ta hiӇu rõ hơn
TG thӭ 3 đӇ làm cho cuӝc sӕng vұt chҩt
cӫa d©n chóng ë c¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn
tӕt đҽp hơn.
34
Tҫm quan trӑng cӫa các giá trӏ
(values) trong KTPT
֕ O
P
÷#RS -
.<=
C<
/
RS :
CT
.
/
K US
/
I<J
>
V4<
/
I
7 <J
>õ
I-<
J
9/W
<= PM
;
X
=P
<
-P
<
=P
3 <
-R:VU"
35
U0/8Y""""
36
Gӧi ý:
Ü Nhҳc lҥi: Mөc tiêu cӫa kinh tӃ phát triӇn là ³tìm
ra cách thӭc đӇ cҧi thiӋn cuӝc sӕng cӫa *
1
B trên toàn ThӃ giӟi´ hay khi đưa
ra mөc tiêu ³thúc đҭy "
N ӣ các nưӟc TG
thӭ 3..´
õ KTPT đã ҭn chӭa nhӳng tiӅn đӅ vӅ giá trӏ liên
quan đӃn nhӳng điӅu tӕt, điӅu cҫn làm: phát
triӇn; hay cuӝc sӕng cӫa đa sӕ (không phҧi sӕ ít
nhӳng ngưӡi có quyӅn lӵc) ngưӡi nghèo.
ï -$ Z
¶7 /F
H
: 1
L =
/
$<<J
G[ 3 Z
¶7 /F
7 I >\ 9==/W ÷ï?ï
37
ác vҩn đӅ KTPT thưӡng đӅ cұp (1/3)
38
ác vҩn đӅ KTPT thưӡng đӅ cұp (±/3)
39
1.5. ác vҩn đӅ KTPT thưӡng đӅ cұp
(3/3)
Ü Vai trò cӫa nhà nưӟc và các chính sách
kinh tӃ vĩ mô
Ü nh hưӣng cӫa các tә chӭc quӕc tӃ đӕi
vӟi các nưӟc đang phát triӇn
Ü huyӇn dӏch cơ cҩu kinh tӃ
Ü Vai trò cӫa các tә chӭc quӕc tӃ vӟi sӵ
phát triӇn cӫa các nưӟc đang phát triӇn
40
4 I:
4.1./J=&
)
PH
Ü Phҫn lӟn các nưӟc TG3 là thuӝc đӏa cӫa
các quӕc gia Tây Âu như Anh, Pháp, BӍ,
Hà Lan, TBN, BĐN
Ü Sau TTG ± các dân tӝc bӏ áp bӭc đã
vùng giành đӝc lұp
õ ác nưӟc đang phát triӇn hiӋn nay đӅu
chӏu ҧnh hưӣng cӫa chӃ đӝ thuӝc đӏa
trong quá khӭ trên nhiӅu phương diӋn
trong vӟi các mӭc đӝ khác nhau.
-Ä/
]#֕Q<
Q N
/
A
7 /
6
41
4.± ác cách gӑi khác nhau vӅ các
nưӟc đang phát triӇn
6I
PHQR
P
&S
P3
(The Third World, First and Second World)
3I C
!QR
(Backward and Advanced economies)
HI G 8"
NQR "
N(Less or under-developed and more or developed)
FI *"
NQR "
N(Developing and Developed)
EI %T 8QR %TU
(the South & the North)
4±
Phҫn 5: Đһc điӇm cӫa các nưӟc
đang phát triӇn
43
5.1 Nhӳng điӇm tương đӗng
Ü Mӭc sӕng thҩp
Ü Năng suҩt lao đӝng thҩp
Ü Tӕc đӝ tăng dân sӕ nhanh và gánh nһng vӅ
ngưӡi ăn theo
Ü Tӹ lӋ thҩt nghiӋp và thiӃu viӋc làm cao và ngày
càng tăng
Ü Phө thuӝc đáng kӇ vào sҧn xuҩt nông nghiӋp và
xuҩt khҭu sҧn phҭm thô
Ü Thӏ trưӡng không hoàn hҧo và thiӃu thông tin
Ü hӏu sӵ phө thuӝc và dӉ bӏ tәn thương/thua thiӋt
trong quan hӋ quӕc tӃ
44
5.± Nhӳng điӇm khác biӋt
ß/
A
7 />8<
G
: R R^23 /
V)-
/
7 8)
Ü uy mô đҩt nưӟc
Ü Hoàn cҧnh lӏch sӱ
Ü Nguӗn nhân lӵc và nguӗn lӵc vұt chҩt
Ü ơ cҩu kinh tӃ
Ü Mӭc đӝ phө thuӝc vào bên ngoài vӅ kinh tӃ,
chính trӏ và văn hóa
45
5.3. Nguyên nhân cӫa nghèo đói tҥi
các nưӟc đang phát triӇn
46
Tӯ phía cung....
Đҫu tư thҩp
47
Tӯ phía cҫu....
uy mô trưòng
quá nhӓ
Không có vӕn
đҫu tư thêm
48
Vì vұy...
§)
7 .
7 /3
L:
<
D :
-<
/ _ P
= J
>7
L<A :A
49