Phần II

Một số kĩ thuật dạy học

mang tính hợp tác
Các lí do áp dụng kĩ thuật dạy học
mang tính hợp tác

 Kích thích, thúc đẩy sự tham gia tích cực

 Tăng cường hiệu quả học tập
 Tăng cường trách nhiệm cá nhân
 Yêu cầu áp dụng nhiều năng lực khác nhau
 Tăng cường sự hợp tác, giao tiếp, chia sẻ
kinh nghiệm

2
Một số kĩ thuật DH mang tính hợp tác
1. Kĩ thuật “khăn phủ bàn”
2. Kĩ thuật “Các mảnh ghép”
3. Sơ đồ KWL và Sơ đồ tư duy

3
Hoạt động 1:
 Thực hành trải nghiệm áp dụng kĩ thuật “khăn
phủ bàn”:
“Theo bạn, vì sao phải áp dụng dạy & học tích cực?”
HĐ Nhóm

4
1. Kĩ thuật “khăn phủ bàn”

Là kĩ thuật tổ chức hoạt động học tập mang

tính hợp tác kết hợp giữa hoạt động cá
nhân và nhóm nhằm:
- Kích thích, thúc đẩy sự tham gia tích cực
- Tăng cường tính độc lập, trách nhiệm của
cá nhân HS
- Phát triển mô hình có sự tương tác giữa HS
với HS
5
1. Kĩ thuật “khăn phủ bàn”

4 2

3
6
 Kĩ thuật “khăn phủ bàn”

1
Viết ý kiến cá nhân
nhân
Viết ý kiến cá

Ý kiến chung của cả

Viết ý kiến cá
nhóm về chủ đề
4

nhân
Viết ý kiến cá nhân
3

7
 Cách tiến hành kĩ thuật “khăn phủ bàn”

 Hoạt động theo nhóm (4 người /nhóm)

 Mỗi người ngồi vào vị trí như hình vẽ minh họa
 Tập trung vào câu hỏi (hoặc chủ đề,…)
 Viết vào ô mang số của bạn câu trả lời hoặc ý kiến
của bạn (về một chủ đề...). Mỗi cá nhân làm việc
độc lập trong khoảng vài phút
 Khi mọi người đều đã xong, chia sẻ và thảo luận
các câu trả lời
 Viết những ý kiến chung của cả nhóm vào ô giữa
tấm khăn phủ bàn

8
 2. Kĩ thuật “Các mảnh ghép”

Là kĩ thuật tổ chức hoạt động học tập hợp tác

kết hợp giữa cá nhân, nhóm và liên kết giữa
các nhóm nhằm:
- Giải quyết một nhiệm vụ phức hợp
- Kích thích sự tham gia tích cực của HS:
Nâng cao vai trò của cá nhân trong quá trình hợp
tác (Không chỉ nhận thức hoàn thành nhiệm vụ ở
Vòng 1 mà còn phải truyền đạt kết quả và hoàn
thành nhiệm vụ ở Vòng 2).
9
 2. Kĩ thuật “Các mảnh ghép”

Vòng 1
1 1 1 2 2 2 3 3 3

Vòng 2
1 2 3 1 2 3 1 2 3

10
 Cách tiến hành kĩ thuật “Các mảnh ghép”
VÒNG 1
 Hoạt động theo nhóm 3 hoặc 4
người, …
 Mỗi nhóm được giao một nhiệm vụ
(Ví dụ : nhóm 1 : nhiệm vụ A;
nhóm 2: nhiệm vụ B, nhóm 3:
nhiệm vụ C, …)
 Đảm bảo mỗi thành viên trong
nhóm đều trả lời được tất cả các câu
hỏi trong nhiệm vụ được giao
 Mỗi thành viên đều trình bày được
kết quả câu trả lời của nhóm
VÒNG 2
 Hình thành nhóm 3 hoặc 4 người
mới (1 người từ nhóm 1, 1 người
từ nhóm 2 và 1 người từ nhóm 3
…)
 Các câu trả lời và thông tin của
vòng 1 được các thành viên nhóm
mới chia sẻ đầy đủ với nhau
 Sau khi chia sẻ thông tin vòng 1,
nhiệm vụ mới sẽ được giao cho
nhóm vừa thành lập để giải quyết
 Các nhóm mới trình bày, chia sẻ
kết quả nhiệm vụ ở vòng 2
11
 Thiết kế nhiệm vụ “Các Mảnh ghép”
 Lựa chọn nội dung/chủ đề phù hợp
 Xác định một nhiệm vụ phức hợp để giải quyết ở
vòng 2 dựa trên kết quả các nhiệm vụ khác nhau đã
được thực hiện ở vòng 1
- Xác định những yếu tố cần thiết để giải quyết nhiệm
vụ phức hợp (kiến thức, kĩ năng, thông tin, chiến
lược)
- Xác định các nhiệm vụ mang tính chuẩn bị (thực
hiện ở vòng 1). Xác định các yếu tố hỗ trợ cần thiết
để hoàn thành nhiệm vụ ở vòng 2
12
Thành viên & nhiệm vụ các thành viên trong nhóm

Vai trò Nhiệm vụ

Trưởng nhóm Phân công nhiệm vụ
Hậu cần Chuẩn bị đồ dùng tài liệu cần thiết
Thư kí Ghi chép kết quả
Phản biện Đặt các câu hỏi phản biện
Liên lạc với nhóm khác Liên hệ với các nhóm khác

Liên lạc với GV Liên lạc với giáo viên để xin trợ giúp

13
 Ví dụ
Chủ đề: Câu tiếng Việt
* Vòng 1:
Nhiệm vụ 1: Thế nào là câu đơn? Nêu và phân tích VD minh họa
Nhiệm vụ 2: Thế nào là câu ghép? Nêu và phân tích VD minh họa
Nhiệm vụ 3: Thế nào là câu phức? Nêu và phân tích VD minh họa

* Vòng 2:
Câu đơn, câu phức và câu ghép khác nhau ở điểm nào? Phân tích
VD minh hoạ

14
Hoạt động 2:
Thực hành áp dụng Kĩ thuật “Các mảnh ghép”:
“Tìm hiểu về các bộ phận của cây”

Vòng 1 :
- Điều gì xảy ra nếu cây không có rễ? Vì sao?
- Điều gì xảy ra nếu cây không có thân? Vì sao?
- Điều gì xảy ra nếu cây không có lá? Vì sao?
- Điều gì xảy ra nếu cây không có hoa/quả? Vì
sao?

15
Hoạt động 2:
Thực hành áp dụng Kĩ thuật “Các mảnh
ghép”: “Tìm hiểu về các bộ phận của cây”

Vòng 2:
Vì sao cây cần có đủ các bộ phận rễ, thân, lá,
hoa/quả?

16
3. Sơ đồ KWL và sơ đồ tư duy

17
 3.1. Sơ đồ KWL
• Là kĩ thuật dạy học nhằm tạo điều kiện cho
người học nêu được những điều đã biết liên
quan đến chủ đề, những điều muốn biết về chủ
đề trước khi học và những điều đã học được sau
khi học.

• Dựa trên sơ đồ KWL, người học tự đánh giá

được sự tiến bộ của mình trong việc học, đồng
thời GV biết được kết quả học tập của người
học, từ đó điều chỉnh việc dạy học cho hiệu quả
18
 3.1. Sơ đồ KWL
Được Ogle xây dựng vào năm 1986…

Tìm ra điều bạn muốn

biết về một chủ đề (W)

Tìm ra điều bạn đã biết

về một chủ đề (K)

Thực hiện nghiên cứu

và học tập
Ghi lại những điều bạn
học được (L)
19
 Sơ đồ KWL
Chủ đề/Bài học:
Tên người học/nhóm:
Ngày học:

K(Điều đã biết) W (Điều muốn biết) L(Điều học được)

Người học điền Người học điền Sau khi học
những điều đã biết những điều muốn biết xong chủ đề/bài học,
về chủ đề / bài học về chủ đề / bài học người học điền
trước khi học những điều đã học
được

20
 Ví dụ về sơ đồ KWL
Chủ đề: Tìm hiểu sự thích nghi của sâu bọ với môi trường sống
Tên: Nguyễn Thị Thịnh và Trần Hồng Hoa
Ngày :20/08/2009
K (Điều đã biết) W (Điều muốn biết) L (Điều học được)

 Sâu bọ rất đa dạng  Sâu bọ thích nghi với  Sâu bọ có nhiều hình
về hình dạng và màu môi trường sống như thế thức thích nghi: ngụy
sắc nào? trang, giả trang, tự vệ
 Sâu bọ muốn tồn và nhiều hình thức khác
tại và phát triển phải  Sự thích nghi giúp
thích nghi với môi sâu bọ tự vệ, săn bắt và
trường sống sinh sản để tồn tại.
21
Hoạt động 3:

Thực hành trải nghiệm áp dụng

Sơ đồ tư duy
Chủ đề: “Đổi mới giáo dục”

22
 3.2. Sơ đồ tư duy
Vấn đề liên Vấn đề liên
quan quan

Chủ đề:
Đổi mới giáo dục

Vấn đề liên Vấn đề liên

quan quan
Vấn đề liên
quan

23
 3.2. “Sơ đồ tư duy”

Là kĩ thuật DH nhằm tổ chức và phát triển tư duy, giúp

người học chuyển tải thông tin vào bộ não rồi đưa thông
tin ra ngoài bộ não một cách dễ dàng, đồng thời là
phương tiện ghi chép sáng tạo và hiệu quả:
+ Mở rộng, đào sâu và kết nối các ý tưởng
+ Bao quát được các ý tưởng trên một phạm vi sâu
rộng.

24
 3.2. Sơ đồ tư duy

Sơ đồ tư duy giúp gì cho bạn?

- Sáng tạo hơn

- Tiết kiệm thời gian
- Ghi nhớ tốt hơn
- Nhìn thấy bức tranh tổng thể
- Tổ chức và phân loại
- ...

25
 3.2. Sơ đồ tư duy
Cách tiến hành
-Từ một chủ đề lớn, tìm ra các chủ đề nhỏ
liên quan.
- Từ mỗi chủ đề nhỏ lại tìm ra những yếu
tố/nội dung liên quan.
Sự phân nhánh cứ tiếp tục và các yếu tố/nội
dung luôn được kết nối với nhau. Sự liên kết
này sẽ tạo ra một “bức tranh tổng thể” mô tả
về chủ đề lớn một cách đầy đủ và rõ ràng
26
 Ví dụ về Sơ đồ tư duy

Đặc điểm

Các loại
quả
Cách
sử dụng
Quả

Nơi trồng
Ích lợi

27
 Ví dụ về sơ đồ tư duy
Áo Khăn đội
coóm đầu

Trang phục Thắt

PN Mường lưng
Yếm

Xà tích
Váy

Cạp váy Chân

váy

Chất liệu Cách Hoa Sử Cấu

làm văn dụng tạo

28
Sơ đồ 6 chiếc mũ tư duy

29
 Hoạt động 4

Thực hành thiết kế trích đoạn kế hoạch

DH áp dụng một số kĩ thuật dạy học
mang tính hợp tác và trình bày kết quả

30