Empire

State
Building,
Νέα Υόρκη
Το Empire State Building (Το Κτίριο της Αυτοκρατορικής Πολιτείας, δηλαδή της Νέας Υόρκης) είναι
ένας από τους υψηλότερους και ιστορικότερους ουρανοξύστες στον κόσμο. Βρίσκεται στην
διασταύρωση της 5ης Λεωφόρου, no. 350, και της 34ης Δυτικής Οδού και έχει 102 ορόφους. Υπήρξε
ο υψηλότερος ουρανοξύστης στον κόσμο για 41 χρόνια, από την ολοκλήρωσή του το 1931 έως την
κατασκευή του Βόρειου Πύργου του Παγκόσμιου Εμπορικού Κέντρου το 1972. Μετά την καταστροφή
των πύργων του Κέντρου αυτού από τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, το
Εμπάιαρ Στέιτ ξανάγινε και παρέμεινε το υψηλότερο κτίριο στην Νέα Υόρκη μέχρι τις 30 Απριλίου
2012, όταν το ξεπέρασε το υπό κατασκευή Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου 1 (WTC-1).
Ο αρχιτεκτονικός ρυθμός του είναι Αρ Ντεκό.
Ο ουρανοξύστης σχεδιάσθηκε από τον Γκρέγκορι Τζόνσον και την αρχιτεκτονική του εταιρεία Shreve,
Lamb and Harmon μέσα σε μόλις 2 εβδομάδες, μάλλον χρησιμοποιώντας ως αρχή το σχέδιο του
Πύργου R.J. Reynolds στο Winston-Salem της Βόρειας Καρολίνας. Η κατασκευή χρηματοδοτήθηκε
από τον John J. Raskob. Πρόεδρος της εταιρείας κατασκευής ήταν ο Άλφρεντ Ε. Σμιθ, πρώην
Κυβερνήτης της Νέας Υόρκης.
Οι εργασίες εκσκαφής των θεμελίων άρχισαν στις 22 Ιανουαρίου 1930. Στην οικοδομή εργάζονταν
3.400 άτομα, οι περισσότεροι μετανάστες από την Ευρώπη, αλλά και εκατοντάδες Ινδιάνοι Μοχώκ.
Κατά τον επίσημο απολογισμό, 5 εργάτες σκοτώθηκαν σε ατυχήματα κατά την ανέγερση.
Υπήρξε έντονος ανταγωνισμός στην πόλη για τον τίτλο του υψηλότερου κτηρίου στον κόσμο. Δύο
άλλα κτίρια που τον διεκδικούσαν, ο πύργος στο νούμερο 40 της Γουώλ Στρητ και το Μέγαρο
Κράισλερ, βρισκόταν ήδη υπό κατασκευή όταν άρχισαν οι εργασίες του Εμπάιαρ Στέιτ. Έμελλε όμως
να κρατήσουν τον τίτλο για λιγότερο από ένα έτος.
Οι εργατοτεχνίτες του Εμπάιαρ Στέιτ Μπίλντινγκ αμείβονταν με σχεδόν διπλάσιο ημερομίσθιο από
αυτούς των άλλων κτιρίων, αλλά ήταν υποχρεώμένοι να εργάζονται με ταχύτατους ρυθμούς, στα όρια
της αντοχής. Οποιοσδήποτε καθυστερούσε, έστω και ελάχιστα, απολυόταν αμέσως, για να
αντικατασταθεί μέσα σε λίγη ώρα με κάποιον από τους εκατοντάδες χιλιάδες άνεργους της εποχής
της Μεγάλης Οικονομικής Υφέσεως.
Ως αποτέλεσμα, η κατασκευή διάρκεσε μόνο 410 ημέρες.
Ο ίδιος ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Χέρμπερτ Χούβερ άναψε για πρώτη φορά τα φώτα του ουρανοξύστη
κατά τα επίσημα εγκαίνια την Πρωτομαγιά του 1931, με το πάτημα ενός κουμπιού από την
πρωτεύουσα Ουάσινγκτον.
Λόγω της οικονομικής υφέσεως, μεγάλο μέρος του ενοικιαζόμενου χώρου παρέμενε αρχικά
ξενοίκιαστο. Στον πρώτο χρόνο λειτουργίας του, από αυτούς που πήγαιναν να θαυμάσουν την θέα
από την κορυφή εισπράχθηκαν τόσα χρήματα, όσα και από τα ενοίκια, εξ ου και το παρατσούκλι
"Empty State Building". Το 1951 ο ουρανοξύστης πωλήθηκε στον Ρότζερ Στήβενς και τους
συνεταίρους του για 51 εκατομμύρια δολάρια, την υψηλότερο ποσόν που είχε πληρωθεί μέχρι τότε
για μεμονωμένο κτίριο στις ΗΠΑ.
Η χαρακτηριστική μύτη-κορυφή του κτιρίου σε ρυθμό Αρ Ντεκό σχεδιάσθηκε αρχικά ως ιστός για την
πρόσδεση πηδαλιοχούμενων αεροστάτων (Τσέπελιν). Ο 102ος όροφος ήταν αρχικώς αεραποβάθρα.
Ιδιαίτερος ανελκυστήρας, που θα εκινείτο ανάμεσα στον 86ο και τον 102ο όροφο, θα μετέφερε τους
επιβάτες μετά το τσεκ-ιν στον 86ο. Ωστόσο, η ιδέα αποδείχθηκε επικίνδυνη μετά από λίγες
προσπάθειες με αερόπλοια, λόγω των ισχυρών ανοδικών ρευμάτων αέρα που προκαλούσε το ίδιο το
μέγεθος του κτιρίου. Η κεραία του ραδιοτηλεοπτικού πομπού προστέθηκε το 1952.
Στις 9:40 π.μ. του Σαββάτου, 28 Ιουλίου 1945, αεροσκάφος τύπου B-25 Mitchell με πιλότο τον
αντισμήναρχο William F. Smith Jr., μέσα σε πυκνή ομίχλη, προσέκρουσε στη βόρεια πλευρά του
ουρανοξύστη, μεταξύ 79ου και 80ου ορόφου. Ο ένας από τους κινητήρες του αεροπλάνου βγήκε από
την αντίθετη πλευρά, ενώ ένας άλλος έπεσε μέσα σε ένα φρέαρ ανελκυστήρα. Προκλήθηκε
πυρκαγιά που κατασβέστηκε μέσα σε 40 λεπτά της ώρας. Σκοτώθηκαν 14 άνθρωποι, ενώ η
χειρίστρια ανελκυστήρα Betty Lou Oliver επέζησε από πτώση 75 ορόφων μέσα σε ανελκυστήρα,
ύψος που παραμένει το παγκόσμιο ρεκόρ για τέτοια περίπτωση. Την επόμενη Δευτέρα, το κτίριο ήταν
ανοικτό και λειτουργούσε κανονικά στους περισσότερους ορόφους του.
Το Εμπάιαρ Στέιτ χαρακτηρίσθηκε από την Αμερικανική Εταιρεία Πολιτικών Μηχανικών (ASCE) ως
ένα από τα "Επτά Θαύματα του Σύγχρονου Κόσμου". Στις 24 Ιουνίου 1986 ανακηρύχθηκε ως Εθνικό
Ιστορικό Ορόσημο (National Historic Landmark). Το 2007 κατέλαβε την πρώτη θέση στον Κατάλογο
των Επιφανέστερων Αρχιτεκτονημάτων κατά την AIA.
Το ύψος στον 102ο όροφο (παρατηρητήριο) είναι 1250 πόδια ακριβώς (381 m), στην κορυφή 442,9 m,
ενώ στο άκρο της κεραίας στην κορυφή φθάνει τα 448,67 m πάνω από το πεζοδρόμιο (για την ακρίβεια
υπάρχουν αρκετές κεραίες-πομποί, αλλά η υψηλότερη είναι απλώς ένα αλεξικέραυνο). Το κτίριο
διαθέτει 86 ορόφους για εμπορική χρήση, ενώ οι υπόλοιποι 16 αντιπροσωπεύουν την κορυφή-πύργο
αρ ντεκό. Το Εμπάιαρ Στέιτ υπήρξε το πρώτο κτίριο στον κόσμο με περισσότερους από 100 ορόφους.
Ο ουρανοξύστης έχει 6.500 παράθυρα και 73 ανελκυστήρες (67 στον κεντρικό πυρήνα και 6
περιφερειακούς). Τα σκαλοπάτια από το πεζοδρόμιο μέχρι τον 102ο όροφο είναι 1.860. Το ολικό
εμβαδόν των ορόφων είναι 257.210 m2 Η βάση του κτιρίου έχει έκταση περίπου 8 στρέμματα, αλλά η
διατομή μειώνεται προς την κορυφή. Το κτίριο, στο οποίο εργάζονται περί τα 20 χιλιάδες άτομα, έχει τον
δικό του ιδιαίτερο ταχυδρομικό κώδικα: 10118. Η άνοδος με ανελκυστήρα μέχρι τον 86ο όροφο, όπου
και το παρατηρητήριο θέας διαρκεί λιγότερο από ένα λεπτό. Το κτίριο περιέχει σωλήνες συνολικού
μήκους 113 km και ηλεκτρικά καλώδια συνολικού μήκους 762 km. Η κεντρική θέρμανση γίνεται με ατμό
χαμηλής πιέσεως (0,14 ως 0,21 bar). Το κτiριο ζυγίζει περίπου 370.000 τόνους. Η κατασκευή του
στοίχισε 40.948.900 δολάρια ΗΠΑ.
Το 1964 προστέθηκαν προβολείς για τον νυκτερινό φωτισμό της κορυφής του, με χρώματα αναλόγως
της εποχής του έτους και των περιστάσεων, όπως τα Χριστούγεννα. Οι προβολείς φώτιζαν το κτίριο με
τα χρώματα της αμερικανικής σημαίας επί αρκετούς μήνες μετά την καταστροφή του Παγκόσμιου
Εμπορικού Κέντρου. Το κτίριο φωτίζεται κίτρινο κατά την διεξαγωγή του Αμερικανικού τουρνουά τένις
στα τέλη Αυγούστου και αρχές Σεπτεμβρίου.
Το κτίριο επίσης φωτίζεται μωβ και λευκό μία φορά το χρόνο προς τιμή των αποφοιτούντων του
Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης. Τον Οκτώβριο του 2007, φωτίστηκε πράσινο επί τριήμερο για την
μουσουλμανική εορτή Eid ul-Fitr, ο πρώτος φωτισμός που έγινε ποτέ για εορτή του Ισλάμ.
Το Εμπάιαρ Στέιτ έχει ένα από τα δημοφιλέστερα εξωτερικά παρατηρητήρια θέας σε όλο τον κόσμο, με
πάνω από 110 εκατομμύρια επισκέπτες από τότε που πρωτολειτούργησε. Το κυρίως παρατηρητήριο,
στον 86ο όροφο (υπαίθριο), και το δεύτερο, στον 102ο (κλειστού χώρου), προσφέρουν εντυπωσιακές
εικόνες της Νέας Υόρκης προς όλες τις πλευρές (360°).
Σήμερα το κτίριο ανήκει στην εταιρεία Helmsley-Spear.
Στο παρατηρητήριο του 102ου ορόφου
Η θέα από το παρατηρητήριο προς τα ανατολικά
Ο ρυθμός κατασκευής του ουρανοξύστη ήταν εντυπωσιακός: η πρόοδος σε 135 ημέρες!
Ο Lewis Wickes Hine (1874-1940) γεννήθηκε και
έζησε τα παιδικά του χρόνια στο Ουισκόνσιν των
ΗΠΑ. Σπούδασε κοινωνιολογία στο Σικάγο και την
Νέα Υόρκη. Εργάστηκε ως δάσκαλος στη Νέα
Υόρκη. Ξεκίνησε να φωτογραφίζει το 1903 με μια
πρωτόγονη ξύλινη μηχανή και κυρίαρχη θέση στην
θεματολογία του είχαν οι μετανάστες, οι συνθήκες
εργασίας και κυρίως η παιδική εργασία, σε μια
εποχή που δεν υπήρχαν ακόμα σχετικοί νόμοι στις
ΗΠΑ. Κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο υπηρέτησε
ως φωτογράφος του Ερυθρού Σταυρού και εκτός
Αμερικής. Συνέβαλε με τις φωτογραφίες αλλά και
με άλλες δραστηριότητές του στην εκστρατεία κατά
της παιδικής εργασίας.
Ο Χάιν ανέλαβε την φωτογραφική τεκμηρίωση της
κατασκευής του Empire State Building και
αποθανάτισε τους τεχνίτες που συναρμολογούσαν
τον χαλύβδινο σκελετό του ουρανοξύστη
εργαζόμενοι υπό ασύλληπτα επισφαλείς συνθήκες,
αναλαμβάνοντας και ο ίδιος αρκετούς κινδύνους.
Τις περίφημες λήψεις του τις έκανε μέσα από ειδικά
διαμορφωμένο κλωβό, αιωρούμενο σε ύψος 300 m
πάνω από την 5η Λεωφόρο!
Την εποχή εκείνη ο όρος "μέτρα ασφαλείας"
μάλλον δεν είχε ανακαλυφθεί ακόμη!
Προστασία έναντι πτώσεως;
Ποιος την χρειάζεται;
Κουνηθείτε! Το κτίριο δεν θα κτισθεί μόνο του!
Κάνε λίγο πίσω για να έρθει το δοκάρι στην θέση του!
Αρκεί ένα πηδηματάκι αριστερά
για να φθάσει στα μαδέρια!
Κάπου-κάπου χρειάζεται και λίγο ανάπαυση!
Ώρα για ξεκούραση!
Δεν μπορούσε δηλαδή
να πλησιάσει από μέσα;
Αν το γαλλικό κλειδί
γλιστρήσει και το
φάει στην μούρη, θα
προλάβει να ματώσει
πριν φθάσει στο
πεζοδρόμιο;

Δεξιά ο Πύργος
Chrysler και στο βάθος
το Central Park
Ο τεχνίτης δεξιά είναι
απόλυτα ασφαλής στο
μαδέρι που πατάει!
Το μαζεύει ή το απλώνει
το συρματόσχοινο;
Ευτυχώς τα πράγματα έχουν
αλλάξει ριζικά από τότε …