KINH TẾ VĨ MOÂ

TS. HAY SINH

MOBIFONE: 0908179290
EMAIL: sinhh@uef.edu.vn

1
Chương 1: KHÁI QUÁT VỀ KINH TẾ VĨ MÔ
Chương 2: TÍNH TOÁN SẢN LƯỢNG QUỐC GIA
Chương 3: LÝ THUYẾT XÁC ĐỊNH SẢN LƯỢNG
CÂN BẰNG
Chương 4: CHÍNH SÁCH TÀI KHÓA VÀ
NGOẠI THƯƠNG
Chương 5: TIỀN TỆ VÀ NGÂN HÀNG
Chương 6: CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ
Chương 7: KẾT HỢP CSTK VÀ CSTT (IS-LM)
Chương 8: LẠM PHÁT VÀ THẤT NGHIỆP
Chương 9: THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ VÀ
CHÍNH SÁCH KINH TẾ ĐỐI NGOẠI
Chương 10: TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ

2
 TÀI LIỆU THAM KHẢO
Dương Tấn Diệp:
[1a]. Kinh tế vĩ mô, UEF, 2009
[1b]. Kinh tế vĩ mô, NXB TK, 2007

N. Gregory Mankiw, Đại Học Havard,

‘Nguyên lý kinh tế học’ Second edition,
NXB Worth Publisher, New York, US. Bản dịch của Khoa Kinh tế Học, Đại
Học Quốc Dân Hà Nội, Việt Nam, NXB Thống Kê, 2003.

P. A. Samuelson & W. D. Nordhaus:

[2a]. Economics (seventeenth edition), McGraw-Hill Publisher
[2b]. Kinh tế học (tập 2), NXB Chính trị QG- 1997 hoặc NXB Tài chính- 2007

D. Begg & R. Dornbusch & S. Fischer:

Kinh tế học, NXB TK, 2007 hoặc 2008
Những quyển sách khác về kinh tế vĩ mô

3
 CHƯƠNG 1

KHÁI QUÁT VỀ KINH

TẾ VĨ MÔ

4
I.Caùc khaùi nieäm chung.

1.Kinh teá hoïc

Laø moät moân khoa hoïc xaõ hoäi
nhaèm nghieân cöùu söï löïa choïn cuûa
caù nhaân vaø xaõ hoäi trong vieäc söû
duïng nhöõng nguoàn taøi nguyeân coù
giôùi haïn ñeå ñaùp öùng nhu caàu ngaøy
caøng taêng cuûa con ngöôøi. 5
- khoa hoïc xaõ
hoäi
+ Khoâng coù möùc chính xaùc tuyeät ñoái
Vì nhöõng con soá, haøm soá söû duïng
trong kinh teá hoïc ñeàu ñöôïc öôùc löôïng
trung bình töø thöïc teá
+ Chuû quan:
Cuøng hieän töôïng kinh teá neáu ñöùng
treân quan ñieåm khaùc nhau seõ cho ra
nhöõng keát luaän khaùc nhau
thöôøng gaây maâu thuaån giöõa caùc
tröôøng phaùi kinh teá 6
 taøi nguyeân coù giôùi haïn

söï löïa Söû duïng

TN
choïn? hieäu quaû
nhu caàu ngaøy caøng nhaát
taêng
Kinh teá phaûi taêng tröôûng:
Ñeå ñaùp öùng nhu % taêng GDP, GNP
caàu ngaøy caøng
taêng
Coâng baèng trong phaân phoái thu
nhaäp:
Thueá, trôï caáp

7
Phaùt trieån
1. Taêng tröôûng
2. CNH, HÑH
NN (23) CNDV
- Saûn löôïng GTSL↑ %↓(10%) GTSL↑ %↑ (90%)
20% 80%
- Lao ñoäng Soá %↓ (6%) LÑ↑ %↑ (94%)
LÑ↓ 75% 25%
- MMTB : Ñieàu kieän lao ñoäng ít nhaát phaûi cô
giôùi hoùa
3. Ñaït nhöõng chæ tieâu phaùt trieån con
ngöôøi
(HDI: Human Development Index): GD, YT. trôï
caáp xaõ hoäi, tuoåi thoï …
8
2.Kinh teá vó moâ
Là môn khoa học nghiên cứu nền kinh tế bằng cách xem nền
kinh tế là một tổng thể thống nhất
1. Giaù trò toång saûn
löôïng
2. Tyû leä laïm
phaùt
3. Tyû leä thaát
nghieäp
4. Laõi suaát
5. Caùn caân ngaân
saùch
6. Caùn caân ngoaïi thöông
7. Caùn caân thanh 9
1. Giaù trò toång saûn löôïng
GDP, GNP

10
2.Tyû leä laïm phaùt

• Tyû leä taêng möùc giaù chung cuûa

haøng hoùa vaø dòch vuï tieâu duøng

CPI  CPIt 1
LPt  t
x100%
CPIt 1

CPI (consumer Price Index)

Chæ soá giaù tieâu duøng 11
 3. Tyû leä thaát nghieäp

• Tyû leä thaát nghieäp laø tyû leä giöõa

soá ngöôøi thaát nghieäp trong löïc löôïng
lao ñoäng

12
 4. Laõi suaát

Laõi suaát cuûa caùc loaïi voán tieàn

teä trong neàn kinh teá

13
 5. Caùn caân ngaân saùch
CCNS = Thu NS-Chi NS
< 0: TH,boäi chi NS (≤ 5%GDP)
↓Chi :↓chi laõng phí, coå phaàn hoùa

↑Thu Vay Daân chuùng: Phaùt haønh traùi phieáu,

coâng traùi
NHTW

Nöôùc ngoaøi: ODA, vay thò

tröôøng(Official Development Assistance)

↑Thueá

> 0: TD, boäi thu NS

= 0: Caân baèng NS 14
 6. Caùn caân ngoaïi thöông

• Caùn caân maäu dòch

• Caùn caân thöông maïi
• Caùn caân xuaát nhaäp khaåu
• Giaù trò xuaát khaåu roøng
NX = X – M
(Net export) (Export) (Import)
15
 7. Caùn caân thanh toaùn
(Balance of Payments: BOP)

Laø baûng lieät keâ ghi laïi caùc

doøng giao dòch baèng tieàn cuûa
moät quoác gia vôùi caùc nöôùc
khaùc
Doøng tieàn vaøo: +
Doøng tieàn ra : -
16
BOP = Doøng tieàn vaøo – Doøng tieàn ra
< 0: CCTT thaâm huït
 Döï tröõ ngoaïi teä↓
 Vay nôï↑
 Khaû naêng ñoái phoù↓
> 0: CCTT thaëng dö
 NHTW mua ng.teäDöï tröõ ng.teä
baùn noäi 
↑ Laïm phaùt↑
teä 17
 3.Ñöôøng giôùi haïn khaû naêng saûn xuaát
(Production Possibility Frontier: PPF)

Ñöôøng PPF bieåu hieän treân ñoà thò

caùc caùch maø xaõ hoäi coù theå löïa
choïn khi söû duïng hôïp lyù caùc
nguoàn löïc.

18
Thí dụ:

Nền kinh tế coù 5 lao ñộng ñöôïc

phaân phoái vaøo 2 ngaønh saûn
xuaát maùy moùc thieát bò vaø
haøng tieâu duøng. Möùc saûn
löôïng ñaït ñöôïc khi moïi nguoàn
löïc ñöôïc söû duïng hôïp lyù nhö
sau:
19
Caù Saûn xuaát maùy Saûn xuaát haøng tieâu
c moùc duøng
caùc Lao Saûn löôïng Lao Saûn löôïng
h ñoäng ñoäng

I 5 15 0 0
II 4 14 1 6
III 3 12 2 11
IV 2 9 3 15
V 1 5 4 18 20
VI 0 0 5 20
 Maùy
moùc

20

II
15
B
14
III

12

IV
09

V
A
5 PPF

VI HTD

0
6 11 15 18 20
21
II. SAÛN LÖÔÏNG TIEÀM
NAÊNG
(Yp hay Qp)
1.Khaùi nieäm: Laø möùc saûn löôïng toái öu
maø neàn kinh teá coù theå ñaït ñöôïc khi
söû duïng hôïp lyù caùc nguoàn löïc maø
khoâng laøm laïm phaùt taêng cao.
-Khoâng phaûi laø saûn löôïng toái ña
 Un:3-5%LLLÑ
-Vaãn coøn thaát nghieäp
(Natural unemployment rate)

-Coù xu höôùng taêng theo thôøi gian 22

2.Caùch tính saûn löôïng tieàm naêng

Taäp hôïp GDP thöïc theo thôøi gian, sau

ñoù duøng phöông phaùp hoài quy tuyeán
tính ñeå tính möùc trung bình, töø ñoù
hình thaønh ñöôøng GDP thöïc theo xu
höôùng, caên cöù vaøo ñoù, xaùc ñònh
saûn löôïng tieàm naêng

23
GDP thöïc
(tyû ñoàng)
GDP thöïc
theo xu
höôùng
… x
… x
… x

Naêm 1 2 3 … …
Naêm
24
Đồ thị biểu hiện GDP thực qua caùc năm
 3. Ñoà thò cuûa Yp theo möùc giaù:
Saûn löôïng tieàm naêng khoâng phuï thuoäc vaøo
giaù baùn saûn phaåm maø phuï thuoäc vaøo caùc
nguoàn löïc cuûa neàn kinh teá
P

25
Yp Y
III. Ñònh luaät Okun

1. Nếu sản lượng thực tế thấp hơn sản lượng tiềm năng
2% thì tỉ lệ thất nghiệp thực tế sẽ cao hơn tỉ lệ thất
nghiệp chuẩn 1%
Y p  YT
UT  U n  x50%
YP
2. Nếu tỉ lệ tăng của saûn löôïng thực tế lớn hơn tỷ
lệ tăng của sản lượng tiềm năng là 2,5% thì tỉ lệ thất
nghiệp thực tế sẽ giảm 1%
U T (t )  U T (t  1)  0,4( y  p)
26
 YT < Yp: 2% x%
? UT > Un: 1% x/2%

-2%

UT > Un: x/2%

=> UT = Un + x/2%

27
 y laø % taêng cuûa saûn löôïng thöïc teá ôû naêm t so vôù
naêm t-1

p laø % taêng cuûa saûn löôïng tieàm naêng ôû naêm t so vôùi

naêm t-1

u laø % taêng cuûa thaát nghieäp thöïc ôû naêm t so vôùi

naêm t-1
UT(05):10%
u=-1% => u = UT(t) – UT(t-1)
UT(06): 9%
=> UT(t) = UT(t-1) + u
y-p u
2,5% -1%
(y-p) ? u =-0,4(y-p) => UT(t) = UT(t-1) –0,4(y-p)
28
cho tröôùc
 Ví dụ 1.
• Tyû leä thaát nghieäp naêm 2006 laø
20%, toác ñoä taêng cuûa saûn löôïng
tieàm naêng trong naêm 2007 laø
5%. Muoán ñeán naêm 2007, tyû leä
thaát nghieäp chæ coøn 16%, saûn
löôïng thöïc teá phaûi taêng bao
nhieâu %?
29
 Ví dụ 2
Bieát Un = 4%, Yp = 10.000 tyû,
YT = 9.500 tyû (naêm 2006)
a/ Tyû leä thaát nghieäp 2006 ?
b/ Muoán tyû leä thaát nghieäp 2007 laø
5%, saûn löôïng thöïc teá phaûi taêng bao
nhieâu %? Bieát Yp (07) laø 11.000 tyû

30
 Ví dụ 3
Saûn löôïng tieàm naêng laø 100 tyû, tyû leä
thaát nghieäp töï nhieân laø 5%, saûn löôïng
thöïc teá ñang thaáp hôn saûn löôïng tieàm
naêng laø 12%.
a/ Xaùc ñònh saûn löôïng thöïc teá?
b/ Tyû leä thaát nghieäp thöïc teá?

31
IV.TOÅNG CUNG – TOÅNG CAÀU
1. Toång cung
(AS: Aggregate Supply)

Laø giaù trò cuûa toaøn boä

löôïng haøng hoùa vaø dòch vuï
maø caùc doanh nghieäp trong
nöôùc muoán cung öùng cho neàn
kinh teá taïi moãi möùc giaù.
32
a.Toång cung ngaén haïn (S.AS)

Toång cung ngaén haïn phaûn

aûnh quan heä giöõa toång cung
vaø möùc giaù trong ñieàu kieän
giaù caùc yeáu toá ñaàu vaøo
chöa thay ñoåi.
S.AS = f(P) Hàm đồng biến
33
Hình 1.4: Ñoà thò ñöôøng cung ngaén
haïn
P S.AS

P3 C

P2 B
A
P1

Y1 Y3 Y
Yp 34
 b. Toång cung daøi haïn
Toång cung daøi haïn phaûn aûnh
quan heä giöõa toång cung vaø
möùc giaù trong ñieàu kieän giaù
caùc yeáu toá ñaàu vaøo thay ñoåi
cuøng tyû leä vôùi möùc giaù
ñaàu ra cuûa saûn phaåm.
L.AS = f(P) = Yp
35
Hình 1.5: Ñoà thò ñöôøng toång
cung daøi haïn
P L.AS

Y
Yp 36
c. Nhöõng yeáu toá laøm thay ñoåi cung:
• Khi bieán soá (giaù) thay ñoåi laøm toång
cung thay ñoåi theo ta goïi ñaây laø hieän
töôïng tröôït cung.
• Neáu nhöõng nhaân toá ngoaøi bieán soá taùc
ñoäng seõ gaây ra hieän töôïng dòch chuyeån
ñöôøng cung.

37
2. Toång caàu
(AD: Aggregate demand)
Laø giaù trò cuûa toaøn boä löôïng
haøng hoaù vaø dòch vuï noäi ñòa
maø hoä gia ñình, doanh nghieäp,
chính phuû, ngöôøi nöôùc ngoaøi
… muoán mua taïi moãi möùc giaù.

38
 AD = f (P)
Haøm nghịch biến

AD = C + I + G + X - M

39
Hình 1.8: Ñoà thò toång caàu theo möùc
giaù
P

AD
Y
40
V. MUÏC TIEÂU OÅN ÑÒNH VAØ TAÊNG
TRÖÔÛNG KINH TEÁ TRONG DAØI
HAÏN

41
1. Muïc tieâu oån ñònh kinh teá trong ngaén
haïn
P S.AS

P3 C

AD3
P2 B
A AD2
P1
AD1
Y1 Y3 Y
Yp 42
• Chính phủ duøng caùc chính saùch
ngaén haïn taùc ñoäng vaøo tổng
cầu:
- Chính saùch taøi khoùa.
- Chính saùch tieàn teä

- Chính saùch thu nhaäp.

- Chính saùch ngoaïi thöông

43
 1. Muïc tieâu oån ñònh kinh teá trong ngaén
haïn
P S.AS
A:
LP thaáp KT khieám duïng LP cao
Yt thaáp (< Yp) KT chöa toaøn duïng Yt cao(>Yp)
TN cao (>Un) KT suy thoaùi TN thaáp
Taêng tröôûng
noùng
P3 C Treân möùc toaøn
duïng
KT laïm phaùt AD3
P2 B
B: A
P1 AD2
LP thaáp
Yt = Yp KT toaøn duïng AD1
TN =Un KT oån ñònh Y1 Y3 Y
Yp 44
2. Muïc tieâu taêng tröôûng kinh teá
trong daøi haïn

Để đạt mục tiêu này chính phủ dùng

các chính sách tác động vào tổng cung
làm đường cung dịch chuyển sang phải
(giảm thuế, giảm giá đầu vào, cải cách
hành chính có hiệu quả, tạo mọi điều kiện
thuận lợi để phát triển sản xuất kinh
doanh, gia tăng nguồn lực quốc gia)

45