|


 

 
 |  | 
 |

 

  |  | 

i
  !"#$%
- Nhӳng thӵc nghiӋm mà mӑi tә hӧp cӫa
các mӭc cӫa các yӃu tӕ đӅu đưӧc thӵc
nghiӋm nghiên cӭu gӑi là thӵc nghiӋm yӃu
tӕ toàn phҫn (TYT).
- Có k yӃu tӕ, mӛi yӃu tӕ có n mӭc sӕ thí
nghiӋm phҧi thӵc hiӋn là:
N = nk
|

 

  |  | 

- NӃu các thí nghiӋm chӍ thӵc hiӋn ӣ hai

mӭc thì N = 2k, hai mӭc ӣ giá trӏ biên cӫa
yӃu tӕ đưӧc khҧo sát.
- NӃu chӑn thí nghiӋm có mӝt tâm đӕi
xӭng ta có phương án cҩu trúc có tâm.
- Xét yӃu tӕ đưӧc ký hiӋu là Zj ta có:

  €



 j=1Bk
î
|

 

  |  | 

  - mӭc cao
- mӭc thҩp




 - mӭc cơ sӣ (tâm cӫa phương án)
BiӃn thiên cӫa yӃu tӕ Zj tính tӯ mӭc cơ sӣ:

  8



 , j=1Bk
î
- TiӋn cho tính toán ta chuyӇn sang hӋ trөc
không thӭ nguyên nhӡ chӑn tâm cӫa miӅn là
góc hӋ trөc tӑa đӝ.

 8

 ,j=1Bk



 |

 

  |  | 

- Tӯ đó ta có mӭc trên là +1, mӭc dưӟi là

-1 ӣ tâm trùng vӟi góc tӑa đӝ

Ù


Nghiên cӭu tӕc đӝ phҧn ӭng hóa hӑc cӫa

mӝt phҧn ӭng đã cho phө thuӝc vào, nhiӋt
đӝ nӗng đӝ C, áp suҩt P.
 |

 

  |  | 

5




 


Các biӃn đӝc lұp đưӧc chӑn là:

- NhiӋt đӝ Z1 mӭc cao: 300oC mӭc thҩp 200oC

- Nӗng đӝ Z2 mӭc cao: 45 g/l mӭc thҩp 35 g/l

- Áp suҩt Z3 mӭc cao: 1,25 at mӭc thҩp 0,75 at

|

 

  |  | 

Phương án thí nghiӋm đưӧc viӃt dưӟi

dҥng ma trұn (TYT) 2 mӭc thí nghiӋm, sӕ
biӃn đӝc lұp k = 3. Sӕ thí nghiӋm thì đưӧc
thӵc hiӋn là:
N = 23 = 8
Phương án thí nghiӋm và kӃt quҧ thí
nghiӋm đưӧc trình bày trên bҧng 1
|

 

  |  | 
& '( ) *i +
BiӃn thӵc BiӃn mã hóa KӃt quҧ
Sӕ thí
nghiӋm Z1 Z2 Z3 X1 X2 X3 Y
1 300 45 1,25 + + + 296
2 200 35 1,25 - - + 122
3 300 35 1,25 + - + 239
4 200 45 1,25 - + + 586
5 300 45 0,75 + + - 232
6 200 35 0,75 - - - 292
7 300 35 0,75 + - - 339
8 200 45 0,75 - + - 383
|

 

  |  | 

êӇ thuұn tiӋn cho nghiên cӭu ngưӡi ta hàm biӃn ҧo xo, xo = 1

Ma trұn qui hoҥch vӟi biӃn ҧo TYT 23
Sӕ thí
nghiӋm X0 X1 X2 X3 Y
1 + + + + Y1
2 + - - + Y2
3 + + - + Y3
4 + - + + Y4
5 + + + - Y5
6 + - - - Y6
7 + + - - Y7
8 + - + - Y8
 |

 

  |  | 

Ma trұn qui hoҥch đҧm bҧo tính trөc giao.




 

  ¨     ¨BŠ

Và

 
 ¨  B Š 
¨

* Xác lұp phương trình hӗi qui

NӃu dùng phương trình hӗi qui tuyӃn tính dưӟi dҥng:

 ¨ €   €  î  î € i  i
|

 

  |  | 

Theo phương pháp tính hӋ sӕ trong phương trình hӗi qui:



 

  8 

î
i
Ma trұn XTX có dҥng:



 
î
  
    
  î  
  i

     î
    î    i
   



î   

î  

î
î  
î  i



i   

i  

i  î 

î
i
|

 

  |  | 

Tӯ tính chҩt trên ta có:

 ¨ ¨ ¨

î ¨ ¨ ¨

¨  ¨ ¨ ¨ ¨ ¨
Ô Ô  Ô Ô  8 
¨ ¨  ¨ 
¨ ¨ ¨
¨ ¨ ¨  
¨ ¨ ¨ 







Ô Ô  

 î

 i

|

 

  |  | 

 ¨ ¨ ¨
 

 

¨  ¨ ¨


8
    


 

î 
¨ ¨

¨
 î

i
¨ ¨ ¨ 

 i

V

Suy ra:   V


 




 

Tính   



î 8 
îî € 
îi 8 
 € 
îiî 8 
î î € 
ii 8 
ii



b1 = 34,625, tương tӵ ta có:

b2 = 63,125, b3 = -0,375, bo = 311, 125
 |

 

  |  | 

Ta có mô hình: Y = 311,125 + 34,625x1 + 63,125x2 ± 0,375x3

êӇ xét mô hình đҫy đӫ hơn

 ¨ €   € î  î € i  i € î   î € i   i € îi  î  i
Ma trұn qui hoҥch đưӧc mӣ rӝng
Sӕ thí  
nghiӋm X0 X1 X2 X3 X1X2 X1X3 X2X3 Y   8  î
1 + + + + + + + 296 331,125 1233,765
2 + - - + + - - 122 139,875 319,515
3 + + - + - + - 239 221,875 293,265
4 + - + + - - + 586 551,625 1181,640
5 + + + - + - - 232 196,875 1230,765
6 + - - - + + + 292 274,125 319,515
7 + + - - - - + 339 356,125 293,265
8 + - + - - + - 383 417,375 1185,640
 |

 

  |  | 

Các hiӋu ӭng tương tác đưӧc xác đӏnh tương tӵ như
hiӋu ӭng tuyӃn tính.
V

   
 
   
 
V


   î   
î  


thay sӕ vào

î € 
îî 8 
îi 8 
 € 
îiî € 
î î 8 
ii 8 
i
î 8
 î


Tương tӵ: b13 = - 8,625, b13 = 67,125

Phương trình hӗi qui lúc này có dҥng
Y = 311,125 + 34,625x1 + 63,125x2 ± 0,375x3 ±
75,625x1x2 = 8,625x1x3 + 67,125x2x3
 |

 

  |  | 

5











 
!
"#
- Vì ma trұn (XTX)-1 là ma trұn đưӡng chéo nên
các hӋ sӕ đӝc lұp vӟi nhau.
- Loҥi bӓ các hӋ sӕ không có nghĩa không ҧnh
hưӡng đӃn hӋ sӕ còn lҥi.
- Các hӋ sӕ kiӇm đӏnh theo tiêu chuҭn Student (t).
- Mӑi hӋ sӕ cӫa phương trình đưӧc xác đӏnh vӟi
đӝ chính xác.



|

 

  |  | 

- Không làm thí nghiӋm song song đӇ xác đӏnh phương

sai tái hiӋn sth ta làm 3 thí nghiӋm ӣ tâm phương án ta
nhұn 3 giá trӏ.
Sӕ thí
BiӃn thӵc BiӃn mã hóa KӃt quҧ
nghiӋm

¨
î¨
i¨ X1 X2 X3 Y0

1 250 40 1 0 0 0 295
2 250 40 1 0 0 0 312
3 250 40 1 0 0 0 293
|

 

  |  | 





î  € iî € î i
 i¨¨
i i



i î
 8

î 
¨
i 8

 ¨ ¨ ¨

 ¨ ¨
 i
V 
|

 

  |  | 

t nghĩa cӫa các hӋ sӕ đưӧc kiӇm đӏnh theo tiêu chuҭn

Student t
‹  ‹

 
i î
Ta tính đưӧc:   i
i

t1 = 9,38, t2 = 17,107, t3 = 0,1016, t12 = 20,494

t13 = 2,337 t23 = 18,191
|

 

  |  | 

Tra bҧng tp(f) vӟi p = 0,05, f = 2

f =  - 1 bұc tӵ do tái hiӋn
 sӕ thí nghiӋm song song ӣ tâm
t0,05 (2) = 4,3
Vì t3 < tp(f), t13 < tp(f)
Các hӋ sӕ b3, b13 bӏ loҥi phương trình lúc này có
dҥng:

 i î 8 i î  € i î  î €
 î   î €
î  î  i
 |

 

  |  | 

* KiӇm đӏnh sӵ tương thích cӫa phương trình hӗi qui:

Sӵ tương tích cӫa phương trình hӗi qui đưӧc kiӇm đӏnh
bҵng tiêu chuҭn Fisher.
î

 î

 

î
  

 

8
 î

Trong đó: 
 8

N ± sӕ thí nghiӋm
 - sӕ thí nghiӋm ӣ tâm
 |

 

  |  | 

î ¨ i
î
Thay sӕ f î¨

i
î
f î¨

 î
î ¨

Tra bҧng F1-p (f1, f2) vӟi p = 0,05 f1 = 3, f2 = 2

f1 ± bұc tӵ do phương sai tương thích
f1 = N ± 
N sӕ thí nghiӋm : 8
 hӋ sӕ có nghĩa trong phương trình hӗi qui: 5
|

 

  |  | 

f2 ± bұc tӵ do phương sai tái hiӋn

f2 = N - 1
N ± sӕ thí nghiӋm song song ӣ tâm
F0,05 (3,2) = 19,2

8  ¢ ¢ î  phương trình hӗi qui tương thích

vӟi thӵc nghiӋm.