You are on page 1of 91

Phòng Giáo dục và Đào tạo Châu Đốc

Trường Tiểu học Hoàng Hoa Thám

D¹y tËp lµm v¨n líp 4 nh­thÕ nµo


®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi
Ng­êi thùc hiÖn: Cao Minh Mẫn
N¨m häc 2008-2009
Lêi nãi ®Çu
N©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc tiÓu häc nãi chung vµ chÊt l­
îng líp 4 nãi riªng ®ang lµ vÊn ®Ò quan t©m hµng ®Çu cña
ngµnh gi¸o dôc trong n¨m häc 2007-2008. §æi míi ph­¬ng ph¸p
d¹y häc lµ mét nhiÖm vô quan träng cña mçi nhµ tr­êng ®Ó
n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc. D¹y c¸c m«n häc nh­ thÕ nµo ®Ó
®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi ?
Trong c¸c m«n häc cña ch­¬ng tr×nh líp 4, TËp lµm v¨n lµ
ph©n m«n mang tÝnh chÊt tæng hîp, s¸ng t¹o, thùc hµnh tõ c¸c
ph©n m«n kh¸c cña m«n TiÕng ViÖt. §ång thêi, nã cßn g¾n
bã mËt thiÕt víi tÊt c¶ c¸c m«n häc kh¸c trong ch­¬ng tr×nh líp
4 còng nh­ c¶ bËc häc vµ thÓ hiÖn ®­îc ®Ëm nÐt dÊu Ên c¸
nh©n. D¹y TËp lµm v¨n theo h­íng ®æi míi nh»m rÌn
Lêi nãi ®Çu
luyÖn cho häc sinh kü n¨ng s¶n sinh v¨n b¶n d­íi c¶ hai h×nh thøc
nãi, viÕt. §iÒu nµy ®ßi hái gi¸o viªn gi¶ng d¹y ph¶i vËn dông
c¸c ph­¬ng ph¸p vµ c¸ch tæ chøc d¹y häc linh ho¹t nh­ thÕ nµo,
®Ó mçi tiÕt d¹y TËp lµm v¨n ®Òu ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ nh­ mong
muèn. §©y chÝnh lµ h­íng chØ ®¹o cña Phßng gi¸o dôc Xu©n Tr­
êng cho tr­êng tiÓu häc Xu©n Ngäc x©y dùng chuyªn ®Ò “ D¹y
TËp lµm v¨n líp 4 nh­ thÕ nµo ®Ó d¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi
míi”
Môc tiªu cña chuyªn ®Ò nh»m gióp cho gi¸o viªn hiÓu vµ
thùc hiÖn viÖc gi¶ng d¹y ph©n m«n TËp lµm v¨n ë c¸c líp nãi
chung vµ ë líp 4 nãi riªng cã chÊt l­îng. MÆt kh¸c, gióp cho c«ng
t¸c qu¶n lý, c«ng t¸c chØ ®¹o ho¹t ®éng d¹y vµ häc,
Lêi nãi ®Çu

ho¹t ®éng chuyªn ®Ò, viÕt s¸ng kiÕn kinh nghiÖm trong mçi
nhµ tr­êng hiÖu qu¶ h¬n. Tuy nhiªn, chuyªn ®Ò x©y dùng kh«ng
sao tr¸nh khái khiÕm khuyÕt, rÊt mong ®­îc sù gãp ý kiÕn cña
L·nh ®¹o Phßng gi¸o dôc, cña c¸c ®ång nghiÖp ®Ó gióp cho
chuyªn ®Ò ®­îc hoµn thiÖn h¬n.
Ngµy 26 th¸ng 12 n¨m 2008
D¹y
D¹yTËp
TËplµm
lµmv¨n
v¨nlíp
líp44nh­
nh­thÕ
thÕnµo
nµo®Ó
®Ó®¸p
®¸pøng
øng®­
îcîcyªu
®­ yªucÇu
cÇu
®æi
®æimíi
míi

cÊu
cÊutróc
trócchuyªn
chuyªn
®Ò
®Ò b. Néi dung chuyÒn
®Ò
i. néi dung ch­¬ng tr×nh-
a. më ®Çu : yªu cÇu-kiÕn thøc-kÜ
i. lý do chän chuyªn n¨ng ph©n m«n TLV líp
4.
®Ò.
ii. Qui tr×nh d¹y tiÕt TLV
ii. C¬ së lý luËn. líp 4.
iii. c¬ së thùc tiÔn. iii. c¸c ppdTLV líp 4.
C. kÕt luËn
iv. BiÖn ph¸p d¹y Tlv líp 4
i. kÕt qu¶
®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu
ii. bµi häc kinh ®æi míi.
nghiÖm.
A. PhÇn më ®Çu
1. Lý do chän chuyªn ®Ò

M«n TiÕng ViÖt ch­¬ng tr×nh TiÓu häc míi nh»m h×nh thµnh vµ ph¸t
triÓn ë häc sinh c¸c kü n¨ng sö dông TiÕng ViÖt ( nghe - nãi - ®äc - viÕt ) ®Ó
häc tËp vµ giao tiÕp trong c¸c m«i tr­êng ho¹t ®éng cña løa tuæi. Gióp häc sinh
cã c¬ së ®Ó tiÕp thu kiÕn thøc ë c¸c líp trªn.
TËp lµm v¨n lµ ph©n m«n mang tÝnh chÊt tæng hîp, s¸ng t¹o, thùc hµnh tõ
c¸c ph©n m«n kh¸c cña m«n TiÕng ViÖt. §ång thêi, nã cßn g¾n bã mËt thiÕt víi
tÊt c¶ c¸c m«n häc kh¸c trong ch­¬ng tr×nh TiÓu häc vµ thÓ hiÖn ®­îc ®Ëm nÐt
dÊu Ên c¸ nh©n. D¹y TËp lµm v¨n theo h­íng ®æi míi nh»m rÌn luyÖn cho häc
sinh kü n¨ng s¶n sinh v¨n b¶n d­íi c¶ hai h×nh thøc nãi, viÕt vÒ mét sè néi dung
nµo ®ã hay mét ®Ò tµi cô thÓ. §iÒu nµy ®ßi hái gi¸o viªn gi¶ng d¹y ph¶i vËn
dông c¸c ph­¬ng ph¸p vµ c¸ch tæ chøc d¹y häc linh ho¹t nh­ thÕ nµo, ®Ó mçi tiÕt
d¹y TËp lµm v¨n ®Òu ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ nh­ mong muèn.
§©y còng chÝnh lµ lý do mµ Ban gi¸m hiÖu tr­êng tiÓu häc Xu©n Ngäc
chØ ®¹o gi¸o viªn d¹y khèi 4 nghiªn cøu chuyªn ®Ò: “ D¹y TËp lµm v¨n líp 4 nh­
thÕ nµo ®Ó d¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi ”.
A. PhÇn më ®Çu
II. C¬ së lý luËn:

 §æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc lµ: §æi míi c¸ch tiÕn hµnh c¸c ph­
¬ng ph¸p, ®æi míi c¸c ph­¬ng tiÖn vµ h×nh thøc triÓn khai ph­
¬ng ph¸p trªn c¬ së khai th¸c triÖt ®Ó ­u ®iÓm cña c¸c ph­¬ng
ph¸p cò vµ vËn dông linh ho¹t mét sè ph­¬ng ph¸p míi nh»m ph¸t
huy tèi ®a tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng s¸ng t¹o cña ng­êi häc.
ChÝnh v× vËy mµ gi¸o viªn khi d¹y ph©n m«n TËp lµm v¨n, ph¶i
coi träng yÕu tè thùc hµnh nãi vµ viÕt trong suèt qu¸ tr×nh d¹y
( chó träng luyÖn nãi ). NghÜa lµ, d¹y cho häc sinh kÜ n¨ng tr×nh
bµy v¨n b¶n. Mçi tiÕt d¹y ph¶i gi¶m sù gi¶ng gi¶i cña gi¸o viªn,
t¨ng thêi gian ho¹t ®éng cho häc sinh (®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng
giao tiÕp). D¹y TËp lµm v¨n ph¶i gióp cho häc sinh s¶n sinh v¨n
b¶n cã c¶m xóc, ch©n thùc th× khi nãi vµ viÕt míi thuyÕt phôc ®­
îc ng­êi nghe, ng­êi ®äc. Cô thÓ lµ:
A. PhÇn më ®Çu
II. C¬ së lý luËn:

+ ë TiÓu häc, c¸c em häc chñ yÕu c¸c kiÓu bµi tËp lµm v¨n
thuéc thÓ lo¹i: kÓ chuyÖn, miªu t¶, viÕt th­... §©y lµ thÓ lo¹i v¨n
thuéc phong c¸ch nghÖ thuËt nªn ®ßi hái bµi nãi, bµi viÕt ph¶i
giµu c¶m xóc, ph¶i cã c¸i “ hån ”. Do vËy, gi¸o viªn ph¶i lu«n lu«n
t¹o cho c¸c em cã t©m hån trong s¸ng, c¸i nh×n hån nhiªn, tÊm lßng
nh©n hËu qua viÖc chiÕm lÜnh kiÕn thøc vÒ ng«n ng÷, v¨n häc,
v¨n ho¸, tù nhiªn vµ x· héi ë c¶ 9 m«n häc.
+ MÆt kh¸c, mçi bµi TËp lµm v¨n ®ßi hái ph¶i cã tÝnh ch©n
thùc: Ch©n thùc khi kÓ chuyÖn, khi viÕt th­, khi miªu t¶... Muèn
vËy, gi¸o viªn ph¶i uèn n¾n häc sinh tr¸nh (lèi nãi vµ viÕt), gi¶ t¹o,
giµ tr­íc tuæi...( biÓu hiÖn cô thÓ lµ sao chÐp v¨n mÉu ) mµ cÇn
nhÑ nhµng chØ cho häc sinh nh÷ng thiÕu sãt vµ h­íng cho c¸c em
c¸ch söa, c¸ch lµm bµi phï hîp víi t©m lý løa tuæi.
A. PhÇn më ®Çu
III. c¬ së thùc tiÔn:
1. ThuËn lîi
 Nhµ tr­êng lu«n lu«n quan t©m, chØ ®¹o thùc hiÖn c«ng t¸c thay
s¸ch ®¹t kÕt qu¶ tèt, chÊt l­îng c¸c buæi sinh ho¹t chuyªn m«n ®­îc
n©ng cao, x©y dùng ®­îc nÒ nÕp tù häc, båi d­ìng th­êng xuyªn chu
kú 3, c¸c m« ®un ®Ó thùc hiÖn ®æi míi ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y
n©ng cao tay nghÒ cho gi¸o viªn. Ban gi¸m hiÖu quan t©m vµ t¹o
®iÒu kiÖn cho gi¸o viªn häc tin häc, tù lµm ®å dïng d¹y häc ®Ó
thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ ®æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc.
Gi¸o viªn gi¶ng d¹y ®Òu ®­îc trang bÞ ®Çy ®ñ s¸ch gi¸o khoa,
s¸ch gi¸o viªn, s¸ch tham kh¶o vµ c¸c ph­¬ng tiÖn phôc vô cho viÖc
d¹y häc. §éi ngò gi¸o viªn d¹y líp 4 lµ nh÷ng gi¸o viªn cã n¨ng lùc s­
ph¹m, yªu nghÒ  nªn khi tiÕp cËn thay s¸ch gi¸o viªn ®· ¸p dông ph­
¬ng ph¸p d¹y häc ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng, s¸ng t¹o cña
häc sinh t­¬ng ®èi linh ho¹t vµ ngµy mét hiÖu qu¶.
A. PhÇn më ®Çu
III. c¬ së thùc tiÔn:

Häc sinh ®· quen víi c¸ch häc míi tõ c¸c líp 1,2,3 cho nªn c¸c em
biÕt c¸ch thùc hµnh luyÖn tËp d­íi sù h­íng dÉn cña gi¸o viªn ®Ó tù
chiÕm lÜnh tri thøc.
2. Khã kh¨n.
Ph©n m«n TËp lµm v¨n lµ ph©n m«n khã d¹y so víi c¸c m«n
häc kh¸c, gi¸o viªn d¹y cßn thiÕu linh ho¹t trong vËn dông c¸c ph­¬ng
ph¸p vµ ch­a s¸ng t¹o trong viÖc tæ chøc c¸c ho¹t ®éng häc tËp cña
häc sinh. ViÖc cung cÊp vèn sèng, vèn hiÓu biÕt cho c¸c em qua
c¸c ph©n m«n cña TiÕng ViÖt vµ c¸c m«n häc kh¸c ch­a ®­îc chó
träng. MÆt kh¸c, do ®Æc ®iÓm t©m lý løa tuæi cña häc sinh tiÓu
häc ham ch¬i, kh¶ n¨ng tËp trung chó ý nhËn thøc c¸c sù vËt cßn
h¹n chÕ, n¨ng lùc sö dông ng«n ng÷ ch­a thËt ph¸t triÓn, nªn viÖc
häc tËp ë ph©n m«n TËp lµm v¨n gÆp nh÷ng khã kh¨n nh­ : thiÕu
A. PhÇn më ®Çu

III. c¬ së thùc tiÔn:

vèn hiÓu biÕt vÒ ®èi t­îng cÇn miªu t¶, kÓ chuyÖn…hoÆc kh«ng
biÕt c¸ch diÔn ®¹t vÒ ®èi t­îng cÇn kÓ, cÇn t¶.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
I. Néi dung ch­¬ng tr×nh, yªu cÇu kiÕn thøc, kü n¨ng ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 4:
1. Néi dung ch­¬ng tr×nh ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 4.
Ch­¬ng tr×nh TLV líp 4 ®­îc thiÕt kÕ tæng céng 62 tiÕt / n¨m.
Cô thÓ nh­sau:
* KÓ chuyÖn gåm cã 19 tiÕt ®­îc d¹y trong häc kú I.
       * V¨n miªu t¶ gåm cã 30 tiÕt ®­îc ph©n bè nh­sau:
             - Kh¸i niÖm v¨n miªu t¶ 1 tiÕt.
             + Miªu t¶ ®å vËt 10 tiÕt.
             + Miªu t¶ c©y cèi 11 tiÕt.
             + Miªu t¶ con vËt 8 tiÕt.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
I. Néi dung ch­¬ng tr×nh, yªu cÇu kiÕn thøc, kü n¨ng ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 4 :

1. Néi dung ch­¬ng tr×nh ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 4.
    * C¸c lo¹i v¨n b¶n kh¸c :
            + ViÕt th­: 3 tiÕt.
            + Trao ®æi ý kiÕn : 2 tiÕt.
            + Giíi thiÖu ho¹t ®éng : 2 tiÕt.
            + Tãm t¾t tin tøc : 3 tiÕt.
            + §iÒn vµo giÊy tê in s½n : 3 tiÕt.
Nh­ vËy ch­¬ng tr×nh TËp lµm v¨n líp 4 ®­îc chó träng vµo hai
thÓ lo¹i chÝnh ®ã lµ: kÓ chuyÖn (19 tiÕt) vµ miªu t¶ (30 tiÕt).
§iÒu nµy kh¼ng ®Þnh l­îng kiÕn thøc träng t©m cña TËp lµm v¨n
líp 4 lµ v¨n kÓ chuyÖn vµ v¨n  miªu t¶.
2. Yªu cÇu kiÕn thøc, kü n¨ng ph©n m«n TËp lµm v¨n líp
4.
2.1 Yªu cÇu kiÕn thøc:
B. Néi dung chuyªn ®Ò

I. Néi dung ch­¬ng tr×nh, yªu cÇu kiÕn thøc, kü n¨ng ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 4 :

     * Yªu cÇu kiÕn thøc cÇn ®¹t cña häc sinh líp 4 ë ph©n m«n
TLV lµ:
+ ThÓ lo¹i v¨n kÓ chuyÖn.
  - Häc sinh ph¶i hiÓu nh­thÕ nµo lµ kÓ chuyÖn?
  - HiÓu ®­îc nh©n vËt trong truyÖn. KÓ l¹i hµnh ®éng cña
nh©n vËt. T¶ ngo¹i h×nh cña nh©n vËt trong bµi v¨n kÓ chuyÖn.
KÓ l¹i lêi nãi, ý nghÜ cña nh©n vËt.
  - Bªn c¹nh ®ã häc sinh ph¶i hiÓu cèt truyÖn .
  - BiÕt x©y dùng ®o¹n v¨n, biÕt më bµi vµ biÕt kÕt bµi
trong bµi v¨n kÓ chuyÖn. Tõ ®ã, häc sinh biÕt viÕt vµ nãi mét bµi
v¨n kÓ chuyÖn hoµn chØnh.
B. Néi dung chuyªn ®Ò

I. Néi dung ch­¬ng tr×nh, yªu cÇu kiÕn thøc, kü n¨ng ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 4 :

+ ThÓ lo¹i v¨n miªu t¶.


          - Häc sinh ph¶i hiÓu nh­thÕ nµo lµ miªu t¶?
          - Miªu t¶ ®å vËt : BiÕt c¸ch quan s¸t, t×m ý, lËp dµn ý
bµi v¨n miªu t¶ ®å vËt.
          - Miªu t¶ c©y cèi : BiÕt c¸ch quan s¸t, t×m ý, lËp dµn ý
bµi v¨n miªu t¶ c©y cèi.
          - Miªu t¶ con vËt : BiÕt c¸ch quan s¸t, t×m ý, lËp dµn ý
bµi v¨n miªu t¶ con vËt.
+ C¸c lo¹i v¨n b¶n kh¸c.
        - ViÕt th­ : N¾m ®­îc môc ®Ých cña viÖc viÕt th­, néi
dung c¬ b¶n, c¸ch x­ng h« vµ c¸ch tr×nh bµy mét bøc th­.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
I. Néi dung ch­¬ng tr×nh, yªu cÇu kiÕn thøc, kü n¨ng ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 4 :

- Trao ®æi ý kiÕn víi ng­êi th©n: X¸c ®Þnh ®­îc môc ®Ých
trao ®æi, vai trong trao ®æi, lËp ®­îc dµn ý cña bµi trao ®æi vµ
biÕt ®ãng vai trao ®æi tù nhiªn, tù tin, cö chØ thÝch hîp, lêi lÏ cã
søc thuyÕt phôc ®Ó ®¹t môc ®Ých ®Ò ra.
- Giíi thiÖu ho¹t ®éng  ®Þa ph­¬ng : BiÕt c¸ch giíi thiÖu tËp
qu¸n, trß ch¬i, lÔ héi, truyÒn thèng cña ®Þa ph­¬ng, quan s¸t vµ
tr×nh bµy ®­îc nh÷ng ®æi míi cña quª h­¬ng, cã ý thøc ®èi víi viÖc
x©y dùng quª h­¬ng.
- Tãm t¾t tin tøc vµ ®iÒn vµo giÊy tê in s½n ( phiÕu khai b¸o
t¹m tró, t¹m v¾ng, th­ chuyÓn tiÒn, ®iÖn chuyÓn tiÒn…) : BiÕt
c¸ch tãm t¾t tin tøc, tù t×m tin, biÕt ®iÒn néi dung cÇn thiÕt vµo
giÊy tê in s½n. Qua ®ã häc sinh biÕt øng dông trong cuéc sèng
B. Néi dung chuyªn ®Ò
I. Néi dung ch­¬ng tr×nh, yªu cÇu kiÕn thøc, kü n¨ng ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 4 :

2.2 Yªu cÇu kü n¨ng:


2.2.1 : Häc xong ch­¬ng tr×nh TËp lµm v¨n líp 4, häc sinh ph¶i cã ®­
îc c¸c kü n¨ng lµm v¨n:
• Kü n¨ng ®Þnh h­íng ho¹t ®éng trong giao tiÕp:
+ NhËn diÖn lo¹i v¨n b¶n.
+ Ph©n
•Kü tÝch
n¨ng lËp ch­®Ò.
¬ng tr×nh ho¹t ®éng giao tiÕp:
+ X¸c ®Þnh dµn ý bµi v¨n ®· cho.
+ T×m ý vµ s¾p xÕp ý thµnh dµn ý trong bµi v¨n kÓ
chuyÖn.
+ Quan s¸t ®èi t­îng, t×m vµ s¾p xÕp ý thµnh dµn ý trong
bµi v¨n kÓ chuyÖn.
+ Quan s¸t ®èi t­îng, t×m vµ s¾p xÕp ý thµnh dµn ý trong
bµi v¨n miªu t¶.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
I. Néi dung ch­¬ng tr×nh, yªu cÇu kiÕn thøc, kü n¨ng ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 4 :

• Kü n¨ng hiÖn thùc ho¸ ho¹t ®éng giao tiÕp:


+ X©y dùng ®o¹n v¨n.
+ Liªn kÕt c¸c ®o¹n v¨n thµnh bµi v¨n
• Kü n¨ng kiÓm tra, ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng giao tiÕp.
+ §èi chiÕu v¨n b¶n nãi, viÕt cña b¶n th©n víi môc ®Ých
giao tiÕp vµ yªu cÇu diÔn ®¹t.
+ Söa lçi vÒ néi dung vµ h×nh thøc diÔn ®¹t.
2.2.2. Yªu cÇu ®èi víi gi¸o viªn.
- Gi¸o viªn ph¶i n¾m ®­îc quan ®iÓm ®æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y
häc ph©n m«n TËp lµm v¨n theo Ch­¬ng tr×nh vµ s¸ch gi¸o khoa míi.
- X¸c ®Þnh ®­îc c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y häc ph¸t huy tÝnh tÝch cùc
cña häc sinh trong d¹y TËp lµm v¨n.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
I. Néi dung ch­¬ng tr×nh, yªu cÇu kiÕn thøc, kü n¨ng ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 4 :

- Lªn líp héi th¶o tiÕt d¹y vµ rót kinh nghiÖm.


- Ph¶i thiÕt kÕ ®­îc mét kÕ ho¹ch bµi häc thÓ hiÖn sù ®æi míi
cña ph­¬ng ph¸p d¹y häc ph©n m«n TËp lµm v¨n.
§ã lµ toµn bé yªu cÇu kiÕn thøc, kü n¨ng träng t©m mµ häc
sinh cÇn ®¹t ®­îc vµ nh÷ng yªu cÇu ®èi víi gi¸o viªn líp 4 cÇn n¾m
v÷ng ®Ó ¸p dông khi d¹y ph©n m«n TËp lµm v¨n.

II. Qui tr×nh d¹y tiÕt TËp lµm v¨n líp 4

D¹y bµi  lý thuyÕt


1. KiÓm tra bµi cò : 3-5 phót.
2. D¹y bµi míi:
a) Giíi thiÖu bµi : 1- 2 phót.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
II. Qui tr×nh d¹y tiÕt TËp lµm v¨n líp 4

  D¹y bµi  lý thuyÕt

b) H×nh thµnh kh¸i niÖm :13 – 15 phót


   Ph©n tÝch d÷ liÖu ë phÇn I , II ®Ó h×nh thµnh kh¸i
niÖm cho häc sinh.
c) H­íng dÉn luyÖn tËp :17 –19 phót.
- Tõng bµi tËp  tiÕn hµnh 4 b­íc :
+ §äc vµ x¸c ®Þnh yªu cÇu bµi tËp.
+ H­íng dÉn gi¶i mét phÇn bµi tËp mÉu.
+ Häc sinh lµm bµi tËp.
+ Ch÷a – ChÊm – NhËn xÐt kÕt qu¶.
d) Gi¸o viªn dÆn dß: 2-3 phót (c¶ ghi vë).
B. Néi dung chuyªn ®Ò
II. Qui tr×nh d¹y tiÕt TËp lµm v¨n líp 4

D¹y bµi thùc hµnh


1. KiÓm tra bµi cò: 3- 5 phót.
2. D¹y bµi míi:
a) Giíi thiÖu bµi : 1- 2 phót.
b) H­íng dÉn thùc hµnh :28-- 30 phót.
  - Gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh thùc hiÖn tõng bµi tËp trong
s¸ch gi¸o khoa theo thø tù chung.
  - Tõng bµi tËp h­íng dÉn häc sinh theo 4 b­íc:
+ Đäc vµ x¸c ®Þnh yªu cÇu bµi tËp.
+ H­íng dÉn giải mét phÇn bµi tËp mÉu.
+ Häc sinh lµm bµi tËp.
+ Chữa – ChÊm – NhËn xÐt kÕt quả.
c) Gi¸o viªn dÆn dß: 2- 4 phót (cả ghi vë). 
B. Néi dung chuyªn ®Ò
Iii. c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4

Trong qu¸ tr×nh d¹y häc ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 4, ng­êi gi¸o
viªn cã nhiÒu c¸ch thøc, nhiÒu con ®­êng vµ nhiÒu ph­¬ng ph¸p
®Ó h×nh thµnh kiÕn thøc, kÜ n¨ng cho häc sinh. Song theo
chóng t«i nh÷ng ph­¬ng ph¸p d¹y häc ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, chñ
®éng, s¸ng t¹o cña häc sinh trong häc tËp cÇn ®­îc ph¸t huy trong
d¹y TËp lµm v¨n líp 4 lµ:
1. Ph­¬ng ph¸p thùc hµnh giao tiÕp.
1.1 Kh¸i niÖm : Ph­¬ng ph¸p thùc hµnh giao tiÕp lµ ph­¬ng ph¸p d¹y
häc b»ng c¸ch s¾p xÕp tµi liÖu ng«n ngữ sao cho võa bảo ®ảm
tÝnh chÝnh x¸c, chÆt chÏ trong hÖ thèng ng«n ngữ, phản ¸nh ®­îc
®Æc ®iÓm, chøc n¨ng cña chóng trong ho¹t ®éng giao tiÕp.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
Iii. c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4

1. Ph­¬ng ph¸p thùc hµnh giao tiÕp.


1.2. Môc ®Ých: TËn dông vèn hiÓu biÕt vÒ ng«n ngữ nãi cña
häc sinh, ®Ó häc sinh cảm thÊy nhÑ nhµng h¬n trong viÖc tiÕp
nhËn kiÕn thøc vµ rÌn luyÖn kü n¨ng häc tËp míi. RÌn cho häc sinh
tÝnh tù tin khi ®­a ra chÝnh kiÕn cña minh.
1.3. Yªu cÇu sö dông : Khi sö dông ph­¬ng ph¸p thùc hµnh giao
tiÕp, gi¸o viªn phải t¹o ®iÒu kiÖn tèi ®a ®Ó häc sinh ®­îc giao tiÕp
(giao tiÕp giữa gi¸o viªn víi häc sinh, giao tiÕp giữa häc sinh víi häc
sinh). Th«ng qua giao tiÕp, gi¸o viªn cho häc sinh nhËn thÊy ®­îc c¸i
®óng, c¸i sai ®Ó bæ sung hoÆc söa chữa nh»m n©ng cao chÊt l­îng,
hiÖu quả giao tiÕp. Ngoµi ra, gi¸o viªn cÇn t¹o kh«ng khÝ líp häc
vui, thoải m¸i ®Ó häc sinh cã kü n¨ng giao tiÕp tù nhiªn, tù tin.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
Iii. c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4
1.4. VÝ dô: D¹y tiÕt TËp lµm v¨n “ ThÓ nµo
lµ miªu t¶ ? ” ( TuÇn 14 )
Bµi tËp 2 : Em thÝch nh÷ng h×nh ¶nh nµo
trong ®o¹n trÝch d­íi ®©y ? H·y viÕt 1, 2 c©u miªu t¶ mét trong
nh÷ng
Ngän h×nh t¬
mïng ¶nh ®ã.
Chíp Mï tr¾ng n­íc
R¹ch ngang trêi M­a M­a chÐo mÆt s©n
Kh« khèc M­a Sñi bät
SÊm ï ï nh­xay lóa Cãc nhảy chåm chåm
GhÐ xuèng s©n Chã sña
Lép bép
Khanh kh¸ch c­êi C©y l¸ hả hª
C©y dõa Lép bép
Bè em ®i cµy vÒ
Sải tay R¬i Đéi sÊm
B¬i . R¬i Đéi chíp
Ngän mïng t¬i ĐÊt trêi Đéi cả trêi m­a...
B. Néi dung chuyªn ®Ò
Iii. c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4

Mét sè häc sinh ®· viÕt nh÷ng c©u v¨n miªu t¶ mét trong nh÷ng
h×nh ¶nh trong ®o¹n trÝch “ M­a” nh­sau :
+ Anh chíp ®ïng ®ïng næi giËn r¹ch ngang bÇu trêi b»ng mét
nh¸t kiÕm chãi loµ. Råi c¶ gãc trêi s¸ng chãi lªn lµm em giËt n¶y
m×nh.
+ M­a mçi lóc mét nÆng h¹t, giã thæi cµng m¹nh h¬n, nh÷ng
h¹t m­a ®an chÐo nhau t¹o lªn nh÷ng “ hµng rµo n­íc ” kÝn c¶ mÆt
s©n. MÆt s©n gËp n­íc, sñi bät t¹o thµnh mu«n vµn c¸i bong bãng to
nhá kh¸c nhau.
Qua bµi lµm cña häc sinh, gi¸o viªn cho c¸c em kh¸c nhËn xÐt,
so s¸nh tim ra c¸i ®óng c¸i hay, söa chç ch­a ®­îc ®ã chÝnh lµ ®· t¹o
cho c¸c em ®­îc giao tiÕp víi nhau .
B. Néi dung chuyªn ®Ò
Iii. c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4

Tãm l¹i : Ph­¬ng ph¸p thùc hµnh giao tiÕp lµ ph­¬ng ph¸p ®Æc tr­
ng ®Ó d¹y häc  ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 4 v× : Ph©n m«n TËp
lµm v¨n 4 chØ cã 5 bµi v¨n viÕt hoµn chØnh cßn chñ yÕu lµ v¨n
nãi vµ viÕt ®o¹n. MÆt kh¸c, nhiÖm vô chñ yÕu cña ph©n m«n
TËp lµm v¨n lµ rÌn kü n¨ng t¹o lËp ng«n b¶n cho häc sinh.
2. Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch ng«n ngữ:
2.1. Kh¸i niÖm : Đ©y lµ ph­¬ng ph¸p d¹y häc trong ®ã häc sinh
d­íi sù tæ chøc vµ h­íng dÉn cña gi¸o viªn tiÕn hµnh tim hiÓu c¸c
hiÖn t­îng ng«n ngữ, quan s¸t vµ ph©n tÝch c¸c hiÖn t­îng ®ã theo
®Þnh h­íng cña bµi häc, trªn c¬ së ®ã rót ra những néi dung lý
thuyÕt hoÆc thùc hµnh cÇn ghi nhí.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
Iii. c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4

2.2. Môc ®Ých : Gióp häc sinh t×m tßi, huy ®éng vèn hiÓu biÕt cña
m×nh vÒ tõ ng÷ cña TiÕng ViÖt vµ c¸ch sö dông TiÕng ViÖt trong
nh÷ng hoµn c¶nh cô thÓ, lµm cho bµi nãi, bµi viÕt cña c¸c em ch©n
thùc, giµu h×nh ¶nh vµ sinh ®éng h¬n.
2.3. Yªu cÇu khi sö dông : Gi¸o viªn phải t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó häc
sinh tù ph¸t hiÖn vµ söa chữa lçi diÔn ®¹t. H­íng dÉn häc sinh c¸ch
sö dông TiÕng ViÖt khi nãi ( ®óng ngữ ®iÖu ) vµ viÕt ( ®óng ngữ
ph¸p ) cho phï hîp víi néi dung tõng bµi tËp.
2.4. VÝ dô : Häc sinh lµm bµi tËp 2 trong tiÕt tËp lµm v¨n : LuyÖn
tËp x©y dùng ®o¹n v¨n kÓ chuyÖn theo tranh. ë bøc tranh 5 mét häc
sinh lµm nh­sau:
LÇn thø ba, cô giµ vít lªn l­ìi r×u b»ng s¾t vµ hái: “L­ìi r×u nµy
cã ph¶i cña con kh«ng? ” Chµng trai nãi : “ §©y míi chÝnh lµ l­ìi
r×u cña ch¸u”.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
Iii. c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4

2. Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch ng«n ng÷:


Häc sinh nhËn xÐt nh­sau:
+ B¹n dïng côm tõ “chµng trai nãi” lµ ch­a hay v× : Khi cô
giµ t×m ®­îc l­ìi r×u th× chµng trai ph¶i hÕt søc mõng rì vµ ph¶i
reo lªn, Theo em nªn thªm thay tõ “ nãi.” b»ng côm tõ “mõng rì
reo lªn”.
+ C¸ch x­ng h« cña chµng trai “ch¸u” mµ b¹n sö dông lµ ch­
a hîp lý,  v× cô giµ gäi chµng trai lµ “con”. §o¹n v¨n nªn söa nh­
sau:
  LÇn thø ba, cô giµ vít lªn l­ìi r×u b»ng s¾t vµ hái: “L­ìi
r×u nµy cã ph¶i cña con kh«ng?” Chµng trai vui  mõng reo
lªn: “ §©y míi chÝnh lµ l­ìi r×u cña con”.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
Iii. c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4

* Tãm l¹i : Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch ng«n ngữ còng lµ mét
trong những ph­¬ng ph¸p quan träng cho viÖc d¹y TËp lµm v¨n,
bëi d¹y TËp lµm v¨n lµ d¹y cho häc sinh c¸ch dïng tõ, c¸ch ®Æt
c©u , c¸ch dùng ®o¹n mét c¸ch ch©n thùc, hÊp dÉn vµ phải phï
hîp víi néi dung vµ hoµn cảnh giao tiÕp. Do ®ã gi¸o viªn phải
gióp häc sinh nhËn xÐt, ®iÒu chØnh ®Ó bµi lµm ®¹t kÕt quả
3.cao.
Ph­¬ng ph¸p gîi më vÊn ®¸p.
3.1. Kh¸i niÖm: Ph­¬ng ph¸p gîi më vÊn ®¸p lµ ph­¬ng ph¸p d¹y häc
kh«ng trùc tiÕp ®­a ra những kiÕn thøc ®· hoµn chØnh mµ h­íng dÉn
häc sinh t­ duy tõng b­íc mét ®Ó c¸c em tù t×m ra kiÕn thøc míi phải
häc.
3.2. Môc ®Ých : Ph­¬ng ph¸p gîi më vÊn ®¸p nh»m  t¨ng c­êng kh¶
n¨ng suy nghÜ, s¸ng t¹o trong qu¸ tr×nh lÜnh héi tri thøc vµ x¸c
®Þnh
B. Néi dung chuyªn ®Ò
Iii. c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4

møc ®é hiÓu bµi còng nh­kinh nghiÖm ®· cã cña häc sinh. Gióp
häc sinh h×nh thµnh kh¶ n¨ng tù lùc t×m tßi kiÕn thøc. Qua ®ã häc
sinh ghi nhí tèt h¬n, s©u s¾c h¬n vµ cßn biÕt chia sÎ hiÓu biÕt,
kinh nghiÖm.
3.3. Yªu cÇu khi sö dông : Gi¸o viªn phải lùa chän những c©u hái
theo ®óng néi dung bµi häc. Những c©u hái ®­a ra phải râ rµng,
dÔ hiÓu vµ phï hîp víi mäi ®èi t­îng häc sinh trong cïng mét líp.
Gi¸o viªn dµnh thêi gian hîp lý cho häc sinh suy nghÜ. Sau ®ã cho
häc sinh trả lêi (tù nguyÖn hoÆc gi¸o viªn gäi). C¸c häc sinh nhËn
xÐt bæ sung vµ rót ra kÕt luËn, gi¸o viªn chèt l¹i kiÕn thøc. KiÕn
thøc ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 4 cung cÊp cho häc sinh ®Òu ®­îc
hinh thµnh d­íi d¹ng bµi tËp. Do ®ã ph­¬ng ph¸p gîi më vÊn ®¸p phï
hîp víi cả hai kiÓu bµi ( d¹y lý thuyÕt vµ d¹y thùc hµnh )
B. Néi dung chuyªn ®Ò
Iii. c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4

3.4 VÝ dô: D¹y tiÕt TËp lµm v¨n “ Nh©n vËt trong truyÖn ”
(TuÇn 1 ).
NhËn xÐt 1: Ghi tªn c¸c nh©n vËt trong nh÷ng truyÖn mµ em
míi häc vµo nhãm thÝch hîp.
a- Nh©n vËt lµ ng­êi.
b- Nh©n vËt lµ vËt ( con vËt, ®å vËt, c©y cèi, ...)
Sau khi cho häc sinh ph©n tÝch yªu cÇu cña nhËn xÐt 1, gi¸o
viªn hái :
        + C¸c em võa häc nh÷ng c©u chuyÖn nµo ? ( DÕ MÌn bªnh
vùc kÎ yÕu, Sù tÝch hå Ba BÓ ).
        + Nªu nh÷ng nh©n vËt lµ ng­êi ? ( Hai mÑ con bµ n«ng
d©n, bµ cô ¨n xin, nh÷ng ng­êi dù lÔ héi ).
        + Nªu nh÷ng nh©n vËt lµ vËt ( DÕ MÌn, Nhµ Trß, bän
nhÖn, giao long ).
B. Néi dung chuyªn ®Ò
Iii. c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4

   + §Ó nh÷ng con vËt trë thµnh nh©n vËt trong truyÖn, ta ph¶i
dïng biÖn ph¸p nghÖ thuËt g× ? (nh©n ho¸)
   + Nh©n vËt trong truyÖn cã thÓ lµ ai ? ( nh©n vËt trong truyÖn
cã thÓ lµ ng­êi, lµ con vËt, ®å vËt, c©y cèi, ... ®­îc nh©n ho¸).
Nh­vËy, chØ qua 5 c©u hái gîi më, gi¸o viªn võa gióp häc sinh
h×nh thµnh ®­îc kiÕn thøc míi võa kiÓm tra ®­îc møc ®é hiÓu bµi
cña häc sinh.
*Tãm l¹i: Ph­¬ng ph¸p gîi më vÊn ®¸p ®­îc sö dông trong tÊt cả
c¸c tiÕt häc vµ nã ph¸t huy ®­îc tÝnh chñ ®éng s¸ng t¹o cña häc
sinh.
4. Ph­¬ng ph¸p nªu vµ giải quyÕt vÊn ®Ò .
4.1. Kh¸i niÖm : Ph­¬ng ph¸p nªu vµ giải quyÕt vÊn ®Ò lµ gi¸o
viªn ®­a ra t×nh huèng gîi vÊn ®Ò, ®iÒu khiÓn häc sinh ph¸t hiÖn
vÊn ®Ò, ho¹t ®éng tù gi¸c, tÝch cùc chñ ®éng vµ s¸ng t¹o ®Ó giải
quyÕt vÊn ®Ò vµ th«ng qua ®ã mµ kiÕn t¹o tri thøc, rÌn luyÖn kü
n¨ng ®Ó ®¹t ®­îc môc ®Ých häc tËp.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
Iii. c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4

 4.2. Môc ®Ých :T¨ng thªm sù hiÓu biÕt vµ kh¶ n¨ng ¸p dông lý
thuyÕt vµo gi¶i quyÕt vÊn ®Ò cña thùc tiÔn. N©ng cao kü n¨ng
ph©n tÝch vµ kh¸i qu¸t tõ t×nh huèng cô thÓ vµ kh¶ n¨ng ®éc lËp
còng nh­kh¶ n¨ng hîp t¸c trong gi¶i quyÕt vÊn ®Ò.
4.3. Yªu cÇu sö dông : Khi sö dông ph­¬ng ph¸p nµy, gi¸o viªn cÇn
chuÈn bÞ tr­íc vÊn ®Ò phï hîp víi néi dung bµi vµ ®ảm bảo tÝnh s­
ph¹m. Gi¸o viªn cÇn phải chuÈn bÞ tèt kiÕn thøc lý luËn còng nh­
thùc tiÔn ®Ó giải quyÕt vÊn ®Ò mµ häc sinh ®­a ra.
4.4. VÝ dô: TiÕt TËp lµm v¨n “ Nh©n vËt trong truyÖn ”
Bµi tËp :2 ( PhÇn luyÖn tËp ) nh­sau:
Cho t×nh huèng sau : Mét b¹n nhá m¶i vui ®ïa, ch¹y nh¶y, lì lµm
ng· mét em bÐ. Em bÐ khãc.
Em h·y h×nh dung sù viÖc vµ kÓ tiÕp c©u chuyÖn theo mét
trong hai h­íng sau ®©y:
a) B¹n nhá nãi trªn biÕt quan t©m ®Õn ng­êi kh¸c.
b) B¹n nhá nãi trªn kh«ng biÕt quan t©m ®Õn ng­êi kh¸c.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
Iii. c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4

Häc sinh lµm bµi nh­sau:


+ Giê ra ch¬i, Giang rñ t«i ra s©n nh¶y d©y, c¸c em häc líp Mét
qu©y quanh xem rÊt ®«ng. §ang ch¬i vui vÎ th× t«i nghe thÊy
tiÕng khãc cña mét bÐ g¸i. Th× ra kh«ng may Giang ®· quËt d©y
vµo lµm em bÐ ng· . Giang véi ch¹y tíi xin lçi em vµ d×u em ngåi
lªn ghÕ ®¸, dç em bÐ nÝn.
+ Giê ra ch¬i, Tµi vµ Đøc cïng ch¬i trß ®uæi b¾t. Mải ch¬i nªn
khi ch¹y Tµi ®· va phải mét em bÐ, lµm em ng·. Tµi kh«ng ®ì em dËy
mµ nãi : “T¹i em va phải anh chø ”nãi råi Tµi ch¹y tiÕp.

Khi d¹y häc nªu vÊn ®Ò, gi¸o viªn cÇn gióp häc sinh hiÓu ®­îc
trong cïng mét t×nh huèng nh­ng cã nhiÒu c¸ch giải quyÕt kh¸c
nhau, c¸c em cÇn lùa chän c¸ch giải quyÕt hay nhÊt ®Ó øng dông
trong häc tËp, trong cuéc sèng.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
Iii. c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4

5. Ph­¬ng ph¸p trùc quan.


5.1. Kh¸i niÖm : Ph­¬ng ph¸p trùc quan lµ ph­¬ng ph¸p d¹y häc
trong ®ã gi¸o viªn sö dông c¸c ph­¬ng tiÖn trùc quan nh»m gióp häc
sinh cã biÓu t­îng ®óng vÒ sù vËt vµ thu nhËn kiÕn thøc, rÌn kü
n¨ng theo môc tiªu bµi häc mét c¸ch thuËn lîi.
5.2. Môc ®Ých: Thu hót sù chó ý vµ gióp häc sinh hiÓu bµi, ghi
nhí bµi tèt h¬n. Häc sinh cã thÓ kh¸i qu¸t néi dung bµi vµ ph¸t hiÖn
những mèi liªn hÖ cña c¸c ®¬n vÞ kiÕn thøc dÔ rµng h¬n.
5.3. Yªu cÇu khi sö dông : Gi¸o viªn phải h­íng dÉn häc sinh quan
s¸t (b»ng nhiÒu gi¸c quan) ®Ó häc sinh hiÓu vµ cảm nhËn vÒ ®èi
t­îng cÇn quan s¸t. H­íng dÉn c¸ch quan s¸t tõ bao qu¸t ®Õn chi tiÕt,
tõ tæng thÓ ®Õn bé phËn, gióp häc sinh h×nh thµnh ph­¬ng ph¸p
lµm viÖc khoa häc. H¬n nữa, trong qu¸ tr×nh giảng d¹y, gi¸o viªn
B. Néi dung chuyªn ®Ò
Iii. c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4
phải ®­a ®å dïng trùc quan ®óng lóc, ®óng chç cho tÊt cả häc sinh
cã thÓ quan s¸t, tr¸nh l¹m dông.
5.4. VÝ dô : D¹y bµi tËp lµm v¨n “ Quan s¸t ®å vËt ”
- Gi¸o viªn ®­a tranh vÏ mét sè ®å ch¬i cho häc sinh quan s¸t.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
Iii. c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4

- Gi¸o viªn cho häc sinh quan s¸t ®å ch¬i mµ häc sinh mang tíi líp.
Qua trùc quan häc sinh biÕt tả bao qu¸t, tả tõng bé phËn vµ nªu ®­îc
nhữngSö®Æc
dông®iÓm næiph¸p
ph­¬ng bËt cña
trùcthø ®å trong
quan ch¬i mµ häcd¹y
gi¶ng sinhë cÇn
ph©nmiªu
m«ntả.
TËp lµm v¨n lµ hÕt søc cÇn thiÕt (®Æc biÖt lµ d¹y thÓ lo¹i v¨n
miªu t¶) v× ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 4 cã trªn 50% sè bµi cã sö
dông kªnh h×nh. §Ó häc sinh tiÕp thu bµi tèt h¬n, mçi gi¸o viªn
gi¶ng d¹y ngoµi viÖc ph¶i biÕt c¸ch sö dông ®å dïng hîp lý trong
tõng tiÕt d¹y, cßn ph¶i n©ng cao kü n¨ng sö  dông vi tÝnh ®Ó sö
dông tèt ®å dïng d¹y häc ®éng, nh»m tiÕt kiÖm thêi gian ghi b¶ng,
t¹o ®iÒu kiÖn cho häc sinh thùc hµnh vµ g©y høng thó häc tËp
cho c¸c em
6. Ph­¬ng ph¸p rÌn luyÖn theo mÉu.
6.1. Kh¸i niÖm : Ph­¬ng ph¸p rÌn luyÖn theo mÉu lµ ph­¬ng ph¸p
d¹y häc mµ gi¸o viªn ®­a ra c¸c mÉu cô thÓ vÒ lêi nãi hoÆc m« h×nh
B. Néi dung chuyªn ®Ò
Iii. c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4

lêi nãi ( còng cã thÓ cïng häc sinh x©y dùng mÉu lêi nãi ) ®Ó th«ng
qua ®ã h­íng dÉn häc sinh t×m hiÓu c¸c ®Æc ®iÓm cña mÉu, c¬
chÕ t¹o mÉu. Tõ mÉu ®ã, häc sinh biÕt c¸ch t¹o ra c¸c ®¬n vÞ lêi nãi
theo ®Þnh h­íng cña mÉu.
6.2. Môc ®Ých : Gióp häc sinh cã ®iÓm tùa ®Ó lµm bµi ®Æc
biÖt lµ häc sinh trung b×nh vµ häc sinh yÕu
6.3. Yªu cÇu sö dông : ĐÓ gióp häc sinh lµm những bµi tËp, d­íi
sù h­íng dÉn cña gi¸o viªn, häc sinh ph©n tÝch c¸c vËt liÖu mÉu ®Ó
h×nh thµnh kiÕn thøc(gi¸o viªn cã thÓ lµm mÉu mét phÇn). Sau khi
lµm mÉu, gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh quan s¸t mÉu vµ suy ra c¸ch
lµm c¸c phÇn t­¬ng tù cßn l¹i.
6.4. VÝ dô : (TuÇn 14) TËp lµm v¨n “ ThÕ nµo lµ miªu tả”
NhËn xÐt 2: ViÕt vµo vë những ®iÒu em h×nh dung ®­îc vÒ c¸c
sù vËt trªn theo lêi miªu tả.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
Iii. c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4

Thø Tªn sù H×nh Mµu TiÕn


ChuyÓn g®én
tù vËt d¸ng s¾c
®éng g
l¸ ®á l¸ rËp r×nh lay ®éng
M:1 C©y sßi cao lín
chãi läi nh­nh÷ng ®èm löa ®á
2

Gi¸o viªn h­íng dÉn nh­sau:


- B­íc 1: Häc sinh ®äc yªu cÇu - Đäc thÇm mÉu.
- B­íc 2: Ph©n tÝch mÉu. Em h·y quan s¸t mÉu vµ cho biÕt:
B. Néi dung chuyªn ®Ò
Iii. c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4

+ Tªn sù vËt ®Çu tiªn ®­îc miªu t¶  lµ g× ? (c©y sßi)


+ C©y sßi cã ®Æc ®iÓm g× næi bËt ? ( cao lín, l¸ ®á chãi läi, l¸
rËp r×nh lay ®éng nh­nh÷ng ®èm löa ®á)
      +  “cao lín ”t¶ vÒ ®Æc ®iÓm g× cña c©y sßi? (h×nh d¸ng)
+ “l¸ ®á chãi läi ”miªu t¶ ®Æc ®iÓm g×? (mµu s¾c)
  + Theo em t¸c gi¶ miªu t¶ l¸ cña c©y sßi ®ang ë tr¹ng th¸i nµo?
(chuyÓn ®éng)
Häc sinh nhËn xÐt -  Häc sinh dùa theo mÉu lµm tiÕp c¸c phÇn cßn
l¹i
B. Néi dung chuyªn ®Ò
Iii. c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4

Thø Tªn sù H×nh Mµu ChuyÓn TiÕn


tù vËt d¸ng s¾c ®éng g®én
g
l¸ ®á l¸ rËp r×nh lay ®éng
M:1 C©y sßi cao lín nh­nh÷ng ®èm löa ®á
chãi läi

C©y l¸ vµng l¸ rËp r×nh lay ®éng nh­


2
c¬m rùc rì nh÷ng ®èm löa vµng
nguéi tr­ên lªn mÊy t¶ng ®¸, rãc r¸ch
3 L¹ch n­íc luån d­íi mÊy gèc c©y
Èm môc (ch¶y)

B­íc 4: Häc sinh tr×nh bµy – Häc sinh nhËn xÐt – Gi¸o viªn nhËn xÐt.
Còng cã bµi TËp lµm v¨n kh«ng cã mÉu in s½n trong s¸ch gi¸o
khoa, trong khi d¹y gi¸o viªn cÇn h­íng dÉn häc sinh cïng x©y dùng
mÉu, ®Ó c¸c em cã thÓ lµm tèt ë c¸c phÇn cßn l¹i.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
Iii. c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4

+ VÝ dô: TuÇn 6 tiÕt tËp lµm v¨n: “LuyÖn tËp x©y dùng ®o¹n
v¨n kÓ chuyÖn”
Bµi tËp 2: Ph¸t triÓn ý d­íi mçi tranh thµnh mét ®o¹n v¨n kÓ
chuyÖn ( Ba l­ìi r×u ).
Dùa vµo phÇn chó ý SGK/ 64, gi¸o viªn h­íng dÉn cho häc sinh
lµm mÉu ë bøc tranh 1 nh­sau:
+ Em h·y quan s¸t tranh vµ cho biÕt chµng tiÒu phu ®ang lµm
g×? (Chµng tiÒu phu ®ang ®èn cñi th× ch¼ng may l­ìi r×u bÞ
v¨ng xuèng s«ng).
+ Khi ®ã chµng tiÒu phu nãi g×? ( Chµng tiÒu phu nãi: “C¶ gia
tµi nhµ ta chØ cã l­ìi r×u nµy, nay bÞ mÊt kh«ng biÕt lµm g×
®Ó sèng” )
+ H×nh d¸ng chµng tiÒu phu nh­ thÕ nµo? ( ë trÇn, ®ãng khè,ng­
êi nhÔ nh¹i må h«i, ®Çu quÊn chiÕc kh¨n n©u – chµng tiÒu phu
rÊt nghÌo).
B. Néi dung chuyªn ®Ò
Iii. c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4

+ L­ìi r×u cña chµng trai nh­thÕ nµo? ( L­ìi r×u cña chµng trai bãng
lo¸ng ).
1,2 häc sinh kÓ ®o¹n chuyÖn -  Häc sinh nhËn xÐt bµi cña b¹n - 
Gi¸o viªn nhËn xÐt.
     *Tãm l¹i : Khi h­íng dÉn häc sinh thùc hµnh theo mÉu gi¸o
viªn cÇn chó ý ®Õn ®èi t­îng häc sinh trung b×nh yÕu ®Ó gióp
c¸c em ®Þnh h­íng c¸ch lµm bµi. §èi víi häc sinh kh¸ giái kh«ng
b¾t buéc ph¶i theo mÉu ®Ó c¸c em cã thÓ ph¸t huy tÝnh tÝch
cùc, chñ ®éng, s¸ng t¹o khi lµm bµi
7. Ph­¬ng ph¸p ®ãng vai.
7.1. Kh¸i niÖm : Ph­¬ng ph¸p ®ãng vai lµ ph­¬ng ph¸p tæ chøc cho
häc sinh thùc hµnh “ lµm thö ” mét sè c¸ch øng xö nµo ®ã trong
mét t×nh huèng giả ®Þnh.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
Iii. c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4

Đ©y lµ ph­¬ng ph¸p gi¸o dôc nh»m gióp häc sinh suy nghÜ s©u
s¾c vÒ mét vÊn ®Ò b»ng c¸ch tËp trung vµo mét sù kiÖn cô thÓ
mµ c¸c em quan s¸t ®­îc.
7.2. Môc ®Ých: Cô thÓ ho¸ bµi häc b»ng sù diÔn xuÊt ®Ó ph©n
tÝch néi dung bµi giảng chi tiÕt h¬n, s©u s¾c h¬n. Lµm cho giê
häc sinh ®éng. Häc sinh dÔ dµng n¾m b¾t ®­îc néi dung bµi häc.
7.3. Yªu cÇu sö dông : Gi¸o viªn phải dµnh thêi gian nhÊt ®Þnh
cho häc sinh thảo luËn kÞch bản ( x©y dùng kÞch bản ), ph©n vai
vµ thèng nhÊt lêi tho¹i.
7.4. VÝ dô: D¹y tiÕt TËp lµm v¨n “ LuyÖn tËp trao ®æi víi ng­êi
th©n ” (TuÇn 9)
B. Néi dung chuyªn ®Ò
Iii. c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4

Em cã nguyÖn väng häc båi d­ìng thªm mét m«n n¨ng khiÕu
( ho¹, nh¹c, vâ thuËt, ... ). Tr­íc khi nãi víi bè mÑ, em muèn trao ®æi
víi anh (chÞ) hiÓu vµ ñng hé nguyÖn väng cña em.
H·y cïng b¹n ®ãng vai ®ãng vai em vµ anh (chÞ) ®Ó thùc hiÖn
cuéc trao ®æi.
B­íc 1 : Ph©n tÝch yªu cÇu cña ®Ó bµi .
B­íc 2 : Häc sinh ®äc gîi ý .
B­íc 3 : Häc sinh thảo luËn nhãm (thèng nhÊt néi dung, vai diÔn).
B­íc 4 : Häc sinh ®ãng vai tr×nh bµy tr­íc líp (cả líp nghe, nhËn
xÐt. Gi¸o viªn nhËn xÐt).
B. Néi dung chuyªn ®Ò
Iii. c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4

VÝ dô bµi lµm cña häc sinh:


- Em : Anh ¬i, s¾p tíi tr­êng em cã më líp d¹y vâ thuËt. Em muèn
®i häc, anh ñng hé em nhÐ !
- Anh (kªu lªn): Trêi ¬i ! Con g¸i sao l¹i häc vâ ? Em phải ®i häc
nÊu ¨n hay häc ®µn. Häc vâ lµ cña con trai anh kh«ng ñng hé em
®©u.
- Em : Anh vÉn th­êng lo cho em lµ nhá bÐ thÕ nµy dÔ bÞ b¾t n¹t.
Em ®i häc vâ lµ ®Ó tù bảo vÖ m×nh cho anh khái lo nữa. Míi l¹i
sau nµy em muèn trë thµnh cảnh s¸t nh­bè Êy.
- Anh (g·i®Çu): Nh­ng anh thÊy con g¸i mµ häc vâ th× nh­ thÕ nµo
Êy. Ch¼ng ra con g¸i ®©u. Th«i, em häc ®µn ®i.
- Em : Anh ¬i, em giái vâ nh­ chÞ Thuý HiÒn Êy! Anh vÉn th­êng
chả khen chÞ Thuý HiÒn lµ g× ?
- Anh (c­êi) : Em khÐo nãi l¾m. Th«i ®­îc ®Ó tèi anh sÏ th­a víi bè
mÑ.
- Em (vui mõng): Cã thÕ chø. ĐÊy míi lµ anh trai tèt bông cña em !
B. Néi dung chuyªn ®Ò
Iii. c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4

Ph­¬ng ph¸p ®ãng vai gióp cho häc sinh ®­îc rÌn luyÖn, thùc
hµnh những kü n¨ng øng xö vµ bµy tá th¸i ®é khi thùc hµnh trong
thùc tiÔn. Nã g©y høng thó vµ sù chó ý, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó häc
sinh s¸ng t¹o. KhÝch lÖ t×nh yªu, th¸i ®é hµnh vi cña c¸c em trong
giao tiÕp.
Trªn ®©y lµ mét sè ph­¬ng ph¸p th­êng ®­îc sö dông trong d¹y
TËp lµm v¨n líp 4, gi¸o viªn cÇn l­u ý mét sè yªu cÇu sau:
+ Thùc tÕ d¹y häc cho thÊy kh«ng cã mét ph­¬ng ph¸p d¹y häc nµo
lµ tèi ­u. Mçi ph­¬ng ph¸p ®Òu cã những ­u ®iÓm riªng. TÝnh hiÖu
quả cña mçi ph­¬ng ph¸p phô thuéc vµo ng­êi gi¸o viªn biÕt ph¸t huy
tÝnh tÝch cùc cña ph­¬ng ph¸p ®ã ®Õn møc ®é nµo. NÕu c¸c ph­
¬ng ph¸p d¹y häc ®­îc kÕt hîp, bæ sung cho nhau th× tiÕt d¹y sÏ
chèng ®­îc sù nhµm ch¸n vµ sÏ t¹o ra sù n¨ng ®éng, s¸ng t¹o trong
B. Néi dung chuyªn ®Ò
Iii. c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 4

c¸ch nghÜ, c¸ch lµm cña häc sinh, nã sÏ phï hîp víi nhiÒu ®èi t­îng
häc sinh trong mét líp häc.
+ ViÖc lùa chän ph­¬ng ph¸p d¹y häc phải c¨n cø vµo tõng lo¹i bµi,
tõng néi dung vµ tr×nh ®é cña häc sinh ë tõng líp, phải c¨n cø vµo
®iÒu kiÖn, ph­¬ng tiÖn d¹y häc cña nhµ tr­êng.
+ Ph©n m«n TËp lµm v¨n thùc chÊt lµ rÌn cho häc sinh kü n¨ng t¹o
lËp lêi nãi trong giao tiÕp, trong những t×nh huèng giao tiÕp cô
thÓ. Bëi vËy, khi d¹y häc TËp lµm v¨n ë bËc TiÓu häc, gi¸o viªn
cÇn chó träng ®Æc biÖt ®Õn ph­¬ng ph¸p thùc hµnh giao tiÕp,
cïng víi ph­¬ng ph¸p luyÖn tËp theo mÉu, ph­¬ng ph¸p ph©n
tÝch ng«n ngữ, ph­¬ng ph¸p nªu vµ giải quyÕt vÊn ®Ò, bëi v×
häc sinh chØ cã thÓ t¹o lËp ®­îc lêi nãi thùc sù lµ cña m×nh khi c¸c
em ®­îc ®Æt vµo những t×nh huèng giao tiÕp cô thÓ, buéc c¸c em
phải béc lé suy nghÜ, t×nh cảm, th¸i ®é cña m×nh tr­íc mét sù vËt,
sù viÖc, hiÖn t­îng nµo ®ã.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
Víic¸cyªu
Iii. ph­¬ngcÇu cñaTËpviÖc
ph¸p d¹y ®æi
míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc ë tiÓu häc nãi
lµm v¨n líp 4

chung, ë ph©n m«n TLV líp 4 nãi riªng lµ ph¸t huy tÝnh tÝch cùc
häc tËp cña häc sinh ®ßi hái mçi ng­êi gi¸o viªn cÇn vËn dông
những ph­¬ng ph¸p, biÖn ph¸p vµ h×nh thøc tæ chøc d¹y häc nh­
thÕ nµo ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho häc sinh cã nhu cÇu ®­îc thÓ
hiÖn m×nh, khÝch lÖ vai trß giao tiÕp cña c¸c em, t¨ng c­êng khả
n¨ng thùc hµnh ng«n ng÷ ®Ó c¸c em biÕt diÔn ®¹t những suy
nghÜ, cảm xóc cña m×nh b»ng lêi nãi, bµi viÕt mét c¸ch m¹ch l¹c,
râ rµng. Đã chÝnh lµ hiÖu quả cña viÖc ®æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y
häc.
Trªn c¬ së nhËn thøc vÊn ®Ò nh­vËy, khèi 4 chóng t«i ®·
thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p d¹y TËp lµm v¨n ®Ó ®¸p øng víi yªu
cÇu ®æi míi ph­¬ng ph¸p ë tr­êng tiÓu häc Đ»ng L©m nh­sau:
IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi
B. Néi dung chuyªn ®Ò
IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi

1. Tæ
Häcchøc
sinh tèt viÖc
thiÕu quan
vèn s¸t –hiÓu
tõ, vèn t×mbiÕt
ý vµth×
dùng
nãi®o¹n chotóng
sÏ lóng häc kh«ng
sinh.
nªn lêi, viÕt th× lñng cñng kh«ng thµnh c©u. Do vËy, chóng t«i
thèng nhÊt lµ phải tæ chøc tèt viÖc quan s¸t -T×m ý cña ph©n m«n
TËp lµm v¨n.
Đèi víi kiÓu bµi miªu tả, quan s¸t lµ c¬ së ®Ó t×m ý. Muèn vËy,
chóng t«i phải nghiªn cøu tr­íc ch­¬ng tr×nh ®Ó cã kÕ ho¹ch h­íng dÉn
häc sinh quan s¸t trùc tiÕp ®èi t­îng cÇn miªu tả, viÖc quan s¸t còng
cã khi tiÕn hµnh trªn líp, còng cã khi tiÕn hµnh ngoµi líp ( tr­íc khi
®Õn líp ). ĐÓ quan s¸t cã chÊt l­îng gi¸o viªn cÇn h­íng dÉn c¸c em
quan s¸t theo tr×nh tù nhÊt ®Þnh (tõ chung tíi riªng, tõ trong ra
ngoµi, tõ xa tíi gÇn hay ng­îc l¹i ) vµ quan s¸t b»ng nhiÒu gi¸c quan
råi ghi chÐp l¹i nh÷ng chi tiÕt ®Æc s¾c theo phÇn gîi ý cña s¸ch
gi¸o khoa, nhê ®ã mµ bµi v¨n cña c¸c em trë nªn sinh ®éng, míi mÎ
h¬n.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi

VÝ dô 1: TuÇn 15 ( TiÕt 30 ): Quan s¸t ®å vËt


Gi¸o viªn cã thÓ cho häc sinh quan s¸t ë nhµ vµ ghi chÐp l¹i hoÆc
cã thÓ dÆn häc sinh, mçi em mang mét thø ®å ch¬i em thÝch nhÊt
®Õn líp.
Gi¸o viªn h×nh thµnh kh¸i niÖm bµi häc cho häc sinh b»ng c¸ch:
Cho häc sinh ®äc gîi ý ë phÇn nhËn xÐt 1 ( SGK tr 153, 154 ). Häc
sinh võa quan s¸t võa ghi chÐp l¹i ý quan s¸t ®­îc, sau ®ã s¾p xÕp
c¸c ý ®Ó t¹o thµnh mét dµn ý tả ®å ch¬i mµ em ®· chän. VÝ dô vÒ
1 dµn ý: bµi: - Giíi thiÖu ®å ch¬i mµ em thÝch nhÊt lµ gÊu
1. Më
b«ng
2. Th©n bµi: - H×nh d¸ng bªn ngoµi: gÊu b«ng kh«ng to, gÊu
®ang ngåi, d¸ng trßn.
- Bé l«ng mµu tr¾ng mÞn nh­b«ng.
- Hai m¾t: ®en l¸y, rÊt th«ng minh.
- Mòi: nhá, mµu ®á míi ngé nghÜnh.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi

- Trªn cæ: th¾t 1 c¸i n¬ mµu ®á chãi .


- Tay, ch©n: ®ang ®­a vÒ phÝa tr­íc nh­tËp thÓ dôc.
3. KÕt luËn: Em rÊt yªu gÊu b«ng, «m gÊu b«ng em
rÊt thÝch.
Tõ dµn ý, häc sinh ph¸t triÓn mçi ý thµnh ®o¹n v¨n cã
lång cảm xóc.
VÝ dô 2 : TuÇn 22 : LuyÖn tËp quan s¸t c©y cèi.
Bµi tËp 2: Quan s¸t mét c©y mµ em thÝch trong khu vùc tr­êng em
( hoÆc n¬i em ë) vµ ghi l¹i những g× em quan s¸t ®­îc. Chó ý
kiÓm tra xem:
a)Tr×nh tù quan s¸t cña em cã hîp lý kh«ng?
b) Em ®· quan s¸t b»ng những gi¸c quan nµo ?
c) C¸i c©y em quan s¸t cã g× kh¸c víi những c©y kh¸c cïng
loµi?
B. Néi dung chuyªn ®Ò
IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi

D¹y bµi nµy, gi¸o viªn phải ®Þnh h­íng cho häc sinh quan s¸t tr­
íc mét c©y mµ em thÝch (c©y bãng m¸t, c©y ăn qủa, c©y hoa,
c©y c¶nh, ...) vµ ghi chÐp ý quan s¸t ®­îc vµo nh¸p. ĐÕn líp, gi¸o
viªn h­íng dÉn häc sinh dùa vµo yªu cÇu bµi tËp, s¾p xÕp c¸c chi
tiÕt ®· quan s¸t ®­îc thµnh mét dµn ý chi tiÕt. VÝ dô vÒ mét dµn
ý t¶ c©y bãng m¸t
1.     Më bµi :  -  Giíi thiÖu c©y muèn t¶ : C©y ph­îng ë gi÷a s©n tr­
êng.
2.     Th©n bµi: - T¶ bao qu¸t : C©y ®øng sõng s÷ng nh­mét chiÕc
« khæng lå.
- T¶ tõng bé phËn :
  + Gèc : to, rÔ tråi lªn mÆt ®Êt.
+ Th©n : «m kÝn vßng tay, mµu n©u, h¬i sï x×, cã nhiÒu
chç trai côc.
+ T¸n l¸ : xoÌ réng, che rîp gãc s©n. L¸ nhá, xÕp ®Òu
nhau.
+ Hoa : ®á rùc, c¸nh hoa nh­c¸nh b­ím.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi

3. KÕt bµi : C¶m nhËn cña em vÒ c©y ph­îng : Mçi khi hÌ ®Õn,
em l¹i thÊy xao xuyÕn, b©ng khu©ng.
VÝ dô 3 (TuÇn 29). CÊu t¹o cña bµi v¨n miªu t¶ con vËt.
III. LuyÖn tËp: LËp dµn ý chi tiÕt t¶ mét vËt nu«i trong nhµ
(gµ, chim, chã, lîn. tr©u, ...).
D¹y bµi nµy, gi¸o viªn còng dÆn häc sinh quan s¸t vËt nu«i tõ tr­íc.
Sau ®©y lµ mét dµn ý t¶ con gµ trèng :
1. Më bµi : Giíi thiÖu con vËt muèn t¶ : Mét
chó gµ trèng lai ®· tr­ëng thµnh.
2. Th©n bµi : - T¶ bao qu¸t : toµn th©n ®­îc
bao phñ líp l«ng vµng rùc pha lÉn nh÷ng chiÕc
l«ng ®en ãng ¸nh, nÆng 3kg.
                     - T¶ ®Æc ®iÓm tõng bé phËn :
B. Néi dung chuyªn ®Ò
IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi

+ §Çu : cæ cao ®­îc bao phñ líp l«ng mÞn nh­


nhung, m¾t s¸ng, mµo ®á chãt.
+ Ch©n : võa to võa cao, cã líp v¶y sõng vµng
sËm, cã hai cùa nhän ho¾t.
+ §u«i : bé l«ng ®u«i dµi, nhiÒu mµu s¾c,
cong vót vÒ phÝa sau.
                   - T¶ ®Æc tÝnh ho¹t ®éng :
+ Thãi quen sinh ho¹t : Buæi s¸ng thøc dËy
sím, g¸y vang.
+ TÝnh nÕt : ch¬i th©n víi gµ m¸i.
3. KÕt bµi : c¶m nghÜ cña em vÒ vËt nu«i ®ã : Nh­chiÕc ®ång
hå b¸o thøc. Coi nh­mét thµnh viªn trong gia ®×nh.
Nh­vËy : Quan s¸t, t×m ý, x©y dùng ®o¹n lµ viÖc lµm hÕt søc
cÇn thiÕt cho viÖc d¹y thÓ lo¹i v¨n miªu t¶.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi

2. N¾m v÷ng vµ ph¸t huy nh÷ng kiÕn thøc, kü n¨ng cña häc
sinh ®· ®¹t ®­îc ë c¸c líp 1, 2, 3.
§Ó d¹y tèt Ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 4 th× gi¸o viªn ngoµi viÖc
ph¶i n¾m ®­îc cÊu tróc ch­¬ng tr×nh, yªu cÇu vÒ kiÕn thøc, kü n¨ng
vµ ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 4, gi¸o viªn cßn
ph¶i n¾m ®­îc kiÕn thøc, kü n¨ng mµ häc sinh ®· ®¹t ®­îc ë phÇn
 -luyÖn
ë líp nãi lípem
1 c¸c 1, phÇn
®· tËpTËp
nãi lµm v¨nc©u,
thµnh líp 2biÕt
vµ líp
kÕt3 hîp
. nhiÒu c©u theo
mét chñ ®Ò cho tr­íc. §Ó nãi vÒ néi dung mét bøc tranh hoÆc mét
chñ ®Ò cho tr­íc, qua trùc quan vµ vèn sèng, vèn hiÓu biÕt cña
m×nh.
Nh­ vËy, kü n¨ng nãi, tr×nh bµy ý kiÕn vµ tæng hîp ý kiÕn ë c¸c
em ®· cã ( tuy nhiªn míi ë møc ®é ®¬n gi¶n ) vµ c¸i quan träng h¬n
hÕt lµ c¸c em ®· biÕt nãi ®­îc ý hiÓu cña m×nh theo ®óng chñ ®Ò
vµ cã t¸c phong giao tiÕp, tr×nh bµy ý kiÕn cña m×nh tr­íc c¸c b¹n
vµ mäi ng­êi. Lµ tiÒn ®Ò gióp cho c¸c em cã thÓ häc tèt m«n TËp
lµm v¨n ë c¸c líp trªn.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi

2. N¾m v÷ng vµ ph¸t huy nh÷ng kiÕn thøc, kü n¨ng cña häc
sinh ®· ®¹t ®­îc ë c¸c líp 1, 2, 3.
Kh¸c víi líp 1. Líp 2 - 3 häc sinh ®­îc häc ph©n m«n TËp lµm
v¨n nh­ng ch­a thµnh c¸c thÓ lo¹i cô thÓ nh­ ph©n m«n TËp lµm
v¨n líp 4 (kÓ chuyÖn, miªu t¶, viÕt th­... ). Nh­ng ph©n m«n tËp
lµm v¨n líp 2- 3  b­íc ®Çu ®· h×nh thµnh trong c¸c em c¸ch nãi,
viÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n vÒ: kÓ chuyÖn, miªu t¶ vµ c¸c v¨n b¶n
kh¸c. Gi¸o viªn ph¶i n¾m b¾t ®­îc kiÕn thøc häc sinh ®¹t ®­îc sau
khi häc ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 2- 3 ®Ó trªn c¬ së ®ã lùa
chän ph­¬ng ph¸p vµ biÖn ph¸p phï hîp cho viÖc gi¶ng d¹y ph©n
m«n TËp lµm v¨n líp 4, chóng t«i cã thèng kª nh­sau:
B. Néi dung chuyªn ®Ò
IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi

2. N¾m v÷ng vµ ph¸t huy nh÷ng kiÕn thøc, kü n¨ng cña häc
sinh ®· ®¹t ®­îc ë c¸c líp 1, 2, 3.
ThÓ lo¹i Yªu cÇu ë líp 2 Yªu cÇu ë líp 3 Yªu cÇu ë líp 4

KÓ vÒ mét
sù viÖc Nghe hiÓu vµ kÓ HiÓu thÕ nµo lµ kÓ chuyÖn. Ph©n
®¬n gi¶n, l¹i ®­îc néi dung biÖt ®­îc bµi v¨n kÓ chuyÖn víi c¸c bµi
mÈu c¸c mÈu chuyÖn  v¨n kh¸c. B­íc ®Çu x©y dùng ®­îc mét
KÓ chuyÖn ng¾n, ( ch­a yªu bµi v¨n kÓ chuyÖn. BiÕt ®­îc nh©n vËt
ng¾n ®· cÇu nhËn xÐt vÒ trong truyÖn lµ ng­êi, vËt, ®å vËt, c©y
chuyÖ nghe hoÆc c¸c nh©n vËt cèi...®­îc nh©n ho¸. HiÓu ®­îc hµnh
nªu ®­îc c¸c trong c©u ®éng, lêi nãi, suy nghÜ, ngo¹i h×nh cña
n truyÖn.)
ý chÝnh nh©n vËt kh¾c ho¹ nªn tÝnh c¸ch nh©n
dùa vµo ViÕt ®o¹n v¨n vËt. N¾m ®­îc cèt truyÖn(më bµi,diÔn
c©u hái gîi ng¾n kÓ l¹i c©u biÕn,kÕt bµi). X©y dùng ®o¹n v¨n kÓ
chuyÖn ®· ®äc chuyÖn, viÕt më bµi(gi¸n tiÕp, trùc
ý. KÓ vÒ hoÆc ®· nghe
ng­êi th©n tiÕp) vµ kÕt bµi (më réng, kh«ng më
dùa vµo hÖ thèng réng). S¾p xÕp c¸c ®o¹n v¨n theo tr×nh
theo c©u c©u hái cô thÓ, râ
hái gîi ý. tù (kh«ng gian, thêi gian) thµnh mét bµi
rµng. v¨n nãi hoÆc viÕt hoµn chØnh.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi

2. N¾m v÷ng vµ ph¸t huy nh÷ng kiÕn thøc, kü n¨ng cña häc
sinh ®· ®¹t ®­îc ë c¸c líp 1, 2, 3.
ThÓ lo¹i Yªu cÇu ë líp 2 Yªu cÇu ë líp 3 Yªu cÇu ë líp 4

HiÓu thÕ nµo lµ v¨n miªu t¶.N¾m ®­îc


BiÕt t¶ BiÕt t¶ cÊu t¹o bµi v¨n miªu t¶:®å vËt, c©y cèi,
s¬ l­îc vÒ vÒ c¶nh con vËt (më bµi, th©n bµi, kÕt bµi).
ViÕt ®­îc ®o¹n v¨n miªu t¶ c¸c kiÓu më
ng­êi, vËt ®Ñp cña bµi, kÕt bµi, tr×nh tù miªu t¶ th©n bµi.
Miªu t¶ quª h­¬ng,
xung HiÓu râ vai trß cña quan s¸t trong viÖc
®Êt n­íc,
quanh
thµnh thÞ, miªu t¶ chi tiÕt cña c¸c bµi v¨n. BiÕt
theo gîi ý n«ng quan s¸t b»ng nhiÒu gi¸c quan ®Ó  ph¸t
b»ng hiÖn ®Æc ®iÓm riªng nh»m ph©n biÖt
th«n,  theo ®å vËt, c©y cèi, con vËt m×nh ®ang t¶
tranh hÖ thèng víi c¸c ®å vËt, c©y cèi, con vËt kh¸c.
hoÆc c¸c c©u hái BiÕt chän läc nh÷ng chi tiÕt næi bËt
c©u hái gîi ý ®Ó miªu t¶. Nãi vµ viÕt ®­îc bµi v¨n
gîi ý. miªu t¶ hoµn chØnh.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi

2. N¾m v÷ng vµ ph¸t huy nh÷ng kiÕn thøc, kü n¨ng cña häc
sinh ®· ®¹t ®­îc ë c¸c líp 1, 2, 3.

ThÓ lo¹i Yªu cÇu ë líp 2 Yªu cÇu ë líp 3 Yªu cÇu ë líp 4

N¾m ®­îc môc ®Ých viÕt


ViÕt tin BiÕt viÕt mét th­,néi dung c¬ b¶n vµ kÕt cÊu
nh¾n bøc th­ng¾n ®Ó th«ng th­êng cña mét bµi v¨n
lµm quen vµ viÕt th­. VËn dông kiÕn thøc
®Çy ®ñ bµy tá t×nh
ViÕt th­ th«ng ®Ó viÕt mét l¸ th­th¨m hái,
th©n ¸i theo chóc mõng, chia buån, ®éng
mÉu cho s½n.
tin ®Ó BiÕt c¸ch tr×nh viªn, trao ®æi th«ng tin bµy tá
nh¾n tin bµy mét bøc th­. t×nh c¶m ch©n thµnh ®óng
TËp ghi trªn thÓ thøc( ®Çu th­, phÇn chÝnh,
phong b× th­. cuèi th­).
B. Néi dung chuyªn ®Ò
IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi

2. N¾m v÷ng vµ ph¸t huy nh÷ng kiÕn thøc, kü n¨ng cña häc
sinh ®· ®¹t ®­îc ë c¸c líp 1, 2, 3.
ThÓ lo¹i Yªu cÇu ë líp 2 Yªu cÇu ë líp 3 Yªu cÇu ë líp 4

BiÕt chµo hái, c¶m BiÕt dïng lêi nãi X©y dùng ®­îc môc
¬n,xin lçi nhê cËy, phï hîp víi hoµn ®Ých trao ®æi, vai
Trao
chia buån, chia vui, trong trao ®æi, lËp
®æi ý gäi ®iÖn, ®¸p lêi c¶nh giao tiÕp ®­îc dµn ý. BiÕt
kiÕn kh¼ng ®Þnh, phñ trong gia ®×nh,líp ®ãng vai trao ®æi tù
®Þnh, t¸n thµnh, tõ häc, trong sinh nhiªn, tù tin th©n ¸i,
chèi, phï hîp víi ho¹t tËp thÓ. cö chØ th©n mËt,
hoµn c¶nh giao lêi lÏ cã søc thuyÕt
tiÕp. phôc ®¹t ®­îc môc
®Ých ®Æt ra.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi

2. N¾m v÷ng vµ ph¸t huy nh÷ng kiÕn thøc, kü n¨ng cña häc
sinh ®· ®¹t ®­îc ë c¸c líp 1, 2, 3.

ThÓ lo¹i Yªu cÇu ë líp 2 Yªu cÇu ë líp 3 Yªu cÇu ë líp 4

BiÕt giíi thiÖu BiÕt giíi thiÖu BiÕt c¸ch giíi thiÖu vÒ
vÒ b¶n th©n: c¸c thµnh viªn ®Þa ph­¬ng. BiÕt quan s¸t
Giíi
tªn, tuæi, häc trong gia ®×nh, vµ tr×nh bµy nh÷ng ®æi
thiÖu
líp mÊy,... trong nhãm, míi n¬i em ®ang sèng, cã
trong tæ. ý thøc b¶o vÖ vµ x©y
dùng quª h­¬ng.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi

2. N¾m v÷ng vµ ph¸t huy nh÷ng kiÕn thøc, kü n¨ng cña häc
sinh ®· ®¹t ®­îc ë c¸c líp 1, 2, 3.
ThÓ lo¹i Yªu cÇu ë líp 2 Yªu cÇu ë Yªu cÇu ë líp 4
Tãm BiÕt lËp líp 3

t¾t tin thêi gian  Ghi chÐp sæ HiÓu thÕ nµo lµ tãm t¾t tin
tøc biÓu, viÕt tay nh÷ng ý tøc. BiÕt c¸ch tãm t¾t tin, tù
néi qui chÝnh trong t×m  tin. Lµm quen víi viÖc
bµi viÕt tin
BiÕt b¶n tù BiÕt c¸ch BiÕt ®iÒn ®óng néi dung vµo
§iÒn thuËt theo viÕt ®¬n, chç trèng trong giÊy tê in s½n.
vµo mÉu viÕt tê khai HiÓu c¸c yªu cÇu trong th­
giÊy tê chuyÓn tiÒn, biÕt ®iÒn néi
in s½n dung cÇn thiÕt vµo mÉu th­
chuyÓn tiÒn
B. Néi dung chuyªn ®Ò
IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi

2. N¾m v÷ng vµ ph¸t huy nh÷ng kiÕn thøc, kü n¨ng cña häc
sinh ®· ®¹t ®­îc ë c¸c líp 1, 2, 3.
Qua b¶ng thèng kª gi¸o viªn biÕt ®­îc: ë líp 2 c¸c em ®· biÕt
nãi, viÕt ®­îc mét ®o¹n v¨n ng¾n (tõ 4 ®Õn 5 c©u) ®Ó kÓ
hoÆc t¶ dùa vµo hÖ thèng c©u hái hoÆc quan s¸t tranh. Häc
sinh líp 3 ®· lµm ®­îc mét ®o¹n v¨n nãi, viÕt (tõ 5 ®Õn 7 c©u).
Trªn c¬ së ®ã gi¸o viªn d¹y líp 4 cã thÓ dÔ dµng h­íng dÉn häc
sinh nãi, viÕt ®o¹n v¨n (më bµi,diÔn biÕn, kÕt bµi) trong v¨n
kÓ chuyÖn hoÆc nãi, viÕt (më bµi, th©n bµi, kÕt bµi ) trong
bµi v¨n miªu t¶. Tõ ®ã h­íng dÉn c¸c em biÕt x©u chuçi c¸c ®o¹n
theo tr×nh tù (kh«ng gian, thêi gian) thµnh bµi v¨n nãi hoÆc viÕt
thuéc thÓ lo¹i v¨n kÓ chuyÖn, x©u chuçi c¸c ®o¹n theo tr×nh tù
quan s¸t, tr×nh miªu t¶ thµnh mét bµi v¨n miªu t¶.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi

2. N¾m v÷ng vµ ph¸t huy nh÷ng kiÕn thøc, kü n¨ng cña häc
sinh ®· ®¹t ®­îc ë c¸c líp 1, 2, 3.
      VÝ dô : Líp 1  häc luyÖn nãi bµi: BÐ tù giíi : (hä tªn, häc líp
mÊy, tr­êng nµo? Së thÝch cña m×nh lµ g×..v.v). Líp 2  khi d¹y bµi
TËp lµm v¨n: Giíi thiÖu vÒ ng­êi th©n, gi¸o viªn cÇn ph¸t huy
nh÷ng hiÓu biÕt cña c¸c em vÒ c¸ch giíi thiÖu ®· häc ë líp 1 ®Ó
häc sinh tù giíi thiÖu vÒ ng­êi th©n(«ng, bµ, bè, mÑ, anh,...). T­¬ng
tù nh­vËy á líp 3 khi d¹y tËp lµm v¨n: Giíi thiÖu vÒ tæ em (cã mÊy
b¹n, c¸c b¹n häc nh­thÕ nµo..) vµ ®Õn líp 4 häc sinh sÏ rÊt thuËn lîi
khi ®­îc häc bµi  Giíi thiÖu vÒ ®Þa ph­¬ng (tªn, ®Þa chØ,c¸c c¶nh
®Ñp,...).
* ChÝnh v× vËy : §Ó d¹y tèt ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 4, gi¸o
viªn ph¶i n¾m v÷ng ®­îc nh÷ng yªu cÇu vÒ kiÕn thøc, kü n¨ng
cña ph©n m«n TËp lµm v¨n ë c¸c líp d­íi. §ång thêi ph¶i hiÓu ®­îc
mçi häc sinh ®· cã kiÕn thøc, kü n¨ng g× ®Ó khai th¸c, vËn
dông gióp häc sinh ph¸t huy vµ tù chiÕm lÜnh kiÕn thøc míi ë
møc ®é cao h¬n.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi

3. TÝch hîp c¸c m«n häc ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ giê d¹y TËp
lµm v¨n 4.
3.1. TÝch hîp c¸c ph©n m«n cña m«n TiÕng ViÖt :
Sù tÝch hîp c¸c ph©n m«n trong m«n TiÕngViÖt ®­îc thÓ
hiÖn ë viÖc s¾p xÕp, bè trÝ thø tù c¸c ph©n m«n trong mét
®¬n vÞ kiÕn thøc cña mét tuÇn. §Ó häc ®­îc ph©n m«n TËp
lµm v¨n häc sinh ph¶i thu thËp nh÷ng kiÕn thøc tõ c¸c ph©n
m«n kh¸c nh­ TËp ®äc, ChÝnh t¶, KÓ chuyÖn, LuyÖn tõ vµ
c©u. ChÝnh v× vËy, häc ph©n m«n TËp lµm v¨n bao giê còng
xÕp ë vÞ trÝ cuèi tuÇn
B. Néi dung chuyªn ®Ò
IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi

3. TÝch hîp c¸c m«n häc ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ giê d¹y TËp
lµm v¨n 4.
3.1.1. Ph©n  m«n  TËp  ®äc:
TËp ®äc líp 4 cã nhiÒu kiÓu v¨n b¶n nh­: NghÖ thuËt, b¸o chÝ, khoa häc
… ®iÒu nµy gióp cho häc sinh hiÓu biÕt nhiÒu thÓ lo¹i v¨n b¶n. §Æc biÖt
hµng lo¹t c¸c bµi tËp ®äc lµ c¸c bµi v¨n mÉu ®Ó lµm ng÷ liÖu cho tõng thÓ
lo¹i v¨n ®­îc d¹y ë cuèi tuÇn.
C¸c bµi TËp ®äc: DÕ MÌn bªnh vùc kÎ yÕu, Ng­êi ¨n xin, Mét ng­êi chÝnh
trùc, Nçi d»n vÆt cña An-®r©y- ca, ChÞ em t«i,  §iÒu ­íc cña Mi-®¸t thuéc thÓ
lo¹i v¨n kÓ chuyÖn. Trong qu¸ tr×nh h­íng dÉn häc sinh t×m hiÓu néi dung, gi¸o
viªn cÇn ®an xen h­íng dÉn tr×nh tù kÓ, c¸ch x©y dùng nh©n vËt ( T¶ ngo¹i
h×nh, hµnh ®éng, ý nghÜ) vµ ý nghÜa cña mçi c©u chuyÖn.
Nh÷ng bµi tËp ®äc mang phong c¸ch nghÖ thuËt chiÕm tû lÖ cao trong ch­
¬ng tr×nh TËp ®äc 4 nh­ : Chó §Êt Nung, C¸nh diÒu tuæi th¬ ( miªu t¶ ®å
vËt ) ; SÇu riªng, Hoa häc trß ( miªu t¶ c©y cèi ) ; Con SÎ, Con chuån chuån n­íc,
Con chim chiÒn chiÖn ( miªu t¶ con vËt ). Qua nh÷ng bµi TËp ®äc nµy, gi¸o
viªn cÇn h­íng dÉn ®Ó häc sinh hiÓu vÒ cÊu t¹o cña mét bµi v¨n miªu t¶, c¸ch
quan s¸t c¸c sù vËt, c¸ch dïng tõ ng÷, c©u vµ c¸ch sö dông nghÖ thuËt trong khi
viÕt v¨n miªu t¶.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi

VÝ dô : Bµi tËp ®äc : Con chuån chuån n­íc. (bµi d¹y minh ho¹
cho chuyªn ®Ò)
Khi d¹y bµi nµy gi¸o viªn cÇn gióp häc sinh nhËn thÊy : Qua
c¸ch t¶ tõ bao qu¸t ®Õn chi tiÕt ( ¤i chao ! Chó chuån chuån n­íc
míi ®Ñp lµm sao ! Mµu vµng trªn l­ng chó lÊp l¸nh. Bèn c¸i c¸nh
máng nh­giÊy bãng. C¸i ®Çu trßn vµ hai con m¾t long lanh nh­thñy
tinh. Th©n chó nhá vµ thon vµng nh­ mµu vµng cña n¾ng mïa thu),
c¸ch sö dông tõ l¸y, tõ ng÷ giµu h×nh ¶nh (ph©n v©n), t¸c gi¶ ®· ca
ngîi ®­îc vÎ ®Ñp sinh ®éng cña chó chuån chuån n­íc, c¶nh ®Ñp cña
thiªn nhiªn, ®Êt n­íc theo c¸nh bay cña chó chuån chuån, qua ®ã béc
lé t×nh c¶m cña t¸c gi¶ ®èi víi ®Êt n­íc, quª h­¬ng. MÆt kh¸c còng
qua bµi d¹y gi¸o viªn cho häc sinh thÊy ®­îc khi miªu t¶ con vËt c¸c
em cÇn t¶ xen kÏ c¶ t¶ c¶nh vµ béc lé c¶m xóc cña m×nh ®èi víi
con vËt mµ m×nh t¶ th× bµi v¨n míi sinh ®éng, hÊp dÉn.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi

Qua viÖc t×m hiÓu bµi tËp ®äc : Th­ th¨m b¹n, gi¸o viªn gióp
häc sinh thÊy râ c¸c phÇn cña mét bøc th­, c¸ch tr×nh bµy l¸ th­  vµ
dïng tõ ng÷ x­ng h« thÓ hiÖn ®­îc quan hÖ t×nh c¶m cña ng­êi viÕt
víi ng­êi nhËn th­. §©y lµ yÕu tè quan träng gióp c¸c em häc tèt thÓ
lo¹i v¨n viÕt th­.
C¸c bµi tËp ®äc : VÏ vÒ cuéc sèng an toµn, ®­êng ®i Sa Pa lµ t­
liÖu cÇn thiÕt cho d¹y tiÕt TËp lµm v¨n LuyÖn tËp tãm t¾t tin tøc.
T­ liÖu cho d¹y thÓ lo¹i tËp lµm v¨n Trao ®æi ý kiÕn víi ng­êi th©n
lµ c¸c bµi tËp ®äc: Th­a chuyÖn víi mÑ, ë V­¬ng quèc T­¬ng Lai, ¤ng
Tr¹ng th¶ diÒu.
Mçi v¨n b¶n cã tÝnh nghÖ thuËt cao (c¸c bµi  tËp ®äc) ®Òu
cã t¸c dông gi¸o dôc häc sinh vÒ c¸ch sèng, c¸ch nh×n nhËn thÕ
giíi quan mét c¸ch ch©n thùc, ®Ó tõ ®ã c¸c em cã c¶m xóc thùc
sù. Do ®ã khi d¹y c¸c bµi tËp ®äc, gi¸o viªn cÇn h­íng dÉn cho
häc sinh ®Ó c¸c em c¶m nhËn vµ vËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®ã
vµo thùc tÕ nãi vµ viÕt v¨n ®­îc sinh ®éng h¬n.
B. Néi dung chuyªn ®Ò

IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi

3.1.2. Ph©n m«n chÝnh t¶


Néi dung bµi viÕt chÝnh t¶ lµ c¸c v¨n b¶n ®­îc chän trong bµi
TËp ®äc ( cã thÓ lµ mét ®o¹n v¨n hay mét ®o¹n th¬ ), nh÷ng v¨n
b¶n chän ngoµi ( th­êng xoay quanh chñ ®Ò bµi häc ). Ph©n m«n
ChÝnh t¶ rÌn cho häc sinh c¸ch nghe vµ viÕt ®óng chÝnh t¶
(TiÕng ViÖt nÕu viÕt sai chÝnh t¶ sÏ ®Én ®Õn sai nghÜa cña
c©u). Qua viÖc viÕt chÝnh t¶ häc sinh häc tËp ®­îc c¸ch sö dông tõ
ng÷, c¸ch sö dông c¸c dÊu c©u nh­ thÕ nµo ®Ó bµi v¨n sinh ®éng.
Ngoµi ra khi viÕt chÝnh t¶ häc sinh cßn häc tËp ®­îc c¸ch tr×nh
bµy bµi v¨n mét c¸ch khoa häc vµ rÌn ãc thÈm mü cho häc sinh.
 3.1.3. Ph©n  m«n  kÓ  chuyÖn:
Häc sinh ®­îc häc kÓ l¹i c©u chuyÖn võa nghe thÇy c« kÓ trªn
líp, kÓ l¹i c©u chuyÖn ®· nghe, ®· ®äc hay nh÷ng c©u chuyÖn ®­
îc chøng kiÕn hoÆc tham gia. Ph©n m«n KÓ chuyÖn cã t¸c dông
thùc sù trong viÖc rÌn kü n¨ng nãi cho häc sinh. Kü n¨ng luyÖn nãi
cña häc sinh lµ mét kü n¨ng hÕt søc quan träng cña ph©n m«n TËp
lµm v¨n líp 4, v× c¶ ch­¬ng tr×nh cña ph©n m«n TËp lµm v¨n chØ
B. Néi dung chuyªn ®Ò

IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi

hoµn chØnh cßn chñ yÕu lµ nãi vµ viÕt ®o¹n. Do ®ã khi d¹y kÓ
chuyÖn gi¸o viªn cÇn ph¶i tæ chøc ®Ó cho tÊt c¶ häc sinh ®Òu ®­
îc tham gia kÓ d­íi mäi h×nh thøc nh­c¸ nh©n hoÆc nhãm.
VÝ dô: Khi d¹y kÓ chuyÖn bµi: Sù tÝch hå Ba BÓ .
+H­íng dÉn häc sinh kÓ tõng ®o¹n.
- Gi¸o viªn cho häc sinh ho¹t ®éng nhãm 4, yªu cÇu c¸c em dùa
vµo tranh minh ho¹ vµ gîi ý ®Ó kÓ l¹i tõng ®o¹n (lÇn l­ît mçi häc
sinh kÓ mét ®o¹n) sau ®ã gäi häc sinh, ®¹i diÖn c¸c nhãm lªn kÓ
( c¸c nhãm kh¸c chó ý nhËn xÐt )
+ H­íng dÉn häc sinh kÓ c¶ c©u chuyÖn.
-Gi¸o viªn cho häc sinh ho¹t ®éng nhãm ®«i, yªu cÇu häc sinh
kÓ c¶ c©u chuyÖn cho nhau nghe. Sau ®ã gi¸o viªn gäi hai ®Õn ba
häcsinh kÓ l¹i c¶ c©u chuyÖn, cho c¶ líp nghe vµ nhËn xÐt. Sau
cïng gi¸o viªn cho häc sinh nªu ý nghÜa cña c©u chuyÖn.
-Nh­ vËy b»ng c¸ch tæ chøc c¸c ho¹t ®éng kÓ theo nhãm bèn,
nhãm ®«i vµ kÓ c¸ nh©n tr­íc líp tÊt c¶ häc sinh ®Òu ®­îc tham gia
kÓ.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi
Víi nh÷ng tiÕt kÓ chuyÖn ®­îc chøng kiÕn hoÆc tham gia,
gi¸o viªn h­íng dÉn c¸c em  chän kÓ vÒ nh÷ng c©u chuyÖn ng­êi
thËt, viÖc thËt trong cuéc sèng xung quanh ®Ó kÓ. Ngoµi viÖc rÌn
kü n¨ng nãi cho häc sinh, trong tiÕt kÓ chuyÖn nµy, gi¸o viªn cÇn
chó ý h­íng dÉn cho em c¸ch quan s¸t, ghi nhí vµ s¾p xÕp c¸c sù
viÖc thµnh mét c©u chuyÖn. §©y còng lµ mét yªu cÇu cña ph©n
m«n TËp lµm v¨n líp 4, chÝnh v× vËy mµ ph©n m«n KÓ chuyÖn
cã t¸c ®éng rÊt lín ®èi víi viÖc d¹y thÓ lo¹i v¨n KÓ chuyÖn. .
3.1.4. Ph©n  m«n  luyÖn  tõ  vµ c©u:
Muèn lµm ®­îc bµi v¨n th× häc sinh ph¶i cã vèn tõ, ph¶i biÕt c¸ch
sö dông tõ vµ c©u. NhiÖm vô chñ yÕu cña ph©n m«n LuyÖn tõ vµ
c©u lµ cung cÊp vèn tõ, c¸ch sö dông tõ vµ c©u trong TiÕng ViÖt. Do
®ã cã thÓ nãi ph©n m«n LuyÖn tõ vµ c©u cã t¸c dông hç trî rÊt ®¾c
lùc cho ph©n m«n TËp lµm v¨n. §Ó häc sinh cã vèn tõ phong phó vµ
sö dông vèn tõ cã hiÖu qu¶ th× khi d¹y ph©n m«n LuyÖn tõ vµ c©u,
gi¸o viªn ph¶i biÕt c¸ch tæ chøc ®Ó häc sinh tÝch cùc tham gia vµo
viÖc tù t×m tõ trong c¸c tiÕt  më réng vèn tõ, c¸ch x¸c ®Þnh c¸c tõ lo¹i
nh­ : tõ ®¬n, tõ ghÐp, tõ l¸y, danh tõ ,... vµ thùc hµnh ®Æt c©u, c¸ch
B. Néi dung chuyªn ®Ò
IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi

VÝ dô: TiÕt LuyÖn tõ vµ c©u “TÝnh tõ ”(tiÕp)


NhËn xÐt 1: §Æc ®iÓm cña c¸c sù vËt ®­îc miªu t¶ trong nh÷ng
c©u kh¸c nhau nh­thÕ nµo?
a)     Tê giÊy nµy tr¾ng.
b)    Tê giÊy nµy tr¨ng tr¾ng.
c)     Tê giÊy nµy tr¾ng tinh.
Häc sinh cã thÓ lµm nh­sau:
a) Tê giÊy nµy tr¾ng.            (møc ®é trung b×nh – tÝnh tõ tr¾ng)
b) Tê giÊy nµy tr¨ng tr¾ng.   (møc ®é thÊp – tõ l¸y tr¨ng tr¾ng)
c) Tê giÊy nµy tr¾ng tinh.     (møc ®é cao – tõ ghÐp tr¾ng tinh)
Gi¸o viªn h­íng dÉn ®Ó häc sinh ®­a ra kÕt luËn: Møc ®é ®Æc
®iÓm cña c¸c tê giÊy cã thÓ ®­îc thÓ hiÖn b»ng c¸ch t¹o ra c¸c tõ
ghÐp (tr¾ng tinh) hoÆc tõ l¸y (tr¨ng tr¾ng) tõ tÝnh tõ tr¾ng ®· cho.
Khi cñng cè bµi gi¸o viªn cã thÓ h­íng dÉn ®Ó c¸c em t×m thªm c¸c
tõ ghÐp tõ tÝnh tõ tr¾ng nh­: tr¾ng xo¸, tr¾ng xanh, tr¾ng hång,
tr¾ng nân, tr¾ng nh­ phÊn,...®Ó cung cÊp thªm vèn tõ cho häc sinh.
MÆt kh¸c c¸c tõ ghÐp, ®Æc biÖt lµ tõ ghÐp ph©n lo¹i gióp cho häc
sinh rÊt nhiÒu trong khi lµm  bµi v¨n miªu t¶. 
B. Néi dung chuyªn ®Ò
IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi

Tãm l¹i: Khi d¹y LuyÖn tõ vµ c©u, gi¸o viªn cÇn chó träng h­íng
dÉn häc sinh thùc hµnh dïng tõ ®Æt c©u v× c¸c tõ cña TiÕng
ViÖt th­êng chØ cã nghÜa khi ®­îc sö dông trong c©u vµ phô
thuéc vµo hoµn c¶nh giao tiÕp khi nãi hoÆc viÕt.
 3.2. TÝch hîp kiÕn thøc qua c¸c m«n häc kh¸c:
3.2.1. M«n Khoa – Sö - §Þa .
Khoa häc lµ mét m«n häc hç trî ®¾c lùc cho TËp lµm v¨n miªu
t¶. Qua m«n häc, häc sinh ®­îc kh¸m ph¸ thÕ giíi xung quanh vÒ ®éng
– thùc vËt ; c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn, x· héi t¸c ®éng ®Õn sù sèng cña
®éng – thùc vËt. C¸c em ®­îc thùc hµnh ch¨m sãc ®éng – thùc vËt vµ
quan s¸t sù ph¸t triÓn cña chóng ( VÝ dô: D¹y chñ ®Ò “Thùc vËt vµ
®éng vËt”, häc sinh cã thªm hiÓu biÕt vÒ ®Æc ®iÓm mét sè loµi
thùc vËt – ®éng vËt, hiÓu ®­îc c¸ch ch¨m sãc vµ Ých lîi cña chóng).
Nh÷ng kiÕn thøc thu ®­îc qua lý thuyÕt vµ thùc hµnh lµm giµu vèn
sèng, vèn hiÓu biÕt cho c¸c em. ChÝnh v× vËy, khi lµm c¸c bµi v¨n
thuéc thÓ lo¹i v¨n miªu t¶ (c©y cèi , con vËt) c¸c em sÏ t¶ cÆn kÏ, sinh
®éng vµ thÓ hiÖn ®­îc t×nh c¶m cña m×nh mét c¸ch ch©n thùc  h¬n.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi
NÕu m«n khoa häc gióp häc sinh t×m hiÓu kh¸m ph¸ thÕ giíi
xung quanh c¸c em th× m«n LÞch sö  c¸c em ®­îc ®i ng­îc dßng thêi
gian b»ng c¸c truyÖn kÓ lÞch sö, c¸c sù kiÖn lÞch sö tiªu biÓu cña
ViÖt Nam qua c¸c thêi k×, c¸c em sÏ hiÓu ®­îc truyÒn thèng dùng n­
íc vµ gi÷ n­íc ®Çy khã kh¨n vÊt v¶ nh­ng thËt kiªu h·nh vµ ®Çy tù
hµo cña d©n téc ta. MÆt kh¸c, viÖc cung cÊp c¸c kiÕn thøc lÞch
sö th«ng qua c¸c truyÖn kÓ, c¸c sù kiÖn ®· h×nh thµnh cho häc
sinh kü n¨ng kÓ chuyÖn, tãm t¾t c¸c sù kiÖn, c¸c ®Æc ®iÓm vÒ
®êi sèng, v¨n ho¸, x· héi qua c¸c thêi kú. Nh÷ng kiÕn thøc ®ã cã t¸c
dông rÊt lín trong viÖc hç trî c¸c em lµm c¸c bµi v¨n kÓ chuyÖn.
VÝ dô  bµi lÞch sö: Khëi nghÜa Hai Bµ Tr­ng. Qua bµi häc,
häc sinh thÊy râ tr×nh tù kÓ; hµnh ®éng, lêi nãi, suy nghÜ cña Hai
Bµ Tr­ng thÓ hiÖn râ lßng yªu n­íc, c¨m thï giÆc.
M«n §Þa lý còng kh«ng kÐm phÇn quan träng trong viÖc gióp
häc sinh häc tèt c¸c thÓ lo¹i v¨n trong ph©n m«n TËp lµm v¨n 4 v×
m«n §Þa lý gióp häc sinh thÊy ®­îc ®Æc ®iÓm ®Þa lý cña c¸c vïng
miÒn trªn toµn quèc. D­íi sù h­íng dÉn cña gi¸o viªn  c¸c em sÏ
B. Néi dung chuyªn ®Ò
IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi

thÊy ®­îc ®Æc ®iÓm ®Þa lý sÏ dÉn ®Õn thÕ m¹nh kinh tÕ cña
tõng vïng miÒn còng kh¸c nhau.
VÝ dô: Do ®Æc ®iÓm ®Þa lý cña H¶i Phßng gi¸p BiÓn §«ng nªn
H¶i Phßng cã c¶ng n­íc s©u lín, cã tiÒm n¨ng du lÞch §å S¬n, C¸t
Bµ. H¶i Phßng ph¸t triÓn nhanh vµ m¹nh c¬ khÝ ®ãng tµu; Do
®Æc ®iÓm khÝ hËu mµ §µ L¹t ph¸t triÓn du lÞch vµ lµ thµnh phè
cung cÊp hoa vµ xuÊt khÈu hoa lín nhÊt n­íc ta.
Qua kiÕn thøc thu ®­îc tõ m«n §Þa lý gióp c¸c em hiÓu vÒ quª h­
¬ng, ®Êt n­íc m×nh h¬n, tõ dã c¸c em sÏ lµm tèt c¸c bµi v¨n ( kÓ,
t¶,..) vÒ truyÒn thèng, c¶ch ®Ñp quª h­¬ng, ®Êt n­íc, giíi thiÖu ®Þa
ph­¬ng,...
X¸c ®Þnh ®­îc vÞ trÝ vµ tÇm quan träng cña c¸c m«n Khoa –
Sö - §Þa ®èi víi d¹y vµ häc TËp lµm v¨n, ng­êi gi¸o viªn cÇn ph¶i
cã ý thøc tù häc tËp vµ nghiªn cøu lÞch sö, ®Þa lý, khoa häc ®Ó
gi¶ng d¹y tèt h¬n. Khi gi¶ng d¹y cÇn h­íng dÉn häc sinh c¸ch huy
®éng kiÕn thøc vµ thu thËp kiÕn thøc ®Ó tÝch luü vèn hiÓu
biÕt nh»m ¸p dông trong nãi vµ viÕt v¨n.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi
3.2.2. M«n §¹o ®øc: M«n §¹o ®øc g¾n bã chÆt chÏ víi cuéc sèng
thùc tÕ cña häc sinh. C¸c chuyÖn kÓ ®¹o ®øc lµ c¸c t×nh huèng
øng xö, c¸c tÊm g­¬ng lÊy tõ chÊt liÖu cuéc sèng thùc, ®iÒu ®ã
gióp cho c¸c em ph¸t huy ®­îc vèn kinh nghiÖm sèng vµ x©y dùng
®­îc thãi quen hµnh vi ®¹o ®øc tèt. Th«ng qua m«n §¹o ®øc gi¸o
viªn h­íng dÉn c¸c em kü n¨ng giao tiÕp nh­: BiÕt l¾ng nghe ý kiÕn
vµ bµy tá ý kiÕn ; Quan t©m, ch¨m sãc «ng bµ cha mÑ,.. , v× c¸c
kü n¨ng nµy rÊt cÇn thiÕt ®Ó khi lµm v¨n c¸c em thÓ hiÖn ®­îc
t×nh c¶m ch©n thùc lµm cho bµi viÕt kh«ng bÞ s¸o rçng mµ l¹i hån
nhiªn ®¸ng yªu h¬n.
  VÝ dô: Khi häc bµi ®¹o ®øc “ BiÕt bµy tá ý kiÕn ”.
Qua bµi häc c¸c em biÕt ®­îc trong mäi t×nh huèng c¸c em biÕt
®­îc trong mäi t×nh huèng c¸c em nªn nãi râ ®Ó mäi ng­êi hiÓu
m×nh vÒ kh¶ n¨ng còng nh­nhu cÇu cña m×nh ®ång thêi c¸c em cã
thÓ bµy tá ý kiÕn ®ång t×nh hoÆc kh«ng ®ång t×nh víi ý kiÕn
kh¸c. Tõ ®ã gióp c¸c em tù tin h¬n trong häc TËp lµm v¨n bµi : “
LuyÖn tËp trao ®æi ý kiÕn víi ng­êi th©n”.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi

3.2.3. C¸c m«n häc kh¸c nh­ : To¸n, ¢m nh¹c, ThÓ dôc, kü thuËt,
®Òu rÌn cho häc sinh kh¶ n¨ng quan s¸t, ãc t×m tßi, lßng ham häc
hái, ham hiÓu biÕt, søc khoÎ, …§ã lµ nh÷ng yÕu tè cÇn thiÕt cho
häc sinh häc tèt ph©n m«n TËp lµm v¨n.
Nh­ vËy : TÊt c¶ c¸c m«n häc trong ch­¬ng tr×nh tiÓu häc nãi
chung vµ líp 4 nãi riªng, ®Òu cã quan hÖ mËt thiÕt, hç trî cho
nhau vµ gióp häc sinh thùc hiÖn tèt môc tiªu ph©n m«n TËp lµm
v¨n. MÆt kh¸c ph©n m«n TËp lµm v¨n còng cã t¸c ®éng trë l¹i
rÊt tÝch cùc cho c¸c m«n häc kh¸c. Do ®ã chóng ta kh«ng ®­îc coi
nhÑ m«n häc nµo mµ ph¶i gióp häc sinh häc tèt tÊt c¶ c¸c m«n
häc.
4. Sö dông linh ho¹t nhiÒu h×nh thøc d¹y häc trong cïng  mét
tiÕt d¹y TËp lµm v¨n.
Trong tõng tiÕt, gi¸o viªn cÇn sö dông linh ho¹t nhiÒu h×nh
thøc tæ chøc nh­ : Lµm viÖc c¸ nh©n, trao ®æi nhãm, ®µm tho¹i,
®éc tho¹i, s¾m vai , ®Ó häc sinh kh«ng nhµm ch¸n mµ l¹i t¹o ®­îc
høng thó cho c¸c em.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi

VÝ dô: TuÇn 24 : Tãm t¾t tin tøc.


     Khi d¹y phÇn “ H×nh thµnh kh¸i niÖm ”, gi¸o viªn tæ chøc c¸c
h×nh thøc ho¹t ®éng nh­sau:
- NhËn xÐt 1: Häc sinh ®äc nhËn xÐt.
a) Häc sinh lµm viÖc c¸ nh©n lµ ®äc thÇm vµ x¸c ®Þnh ®o¹n
b¶n tin “ VÏ vÒ cuéc sèng ”. Häc sinh ph¸t biÓu, gi¸o viªn chèt l¹i 4
®o¹n ( 4 lÇn cuèi dßng )
b) Häc sinh trao ®æi nhãm ®«i vµ viÕt vµo VBT - §¹i diÖn
nhãm ®äc kÕt qu¶ trao ®æi tr­íc líp, gi¸o viªn chèt l¹i ph­¬ng ¸n
®óng nhÊt.
c) Dùa vµo phÇn ( b), häc sinh ®éc tho¹i ®Ó tr×nh bµy, tãm
t¾t b¶n tin.
Sö dông linh ho¹t nhiÒu  h×nh thøc d¹y häc trong mét  tiÕt sÏ
gióp cho nhiÒu häc sinh ®­îc tham gia häc tËp, tõ ®ã rÌn cho häc
sinh tÝnh m¹nh d¹n, tù tin h¬n trong khi tr×nh bµy ý kiÕn, quan
®iÓm cña m×nh vµ líp häc s«i næi, kh«ng nhµm ch¸n.
B. Néi dung chuyªn ®Ò
IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi

5. Ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña häc sinh trong giê häc.
§Ó ph¸t huy ®­îc tÝnh tÝch cùc cña häc sinh, gi¸o viªn cÇn
chó ý tíi mäi ®èi t­îng häc sinh. Muèn vËy, gi¸o viªn cÇn ph¶i ph©n
®Þnh theo nhiÒu møc ®é ( YÕu, TB, Kh¸. Giái ) ®Ó cã c¸ch tæ
chøc d¹y, häc ph¸t huy, khÝch lÖ tÊt c¶ häc sinh häc tËp.
       Muèn ph¸t huy ®­îc tÝnh tÝch cùc cña häc sinh th× chñ c«ng lµ
ng­êi thÇy. Mçi giê d¹y, gi¸o viªn ph¶i cã hÖ thèng c©u hái trong
tõng bµi tËp, c©u hái ph¶i cã tÝnh chÊt gîi më ®Ó mäi ®èi t­îng
häc sinh trong líp  ®Òu cã thÓ tr¶ lêi ®­îc vµ ph¶i ®éng viªn kÞp
thêi khi häc sinh cã tiÕn bé, ®Æc biÖt lµ häc sinh trung b×nh vµ
häc sinh yÕu (dï lµ mét tiÕn bé nhá).
MÆc dï ®· ph©n ®Þnh ®­îc ®èi t­îng häc sinh råi nh­ng gi¸o
viªn lu«n ph¶i yªu cÇu vµ ®ßi hái häc sinh ph¶i tÝch cùc vµ tiÕn bé
h¬n ë tiÕt sau so víi tiÕt tr­íc. ë líp, d­íi sù tæ chøc, h­íng dÉn cña c«
gi¸o, c¸c em sÏ tù tin h¬n khi lµm bµi ( c¶ khi nãi vµ viÕt ).
VÝ dô:  Khi d¹y bµi “ LuyÖn tËp ph¸t triÓn c©u chuyÖn ” ( TuÇn
8)
B. Néi dung chuyªn ®Ò

IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi

Bµi tËp 1: Dùa vµo cèt truyÖn “ Vµo nghÒ ”, h·y viÕt l¹i c©u më
®Çu cho tõng ®o¹n v¨n ( ®· cho ë tiÕt tËp lµm v¨n. TuÇn 7 ).
Häc sinh trung b×nh cã thÓ nªu:
1) Mét lÇn, Va – li – a ®­îc bè mÑ cho ®i xem xiÕc ...
2) Råi mét h«m, em xin bè mÑ cho ghi tªn häc nghÒ ....
            3) ThÕ lµ tõ ®ã, em lµm viÖc trong chuång ngùa ....
            4) ThÕ råi còng ®Õn ngµy, em ®­îc biÓu diÔn .....
Gi¸o viªn ph¶i khen ngay vµ khuyÕn khÝch ®Ó c¸c em lµm tiÕp..
Lóc nµy, gi¸o viªn g¹ch d­íi nh÷ng tõ ng÷ chØ thêi gian vµ ®Þnh
h­íng cho häc sinh kh¸, giái : ë ®o¹n 1, lÇn Va- li- a ®­îc ®i xem
xiÕc Êy lµ lÇn nµo? Häc sinh  kh¸ nªu “ Mïa Gi¸ng sinh n¨m Êy,
Va- li - a ®­îc ... ” Häc sinh giái cã thÓ ®¶o trËt tù nªu: “ Va- li–a ®­
îc bè mÑ cho ®i xem xiÕc ®óng vµo ngµy Gi¸ng sinh ®Ó chóc
mõng em trßn 11 tuæi ”.
B. Néi dung chuyªn ®Ò

IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi

Tãm l¹i: Trong mét giê TËp lµm v¨n, gi¸o viªn biÕt tæ chøc c¸c
ho¹t ®éng ph¸t huy ®­îc tÝnh tÝch cùc cña häc sinh ( theo tõng
®èi t­îng ) th× tiÕt häc sÏ trë nªn sinh ®éng vµ tù häc sinh cã thÓ
rót ra kiÕn thøc cÇn ghi nhí ®Ó vËn dông vµo thùc hµnh nãi –
viÕt v¨n ngµy mét tèt h¬n.
6. Phèi kÕt hîp c¸c ho¹t ®éng ngoµi giê lªn líp ®Ó tÝch luü vèn
hiÓu biÕt vµ båi d­ìng t©m hån giµu c¶m xóc cho c¸c em.
Mçi v¨n b¶n tËp lµm v¨n mµ häc sinh s¶n sinh ®­îc ( ë h×nh
thøc nãi hay viÕt ) ®Òu thÓ hiÖn rÊt râ vèn thùc tÕ cña häc sinh.
Do ®ã gi¸o viªn ph¶i tæ chøc tèt c¸c tiÕt  ho¹t ®éng ngo¹i kho¸, c¸c
tiÕt häc dµnh cho ®Þa ph­¬ng ë c¸c m«n §¹o ®øc,TN&XH ... , sinh
ho¹t §éi thiÕu niªn. sao nhi ®ång, c¸c ho¹t ®éng v¨n ho¸, TDTT, c¸c
ph­¬ng tiÖn th«ng tin nh­ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh häc ®­êng, ®äcs¸ch
b¸o ë th­ viÖn, truyÒn thanh, truyÒn h×nh, c¸c tiÕt chµo cê hµng
tuÇn .... cho tÊt c¶ häc sinh ®­îc tham gia ®Ó c¸c em cã c¬ héi tÝch
luü  kinh nghiÖm sèng vµ vËn dông khi lµm v¨n.
B. Néi dung chuyªn ®Ò

IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi

 VÝ dô: Häc sinh ®­îc ®i tham quan : Danh lam th¾ng c¶nh, di
tÝch lÞch sö , ®­îc nghe gi¸o viªn giíi thiÖu vÒ phong tôc cña ®Þa
ph­¬ng, qua ti vi... gióp c¸c em cã kü n¨ng quan s¸t, hiÓu biÕt s©u
s¾c vÒ cuéc sèng ®ã lµ c¸c kiÕn thøc ®Ó häc tèt c¸c tiÕt tËp lµm
v¨n  trao ®æi ý kiÕn, giíi thiÖu ho¹t ®éng. 
§Ó ®¸p øng yªu cÇu trªn, chóng t«i ®· phèi kÕt hîp chÆt chÏ
víi gi¸o viªn tæng phô tr¸ch, gi¸o viªn phô tr¸ch th­ viÖn, gi¸o viªn
d¹y h¸t nh¹c,... ®Ó tæ chøc tèt c¸c tiÕt: Chµo cê,ThÓ dôc, H¸t nh¹c,
tæ chøc tèt c¸c buæi nãi chuyÖn truyÒn th«ng vµo nh÷ng ngµy lÔ
lín 20/11, 22/12, 19/5 .... , tæ chøc ®äc s¸ch b¸o ë th­ viÖn cã hiÖu
qu¶. Tæ chøc c¸c Héi thi v¨n nghÖ, TDTT, c©u l¹c bé v¨n th¬, víi
néi dung nh­: KÓ chuyÖn, ®äc th¬, h¸t, diÔn kÞch, tiÓu phÈm,
s¸ng t¸c th¬ v¨n.
B. Néi dung chuyªn ®Ò

IV. BiÖn ph¸p thùc hiÖn d¹y TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi

ViÖc tæ chøc tèt c¸c ho¹t ®éng ngoµi giê lªn líp cã t¸c ®éng tèt
tíi d¹y häc TËp lµm v¨n  trong nhµ tr­êng bëi nã cung cÊp cho häc
sinh nh÷ng hiÓu biÕt sinh ®éng tõ thÕ giíi hiÖn thùc vµ c¸c em
®­îc c¶m nhËn thËt b»ng c¸c gi¸c quan. Qua ®ã häc sinh cã thÓ
dïng tõ ng÷ chuÈn, s¶n sinh c©u v¨n hay,  ®o¹n v¨n hay vµ bµi
v¨n ®Æc s¾c l«i cuèn ng­êi nghe, ng­êi ®äc.
  Trªn ®©y lµ mét sè biÖn ph¸p chóng t«i ®· tiÕn hµnh ¸p
dông trong d¹y – häc TËp lµm v¨n líp 4 ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu
®æi míi cña nhµ tr­êng. B­íc ®Çu ®· ®em l¹i kÕt qu¶ kh¶ thi vÒ
chÊt l­îng d¹y cña gi¸o viªn vµ chÊt l­îng häc cña häc sinh.

*
* *
C. kÕt luËn
I. kÕt qu¶

Qua qu¸ tr×nh võa nghiªn cøu chuyªn ®Ò, võa ¸p dông vµo thùc
tÕ gi¶ng d¹y ë khèi líp 4. Chóng t«i ®Òu thÊy ®­îc vai trß cña viÖc
d¹y TËp lµm v¨n theo h­íng ®æi míi vµ tÇm quan träng cña viÖc d¹y
tèt c¸c ph©n m«n trong m«n TiÕng ViÖt còng nh­c¸c m«n häc kh¸c
trong ch­¬ng tr×nh tiÓu häc ®Ó bæ trî cho ph©n m«n TËp lµm v¨n
líp 4. Còng qua nghiªn cøu chuyªn ®Ò chóng t«i nhËn thÊy, chuyªn
®Ò kh«ng nh÷ng chØ ¸p dông ®­îc víi khèi líi 4 mµ cßn ¸p dông ®­
îc víi tÊt c¶ c¸c khèi trong toµn tr­êng.
Trong khi võa thùc hiÖn nghiªn cøu võa ¸p dông gi¶ng d¹y,
chóng t«i ®· tiÕn hµnh kh¶o s¸t chÊt l­îng cña häc sinh ë hai thêi
®iÓm kh¸c nhau vµ kÕt qu¶ thu ®­îc nh­sau :
- LÇn thø nhÊt vµo cuèi th¸ng 9 n¨m 2007 víi bµi TËp lµm
v¨n miÖng vµ yªu cÇu tr×nh bµy viÕt. §Ò bµi: KÓ l¹i c©u chuyÖn
Nµng tiªn èc, kÕt hîp t¶ ngo¹i h×nh nh©n vËt.
- KÕt qu¶ chóng t«i thu ®­îc nh­sau:
C. kÕt luËn
I. kÕt qu¶

Líp Sè häc sinh Giái Kh¸ TB YÕu

4A 36 20 16 0 0
4B 43 10 12 18 3
4C 39 7 12 17 3
4D 38 6 18 12 2
43 58 47 8
Tæng sè 156
(27,6%) (37,2%) (30,1%) (5,1%)
KÕt qu¶ qua kh¶o s¸t cho thÊy tØ lÖ häc sinh ®¹t trung b×nh
cao häc sinh yÕu vÉn cßn. Do vèn sèng, vèn hiÓu biÕt cßn Ýt nªn
néi dung bµi viÕt cßn khu«n s¸o, c©u v¨n ch­a béc lé ®­îc c¶m xóc
khi nãi vµ viÕt.
C. kÕt luËn
I. kÕt qu¶
     Khi ¸p dông viÖc ®æi c¸ch gi¶ng d¹y theo chuyªn ®Ò ®·
nghiªn cøu ë trªn chóng t«i ®· tiÕn hµnh kh¶o s¸t lÇn thø hai vµo
th¸ng 11 n¨m 2007 víi ®Ò bµi: KÓ l¹i c©u chuyÖn em ®· ®­îc nghe
hoÆc ®­îc ®äc vÒ mét ng­êi cã lßng nh©n hËu. KÕt qu¶ kh¶o s¸t
nh­sau:
Líp Sè häc sinh Giái Kh¸ TB YÕu

4A 36 20 16 0 0
4B 43 10 19 13 1
4C 39 11 19 9
4D 38 6 21 10 1
47 75 32 2
Tæng sè 156
(30,1%) (48,1%) (20,5%) (1,3%)
C. kÕt luËn
I. kÕt qu¶

    KÕt qu¶ kh¶o s¸t cho thÊy tuy kÕt qu¶ ch­a ph¶i lµ cao, nh­ng
sù chuyÓn biÕn cña häc sinh ®· râ. Cô thÓ khi chÊm bµi chóng t«i
thÊy, bµi viÕt cña c¸c em cã bè côc râ rµng, lêi lÏ cña c©u v¨n
ch©n thùc nh­ng vÉn m­ît mµ, c¸ch kÓ ®· cã sù s¸ng t¹o vµ ®· cã
c¶m xóc thùc sù trong khi kÓ.
KÕt qu¶ trªn còng ®· chøng minh ®­îc chuyªn ®Ò cña chóng t«i
®· ®i ®óng h­íng chØ ®¹o cña nhµ tr­êng vµ cña Phßng gi¸o dôc ®·
®Æt ra cho tr­êng tõ ®Çu n¨m häc.
Ii. bµi häc kinh nghiÖm
Tõ nh÷ng kÕt qu¶ ®­îc nªu trªn, chóng t«i rót ra nh÷ng bµi
häc kinh nghiÖm sau:
1. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng ®a d¹ng phong phó.
Gi¸o viªn ph¶i tæ chøc c¸c ho¹t ®éng ®a d¹ng vµ phong
phó ®Ó dÉn d¾t, ®­a häc sinh vµo nh÷ng t×nh huèng cã vÊn ®Ò
mét c¸ch nhÑ nhµng, kh¬i dËy vµ kÝch thÝch ®Ó häc sinh chñ
®éng mét c¸ch tÝch cùc tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng, häc sinh tù
t×m tßi, kh¸m ph¸ ®Ó lÜnh héi tri thøc.
C. kÕt luËn
Ii. bµi häc kinh nghiÖm

Khi tæ chøc c¸c ho¹t ®éng gi¸o viªn ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó tÊt
c¶ häc sinh cïng ®­îc ho¹t ®éng, häc tËp. Chó träng ph­¬ng ph¸p d¹y
häc c¸ nh©n, nh»m ph¸t hiÖn nh÷ng sai sãt cña häc sinh ®Ó ®­a ra
nh÷ng biÖn ph¸p gióp häc sinh söa ch÷a kÞp thêi, ®ång thêi kÝch
thÝch vµ ®éng viªn c¸c thµnh tÝch cña häc sinh ®· ®¹t ®­îc.
2. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng ph¸t triÓn kh¶ n¨ng tù häc cña häc
sinh.
Tù häc lµ kü n¨ng quan träng nhÊt cÇn h×nh thµnh ë ng­êi häc,
nÕu häc sinh kh«ng cã kü n¨ng tù häc th× kiÕn thøc cña c¸c em
kh«ng ph¸t triÓn nhanh, kh¶ n¨ng s¸ng t¹o rÊt h¹n chÕ v× phÇn lín l­
îng kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm øng xö, kinh nghiÖm giao tiÕp c¸c em
®Òu ph¶i tù häc trong cuéc sèng. MÆt kh¸c, x· héi hiÖn ®¹i ®ang
biÕn ®æi nhanh, víi sù bïng næ th«ng tin, khoa häc vµ c«ng nghÖ
ph¸t triÓn nh­vò b·o th× viÖc häc sinh ph¶i tù häc ®Ó cËp nhËt th«ng
tin hµng ngµy lµ hÕt søc cÇn thiÕt (häc sinh cã nhiÒu vèn kiÕn thøc
®Ó ¸p dông khi lµm v¨n). Do ®ã, gi¸o viªn cÇn h­íng dÉn häc sinh
c¸ch lÊy th«ng tin qua viÖc ®äc s¸ch, xem truyÒn h×nh, c¸ch quan s¸t
thÕ giíi xung quanh vµ ghi chÐp nh÷ng th«ng tin .
C. kÕt luËn
Ii. bµi häc kinh nghiÖm

3. Linh ho¹t trong ph­¬ng ph¸p vµ øng xö  S­ph¹m.


Trong ho¹t ®éng d¹y häc, sù chuÈn bÞ chu ®¸o cña ng­êi
gi¸o viªn trong viÖc thiÕt kÕ bµi d¹y lµ hÕt søc cÇn thiÕt, nh­ng
viÖc sö dông linh ho¹t c¸c ph­¬ng ph¸p vµ øng xö  s­ ph¹m, ®Ó
thÝch øng víi hoµn c¶nh thùc tÕ ®ang diÔn ra trong tiÕt d¹y lµ
yÕu tè quan träng cho sù thµnh c«ng cña bµi d¹y. MÆt kh¸c, viÖc
gi¸o viªn linh ho¹t trong viÖc phèi hîp nhiÒu ph­¬ng ph¸p vµ øng
xö  s­ ph¹m nhanh, sÏ gióp cho häc sinh ®ì nhµm ch¸n, cã høng thó
häc tËp, ®¸p øng ®­îc yªu cÇu gi¸o dôc c¸ biÖt vµ líp häc ®«ng ng­
êi. Muèn vËy, mçi gi¸o viªn ph¶i th­êng xuyªn th¨m líp, dù giê, rót
kinh nghiÖm ®Ó tù ®¸nh gi¸ ­u – khuyÕt ®iÓm cña m×nh trong
gi¶ng d¹y vµ häc tËp kinh nghiÖm cña ®ång nghiÖp ®Ó phÊn
®Êu d¹y tèt h¬n. §Æc biÖt ph¶i n©ng cao chÊt l­îng c¸c buæi sinh
ho¹t chuyªn m«n, tù nghiªn cøu c¸c m« ®un, tù häc ®Ó n©ng cao
chuyªn m«n nghiÖp vô s­ph¹m.
C. kÕt luËn
Ii. bµi häc kinh nghiÖm
4. Lu«n kiÓm tra ®¸nh gi¸ kiÕn thøc vµ kü n¨ng ®¹t ®­îc cña
häc sinh
Trong d¹y häc, viÖc kiÓm tra, ®¸nh gi¸ kiÕn thøc vµ kü n¨ng
®¹t ®­îc cña häc sinh, kh«ng chØ nh»m môc ®Ých nhËn ®Þnh
thùc tr¹ng häc tËp cña häc sinh, ®Ó ®iÒu chØnh ho¹t ®éng häc
mµ ®ång thêi cßn t¹o ®iÒu kiÖn nhËn ®Þnh thùc tr¹ng d¹y cña
gi¸o viªn, nh»m ®iÒu chØnh ho¹t ®éng d¹y cña gi¸o viªn cho phï
hîp. Sù ®¸nh gi¸ cña gi¸o viªn vÒ kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh ph¶i
dÇn dÇn chuyÓn sang thµnh kü n¨ng tù ®¸nh gi¸ cña häc sinh. Sù
tù ®¸nh gi¸ gióp cho sù ph¸t triÓn kh¶ n¨ng tù häc cña häc sinh rÊt
lín.
  * Trªn ®©y lµ nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm mµ chóng t«i
®· rót ra trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu vµ thùc hiÖn chuyªn
®Ò  “ D¹y ph©n m«n TËp Lµm V¨n líp 4 nh­ thÕ nµo ®Ó
®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®æi míi ”.
C. kÕt luËn

  Trong qu¸ tr×nh x©y dùng chuyªn ®Ò kh«ng tr¸nh khái


nh÷ng h¹n chÕ. RÊt mong ®­îc sù gãp ý, bæ sung cña L·nh
®¹o Phßng gi¸o dôc vµ c¸c ®ång nghiÖp ®Ó Chuyªn ®Ò ®¹t
®­îc hiÖu qu¶ cao h¬n.
Chóng t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n!

You might also like