BÀI TIӆU LUҰN









GVHD : TRҪN ĐӬC VIӊT

SVTH : NHÓM 10-ĐHSH5LT
PHҤM THӎ DIӈM
TÔ THӎ MӺ HҤ
HOÀNG THӎ THANH HҤNH
PHҤM THӎ THÚY HҴNG
HUǣNH THӎ PHƯƠNG
NGUYӈN THӎ PHƯƠNG THANH
TRҪN NGUYӈN HOÀNG THƠ
ĐҺNG QUANG TRUNG
 MӢ ĐҪU
‡ Trưӟc đây phҫn lӟn nҩm ăn và nҩm dùng
làm dưӧc liӋu tӯ trong tӵ nhiên
‡ Không ít các loài nҩm đӝc có thӇ gây ngӝ
đӝc
‡ Nhu cҫu sӱ dөng ngày càng nhiӅu

µ
 

 
  


  !"#
$% &'(
‡ HiӋn nay các khu vӵc sҧn xuҩt chӫ yӃu là
Tây Âu, Bҳc Mӻ và mӝt sӕ nưӟc châu Á
như Trung Quӕc, TriӅu Tiên,«

‡ Ӣ ViӋt Nam, viӋc nuôi trӗng nҩm mӥ chӍ

mӟi xuҩt hiӋn trong vài năm gҫn đây, chӫ
yӃu tұp trung ӣ mӝt sӕ vùng có khí hұu
gҫn giӕng ôn đӟi (Đà Lҥt, mӝt sӕ vùng ӣ
miӅn Bҳc...).
 NӜI DUNG
1. Đ͏c đi͛m sinh hͥc cͿa n̽m m͹
2. Giá trͣ dinh dư͹ng và dưͻc li͟u
3. Kĩ thuͅt trͫng n̽m
4. Chăm sóc và thu hái n̽m
5. V͟ sinh phòng nuôi trͫng và phòng
tr΃ sâu b͟nh h̹i n̽m
6. Hi͟u qu̻ kinh t͗ và tiêu thͽ s̻n ph́m
 








‡ Nҩm mӥ có tên khoa hӑc là Agaricus gӗm

2 loҥi A.bisporus và A.bitorquis màu trҳng,
màu nâu
 Chu kǤ phát triӇn cӫa nҩm mӥ
‡ Trên phiӃn nҩm có các đҧm, khi chín sӁ
làm bay ra các bào tӱ đҧm hình bҫu dөc
 ('

-
"02
TiӃp hӧp

('

)
"

67*
8
9:
;
*+
,
-

./
0
1
23
+*
"4

,
052

67*
8
%


'


$%


&


˜
 !
"#
 




 Khi sӧi nҩm đã mӑc dày đһc, viӋc hình
thành quҧ thӇ nҩm chӏu ҧnh hưӣng cӫa
mӝt sӕ tác đӝng bên ngoài :
- Mӝt sӕ vi khuҭn trong đҩt phӫ có kích
thích viӋc tao ra quҧ thӇ.
- Sӵ thay đәi nӗng đӝ CO2, đang tӯ 0.1-
0.5% giҧm xuӕng 0.03-0.1% sӁ xúc tiӃn sӵ hình
thành quҧ thӇ.
- NhiӋt đӝ đang tӯ 22-240C nӃu giҧm xuӕng
160C cũng sӁ xúc tiӃn sӵ hình thành quҧ thӇ.
 Nhӳng điӅu kiӋn cҫn chú ý
‡ Tӹ lӋ C:N
- môi trưӡng nuôi trӗng khoҧng 17:1
- Nguyên liӋu ban đҫu thưӡng có tӍ lӋ C:N tӕt nhҩt vào
khoҧng 30-33
- Sau quá trình lên men (ӫ đӕng) tӹ lӋ C:N sӁ giҧm
xuӕng tӟi mӭc thích hӧp, vào khoҧng 17:1
‡ Ca: thưӡng dùng thҥch cao ± CaSO4, CaCO3
‡ P: thưӡng dùng supe lân
‡ K,S và mӝt sӕ nguyên tӕ vi lưӧng
(Fe,Cu,Mo,Zn..).
‡ Vitamin: B1 B2, H, B6, acid Folic, acid
Pantotenic«
‡ Mӝt sӕ chҩt kích thích sӵ tăng trưӣng cӫa
thӵc vұt (như IAA, NAA, Triacontanol-TRIA,..)
‡ Đӝ ҭm: khi sӧi nҩm phát triӇn
- đӝ ҭm trong cơ chҩt khoҧng 60%.
- đӝ ҭm tương đӕi cӫa không khí trong phòng
nuôi trӗng nҩm nên duy trì ӣ khoҧng 90%
‡ Đӝ thoáng khí:
- sӧi nҩm mӥ thích hӧp phát triӇn trong điӅu
kiӋn nӗng đӝ CO2 khoҧng 0.1-0.5%.
- Khi ra quҧ thӇ nӗng đӝ CO2 trong môi trưӡng
cҫn vào khoҧng 0.03-0.1%.
‡ Đӝ PH: thích hӧp cho sӵ phát triӇn cӫa hӋ sӧi
nҩm mӥ là 5.5-8.5, tӕt nhҩt là khoҧng pH = 7.
‡ Ánh sáng: càng tӕi càng tӕt
‡ NhiӋt đӝ: thích hӧp trong giai đoҥn hӋ sӧi phát
triӇn là 24-250C, giai đoҥn hình thành cây nҩm
là 16-180C.
2. Giá trӏ dinh dưӥng cӫa nҩm mӥ
 Bҧng thành phҫn hóa hӑc các loҥi nҩm (Nguӗn FAO (1972) [5]


V
  
   
    
 
  
O )*+, -./. 01/. -.0. -/0. 001.
2
3'*4#560, 7/7 11 6.5 /65 76-
8&9
3*, :0; 01; :1; 10. ;./
<=9*, /./ .0 77 5- 0.
µ>*, /// /5. -0 16 0.
?
*, /./ 6- -0 61 0.
8*, 1/. 76- 66 -0 1/.
2"=*, ;11 7:; /650 51; -/7
@A*, /1/ ;5: /:7 0: 00
4
*, 615 17 061 ;/ /.;
B*, 65:: -05 61-6 C 70:.
DE/ *, /7 .7 50 10 0-
DE7 *, 66 .; 51 5- 61
D22*, -/- 51 /.01 :5- 57:
D8*, 7.7 . . . 7;:
4F*B, 6-; 651 65: 6-7 60/

(*): Tính trên 100g nҩm tươi

- : Không xác đӏnh đưӧc
 i
<='
>?
@ AB
B
C
D
k@ )
E
&
;
F7+3
 G
A9
=-+

7
F7
 G
A9
H
*>

k@ +%
=I+
#3
J
K+
/
*>LL *>

 *+
:E

F7
%
?
)
M+

:E
&:
2. Kӻ thuұt nuôi trӗng
nҩm mӥ
 EO

4 '=ST/7C/6
K>P'
M

< 2

 O


O
 8

4
' O
5H
2


D 
KL&"
<Q3=R

M
8
&
E I
J
4 '"
O
#NO
2G


?

? H% !

8F"  

Sơ đӗ quy trình nuôi trӗng nҩm mӥ
 ˜

 


‡ Làm ưӟt:
- Hoà vôi vào nưӟc tҥo dung dӏch (cӭ 1 tҩn rơm
khô thì dùng 20kg vôi ưӟt)
- Đә nưӟc vôi đã gҥn trong tӯ tӯ vào bӇ ngâm,
nhҩn chìm rơm rҥ trong 15-30 phút. Rơm rҥ
chuyӇn sang màu vàng nhҥt. Vӟt ra đӇ ráo 3-5
phút rӗi đem ӫ
4LG
>  ' D
>PU>G 

‡ Ӫ đӕng:
‡ Cӭ xӃp rơm rҥ lên cao đӝ 30-50cm thì
ngӯng lҥi đӇ rҳc mӝt lӟp urê rӗi tiӃp mӝt
lӟp rơm rҥ khác cao 30-50cm, lҥi rҳc tiӃp
ure sao cho đӕng ӫ cao tӟi 1.5-1.8m và
cӭ 1 tҩn rơm rҥ chӍ dùng vӯa hӃt 5kg urê

‡ Nhӳng lҫn đҧo trӝn và bә sung lân (30kg

phân lân cho 1 tҩn rơm khô) cũng như bӝt
nhҽ (1 tҩn rơm khô dùng hӃt 30kg bӝt
nhҽ) cũng làm tương tӵ
‡ Đӕng ӫ
‡ KӋ lót đӕng ӫ : Dùng tre hoһc gӛ đóng
theo kiӇu dát giưӡng cách mһt đҩt 15-
20cm.

‡ Cӑc tre hoһc gӛ : Có đưӡng kính 10-

15cm, chiӅu dài 2-2.2m, dùng đӇ thông khí
trong quá trình ӫ nguyên liӋu
‡ Mөc đích cӫa viӋc ӫ đӕng: khi ӫ sӁ xҧy ra
quá trình lên men làm nhiӋt đӝ tăng lên khoҧng
70-750C. Ӣ nhiӋt đӝ này:
- các vi sinh vұt (trӯ bào tӱ cӫa chúng), các loҥi
côn trùng, tuyӃn trùng đӅu chӃt hӃt
- xҥ khuҭn ưa nhiӋt phân giҧi mҥnh cellulose,
hemicellulose, lignin thành các đưӡng phân tӱ
thҩp
 i



‡ TuǤ theo diӋn tích nhà thӵc tӃ khi kê giá nҩm
sao cho dӉ đI lҥi chăm sóc, thu hái. Tҥo lӛ thông
gió hai phía đҫu hӗi và xung quanh nhà.
‡ Cho rơm đã ӫ vào các ngăn cӫa giá hay xӃp
ngay trên nӅn nhà thành các luӕng rӝng 1m,
chiӅu dài tuǤ ý. ChiӅu cao lӟp nguyên liӋu là 20-
22cm.
‡ NӃu làm giá nhiӅu tҫng thì tҫng nӑ phҧi cách
tҫng kia 50-60cm. ChiӅu cao cӫa giá không nên
quá 2m
 ˜ 
‡ Giӕng nҩm: có thӇ đưӧc nhân trên các cơ chҩt khác
nhau : hҥt đҥi mҥch, thóc, mùn cưa, vӓ trҩu, bông vөn,
rơm rҥ «
‡ Yêu cҫu chҩt lưӧng giӕng:
- Không bӏ nhiӉm bӋnh : Quan sát bên ngoài giӕng có
màu trҳng đӗng nhҩt, sӧi nҩm mӑc đӅu tӯ trên xuӕng
dưӟi, không có màu xanh, đen, vàng«không có các
vùng loang lӛ.
- Giӕng có mùi thơm dӉ chӏu : NӃu có mùi chua, khó chӏu
là giӕng đã bӏ nhiӉm vi khuҭn, nҩm dҥi«
- Giӕng không già hoһc non
 ˜ 
‡ Sau khi vào luӕng 7ngày (lên men phө), kiӇm tra
t0 22-250C, không mùi NH3 thì ta cҩy giӕng.
‡ Dùng cào làm bҵng thép có 3-5 răng, các răng
dài 5cm, cách nhau 3cm, cán dài hay ngҳn tuǤ
điӅu kiӋn cө thӇ, cào theo mӝt hưӟng (hoһc
ngang hoһc dӑc) trên mһt luӕng tҥo rãnh.
‡ Bóp giӕng tơi ra và rҳc vào nhӳng đưӡng rãnh
cào trên mһt luӕng (1m chiӅu dài cӫa luӕng thì dùng
thì 1 túi giӕng đã có sӧi nҩm mӑc trҳng hӃt 0.5kg)
‡ Phӫ mӝt lӟp mӓng nguyên liӋu lên trên bӅ mһt
luӕng, dày khoҧng 1.0-1.5cm.
‡ Dùng giҩy báo hay giҩy bao xi măng phӫ kín
toàn bӝ bӅ mһt luӕng
‡ Phun mù nưӟc đӇ làm ҭm trên khҳp bӅ mһt lӟp
giҩy phӫ. Tҥo ҭm như vұy trong 15 ngày
‡ ĐӃn ngày thӭ 15 bӓ lӟp giҩy phӫ trên mһt luӕng
ra và kiӇm tra tơ nҩm mӑc
NӃu đҥt sӁ chuyӇn sang giai đoҥn phӫ đҩt
  
‡ Đҩt phӫ có kӃt cҩu viên, giàu chҩt hӳu cơ, có đӝ
pH=7, kích thưӟc 0.3-1cm.
‡ Chuҭn bӏ đҩt:
- Cӭ 1 tҩn nguyên liӋu cҫn chuҭn bӏ 500kg đҩt.
- Lҩy đҩt ruӝng nhào nҳn thұt kĩ, lăn tròn rӗi khoanh lҥi
như mӝt chiӃc vòng lӟn đӇ nơi râm mát 12 giӡ
- Trҧi mӓng đҩt ra và phơi trên sân. Dùng dung dӏch
Formol 0.05% hay 1.1% đӇ phun vào đҩt nhҵm khӱ
trùng đҩt. Phơi đҩt 15 ngày, trӡi mưa thì che đұy, khi
nҳng lҥi mӣ ra phơi.
‡ Phӫ đҩt:
- Bҿ đҩt ra bҵng hҥt ngô và rҧi lên luӕng. Đӝ dày
lӟp đҩt phӫ khoҧng 1.0-1.5cm
- Phun mù nưӟc, cӭ 2 giӡ phun mӝt lҫn, phun
liên tөc 3 ngày đҫu và thưӡng xuyên kiӇm tra đӝ
ҭm viên đҩt.
- Sau đó bҳt đҫu phun mù cho các luӕng. NӃu
trӡi hanh khô mӛi ngày phun không quá 4 lҫn,
nӃu trӡi ҭm ưӟt chӍ phun 1 lҫn vào lúc chiӅu tӕi.
˜M
D
F7

#

‡ O  

- Khi phát hiӋn thҩy quҧ thӇ nҩm bҳt đҫu xuҩt
hiӋn lҩm tҩm thì phҧi tăng thêm sӕ lҫn phun mù
- TuǤ thuӝc vào thӡi gian, thӡi tiӃt, mұt đӝ và đӝ
lӟn cây nҩm đӇ điӅu chӍnh hӋ thӕng cӱa ra vào
và lưӧng nưӟc tưӟi
- Không tưӟi tұp trung mӝt chӛ và không đӇ
nưӟc thҩm sâu xuӕng lӟp giá thӇ.
‡ O  

 
- Thӡi kì nuôi sӧi không cҫn nhiӅu oxy tӵ nhiên
nên chӍ cҫn thông không khí vӯa phҧi. Ngày mӣ
cӱa 2 lҫn, mӛi lҫn 15-20 phút là đưӧc.
- Thӡi kì nҩm lên, sӱ dөng nhiӅu O2 tӵ nhiên,
nӗng đӝ CO2 trong phòng tăng cao. Tăng cưӡng
mӣ cӱa nhiӅu lҫn trong ngày đӇ điӅu hoà không
khí.
- Khi nhiӋt đӝ không khí thҩp hơn nhiӋt đӝ
phòng thì cҫn thông thoáng đӇ nhiӋt đӝ phòng
giҧm xuӕng nhanh hơn và ngưӧc lҥi.
‡ 
- Tӯ lúc nҩm xuҩt hiӋn đӃn khi thu hái đưӧc quҧ
thӇ là vào khoҧng 72 giӡ (chân nҩm đã mӑc lên
đưӧc khoҧng 2-3cm) và trưӟc giai đoҥn rách
màng bao
- Mӝt tay giӳ phҫn đҩt sát chân nҩm, mӝt tay đһt
vào chân nҩm, nhә thҷng lên cho ra cҧ phҫn rӉ.
- Hái nҩm xong cҫn nhһt bӓ các ³rӉ già´, nҩm nhӓ
bӏ chӃt, nӃu thҩy bӅ mһt luӕng có chӛ nào bӏ lõm
xuӕng thì phҧi dùng đҩt dӵ trӳ bә sung vào ngay.
Sau khi hái mӛi đӧt phҧi phun mù ngay đӇ giӳ
ҭm.
 




 !
" #
i?

"N+
O
 K+

F7

"N+
,
.?
J

 i  
$%
‡ Các nhà nuôi trӗng nҩm mӥ cҫn sҥch và kín,
càng tӕi càng tӕt, không nên mӣ cӱa ra vào
nhiӅu, phҧi có hӋ thӕng thông gió.
‡ Sau mӛi đӧt nuôi trӗng nҩm cҫn dӯng lҥi 5 ngày
đӇ làm vӋ sinh và khӱ trùng phòng nuôi. Dùng
vôi bӝt rҳc toàn bӝ nhà xưӣng (5kg vôi
bӝt/100m2), sau đó dùng Formol nӗng đӝ 0.05%
hay 0.1% đӇ phun xông 5h
  &'
  
‡ Chuӝt: ăn các hҥt giӕng vӯa cҩy và đào bӟi
gây xáo trӝn luӕng nҩm.
‡ Nҩm dҥi: cҥnh tranh chҩt dinh dưӥng cӫa nҩm.
Do đӝ ҭm nguyên liӋu quá cao
‡ Mӕc nâu, mӕc xanh: rҩt nguy hiӇm do nhiӋt
đӝ không khí cao, sau các đӧt thu hái không tiӃn
hành vӋ sinh tӕt
‡ Ruӗi nҩm: xuҩt hiӋn khi đӝ ҭm không khí cao,
phòng thiӃu thông thoáng, môi trưӡng xung
quanh và các nhà trӗng vӋ sinh không tӕt.
‡ Virus và các loҥi vi khuҭn: tҥo các điӇm đen
trên cây nҩm nguyên liӋu ӫ không đҧm bҧo, còn nhiӅu
mҫm bӋnh trong nguyên liӋu, môi trưӡng nuôi trӗng
không sҥch sӁ, nguӗn đҩt phӫ không đưӧc khӱ trùng
hoһc khӱ trùng không đưӧc tӕt«
‡ BӋnh quҧ thӇ nҩm dӏ dҥng: nҩm không hình
thành quҧ thӇ đҫy đӫ do các yӃu tӕ môi trưӡng (nhiӋt
đӝ, đӝ ҭm, không khí) thay đәi đӝt ngӝt, do nҩm bӏ thoái
hoá«
 î
?
P%
A
E
 *+
%
Q



R
S
)
C
&
%
"9

 

() * 
+ O
, -  .
Rơm rҥ khô 1.000 300 300.000
Giӕng nҩm 15 18.000 270.000
Đҥm urê 5 5.000 25.000
Đҥm Sulfatamoni 20 4.500 90.000
Bӝt nhҽ 30 2.500 75.000
Lân 30 2.000 60.000
Công lao đӝng 20công 30.000 600.000

Chi phí khác 70.000

˜/+ 
 
‡ —
 
/
 


- Tính theo năng suҩt trung bình, tӹ lӋ thu
hӗi sҧn phҭm so vӟi nguyên liӋu khoҧng
30%
Nҩm tươi: 250kg x 6.500đ/kg = 1.650.000đ
‡ 0+
)
Nҩm tươi: 1.625.000đ - 1.490.000đ = 135.000đ
‡ Tiêu thө sҧn phҭm:
- chӫ yӃu dưӟi dҥng nҩm tươi
- dҥng nҩm sҩy khô, nҩm muӕi hoһc nҩm đóng
hӝp
- Các thӏ trưӡng tiêu thө nҩm như:
Các chӧ đӏa phương
Siêu thӏ
Nhà hàng
Khách sҥn
Tҥi cơ sӣ sҧn xuҩt
- Giá nҩm thưӡng thay đәi theo mùa
 KӂT LUҰN
‡ Nҩm mӥ phù hӧp vӟi khí hұu vùng ôn đӟi
‡ Có giá trӏ cao vӅ dinh dưӥng và dưӧc liӋu
‡ Công nghӋ không phӭc tҥp, nguyên liӋu dӉ
kiӃm
‡ Cung cҩp nguӗn thӵc phҭm tiêu dùng hàng
ngày và có thӇ kiӃm thêm thu nhұp
‡ Thӡi gian quay vòng vӕn ngҳn và sơ chӃ
nҩm không khó
 Nhӳng vҩn đӅ cҫn thҧo luұn
‡ Giӕng nҩm: phҫn lӟn các loҥi nҩm cӫa ta trưӟc
đây đӅu nhұp khҭu hoһc sưu tҫm ngoài tӵ
nhiên, không đưӧc khҧo nghiӋm tuyӇn chӑn kĩ
lưӥng nên năng suҩt thҩp, chҩt lưӧng không
cao, không đӗng đӅu đӇ đӫ tiêu chuҭn xuҩt
khҭu.

8 =L  

L
P'HQV  
"
"#
N
‡ Thӏ trưӡng tiêu thө:
- Cҫn đҧm bҧo đҫu ra cho cây nҩm әn đӏnh,
rӝng rãi
- Các đơn vӏ kinh doanh chӃ biӃn và xuҩt khҭu
nҩm cũng cҫn triӇn khai nhӳng dӵ án hӛ trӧ sҧn
xuҩt, tiêu thө sҧn phҭm cho nhiӅu đӏa bàn trong
cҧ nưӟc«
- Khâu mua bán giӳa các cơ sӣ chӃ biӃn, xuҩt
khҭu vӟi ngưӡi trӗng nҩm còn tình trҥng ép, bҳt
bí ngưӡi sҧn xuҩt«