QUAÛN TRÒ KINH DOANH

QUOÁC TEÁ

INTERNATIONAL BUSINESS
MANAGEMENT

1
Noäi dung moân hoïc
1. Toång quan veà kinh doanh quoác teá
2. Lyù thuyeát thöông maäi quoác teá vaø
ñaàu tö quoác teá.
3. Lieân keát kinh teá quoác teá
4. Moâi tröôøng vaên hoùa
5. Moâi tröôøng thöông maïi quoác teá
6. Moâi tröôøng chính trò – luaät phaùp
7. Hoaïch ñònh chieán löôïc toaøn caàu
8. Chieán löôïc saûn xuaát quoác teá
9. Chieán löôïc quaûn trò nguoàn nhaân
löïc quoác teá
2
Keát quaû mong ñôïi
 Hieåu ñöôïc nhöõng ñoäng löïc kinh
doanh quoác teá trong boái caûnh toaøn
caàu hoùa
 Coù khaû naêng giaûm thieåu ruûi ro vaø
toái öu hoùa lôïi ích khi thöïc hieän kinh
doanh ra nöôùc ngoaøi.
 Xaây döïng chieán löôïc hieäu quaû ñeå
xaâm nhaäp vaø hoaït ñoäng thaønh
coâng treân thò tröôøng quoác teá. 3
Taøi lieäu tham khaûo
Saùch
 Quaûn Trò Kinh Doanh Quoác Teá, Nhaø
xuaát baûn Thoáng Keâ, 2003.
 Kinh Doanh Toaøn Caàu Ngaøy Nay, TS.
Nguyeãn Ñoâng Phong, TS Nguyeãn Vaên
Sôn, TS. Ngoâ Thò Ngoïc Huyeàn, Ths.
Quaùch Thò Böûu Chaâu, Nhaø Xuaát Baûn
Thoáng Keâ, 2001.
Nguoàn khaùc
 http://www.ueh.edu.vn
 http://www.dei.gov.vn

4
Ñaùnh giaù
Sinh vieân ñöôïc ñaùnh giaù döïa vaøo
caùc tieâu chuaån sau:

 Tieåu luaän 30%

 Thi cuoái kyø 70%

5
Ñeà taøi tieåu luaän
Haõy phaân tích moâi tröôøng
vaên hoùa cuûa moät nöôùc
cuï theå, töø ñoù ruùt ra
nhöõng vaán ñeà caàn löu yù
cho nhaø quaûn trò khi tieán
haønh thöïc hieän kinh doanh
quoác teá ôû nôi ñoù.
6
 CHÖÔNG 1:

TOÅNG QUAN VEÀ KINH DOANH

QUOÁC TEÁ
(AN OVERVIEW OF INTERNATIONAL
BUSINESS)

1. Kinh doanh quoác teá (International

Business)
2. Toaøn caàu hoùa (Globalization)
7
 1. KINH DOANH QUOÁC TEÁ (IB)

1.1. Khaùi nieäm

1.2. Kinh doanh quoác teá vaø
Kinh doanh trong nöôùc
1.3. Ñoäng cô kinh doanh quoác
teá
1.4. Caùc hình thöùc kinh doanh
8
 1.1. KHAÙI NIEÄM

 Kinh doanh quoác teá laø nhöõng giao

dòch ñöôïc taïo ra vaø thöïc hieän giöõa
caùc quoác gia ñeå thoûa maõn muïc
tieâu cuûa caù nhaân vaø toå chöùc
 3 thuaät ngöõ
 Kinh doanh quoác teá (international
business)
 Thöông maïi quoác teá (international
trade) 9
 1.1. KHAÙI NIEÄM (tt)
 Thuaät ngöõ veà coâng ty hoaït
ñoäng kinh doanh treân nhieàu
nöôùc
 Coâng ty ña quoác gia (Multinational
Company or Enterprise - MNC or MNE)
– laø coâng ty ñöôïc thaønh laäp do
voán cuûa nhieàu nöôùc ñoùng goùp
 Coâng ty toaøn caàu (Global Company
- GC) – laø coâng ty tieâu chuaån hoùa
caùc hoaït ñoäng toaøn caàu treân
moïi lónh vöïc
10
 1.1. KHAÙI NIEÄM (tt)

 Moät soá thuaät ngöõ kinh

doanh quoác teá (International
Business Terminology)
* International Business – Doanh
nghieäp coù nhöõng hoïat ñoäng
ngoaøi laõnh thoå quoác gia.
* Foreign Business – chæ nhöõng
hoaït ñoäng trong noäi ñòa cuûa
moät quoác gia khaùc
11
 1.1. KHAÙI NIEÄM (tt)

* Multidomestic Company (MDC) –

Moät toå chöùc coù nhöõng thaønh
vieân töø nhieàu quoác gia
(Multicountry Affiliates) coù nhöõng
chieán löôïc KD rieâng döïa treân
nhöõng khaùc bieät cuûa thò
tröôøng
* Supernational, Supranational –
toå chöùc coù hoaït ñoäng laãn 12
 1.1. KHAÙI NIEÄM (tt)
* Transnational Corporation (TNC):
 Ñöôïc hình thaønh töø nhöõng toå
chöùc thuoäc 2 hay nhieàu nöôùc
 Hoaït ñoäng döôùi moät heä thoáng
quyeát ñònh, theo höôùng chieán löôïc
chung vaø nhöõng chính saùch nhaát
quaùn thoâng qua moät hoaëc nhieàu
trung taâm ra quyeát ñònh
 Nhöõng toá chöùc naøy raát gaên boù
nhau bôûi quyeàn sôû höõu vaø
nhöõng hình thöùc khaùc, aûnh höôûng
ñeán hoaït ñoäng cuûa nhau, chia seû 13
 1.1. KHAÙI NIEÄM (tt)
* Global Company (GC) – Moät toå chöùc coù
nhöõng noã löïc ñeå tieâu chuaån hoùa vaø
keát hôïp (standardize & integrate) caùc hoaït
ñoäng treân toaøn caàu veà taát caû caùc
laõnh vöïc chöùc naêng.
Ñaëc tröng:
 Coù heä thoáng (integrated systems) caùc
hoaït ñoäng quoác teá ñöôïc quaûn lyù ñeå
keát hôïp thaønh nguoàn löïc phuï thuoäc laãn
nhau
 Coù coå phaàn quoác teá (international
interests)
 Coù nhöõng lieân minh ôû nöôùc ngoaøi
(foreign alliances)
14
 1.1. KHAÙI NIEÄM (tt)
* Mutinational Corporation (MNC) –
Chæ baát cöù toå chöùc naøo coù coå
phaàn quoác teá
 Tieâu chuaån:
 Ñònh löôïng:
 Soá löôïng caùc quoác gia maø toå
chöùc hoaït ñoäng ít nhaát laø 2
 Tæ leä lôïi nhuaän thu ñöôïc töø
nhöõng hoaït ñoäng ôû nöôùc ngoaøi
phaûi töø 25-30%
 Möùc ñoä quan taâm thò tröôøng nöôùc
ngoaøi phaûi ñuû vöõng chaéc ñeå taïo
ra söï khaùc nhau trong vieäc ra quyeát15
 1.1. KHAÙI NIEÄM (tt)
* Mutinational Corporation (MNC) (tt)
 Ñònh tính:
 Söï quaûn trò cuûa toå chöùc phaûi
theo höôùng ña quoác gia
 Trieát lyù quaûn trò cuûa toå chöùc
coù theå laø: daân toäc, ña chuûng,
khu vöïc, toaøn caàu
 Tieâu chuaån chuû yeáu – MNC kieåm
soaùt caùc hoaït ñoäng saûn xuaát kinh
doanh ôû nöôùc ngoaøi vaø quaûn trò
chuùng (keå caû nhöõng hoaït ñoäng
16
 1.1. KHAÙI NIEÄM (tt)
 Kinh doanh quoác teá vaø caùc ngaønh hoïc
khaùc
 Ñòa lyù - khai thaùc ñòa ñieåm, soá löôïng, chaát
löôïng caùc nguoàn löïc treân toaøn caàu
 Lòch söû - hieåu bieát roäng hôn veà chöùc naêng
hoaït ñoäng kinh doanh quoác teá hieän taïi
 Chính trò - ñònh hình kinh doanh treân toaøn caàu
 Luaät - ñieàu chænh moái quan heä buoân baùn
quoác teá
 Kinh teá hoïc - coâng cuï phaân tích ñeå xaùc
ñònh
 aûnh höôûng coâng ty quoác teá ñoái vôùi neàn
kinh teá nöôùc sôû taïi vaø nöôùc meï
 taùc ñoäng chính saùch kinh teá cuûa moät
nöôùc ñoái vôùi coâng ty quoác teá 17
 1.2. KINH DOANH QUOÁC TEÁ & KINH DOANH
TRONG NÖÔÙC
 Ñaëc ñieåm chung - Nhöõng nguyeân lyù
vaø kyõ naêng cô baûn trong kinh doanh
hoaøn toaøn coù theå aùp duïng trong kinh
doanh quoác teá cuõng nhö kinh doanh trong
nöôùc
 Ñaëc ñieåm rieâng - Quaûn trò kinh doanh
trong nöôùc ñöôïc thöïc hieän trong phaïm vi
moät nöôùc trong khi quaûn trò kinh doanh
quoác teá ñöôïc thöïc hieän xuyeân qua bieân
giôùi caùc nöôùc vaø phöùc taïp hôn, vì:
 Söï khaùc bieät giöõa caùc nöôùc veà vaên
hoùa, chính trò, kinh teá, luaät phaùp, …
 Phaûi hoaït ñoäng theo quy ñònh cuûa heä
18
 1.3. ÑOÄNG CÔ KINH DOANH
QUOÁC TEÁ

 Nhoùm ñoäng cô ñaåy vaø keùo

 Môû roäng thò tröôøng (Market
expansion)
 Tìm kieám nguoàn löïc (Acquire
resources)
 Öu theá veà vò trí (Location
advantage)
 Lôïi theá caïnh tranh (Comparative
advantage)
 Baûo veä thò tröôøng (To protect their
market)
19
 1.3. ÑOÄNG CÔ KINH DOANH
QUOÁC TEÁ (tt)

 Ví duï - Ñoäng cô kinh doanh quoác

teá cuûa caùc coâng ty Uùc
 Chi phí (Cost-based)
 Thò tröôøng (Market-based)
 Nguoàn löïc töï nhieân (Natural
resource based)
 Chính saùch Chính phuû Uùc (Australia
Government policies)
 Chính saùch Chính phuû nöôùc chuû
nhaø (Host Government policies)
20
1.4. CAÙC HÌNH THÖÙC KINH DOANH
QUOÁC TEÁ
1.4.1. Xuaát khaåu (Exporting)
1.4.2. Döï aùn trao tay (Turnkey Projects)
1.4.3. Chuyeån nhöôïng giaáy pheùp
(Licensing)
1.4.4. Ñaïi lyù ñaëc quyeàn (Franchising)
1.4.5. Cheá taïo theo hôïp ñoàng
(Manufactering Contracts)
1.4.6. Hôïp ñoàng quaûn lyù (Management
Contracts)
1.4.7. Lieân doanh (Joint Ventures)
1.4.8. Coâng ty con sôû höõu toaøn boä
21
 1.4.1. XUAÁT KHAÅU (EXPORTING)
 Xuaát khaåu tröïc tieáp – coâng ty xuaát khaåu vaø
baùn saûn phaåm tröïc tieáp cho khaùch haøng ôû
nöôùc khaùc thoâng qua boä phaän baùn haøng trong
nöôùc hay ñaïi dieän baùn haøng vaø nhaø phaân
phoái ôû nöôùc maø coâng ty xuaát khaåu.
 Xuaát khaåu giaùn tieáp – ñaïi lyù xuaát khaåu noäi
ñòa seõ thöïc hieän hoaït ñoäng xuaát khaåu saûn
phaåm cho coâng ty
Thuaän lôïi:
 Voán vaø chi phí ban ñaàu thaáp
 Thu thaäp kinh nghieäm, kieán thöùc
 Ñaït hieäu quaû veà qui moâ
Baát lôïi:
 Phí vaän chuyeån cao
 Haøng raøo thöông maïi 22
 1.4. 2. DÖÏ AÙN TRAO TAY (TURNKEY
PROJECTS)
Laø phöông caùch xuaát khaåu qui trình coâng
ngheä sang nöôùc khaùc. Beân nhaän thöïc
hieän thieát keá, xaây döïng, huaán luyeän
nhaân vieân thöïc haønh… Khaùch haøng giöõ
“chìa khoùa” nhaø maùy ñaõ saün saøng hoaït
ñoäng.
Thuaän lôïi:
 Thu lôïi nhôø kieán thöùc, bí quyeát coâng
ngheä
 Söû duïng ôû nhöõng nôi FDI bò giôùi haïn
Baát lôïi:
 Neáu QG ñoù laø TT lôùn cuûa saûn phaåm
cuûa qui trình 23
 1.4. 3. CHUYEÅN NHÖÔÏNG GIAÁY PHEÙP
(LICENSING)
Beân caáp pheùp cho beân nhaän quyeàn söû duïng
taøi saûn voâ hình trong moät thôøi gian xaùc ñònh
vaø nhaän phí baûn quyeàn.
Sôû höõu voâ hình goàm: vaên baèng baûo hoä
(patent), saùng cheá (invention), coâng thöùc
(formular), thieát keá (design), quyeàn taùc giaû
(copyright), nhaõn hieäu (trademark).
Thuaän lôïi:
 Khoâng chòu phí phaùt trieån, ruûi ro phaùt trieån
thaáp
 Coâng ty khoâng caàn boûù nguoàn löïc vaøo nhöõng
Tt khoâng quen thuoäc, baát oån veà chính trò, haïn
cheá ñaàu tö
Baát lôïi:
 Khoâng kieåm soaùt chaët cheõ caùc hoïat ñoäng 24
 1.4.4. ÑAÏI LYÙ ÑAËC QUYEÀN
(FRANCHISING)
Laø hình thöùc ñaëc bieät cuûa licensing,
thöôøng söû duïng cho dòch vuï. Beân
chuyeån giao baùn sôû höõu voâ hình (nhaõn
hieäu), beân nhaän phaûi ñoàng yù tuaân
thuû theo qui taéc kinh doanh.
Thuaän lôïi:
 Giaûm chi phí vaø ruûi ro khi môû roäng thò
tröôøng nöôùc ngoaøi
 Xaây döïng söï hieän dieän nhanh choùng
Baát lôïi:
 Haïn cheá khaû naêng kieám lôøi töø moät
quoác gia hoã trôï caïnh tranh ôû quoác gia
khaùc 25
 1.4.5. CHEÁ TAÏO THEO HÔÏP ÑOÀNG
(MANUFACTERING CONTRACTS)
Hôïp ñoàng vôùi coâng ty khaùc ñeå saûn
xuaát saûn phaåm theo ñuùng qui caùch
vaø chòu traùch nhieäm tieâu thuï.
Thuaän lôïi:
 Khoâng caàn ñaàu tö vaøo thieát bò, nhaø
xöôûng
 Kieåm soaùt chaát löôïng saûn phaåm
Baát lôïi:
 Ruûi ro trong tieâu thuï

26
 1.4.6. HÔÏP ÑOÀNG QUAÛN LYÙ
(MANAGEMENT CONTRACTS)
Thoûa thuaän theo ñoù moät cty cung caáp bí
quyeát quaûn lyù moät soá hay taát caû caùc
lónh vöïc hoaït ñoäng cho moät beân khaùc
(thu 2-5% doanh thu)
Hôïp ñoàng vôùi: coâng ty con, lieân doanh,
coâng ty khaùc
Thuaän lôïi:
 Coù theå kieåm soaùt nhieàu hoaït ñoäng
cuûa lieân doanh, duø laø thieåu soá
 Kieåm soaùt chaát löôïng saûn phaåm
 Coù cô hoäi söû duïng nguoàn cung töø coâng
ty chính quoác 27
1.4.7. LIEÂN DOANH (JOINT VENTURES)
Thaønh laäp moät cty do söï lieân keát giöõa
hai hay nhieàu cty ñoäc laäp.
Thuaän lôïi:
 Ñoái taùc ôû ñòa phöông hieåu roõ moâi
tröôøng
 Chia seû chi phí vaø ruûi ro vôùi ñoái taùc
 Ruûi ro thaáp veà quoác höõu hoùa
Baát lôïi:
 Thieáu kieåm soaùt coâng ngheä
 Maâu thuaãn vaø tranh chaáp giöõa caùc
ñoái taùc
 Haïn cheá kieåm soaùt lieân doanh neân 28
1.4.8. COÂNG TY CON SÔÛ HÖÕU TOAØN BOÄ
(WHOLLY OWNED SUBSIDIARIES)
Thaønh laäp cty môùi:
 Do yeâu caàu saûn xuaát baèng nhöõng thieát bò ñaëc
bieät
 Khoâng coù ñoái taùc cuøng ngaønh ôû ñòa phöông
Mua laïi cty ñòa phöông ñang hoaït ñoäng:
 Chuyeån giao nhanh choùng kyõ thuaät saûn xuaát töø
cty meï
 Coù saün maïng löôùi marketing
 Thu thaäp kinh nghieäm ôû TT ñòa phöông
Thuaän lôïi:
 Baûo veä coâng ngheä
 Kieåm soaùt chaët cheõ, phoái hôïp chieán löôïc toaøn
caàu
 Chuyeân moân hoùa ñeå toái ña hoùa chuoãi giaù trò
Baát lôïi: 29
 1.4.9. LIEÂN MINH CHIEÁN LÖÔÏC
(STRATEGIC ALLIANCES)
Laø thoûa thuaän hôïp taùc giöõa caùc ñoái thuû
caïnh tranh hieän taïi vaø töông lai veà moät soá
hoaït ñoäng nhaát ñònh
Thuaän lôïi:
 Deã vöôït qua raøo caûn thöông maïi ñeå thaâm
nhaäp thò tröôøng
 Chia seû ñònh phí vaø ruûi ro
 Boå sung kyõ naêng vaø taøi saûn cho nhau
 Hình thaønh tieâu chuaån coâng ngheä cho
ngaønh coâng nghieäp
Baát lôïi:
 Giuùp ñoái thuû caïnh tranh ñeán ñöôïc thò
tröôøng vaø coâng ngheä môùi
 Cung caáp moät soá bí quyeát cho ñoái thuû 30
 1.5. COÂNG TY ÑA QUOÁC GIA
(MNC)

Khaùi nieäm – laø coâng ty sôû höõu

hay kieåm soaùt caùc cô sôû kinh doanh
saûn xuaát hoaëc dòch vuï ôû nöôùc
ngoaøi. Ñieàu kieän:
 Chi nhaùnh ít nhaát ôû 2 quoác gia
 Tyû leä doanh thu töø caùc hoaït ñoäng
ôû nöôùc ngoaøi phaûi ôû möùc nhaát
ñònh
 Möùc ñoä thaâm nhaäp thò tröôøng
nöôùc ngoaøi phaûi ñuû lôùn
31
 1.5. COÂNG TY ÑA QUOÁC GIA
(MNC) (tt)
Caùc giai ñoaïn phaùt trieån
 Giai ñoaïn 1 – Coâng ty trong nöôùc (Domestic
Company) – taäp trung hoaøn toaøn vaøo thò
tröôøng trong nöôùc
 Giai ñoaïn 2 – Coâng ty quoác teá (International
Company) - môû roäng hoaït ñoäng ra thò
tröôøng nöôùc ngoaøi, nhöng vaãn taäp trung
chuû yeáu thò tröôøng trong nöôùc
 Giai ñoaïn 3 – Coâng ty ña quoác gia
(Multinational Company) – ñònh höôùng töø
höôùng noäi thaønh höôùng ngoaïi, thieát laäp
chieán löôïc ñaëc tröng cho moãi nöôùc
 Giai ñoaïn 4 – Coâng ty toaøn caàu (Global
Company) – aùp duïng chieán löôïc marketing 32
 1.5. COÂNG TY ÑA QUOÁC GIA
(MNC) (tt)
Ñaëc ñieåm
 Moâi tröôøng hoaït ñoäng – moâi
tröôøng kinh doanh ôû nöôùc chuû nhaø
laãn xuaát xöù taùc ñoäng maïnh ñeán
hoaït ñoäng cuûa coâng ty
 Trieát lyù kinh doanh – xem xeùt lôïi ích
chung cuûa coâng ty
 Quan heä haøng ngang giöõa caùc chi
nhaùnh – söû duïng taøi saûn vaø
nguoàn taøi nguyeân chung
 Quan heä theo chieàu doïc – phoái hôïp
33
 1.5. COÂNG TY ÑA QUOÁC GIA
(MNC) (tt)
Coâng ty trôû thaønh MNC, lyù do:
 Nhu caàu baûo veä hoï tröôùc nhöõng ruûi
ro vaø khoâng oån ñònh cuûa thò tröôøng
noäi ñòa
 Taïo söï taêng tröôûng thò tröôøng theá
giôùi veà haøng hoùa vaø dòch vuï
 Phaûn öùng laïi söï gia taêng caïnh tranh
nöôùc ngoaøi
 Nhu caàu giaûm chi phí
 Nhu caàu vöôït qua haøng raøo baûo hoä
cuûa caùc nöôùc
 Nhu caàu naém giöõ thuaän lôïi veà caùc 34
 1.5. COÂNG TY ÑA QUOÁC GIA
(MNC) (tt)
Chieán löôïc kinh doanh
 Chieán löôïc vò chuûng (Ethnocentric) – chieán
löôïc hoaït ñoäng chung cho thò tröôøng trong
nöôùc laãn quoác teá
 Chieán löôïc ña chuûng (Polycentric) – ña daïng
hoùa chieán löôïc theo töøng thò tröôøng bieät
laäp ôû töøng quoác gia
 Chieán löôïc ña khu vöïc (Regiocentric) – thieát
keá moâ hình saûn xuaát kinh doanh chuaån
hoùa cho töøng khu vöïc ñaõ ñöôïc phaân chia
 Chieán löôïc taâm ñòa caàu (Geocentric) – aùp
duïng moâ hình hoaït ñoäng kinh doanh chuaån
35
 2. TOAØN CAÀU HOÙA

2.1. Khaùi nieäm

2.2. Bieåu hieän toaøn caàu hoùa
2.3. Nguyeân nhaân toaøn caàu hoùa
36
 2.1. KHAÙI NIEÄM

Toaøn caàu hoùa laø quaù trình neàn

kinh teá theá giôùi tieán tôùi hôïp nhaát
vaø phuï thuoäc laãn nhau, goàm 2 khía
caïnh:
 Toaøn caàu hoùa thò tröôøng
(Globalization of Market) – thò tröôøng
rieâng leû caùc nöôùc hôïp nhaát thaønh
thò tröôøng toaøn caàu
 Toaøn caàu hoùa saûn xuaát
(Globalization of Production) – phaân boá
chi nhaùnh saûn xuaát vaø cung öùng ôû37
 2.2. BIEÅU HIEÄN TOAØN CAÀU HOÙA

 Söï chuyeån dòch taøi chính cuûa caùc

nöôùc thoâng qua hoaït ñoäng ñaàu tö, taøi
trôï ODA,…
 Saûn phaåm saûn xuaát mang tính quoác
teá cao
 Hoaït ñoäng thöông maïi giöõa caùc nöôùc
gia taêng (1994 – 8.090 tyû USD, 2.000 –
14.000 tyû USD)
 Di daân, xuaát nhaäp khaåu söùc lao ñoäng
gia taêng
 Chính saùch, quy cheá ñieàu tieát hoaït
38
 2.3. XU HÖÔÙNG TOAØN CAÀU
HOÙA
 Töï do hoùa thöông maïi
 Caùch maïng khoa hoïc
 Söï saùt nhaäp cuûa caùc coâng ty
quoác teá
 Chính saùch ñaàu tö

39
 VAÁN ÑEÀ TOAØN CAÀU HOÙA

20% daân soá theá giôùi thuoäc caùc nöôùc

phaùt trieån nhaän ñöôïc 82,7% toång thu
nhaäp cuûa theá giôùi

20% daân soá theá giôùi thuoäc caùc nöôùc

ngheøo nhaát chæ nhaän ñöôïc 1,4% toång
thu nhaäp cuûa theá giôùi

Taøi saûn cuûa 200 ngöôøi giaøu nhaát theá

giôùi nhieàu hôn caû toång thu nhaäp cuûa
41% nhaân loaïi
40