Professional Documents
Culture Documents
THUOC HE THU CAM Cac thu quan trong (cac te bao senso) Cac thu quan ngoai (c quan phan tch) Th giac (mat): visional sensilla (eyes) Khu giac (mui): olfactory sensilla (nose) Thnh giac (tai): auditory sensilla (ear) V giac (li): gustatory sensilla (tongue) Xuc giac (da): tactile sensilla (skin; cutis)
CAM GIAC NOI TANG Cau truc kham trong cac mo thuoc cac noi quan tao ra cac xung cam giac noi tang
Tiep nhan kch thch ve nhiet, ma sat, ap lc, hoa hoc, bien oi ly
Vai tro t ieu chnh va ieu hoa cac hoat ong sinh hoc noi quan Van hanh thong qua he than kinh thc vat
Cam giac nhiet - Thu quan phan bo trong ong tieu hoa - cac ong mach canh gay phan xa tang ho hap va nhp tim Cam giac hoa (pH) - da day (vi HCL) m ha v - Xoang ong mach chu, ong mach canh (vi ion H+)
Chu yeu thu the da, au mup cac day than kinh
CAM GIAC BAN THE Cac thu quan trong bo c kham trong cac gan, khp V tr va s hoat ong cua cac chi C the nhan biet trong lc, t the, trang thai, khong gian Giup c the t ieu chnh cac van ong can oi, chnh xac khi tiep can cac vat the, dung cu
MAT
- V n bao cha co mat, amib co the phan ng vi anh sang
- Giun at co c quan thu the anh sang trai eu tren be mat c the
S phan tch va truyen thong tin dien ra nh qua trnh bien oi sac to: - Rodopsin tb gay - Iodopsin tb non
Anh sang c tiep nhan : 0,1-0,8m Tam nhn c ieu chnh a dang Nhieu loai co cau truc tinh the
Thuy tinh the Ngan sau cau mat Ngan trc cau mat Giac mac
C thang ben Cung mac (cng mo) Mang mach Vong mac iem vang Ho vong
NG DNG CNSH phc hi th gic cho nhiu bnh nhn thng qua cng ngh t bo gc (Stem cell)
Thang 1-2007, vong mac (retina) au tien ra i c bien oi t TBG
MUI
Khu giac co kha nang nhan biet cac phan t hoa hoc khuech tan c trong khong kh hay nc Vai tro sinh hoc: - Mui thc an - Mui chung loai - Mui sinh duc - Mui moi trng
V bac thap phat trien ho khu giac V co xng song noi chung, c quan khu giac phat trien manh tao xoang mui Long vu va Linh trng, khu giac kem phat trien hn o nhay cua khu gac thay oi theo loai, trang thai sinh ly, benh ly Cng o cua khu giac phu thuoc nong o cac phan t khuech tan
Mui la phan au tien cua he ho hap tiep nhan khong kh, gom mui ngoai, mui trong va cac xoang canh mui Co niem mac lien thong nhau, ben trong cua mui ngoai co nhieu long e can d vat va bui bam Niem mac mui nhieu tnh mach giup lam am khong kh
Cac TB thu quan ve mui nam trong phan tren cua xoang mui
C th phn bit hng ngn mi khc nhau nhng da trn mt s t mi c bn ging trng hp v gic Cc u tip nhn ca tb c cc tim mao phn b lp mng nhy ca xoang mi
Khi cht c mi khuch tn vo, s gn vi mt phn t th th trn mng nguyn sinh ca cc tb c tim mao S gn lm m knh mng tb th quan, kh phn cc v sn sinh in th truyn v no (hnh khu gic - olfactory bulb)
Xng mui
Sun Mui hau
Li
LI
Cau truc v giac a xuat hien t ca nhng cha tach khoi thu cam da Lng the trai eu trong xoang mieng V co vu v giac chuyen hoa hn tren be mat li Cac phan t hoa hoc can co kha nang hoa tan
Cc tb nhn cm gic v v t chc thnh cc chi v gic (taste buds) phn b nhiu vng li (cc gai li) v xoang ming Nhn ra 4 v c bn l ngt, chua, mn, ng Mi v c nhn bi mt vng ring trn li Cc cm gic c bn do hnh dng v in tch ca phn t c bit khi chng gn vo th th Cc tb thn kinh cm gic t chi v gic truyn thng tin v gic v no
ngi trng thanh co ~ 2000 thu the Vung gia li va mat di li khong co v giac
n v v giac la num, moi num co 2-6tb
Cau tao tai gom: - Tai ngoai (auris sxterna) - Tai gia (auris media) - Tai trong (auris interna) BO PHAN CHNH CUA TAI LA ME LO (LABYRINTHUS) am nhan chc phan thnh giac va thang bang
Am thanh truyen theo quy tac nen n cac phan t khong kh tac ong len tb thu qua
CAU TRUC C QUAN THNH GIAC VA THANG BANG 1: Mang nh 2: Xng bua 3: Xng e 4: Xng ban ap
11
(A)
(D)
5: Ong ban khuyen 6: TK thnh giac 7: TK mat 8: TK tien nh 9: Oc tai cha dch 10: Voi Eustachian 11: Ong tien nh
(B)
(C)
Am thanh
Ong tai ngoai Mang nh rung Tac ong xng bua Go xuong xng e Tac ong xng ban ap
CAM GIAC THANG BANG He ong ban khuyen am trach ket hp vi ong tien nh va oc tai Cac ong ban khuyen xep theo ba chieu khong gian:
Ong trc: chieu mat phang trai - phai Ong sau: chieu mat phang trc - sau Ong ngoai: chieu mat phang tren - di
Ong tien nh cha nhieu tui, moi tui co nhieu tb thu cam thang bang
XUC GIAC (xem phan Bieu b) The Meissner: c hoc, ma sat The Paccini: c hoc, ap lc The Krause: nhiet lanh The Ruffini: nhiet nong S ket hp cac thu the va au mup than kinh: thu nhan cam giac au
C quan xuc giac tren da chu yeu do ba the thu quan chnh -The vong MERKEL -Tieu the RUFFINI -au day TK t do Cac thu quan c noi vi day TK i ve TK trung ng
Cac cam giac au thng c cam nhan gian tiep qua cac hp chat do tb thai ra khi b ton thng