You are on page 1of 26

øng dông cña VHF Data link

Mode 4 trong m«i tr­êng


CNS/ATM

L©m M¹nh Hïng


Hµ Néi 2004
Bay b»ng
(En-route)

CÊt c¸nh
(Taxi, Take off & Climb-
out)

TiÕp cËn vµ H¹ c¸nh


(Approach & Landing)

• Th«ng tin (Communication)

• DÉn ®­êng (Navigation)

• Gi¸m s¸t (SURVEILLANCE)


•Th«ng tin (Communication)
§µm tho¹i hai chiÒu trªn 760 kªnh VHF b¨ng tÇn 118-136,975MHz
ph©n c¸ch kªnh 25kHz. §iÒu biªn AM, ph¸t qu¶ng b¸. Liªn l¹c tho¹i
gi÷a KiÓm so¸t viªn kh«ng l­u mÆt ®Êt vµ Phi c«ng

•DÉn ®­êng (Navigation)


C¸c ®µi dÉn ®­êng VOR/DME, NBD ®Æt trªn mÆt ®Êt t¹o
thµnh c¸c cét mèc v« tuyÕn. Sö dông b¨ng tÇn VHF 108-
118MHz. Gióp phi c«ng x¸c ®Þnh vÞ trÝ hiÖn thêi cña m×nh.

•Gi¸m s¸t (SURVEILLANCE)


C¸c ®µi Radar s¬/thø cÊp quÐt bao trïm c¸c vïng FIR. Cung cÊp
cho KiÓm so¸t viªn kh«ng l­u h×nh ¶nh vÒ vÞ trÝ c¸c tÇu bay hiÖn
thêi trªn mµn h×nh (luång kh«ng l­u).
• Phi c«ng kh«ng cã kh¶ n¨ng quan s¸t c¸c
luång kh«ng l­u, kh«ng cã ph­¬ng tiÖn gi¸m
s¸t ®Ó ®­îc c¶nh b¸o t×nh tr¹ng mét c¸ch
th­êng xuyªn mµ phô thuéc hoµn toµn vµo
mÆt ®Êt.
• KiÓm so¸t viªn kh«ng l­u ph¶i chÞu g¸nh
nÆng tr¸nh nhiÖm rÊt lín trong c«ng t¸c
®¶m b¶o cho luång kh«ng l­u.
• C¬ së h¹ tÇng c¸c ®µi dÉn ®­êng mÆt ®Êt
kh«ng thÓ ®¸p øng ®­îc c¸c ®­êng bay tèi ­
u tõ ®iÓm khëi hµnh ®Õn ®iÓm kÕt thóc
dÉn ®Õn t¨ng chi phÝ vµ t¾c nghÏn.
• Tµi nguyªn tÇn sè cã h¹n, kh«ng ®ñ ®Ó
trang bÞ cho c¸c vïng khi l­u l­îng bay t¨ng.
HÖ thèng CNS/ATM cña t­¬ng lai

• TÊt c¶ c¸c ph­¬ng tiÖn ®Òu cã kh¶ n¨ng


quan s¸t luång kh«ng l­u ®Ó tù chñ ®­îc t×nh
tr¹ng cña m×nh, gi¶m g¸nh nÆng cho KSVKL
• HÖ thèng dÉn ®­êng vµ gi¸m s¸t dïng c«ng
nghÖ vÖ tinh, kh«ng phô thuéc vµo cÊu tróc
c¬ së h¹ tÇng mÆt ®Êt , dÇn thay thÕ hÖ
thèng gi¸m s¸t Radar vµ dÉn ®­êng mÆt ®Êt
tèn kÐm.
• Tèi ­u lé tr×nh bay, gi¶m thiÓu chi phÝ.

• Lo¹i bá ®µm tho¹i t­¬ng tù trong phÇn lín


qu¸ tr×nh bay, thµnh phÇn liªn l¹c tiÒm Èn
nhiÔu vµ t¾c nghÏn.
Thêi gian
Th«ng
chuÈn - Thêi gian
tin vÞ
UTC chuÈn -
trÝ -
UTC
GNSS Th«ng tin
®iÒu hµnh TÇu bay ch­
TÇu bay ®­ bay, ADS-B a ®­îc trang
îc trang bÞ vµ c¸c dÞch bÞ ADS-B
®Çy ®ñ vô kh¸c
Th«ng tin
®iÒu hµnh Th«ng tin
bay, ADS-B ®iÒu hµnh
vµ c¸c dÞch bay, TIS-B
vô kh¸c vµ c¸c dÞch
vô kh¸c

Th«ng tin Th«ng tin


®iÒu hµnh gi¸m s¸t
bay Radar

Tr¹m VHF Tr¹m Radar


mÆt ®Êt
DÞch vô
Qu¶n lý bay
- ATC
VHF Data link Mode 4
• Ho¹t ®éng trªn b¨ng tÇn th«ng tin hµng kh«ng 108 –
136,975 MHz
• Ph©n c¸ch kªnh 25 kHz
• §iÒu chÕ GFSK
• Tèc ®é bÝt 19,2 kb/s
• §ång bé thêi gian chuÈn UTC
• Giao thøc STDMA
§iÒu chÕ GFSK
(Gaussian filter – Frequency Shift
Keying)
• Sö dông 2 sãng mang RF thÓ hiÖn sù thay
®æi cña tÝn hiÖu NRZ
• Bé läc Gaussian lµm cho sù thay ®æi
tr¹ng th¸i xung diÔn ra nhanh h¬n, do ®ã
lµm cho xung nh½n h¬n vµ t¹o ®­îc hiÖu
qu¶ sö dông b¨ng th«ng cao h¬n.
•Tèc ®é bÝt lªn ®Õn 19,2 kb/s
• ThÝch hîp cho c¸c øng dông qu¶ng b¸ víi
t¶i kªnh lín.
Bé ®iÒu
Bé läc chÕ FM M¸y
Gaussi (f1, f2) ph¸t
an + RF
PLL

§iÒu chÕ vµ gi¶i


®iÒu chÕ GFSK

Läc th«ng C¶m


gi¶i, tÇn nhËn
M¸y GhÐp
sè f1 tÇn sè
thu RF vµ ®iÒu
Läc th«ng C¶m
phèi
gi¶i, tÇn nhËn
sè f2 tÇn sè
§ång bé theo chuÈn thêi gian
UTC (Universal Time Coordinated)
• §ång bé thêi gian lµ mét ®iÒu kiÖn thiÕt yÕu cña hÖ thèng
TDMA còng nh­ STDMA. Víi chuÈn thêi gian UTC c¸c tr¹m cã
thÓ truy nhËp kªnh mµ kh«ng g©y nhiÔu ¶nh h­ëng tíi nhau.
• Thêi gian chuÈn lÊy tõ hÖ thèng GNSS lµ nguån ®ång bé
c¬ b¶n cña m¹ng. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, nÕu ®ång bé
tõ GNSS bÞ mÊt th× c¸c tr¹m cã thÓ lÇn l­ît thay thÕ ®ång
bé theo c¸c nguån ®ång hå thø cÊp ®­îc ph©n cÊp nh­ sau:
• §ång bé tõ tr¹m mÆt ®Êt
• Nguån ®ång hå néi bé cña tr¹m (®ång hå nguyªn tö)
• §ång bé tõ tr¹m kh¸c.
M¸y thu ph¸t VDL Mode 4
C¸c ¨ngten VHF ¨ngten thu
GNSS

M¸y thu tÝn


M¸y thu M¸y tÝnh hiÖu vÖ
ph¸t VHF xö lý trung tinh GNSS
t©m

Giao tiÕp
ngoµi
Giao thøc STDMA
(Self-organising Time Division
Multiflex Access)
• Th«ng tin gi÷a c¸c tr¹m bao gåm c¸c tr¹m di ®éng (tÇu bay vµ
c¸c xe ho¹t ®éng ®­êng b¨ng) vµ c¸c tr¹m mÆt ®Êt cè ®Þnh
• Th«ng tin trao ®æi bao gåm c¸c b¶n tin ng¾n (Text), th«ng tin
vÞ trÝ, tèc ®é ®é cao (Positioning Infomation) vµ c¸c b¶n ®å
thêi tiÕt (Graphich).
• C¸c tr¹m cã thÓ tù tæ chøc viÖc truy nhËp khe thêi gian mµ
kh«ng cÇn sù ®iÒu khiÓn chung cña mét tr¹m mÆt ®Êt nµo. Mçi
tr¹m cã thÓ truy nhËp, gi¶i quyÕt xung ®ét, chia sÎ tµi nguyªn
thêi gian víi c¸c tr¹m kh¸c
• T¹i c¸c vïng ®Çu cuèi, tr¹m mÆt ®Êt cã thÓ can thiÖp, chiÕm
dông mét sè khe thêi gian ®Ó ph¸t c¸c b¶n tin, dÞch vô quan
träng.
• Trong c¬ chÕ tù tæ chøc, c¸c tr¹m cã thÓ chiÕm khe thêi gian
®Ó ph¸t qu¶ng b¸ th«ng tin cho tÊt c¶ c¸c tr¹m hoÆc chØ sö
dông c¸c khe ®ã ®Ó ph¸t th«ng tin ®iÓm nèi ®iÓm víi mét tr¹m
CÊu tróc khung VDL Mode
4 C¸c khe cã
Mét siªu khung VDL- 4 : thÓ ®­îc mét
tr¹m bÊt kú
• Cã ®é dµi 1 phót truy nhËp
• Bao gåm 4500 khe thêi gian (75 ®Ó Thu
hoÆc Ph¸t
khe/gi©y)

Khe sè
0001 Khe sè
§é dµi 4500
B¸o c¸o
khe vÞ trÝ : 1
=13,33 khe C¸c b¶n tin kh¸c:
ms 1 khe thêi gian
hoÆc h¬n
Sù tù tæ chøc liªn kÕt d÷ liÖu Khe sè
N1 dµnh
riªng
• C¸c tr¹m tù truy nhËp vµo hÖ cho tr¹m
A
thèng, tù gi¶i quyÕt xung ®ét vµ
chia sÎ tµi nguyªn Liªn kÕt d÷ liÖu víi
nhau. C¸c khe rçi,
ch­a bÞ
• Th«ng qua viÖc thu nhËn th«ng tin tr¹m nµo
dµnh riªng
cña c¸c tr¹m trong tÇm phñ, mçi tr¹m
®Òu x©y dùng mét b¶ng Dµnh riªng
®Ó n¾m râ viÖc dµnh riªng khe thêi
Khe sè
gian cña c¸c tr¹m kh¸c. N2 dµnh
riªng
• Khi khe thêi gian rçi nhiÒu, c¸c cho tr¹m
B
tr¹m cã thÓ sö dông c¸c khe ®ã cho
c«ng viÖc cña m×nh (®Ó thu ph¸t
d÷ liÖu, ®Ó dµnh riªng cho viÖc thu
Sù tù tæ chøc liªn kÕt d÷ liÖu
(…)
• Khi l­u l­îng kªnh cao, c¸c kªnh rçi rÊt khã
t×m ra, tr¹m cã thÓ t¸i sö dông khe thêi gian
®· bÞ chiÕm bëi mét tr¹m kh¸c ®ang ë xa
nhÊt ®Ó sö dông.

• §iÒu nµy t­¬ng ®­¬ng víi viÖc tÇm phñ


gi¶m ®i …
Sù tù tæ chøc liªn kÕt d÷ liÖu
(…)
•CÊu tróc b¶n
tin
Cê b¾t ®Çu b¶n tin
Mµo ChØ thÞ nhËn d¹ng cña tr¹m ph¸t
®Çu Lo¹i tin
b¶n b¶n tin

Th«ng tin ph¸t ®i (tuú thuéc vµo lo¹i


øng dông ®ang dïng)

Th«ng tin vÒ sù dµnh riªng khe thêi


M· kiÓm tra d­ vßng
gian
Cê kÕt thóc b¶n tin
Mµo
®Çu
KiÓu ho¹t ®éng cña c¸c tr¹m
1. Ho¹t ®éng ®éc lËp (Autonomous Mode)
• Kh«ng cÇn sù can thiÖp cña bÊt cø tr¹m mÆt ®Êt
nµo
• C¸c tr¹m di ®éng tù lùa chän khe thêi gian theo
c¸c c¬ chÕ th«ng th­êng vµ t¸i sö dông khe.
• C¬ chÕ nµy thÝch hîp cho c¸c vïng bay b»ng, t¹i
c¸c vïng biÓn, vïng xa x«i khã thiÕt lËp ®ñ c¬ së
h¹ tÇng mÆt ®Êt. §iÒu nµy gi¶m chi phÝ thiÕt lËp
m¹ng.
KiÓu ho¹t ®éng cña c¸c tr¹m
(…)
2. Ho¹t ®éng trùc tiÕp (Directed mode)
• T¹i c¸c vïng ®Çu cuèi cã mËt ®é cao sÏ cã tr¹m
mÆt ®Êt ®øng ra ®iÒu khiÓn sù ho¹t ®éng. Tr¹m
mÆt ®Êt sÏ chØ thÞ tr¹m di ®éng ho¹t ®éng trªn
nh÷ng khe thêi gian x¸c ®Þnh, trªn kªnh x¸c
®Þnh vµ víi tèc ®é ph¸t x¸c ®Þnh …
• Tr¹m mÆt ®Êt cã c¸c c¬ chÕ kho¸ c¸c khe thêi
gian ®Ó ph¸t c¸c th«ng tin ®Æc biÖt (c¶nh b¸o,
khÝ t­îng…). C¸c tr¹m di ®éng trong vïng kh«ng cã
kh¶ n¨ng sö dông c¸c khe nµy.
• ChÕ ®é nµy sö dông t¹i c¸c s©n bay, n¬i cã mËt
®é cao vµ cã sù ho¹t ®éng cña c¶ c¸c ph­¬ng tiÖn
mÆt ®Êt.
C¸c kiÓu ho¹t ®éng ®Òu sö dông
c¸c giao thøc dµnh riªng khe thêi
gian:
• Giao thøc qu¶ng b¸ ®Þnh kú
• Giao thøc qu¶ng b¸ t¨ng c­êng
• Giao thøc yªu cÇu chung
• Giao thøc yªu cÇu mét h­íng
• Giao thøc yªu cÇu khÈn thiÕt
• Giao thøc truy nhËp cè ®Þnh
• Giao thøc truy nhËp ngÉu nhiªn.
Tr¹m 1 ph¸t
b¶n tin dµnh
riªng qu¶ng b¸
®Þnh
Currenkú
t Siªu khung hiÖn
thêi
Khe dµnh riªng
cho tr¹m 1 ph¸t
qu¶ng b¸
Reserv
ed Siªu khung hiÖn
thêi +1
Khe dµnh riªng
cho tr¹m 1 ph¸t
qu¶ng b¸
Reserv
ed Siªu khung hiÖn
thêi +2
Kho¶ng sau khi Khe dµnh riªng
hÕt thêi gian cho tr¹m 1 ph¸t
dµnh tr­íc qu¶ng b¸
Reserv
ed Siªu khung hiÖn
thêi +3

Siªu khung hiÖn


thêi +4
Reserv
ed Khe ®· ®¨ng ký
Curren
t Khe hiÖn thêi sö dông
Reserv
ed Khe ®· ®¨ng

Current
Khe hiÖn
thêi sö dông
Khe dµnh riªng Khe dµnh
cho tr¹m 1 ph¸t
riªng cho
qu¶ng b¸ + qu¶ng
b¸ t¨ng c­êng
tr¹m 1 ph¸t
Current Reserv qu¶ng
Reservb¸
Siªu khung
ed ed
hiÖn thêi

Kho¶ng
(offset)
t¨ng c­êng
Giao thøc qu¶ng b¸ t¨ng c­êng
Tr¹m 1
Yªu cÇu th«ng
Reserve
tin
d Khe ®· ®¨ng ký
Tr¹m 2

Current Khe hiÖn thêi sö


dông

Tr¹m 1 ph¸t Dµnh riªng cho


th«ng tin dµnh Tr¶ lêi tr¹m 2 tr¶ lêi
riªng yªu cÇu 1 yªu cÇu ®ã.
h­íng
Current Reserve Siªu khung
d
hiÖn thêi

Kho¶ng
(offset) yªu
cÇu
Giao thøc yªu cÇu mét h­íng
Tr¹m
Yªu cÇu th«ng
1
tin
Reserv
ed Khe ®· ®¨ng
ký Tr¹m
2
Current Khe hiÖn thêi Ph¸t th«ng tin ®­îc
sö dông yªu cÇu
(trªn 4 khe)
Tr¹m 1 x¸c
nhËn

Tr¹m 1 ph¸t Dµnh riªng cho tr¹m 2 Dµnh riªng


th«ng tin truyÒn th«ng tin ®­îc cho tr¹m 1
dµnh riªng yªu tr¹m 1 yªu cÇu trªn 4 x¸c nhËn
cÇu khe th«ng tin
Curren Reserv Reserv Reserv Reserv Reserv Siªu khung
t ed ed ed ed ed
hiÖn thêi
Giao thøc yªu cÇu truyÒn tin tøc
ViÖc sö dông kªnh trong hÖ thèng
VDL Mode 4
• Ên ®Þnh 2 kªnh ho¹t ®éng trªn toµn cÇu lµ
GSC1 (136.950 MHz) vµ GSC2 (136.975 MHz) -
Global Signaling Channels

GSC 1

GSC 2
GSC1 GSC2
GSC1 GSC2

GSCs & RSCs

GSCs & LSCs

• T¹i c¸c vïng bay ®«ng cã thÓ bæ xung thªm 02 kªnh


kh¸c lµ RSC1 vµ RSC2 – Regional Signaling Channels
• NÕu t×nh tr¹ng t¾c nghÏn cã thÓ x¶y ra th× t¹i c¸c
vïng ®Çu cuèi s©n bay bæ xung thªm 02 kªnh lµ LSC1
vµ LSC2 - Local Signaling Channels

You might also like