TR NG I H C BCH KHOA TP.

HCM
KHOA K THU T HA H C

CNG NGH CH BIN KH

TS. Nguyn Hu Lng
TS. Nguyn Hu Lng CN Ch Bin Kh 1

 C NG MN H C

Ch ng 1: Khi ni m chung 1.1. Tr lng kh trn th gii v Vit Nam 1.2. Phn lai kh thin nhin 1.3. Thnh phn ha hc v tnh cht ca kh thin nhin v kh du m 1.4. S tng qut ch bin kh v cc sn phm kh

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

 C NG MN H C

Ch ng 2: Gi n pha v ng d ng trong ch bi n kh 2.1. Gin pha ca n cht 2.2. Gin pha ca h a cu t 2.3. ng dng ca gin pha trong ch bin kh

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

 C NG MN H C

Ch ng 3: Lm kh kh 3.1. Khi nim chung 3.2. Lm kh kh bng phng php c ch 3.2.1. Phng php c ch to hydrate 3.2.2. Lm kh bng phng php hp th 3.2.3. Lm khan bng phng php hp ph

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

 C NG MN H C

Ch ng 4: Lm s ch H 2 S, CO 2 v cc h p ch t ch a l u hunh khc 4.1. Khi nim chung 4.2. Lm sch kh bng dung mi alkalnolamin 4.3. Lm sch kh bng dung mi vt l v tng hp 4.4. La chn dung mi cho qu trnh lm sch H2S v CO2

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

 C NG MN H C

Ch ng 5: Cng ngh ch bi n kh 5.1. Ch bin kh bng phng php ngng t 5.2. Ch bin kh bng phng php hp th 5.3. Ch bin kh bng phng php chng ct nhit thp 5.4. ng dng cc qu trnh ch bin kh khc nhau

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

TI LI U THAM KH O

1. 2. 3. 4.

Lu Cm Lc, Cng ngh ch bin kh (1996). MA. Berlin, VG.Gortrencp, HP. Volcp, Cng ngh ch bin kh thin nhin v kh du m, Trng H K thut Tp.HCM. Francis S. Manning, Richard E. Thompson, Oilfield Processing of Petroleum, Volume 1: Natural Gas, PennWell Publishing Company (1991). K. S. Pedersen, Aa. Fredenslund, P. Thomassen, Properties of Oils and Natural Gas, Gulf Publishing Company (1989).

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

 TI THUY T TRNH
1. Cc ngun kh trn th gii v Vit Nam: tim nng v ng dng. 2. Xu hng thay th nhin liu kh trong tng lai. 3. Cng ngh chuyn ha kh thnh lng (GTL technology). 4. Cng ngh sn xut DME t kh thin nhin. 5. Cng ngh ch bin kh trong Nh my ch bin kh Dinh C. 6. Vn thay th nhin liu lng bng kh thin nhin dng trong giao thng vn ti. 7. Vn tn tr v vn chuyn kh trong cng nghip ch bin kh.

Bt u t tun l th 4!
TS. Nguyn Hu Lng CN Ch Bin Kh 8

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

Oil-Gas reservoir

Gas Oil Water

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

10

Gas reservoir.

Gas Water Lp a tng khng thm nc : ngn cn kh thot ra ngoi

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

11

L ch s pht hi n v ng d ng kh thin nhin 1000 B.C., c bit n t thi Hy Lp c i mang ngha tn gio. 500 B.C., ti Trung Quc: lm bay hi nc bin sn xut mui. 1816, ti Hoa K: thp sng n ng. 1821, ti New York (Hoa K): ging kh thin nhin u tin c pht hin bi William Hart.
TS. Nguyn Hu Lng CN Ch Bin Kh 12

L ch s pht hi n v ng d ng kh thin nhin (tt) 1858, Cng ty kinh doanh kh thin nhin u tin ca Hoa K c thnh lp Fredonia Gas Light Company. 1885, Robert Bunsen pht minh n t bng hn hp kh thin nhin v khng kh, dng trong un nu v si. 1900, kh thin nhin c pht hin ti 17 tiu bang ca Hoa K. Ngy nay, kh thin nhin chim 21,6% lng nng lng s dng Hoa K.
TS. Nguyn Hu Lng CN Ch Bin Kh 13

Nhin liu kh
LPG LNG : 11845 kcal/kg : 12400 kcal/kg

Du th : 10840 kcal/kg Than : 8171 kcal/kg Than ci : 6582 kcal/kg Ci : 2662 kcal/kg

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

14

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

15

Ch ng 1: KHI NI M CHUNG
1.1. Tr l ng kh thin nhin trn th gi i v Vi t Nam 1.1.1. Th gi i Tr lng dau xac minh cua toan the gii (2005): 2050 2390 t thung (270 323 t tan) a s dung: 45 - 70%. Con khoang 1000 t thung (135 t tan).
TS. Nguyn Hu Lng

Mc khai thac hienBinay cua toan the gii CN Ch n Kh 16

Ty thung/nam

BIEU O D KIEN NGUON DAU THO VA SAN PHAM DAU MO TREN THE GII.
Dau tho a khai thac Nguon dau tho d kien Tong cac san pham dau mo

Nguon dau mo se can kiet

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

nam 17

Tr lng kh xc minh theo khu vc cui nm 2004 (x1012 m3)

TS. Nguyn Hu Lng CN Ch Bin Kh 18

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

19

Ch ng 1: KHI NI M CHUNG

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

20

Cui nm 2004, tr lng kh xc minh ca th gii c d on mc 179.53 1012 m3.

Khu Vc Middle East Europe and Eurasia South Asia and Pacific Africa North America South and Central America Tr lng ton cu
TS. Nguyn Hu Lng

Tr lng (x1012 m3) 72.83 64.02 14.21 14.06 7.32 7.10 179.53
CN Ch Bin Kh

T l (%) 40.6 35.7 7.9 7.8 4.1 4.0 100.0

T s R/P /nm >100 61 44 97 10 55 67

21

Ch ng 1: KHI NI M CHUNG
1.1.2. Vi t Nam Tiem nang dau kh, ac biet la kh kha ln: + Tr lng tiem nang: ~ 1.500 ty m3, gom: 160 ty m3 kh ong hanh 1.130 ty m3 kh khong ong hanh
TS. Nguyn Hu Lng

200 trieu m3 condensate.22 CN Ch Bin Kh

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

23

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

24

Ch ng 1: KHI NI M CHUNG
Cac bon trung cha dau kh chnh (chiem 90% tr lng co the thu hoi): + Bon trung Cu Long: Tr lng tiem nang : trieu m3 quy dau (20%). Tr lng xac minh: dau, 56 ty m3 kh ong hanh,
TS. Nguyn Hu Lng CN Ch Bin Kh

~ 700 800 270 trieu m3

kh khong

25

Ch ng 1: KHI NI M CHUNG
+ Bon trung Nam Con Sn: Tr lng tiem nang: m3 quy dau (17%) 650 750 trieu

Tr lng xac minh: chu yeu la kh, gom: 74 trieu m3 dau, 15 ty m3 kh ong hanh, 159 ty m3 kh khong ong hanh,
TS. Nguyn Hu Lng CN Ch Bin Kh 26

Ch ng 1: KHI NI M CHUNG
+ Bon trung Song Hong: Tr lng tiem nang: quy dau (14%). 550 700 trieu m3

Tr lng xac minh: 208 ty m3 kh, chu yeu la kh co ham lng CO2 cao.

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

27

Ch ng 1: KHI NI M CHUNG
+ Kh Malay -Tho Chu: Tr lng tiem nang: quy dau (5%). 12 trieu m3 dau, 3 ty m3 kh ong hanh, 45 ty m3 kh khong ong hanh am bao khai thac on nh dai han vi cong suat 2,7 ty m3/nam.
TS. Nguyn Hu Lng

250 350 trieu m3

Tr lng xac minh gom:

Kh b nhiem CO2 ang ke.

CN Ch Bin Kh

28

Ch ng 1: KHI NI M CHUNG
+ Bon trung Phu Khanh: Tr lng tiem nang: 300 700 trieu m3 quy dau (10%). + Bon trung Vung May: Tr lng tiem nang: dau (30%). Chu yeu la kh. 1 1,5 ty m3 quy

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

29

Ch ng 1: KHI NI M CHUNG

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

30

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

31

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

32

Ch ng 1: KHI NI M CHUNG
Lng kh thin nhin thng c tnh quy i v du da trn lng nhit cung cp ca kh v du theo h s sau:
5,487 cubic feet of natural gas = one barrel of crude oil

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

33

Ch ng 1: KHI NI M CHUNG
1.2. Phn l ai kh thin nhin

1.2.1. Theo thnh ph n kh

Kh bo (kh t): hm lng C1 thp, hm lng C5+ cao. Kh gy (kh kh): hm lng C1 cao, khng cha C5+.

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

34

Ch ng 1: KHI NI M CHUNG
bo: da trn hm lng C3+: Kh gy: [C3+] < 250 g/m3. Kh bo thp: [C3+] ~ 250 - 350 g/m3. Kh bo cao: [C3+] ~ 350 - 400 g/m3. Kh rt bo: [C3+] > 600 g/m3.

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

35

Ch ng 1: KHI NI M CHUNG
1.2.2. Theo hm l ng kh chua
Kh chua: cha H2S, CO2, mercaptan RSH, carbon disulfur CS2, carbonyl sulfide COS. Kh ngt: [H2S] < 4 ppm

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

36

Ch ng 1: KHI NI M CHUNG
1.2.3. Theo m kh
Kh ng hnh (kh du m): t m du, thng thuc lai kh bo. Kh khng ng hnh (kh thin nhin): t m kh, thuc lai kh kh (kh gy).
Kh (%tt) Kh thin nhin Kh m du CH4 70-97,5 35-90 C2H6 0,1-8 4-20 C3H8 0,1-4 3-30 C4H10 0,01-1 2-13 C5H12 0-0,3 1-4 N2 & cht khc 1-15 0,5-11

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

37

Kh thin nhin

Kh ng hnh

Condensate
TS. Nguyn Hu Lng CN Ch Bin Kh 38

Ch ng 1: KHI NI M CHUNG

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

39

Ch ng 1: KHI NI M CHUNG
1.3. Thnh ph n ha h c v tnh ch t c a kh thin nhin v kh d u m

1.3.1. Thnh ph n ha h c
Kh thin nhin:
C1 (ch yu), ethane, propane, n-butane, iso-butane, C5+ (t). CO2, H2S, RSH, He, Ar.

Kh ng hnh: ty thuc iu kin ly mu.

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

40

Ch ng 1: KHI NI M CHUNG
B ng 1.3. Thnh phn kh thin nhin trc khi ch bin.
C u t Methane Ethane Propane Iso-butane N-butane Iso-pentane N-pentane N-hexane N-heptane N-octane
TS. Nguyn Hu Lng

Nhi t si, 0 C -161,5 -88,5 -42,2 -12,1 -0,5 27,9 36,1 69,0 98,4 125,6
CN Ch Bin Kh

c i m Kh iu kin p sut v nhit thng

Lng iu kin p sut v nhit thng

41

Ch ng 1: KHI NI M CHUNG
Thnh phn (%mol) N2 CO2 CH 4 C2H6 C3H8 i-C4H10 n-C4H10 i-C5H12 n-C5H12 C6+
TS. Nguyn Hu Lng

Bch H 0,146 0,032 73,557 12,563 7,155 1,631 2,348 0,657 0,742 1,150 0,01

Ruby (G 2) 0,25 0,11 73,66 11,76 7,16 1,59 2,42 0,73 0,79 1,53 0,01

Lan Ty, Lan (G 1) 0,34 1,87 88,62 4,22 2,36 0,59 0,57 0,24 0,16 im sng: -100C 70 bar
42

Hi nc

CN Ch Bin Kh

Ch ng 1: KHI NI M CHUNG
Thnh phn (%tt) CH4 C2H6 C3H8 C4H10 C5H12 H2S CO2 N2
TS. Nguyn Hu Lng

Php

Groningen (Neitherlands) 81,30 2,85 0,37 0,14 0,09 Vt 0,89 14,35

UK North Sea Bc 95,05 2,86 0,49 0,17 0,05 Vt 1,26 Nam 78,8 10,1 5,7 2,2 1,4 Vt 1,4 0,7

Ekolisk (Norway) 85,2 8,6 2,9 0,9 9,2 Vt 1,7 0,5

43

69,52 2,82 0,80 0,60 0,91 15,59 9,76 -

CN Ch Bin Kh

Ch ng 1: KHI NI M CHUNG
1.3.2. Tnh ch t v t l c a kh thin nhin Nhit tr:
L lng nhit sinh ra khi t chy mt n v th tch nhin liu. n v: kcal/m3, Btu/ft3, Nhit lng chy ca kh thin nhin ~ 37.700 54.600 J/kg. Nhit lng chy ca kh xng ~ 4.600 50.000 J/kg. http://online.unitconverterpro.com/

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

44

Ch ng 1: KHI NI M CHUNG
Nhit lng tng: nhit lng sinh ra khi t chy kh vi lng khng kh l thuyt, nc sinh ra c lm lnh v ngng t. Nhit lng thc: nhit lng sinh ra khi t chy kh, nc to thnh vn th kh. Tc cung cp nhit: Tc cung cp nhit (kcal/h) = Nhit tr (kcal/Nm3) x th tch (Nm3/h)

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

45

Ch ng 1: KHI NI M CHUNG
Trng lng ring:
Kh thin nhin: d ~ 0,540 0,650. Kh ng hnh: cao hn, c th nng hn khng kh.

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

46

Ch ng 1: KHI NI M CHUNG
Gii hn chp chy:
i vi kh thin nhin: 5 15 %tt

Lng khng kh cn cho s chy:

iu kin chy t thc: Ao = VKK/VNL = 9,763. Tha s khng kh (AF): t l KK s dng thc t cho mt n v th tch nhin liu so vi nhu cu khng kh t thc. T l C/H: nh hng n s chy, ngn la v tnh cht truyn nhit.

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

47

Ch ng 1: KHI NI M CHUNG
Tnh cht Nhit tr tng, kcal/m3 T trng Tr s Wobbe, kcal/m3 Tc chp chy cc i, m/s Th tch khng kh cn cho s chy, Nm3/1000 kcal Gii hn chp chy, %tt trong KK Nhit ngn la cc i trong KK, 0C
TS. Nguyn Hu Lng CN Ch Bin Kh

Kh nh my 4.770 0,5 6.750 1,0 0,98 5,35 1.960

Propane 23.600 1,52 19.200 0,37 1,01 2,10 2.000

48

Ch ng 1: KHI NI M CHUNG
Hiu ng Joule Thompson:
Kh p sut cao c gin n trong bnh cha p sut thp, m khng sinh ra cng, v khng c trao i nhit vi bn ngai th nhit kh s gim. Trung bnh gim 1 at th nhit gim 0,30C.

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

49

Ch ng 1: KHI NI M CHUNG
1.4. S ch bi n kh v s n ph m kh

1.4.1. S t ng qut qu trnh ch bi n kh

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

50

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

51

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

52

Ch ng 1: KHI NI M CHUNG
X l kh:
Dehydrat ha. Lm sch.

Tch chit NGL:

Hp th. Hp ph. Ngng t.

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

53

Ch ng 1: KHI NI M CHUNG
n nh ha:
Tch methane. Tch ethane.

X l sn phm:
Dehydrat ha. Ngt ha: Lai H2S, COS, CS2. Lai CO2.

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

54

Ch ng 1: KHI NI M CHUNG
4.2. S n ph m qu trnh ch bi n kh v ng d ng
Sn phm s cp: kh xng, kh ha lng, kh kh, cc hydrocarbon n cht C1 C5. ng dng: sn xut in, nng nghip, cng nghip, dn dng, giao thng vn ti, nguyn liu cng nghip ha cht,

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

55

Ch ng 1: KHI NI M CHUNG

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

56

Sn xut in
Lng cht thi t nh my turbin hn hp chy nhin liu kh ch bng 45% so vi nh my chy than v 60% so vi nh my chy du.

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

57

Nh my nhi t i n Ph M

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

58

NH MY X L KH DINH C

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

59

Nh My m PH M

a im : Phu My, Vung Tau Nng Sut Ur : 740.000 T/year NH3 : 51.000 T/year Vn u T :430 million $US Vn Hnh : June 2004

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

60

Khai thc Metanol C2 Formaldehyt Dnxut C1 Kh tng hp Etylen Polyetylen Propylen VA Butadien Propin Butylen Metan Tch Kh Etan Propan Butan Lm sch C3+ Cracking Reforming Xut khu Etylen Propylen Butadien Cht thm Xng

PVA

Polypropylen

Nha epoxy

Thy tinh hu c

MTBE,ETBE

Caosu

Quy trnh s dng Kh Thin Nhin trong cng nghip Ha Du

TS. Nguyn Hu Lng CN Ch Bin Kh 61

Ch ng 1: KHI NI M CHUNG
Mt s lai kh t (LPG) trn th trng Vit Nam LPG ca Petrolimex: 30% propane v 70% butane. Bnh 9 kg 13 kg 48 kg. LPG ca Saigon Petro: 52% propane v 47% butane. Bnh 12 kg 50 kg. LPG ca Elf Gas Saigon: ch yu l butane. Bnh 6 kg 12,5 kg 39 kg.

TS. Nguyn Hu Lng

CN Ch Bin Kh

62